Σαυρίδι (Όλα τα είδη)

Σαφρίδι


Τα σαφρίδια είναι ψάρια αφρού, ψευδομεταναστευτικά, κοπαδιάρικα, πολύ γνωστά στις ελληνικές θάλασσες. Το καλοκαίρι πλησιάζουν τις ακτές, ενώ το χειμώνα τραβιούνται σε βαθύτερα νερά (τα συναντάμε σε βάθη από 100 έως 500 μ.). Έλκονται από το φως τη νύχτα. Τα μικρά ψαράκια κρύβονται κάτω από τα πλοκάμια των μεδουσών για να αποφεύγουν τους εχθρούς τους. Έχουν κρέας άπαχο, ξηρό αρκετά νόστιμο, παρά το γεγονός ότι δεν το προτιμούν οι καταναλωτές. Τα μικρά σαυρίδια μήκους κάτω από 10 cm, οι ψαράδες μας τα λένε σ α μ π α ν ι ό. Ψαρεύονται με δίχτυα κυκλικά ή απλά, με ή χωρίς φως, με μηχανότρατες, τσαπαρί και άλλα είδη αγκιστρίων. Έχουν σώμα ατρακτοειδές, μούρη μυτερή με στόμα σωληνωτό, που προεξέχει έντονα.
Η κάτω σιαγόνα προεξέχει λίγο. Πλάγια γραμμή καμπυλωτή στο μπροστινό μισό τμήμα (βοηθητική) και ευθεία στο πίσω (κύρια), οπλισμένη με πολύ σκληρά λέπια, που σχηματίζουν κοκάλινες προεξοχές. (πλάκες).
Τα λέπια στο ευθύ τμήμα της πλάγιας γραμμής έχουν στην μέση ένα σκληρό αγκάθι. Λιπώδες βλέφαρο ευδιάκριτο. Ουραίος μίσχος ελάχιστα κρεατωμένος. Μία μαύρη κηλίδα στο πίσω μέρος του βραγχιοκαλύμματος. Από τα 11 είδη που υπάρχουν σε ολόκληρο τον κόσμο στις ελληνικές θάλασσες συναντάμε μόνο τρία είδη:


1. Σαφρίδι κοινό -Γκριζοσαφριδο (Trachurus trachurus)

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Ιχθυολογικά χαρακτηριστικά: Τελευταία ακτίνα του δεύτερου ραχιαίου και του εδρικού πτερυγίου, απομακρυσμένη από την προτελευταία και ενωμένη μ’ αυτήν με μία μεμβράνη σε όλο το ύψος της.
Η συμπληρωματική (βοηθητική) πλάγια γραμμή τελειώνει προς το τέλος του δευτέρου ραχιαίου (πίσω από την 20η ακτίνα). 33-40 λέπια στο πρώτο καμπυλωτό τμήμα της πλάγιας γραμμής και 31-36 σκληρά λέπια (οστεοποιημένες πλάκες) πάνω στο ευθύ τμήμα. Μία μαύρη κηλίδα στο πάνω μέρος του βραγχιοκαλύμματος. Το μήκος του φτάνει μέχρι 50 cm.

Βιότοπος: Είναι αφρόψαρο που σχηματίζει μεγάλα κοπάδια. Το συναντάμε κυρίως σε βάθη από 10 έως 100 μ. Η παρουσία του όμως έχει διαπιστωθεί και σε βάθη 500 μ. Προτιμούν τους αμμώδεις βυθούς στα ρηχά και τους πέτρινους και λασπώδεις βυθούς στα βαθιά νερά. Το καλοκαίρι πλησιάζουν τις ακτές ενώ το χειμώνα πηγαίνουν σε βαθύτερα νερά. Αναπαράγονται από το Νοέμβριο μέχρι το Μάρτιο στη Μεσόγειο και τον Μάιο έως Αύγουστο στις βόρειες περιοχές. Είναι έτοιμο για αναπαραγωγή μετά τη συμπλήρωση του δεύτερου χρόνου της ηλικίας του. Ψαρεύεται με γρι-γρί, μηχανότρατες και τσαπαρί.

Γεωγραφική εξάπλωση: Ατλαντικός, μέχρι τη Νορβηγία, Μεσόγειος, ελληνικές θάλασσες, θάλασσα του Μαρμαρά, και Μαύρη θάλασσα.

Τεχνολογικά στοιχεία: Έχει κρέας άπαχο, λίγο σκληρό όχι και πολύ εύγευστο.


2. Σαφρίδι άσπρο - Ασπροσαφριδο (Trachurus mediterraneus)

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Ιχθυολογικά χαρακτηριστικά: Τελευταία ακτίνα του δεύτερου ραχιαίου και του εδρικού πτερυγίου, απομακρυσμένη από την προτελευταία και ενωμένη μ’ αυτήν με μία μεμβράνη λίγο πιο χαμηλή.
Η βοηθητική πλάγια γραμμή τελειώνει κάτω από την 6η ακτίνα του δευτέρου ραχιαίου. Συνολικά 75-89 λέπια στην πλάγια γραμμή, από τα οποία 35-44 με τη μορφή μεγάλων πλακών στο ευθύ τμήμα της και 39-48 στο καμπυλωτό τμήμα. Τα λέπια, της πλάγιας γραμμής είναι διαφανή. Μικρή μαύρη κηλίδα στο πάνω μέρος του βραγχιοκαλύμματος, κοντά στην πάνω γωνία του.
Χρώμα στη ράχη και στο πίσω μέρος του κεφαλιού μαύρο-γκριζωπό ή γαλάζιο-πράσινο. Τα κάτω 2/3 του σώματος ανοιχτότερα από ασημένιο έως άσπρο. Η ουρά είναι κίτρινη. Το μήκος του φτάνει μέχρι 50 cm.

Βιότοπος: Είναι αφρόψαρο, κοπαδιάρικο, ψευδομεταναστευτικό. Το χειμώνα ζει κοντά στο βυθό και σε βάθος από 40 έως 500 μ., ενώ το καλοκαίρι ανεβαίνει στα επιφανειακά στρώματα και πλησιάζει τις ακτές. Ζει πάνω από φυκιάδες, τροκάδες (τροκάδα είναι ο βυθός που μοιάζει με τραγάνα, με περισσότερες όμως πέτρες και ανωμαλίες) (τραγάνα είναι βυθός αρκετά ομαλός που βρίσκεται κοντά στο όριο του υφαλοπλαισίου και είναι σκεπασμένος από διάφορα υδρόβια φυτά όπως στριφτό άσπρο φύλλο, πράσινο τριφύλλι και ασβεστοποιημένα κλαδιά και λίγες πέτρες), και αμμώδεις βυθούς.
Τρέφεται με μικρά ψάρια (σαρδέλες, γαύρους κλπ) και μικρά μαλακόστρακα. Αναπαράγεται την άνοιξη και το καλοκαίρι. Ψαρεύεται από το Μάρτιο μέχρι τον Οκτώβριο με τα γρι-γρί κοντά στις ακτές. Αντιπροσωπεύει ένα από τα βασικότερα αλιεύματα των γρι-γρί.

Γεωγραφική εξάπλωση: Ατλαντικός, από το Γιβραλτάρ μέχρι τον κόλπο της Γασκώνης , Μεσόγειος, ελληνικές θάλασσες όπου και είναι πολύ κοινό, στη θάλασσα το Μαρμαρά, Μαύρη θάλασσα και το νότιο και δυτικό τμήμα της Αζοφικής θάλασσας.

Τεχνολογικά στοιχεία: Θεωρείται το καλύτερο είδος σαυριδιού.


3. Σαφριδι μαυρο - Μαυροσαφριδο (Trachurus picturatus)

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Ιχθυολογικά χαρακτηριστικά: Τελευταία ακτίνα του δεύτερου ραχιαίου και του εδρικού πτερυγίου, απομακρυσμένη. Η απόσταση μεταξύ της προτελευταίας και τελευταίας ακτίνας του εδρικού είναι μεγαλύτερη περισσότερο από 1,7 φορές από την απόσταση ανάμεσα στις προηγούμενες ακτίνες. Οι ακτίνες αυτές (τελευταία του ραχιαίου κι εδρικού) ενώνονται με τις προτελευταίες με μία μεμβράνη σε όλο το ύψος. Η βοηθητική πλάγια γραμμή τελειώνει κάτω από την αρχή του δευτέρου πτερυγίου (στην 4-5η ακτίνα του). Λέπια στο καμπύλο τμήμα της πλάγιας γραμμής 52-58 και 39-467 στο ευθύ τμήμα. Σώμα περισσότερο επίμηκες και κυλινδρικό, από τα προηγούμενα είδη. Τελευταίες ακτίνες του δευτέρου ραχιαίου και του εδρικού, λίγο πιο μακριές και ισχυρές, από τις προηγούμενες. Χρώμα στο πάνω μέρος του σώματος και του κεφαλιού σκοτεινόμαυρο έως γκρίζο ή κυανό-πράσινο. Τα κάτω 2/3 του σώματος και το κεφάλι είναι συνήθως ανοιχτότερα, ασπριδερά έως ασημένια. Μια μικρή μαύρη κηλίδα στο πάνω μέρος του βραγχιοκαλύμματος. Το μήκος του φτάνει μέχρι 60 cm.

Βιότοπος: Είναι πελαγικό, ψευδομεταναστευτικό αφρόψαρο. Το χειμώνα τραβιέται σε βαθύτερα νερά. Δεν είναι τόσο κοινά όσο τα προηγούμενα είδη. Ψαρεύεται με γρι-γρι.

Γεωγραφική εξάπλωση: Ατλαντικός, από τα Κανάρια νησιά, μέχρι τον κόλπο της Γασκώνης, Μεσόγειος, ελληνικές θάλασσες.

Τεχνολογικά στοιχεία: Από τους καταναλωτές το κρέας της χαρακτηρίζεται σαν όχι καλής ποιότητας.