Αστικός Κώδικας και Εισαγωγικός του Νόμος

ΒΙΒΛΙΟ ΠΡΩΤΟ : ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ : ΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

ΓΕΝΙΚΑ
'Αρθρο 1 : Πηγές του δικαίου
Οι κανόνες του δικαίου περιλαμβάνονται στους νόμους και στα έθιμα.
'Αρθρο 2 : Αναδρομική δύναμη του νόμου
Ο νόμος όριζει για το μέλλον, δεν έχει αναδρομική δύναμη και διατηρεί την ισχύ του εφόσον αλλος κανόνας δικαίου δεν τον καταργήσει ρητά ή σιωπηρά.
'Αρθρο 3 : Κανόνες δημόσιας τάξης
Η ιδιωτική βούληση δεν μπορεί να αποκλείσει την εφαρμογή των κανόνων δημόσιας τάξης.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ : ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟ
'Αρθρο 4: Κατάσταση αλλοδαπών
Ο αλλοδαπός απολαμβάνει τα αστικά δικαιώματα του ημεδαπού.
'Αρθρο 5: Ικανότητα δικαίου
Η ικανότητα δικαίου του φυσικού προσώπου ρυθμίζεται από το δίκαιο της ιθαγένειας.

'Αρθρο 6: Αφάνεια
Η αφάνεια διπέπεται από το δίκαιο της ιθαγένειας.
Ελληνικό δικαστήριο μπορεί να κηρύξει άφαντο αλλοδαπό, αν πρίν από την εξαφάνιση του κατοικούσε ή διέμενε στην Ελλάδα ή εφόσον έχει περιουσία στην Ελλάδα.

'Αρθρο 7: Ικανότητα για δικαιοπραξία
Η ικανότητα για δικαιοπραξία ρυθμίζεται από το δίκαιο της ιθαγένειας.

"'Αρθρο 8 : Στέρηση της δικαιοπρακτικής ικανότητας
Η στέρηση, καθώς και κάθε άλλος περιορισμός της δικαιοπρακτικής ικανότητας με δικαστική απόφαση ρυθμίζονται από το δίκαιο της ιθαγένειας του προσώπου το οποίο αφορούν αυτά τα μέτρα.
Ελληνικό δικαστήριο μπορεί να υποβάλλει σε καθεστώς στέρησης ή περιορισμού της δικαιοπρακτικής του ικανότητας αλλοδαπό που έχει τη συνήθη διαμονή του στην Ελλάδα. Αν ο αλλοδαπός απλώς διαμένει ή έχει περιουσία στην Ελλάδα, μπορούν να ληφθούν μόνο ασφαλιστικά μέτρα" (αντικ. του άρθρου 8 από το άρθρο 14 του Ν. 2447/96, ΦΕΚ-278 Α').

'Αρθρο 9: Ικανότητα αλλοδαπού στην Ελλάδα.
Αλλοδαπός που επιχειρεί στην Ελλάδα δικαιοπραξία για την οποία είναι ανίκανος κατά το δίκαιο της ιθαγένειας του,θεωρείται ικανός να την επιχειρήσει αν κατά το ελληνικό δίκαιο έχει αυτή την ικανότητα. Η διάταξη αυτή δεν εφαρμόζεται στις δικαιοπραξίες οικογενειακού και κληρονομικού δικάιου ούτε στις εμπράγματες δικαιοπραξίες για ακίνητα που βρίσκονται έξω από την ελλάδα.

'Αρθρο 10: Νομικό πρόσωπο.
Η ικανότητα του νομικού προσώπου ρυθμίζεται από το δίκαιο της έδρας του.

'Αρθρο 11: Τύπος δικαιοπράξιας
Η δικαιοπραξία είναι εγκυρη ως προς το τύπο αν είναι σύμφωνη είτε με το δίκαιο που διέπει το περιεχόμενο της είτε με το δίκαιο του τόπου όπου επιχειρείται είτε με το δίκαιο της ιθαγένειας όλων των μερών.

'Αρθρο 12:
Ο τύπος εμπράγματος διακαιοπραξίας ρυθμίζεται από το δίκαιο της τοποθεσίας του πράγματος.

'Αρθρο 13: Γάμος
1. Οι ουσιαστικές προυποθέσεις του γάμου ρυθμίζονται και για τα δύο πρόσωπα που πρόκειται να παντρευτούν από το δίκαιο της ιθαγένειας ενός απ'αυτά. Ο τύπος του γάμου ρυθμίζεται είτε κατά το δίκαιο της ιθαγένειας ενός από τα πρόσωπα που πρόκειται να παντρευτούν είτε κατά το δίκαιο του τόπου όπου τελείται.
2. Οταν τα πρόσωπα που πρόκειται να παντρευτούν ή το ένα από αυτά είναι Ελληνες και ο γάμος τελείται στο εξωτερικό, η δήλωση του άρθρου 1367 του αστικού κώδικα μπορεί να γίνει και στην ελληνική προξενική αρχή.

'Αρθρο 14: Προσωπικές σχέσεις των συζύγων.
Οι προσωπικές σχεσεις των συζύγων ρυθμίζονται κατά σειρά:
1. από το δίκαιο της τελευταίας κατά τη διάρκεια του γάμου κοινής ιθαγένειας τους, εφόσον ο ένας τη διατηρεί 2. από το δίκαιο της τελευταίας κατα τη διάρκεια του γάμου κοινής συνήθους διαμονής τους 3. από το δίκαιο με το οποίο οι σύζυγοι συνδέονται στενότερα.

'Αρθρο 15: Περιουσιακές σχέσεις των συζύγων
Οι περιουσιακές σχέσεις των συζύγων διέπονται από το δίκαιο που ρυθμίζει τις προσωπικές σχέσεις του αμέσως μετά την τέλεση του γάμου.

'Αρθρο 16: Διαζύγιο και δικαστικός χωρισμός
Το διαζύγιο και ο δικαστικός χωρισμός ρυθμίζονται από το δίκαιο που διέπει τις προσωπικές σχέσεις των συζύγων κατα την έναρξη της διαδικασίας του διαζυγίου ή του χωρισμού.

'Αρθρο 17: Τέκνο γεννημένο σε γάμο.
Η ιδιότητα τέκνου ως γεννημένου σε γάμο κρίνεται κατά το δίκαιο που διέπει τις προσωπικές σχέσεις της μητέρας και του συζύγου της κατά το χρόνο της γέννησης του τέκνου ή αν ο γάμος τους έχει λυθεί πριν από τη γέννηση, κατά το χρόνο της λύσης του γάμου.

'Αρθρο 18: Σχέσεις γονέων και τέκνου
Οι σχέσεις μεταξύ γονέων και τέκνου ρυθμίζονται κατά σειρά:1. από το δίκαιο της τελευταίας κοινής ιθαγενείας τους 2. από το δίκαιο της τελευταίας κοινής συνήθους διαμονής τους 3. από το δίκαιο της ιθαγένειας του τέκνου.

'Αρθρο 19: Τέκνο χωρίς γάμο των γονέων του
Οι σχέσεις μητέρας και τέκνου που γεννήθηκε χωρίς το γάμο των γονέων του ρυθμίζονται κατά σειρά: 1 από το δίκαιο της τελευταίας κοινής ιθαγένειας τους 2. από το δικαιο της τελευταίας κοινής συνήθους διαμονής τους 3. από το δίκαιο της ιθαγένειας της μητέρας.

'Αρθρο 20:
Οι σχέσεις πατέρα και τέκνου που γεννήθηκε χωρίς γάμο των γονέων του,
ρυθμίζονται κατά σειρά:1. από το δίκαιο της τελευταίας κοινής ιθαγένειας τους. 2. από το δίκαιο της τελευταίας κοινης συνήθους διαμονής τους 3. από το δίκαιο της ιθαγένειας του πατέρα.

'Αρθρο 21:
Οι σχέσεις μητέρας και πατέρα τέκνου που γεννήθηκε χωρίς γάμο τους ρυθμίζονται κατά σειρά από το δίκαιο της τελευταίας κατά τη διάρκεια της κύησης κοινής τους ιθαγένειας, συνήθους διαμονής ή απλής διαμονής.

'Αρθρο 22: Εξομοίωση προς τέκντο γεννημένο σε γάμο.
Η εξομοίωση τέκνου γεννημένου χωρίς γάμο των γονέων του με επιγενόμενο μεταξύ τους γάμο, προς τέκνο γεννημένο σε γάμο, ρυθμίζεται από το δίκαιο που διέπει τις προσωπικές σχεσεις των συζύγων αμέσως μετά την τέλεση του γάμου. Η εξομοίωση με πράξη της αρχής ρυθμίζεται από το δίκαιο της ιθαγένειας του πατέρα κατά το χρόνο της πράξης ή αν αυτή επιχειρείται μετά το θάνατο του πατέρα, κατά το χρόνο, του θανάτου του.

Αρθρο 23 : Υιοθεσία
Οι ουσιαστικές προϋποθέσεις για τη σύσταση και τη λύση της υιοθεσίας ρυθμίζονται από το δίκαιο της ιθαγένειας του κάθε μέρους.
Οι σχέσεις μεταξύ του, ή των θετών γονέων και του θετού τέκνου ρυθμίζονται κατά σειρά: 1.από το δίκαιο της τελευταίας κοινής τους ιθαγένειας κατά τη διάρκεια της υιοθεσίας. 2.από το δίκαιο της τελευταίας κοινής συνήθους διαμονής τους κατά τη διάρκεια της υιοθεσίας. 3.από το δίκαιο της ιθαγένειας την οποία είχε ο θετός γονέας κατά την τέλεση της υιοθεσίας και, σε περίπτωση υιοθεσίας από συζύγους, από το δίκαιο που διέπει τις προσωπικές τους σχέσεις" (αντικ. του άρθρου 23 από το άρθρο 2 του Ν. 2447/96, ΦΕΚ-278 Α').

Αρθρο 24 : Επιμέλεια
Η επιτροπεία και κάθε άλλη επιμέλεια διέπονται από το δίκαιο της ιθαγένειας του προσώπου το οποίο αφορούν.
Ελληνικό δικαστήριο μπορεί να διορίσει επίτροπο ή άλλο επιμελητή για αλλοδαπό που έχει τη συνήθη διαμονή του στην Ελλάδα. Αν ο αλλοδαπός απλώς διαμένει ή έχει περιουσία στην Ελλάδα μπορούν να ληφθούν μόνο ασφαλιστικά μέτρα.
Αν χρειάζεται να διοριστεί επιμελητής, επειδή είναι αβέβαιο ποιος είναι ο κύριος μιας υπόθεσης ή γιατί απουσιάζει και είναι άγνωστη η διαμονή του εφαρμόζεται το δίκαιο του τόπου του δικαστηρίου" (αντικ. του άρθρου 24 από το άρθρο 14 του Ν. 2447/96, ΦΕΚ-278 Α').

'Αρθρο 25: Ενοχές από σύμβαση
Οι ενοχές από σύμβαση ρυθμίζονται από το δίκαιο, στο οποίο έχουν υποβληθεί τα μέρη. Αν δεν υπάρχει τέτοιο, εφαρμόζεται το δίκαιο που αρμόζει στη σύμβαση από το σύνολο των ειδικών συνθηκών.

'Αρθρο 26: Ενοχές από αδίκημα
Οι ενοχές από αδίκημα διέπονται από το δίκαιο της πολιτείας όπου διαπράχθηκε το αδίκημα

'Αρθρο 27: Νομή και εμπράγματα δικαιώματα.
Η νομή και τα εμπράγματα δικαιώματα σε κινητά ή ακίνητα πράγματα ρυθμίζονται από το δίκαιο της πολιτείας όπου βρίσκονται.

'Αρθρο 28: Κληρονομικές σχέσεις
Οι κληρονομικές σχέσεις διέπονται από το δίκαιο της ιθαγένειας που είχε ο κληρονομούμενος όταν πέθανε.

'Αρθρο 29: Απόκτηση και απώλεια ιθαγένειας
Η απόκτηση και η απώλεια από ένα πρόσωπο της ιθαγένειας μιας πολιτείας ρυθμίζονται από το δίκαιο της πολιτείας αυτής.

'Αρθρο 30: Ελλειψη ιθαγένειας και συνήθους διαμονής
Εφόσον ο νόμος δεν καθιερώνει άλλη ρύθμιση, αν το πρόσωπο δεν έχει ιθαγένεια, εφαρμόζεται στη θέση του δικαίου της ιθαγένειας το δίκαιο της συνήθους διαμονής και, αν δεν έχει συνήθη διαμονή, το δίκαιο της απλής διαμονής.

'Αρθρο 31:Πολλαπλή ιθαγένεια
Αν το πρόσωπο έχει ελληνική και ξένη ιθαγένεια, ως δίκαιο της ιθαγένειας εφαρμόζεται το ελληνικό δίκαιο. Αν το πρόσωπο έχει πολλαπλή ξένη ιθαγένεια, εφαρμόζεται το δίκαιο της πολιτείας με την οποία συνδέεται στενότερα.

'Αρθρο 32: Αναπαραπομπή
Στο αλλοδαπό δίκαιο που πρέπει να εφαρμοστεί δεν περιλαμβάνονται και οι κανόνες ιδιωτικού διεθνούς δικαίου της αλλοδαπής πολιτείας.
'Αρθρο 33: Επιφύλαξη δημόσιας τάξης
Διάταξη αλλοδαππού δικαίου δεν εφαρμόζεται αν η εφαρμογή της προσκρούει στα χρηστά ήθη ή γενικά στη δημόσια τάξη.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ : ΦΥΣΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ
'Αρθρο 34: Ικανότητα δικαίου
Κάθε άνθρωπος είναι ικανός να έχει δικαιώματα και υποχρεώσεις.

'Αρθρο 35: Υπάρξη και τέλος προσώπου
Το πρόσωπο αρχίζει να υπάρχει μόλις γεννηθεί ζωντανό και παύει να υπάρχει με το
θάνατο του.

'Αρθρο 36:
Ως προς τα δικαιώματα που του επάγονται το κυοφορούμενο θεωρείται γεννημένο αν γεννηθεί ζωντανό.

'Αρθρο 37: Απόδειξη θανάτου
Οποιος ισχυρίζεται για να ασκήσει δικαίωμα, ότι ένα πρόσωπο ζεί ή πέθανε, ή ότι σε ορισμένη εποχή ζούσε ή ότι επέζησε από κάποιον άλλον, οφείλει να το αποδείξει.

'Αρθρο 38:
Αν περισσότεροι έχουν πεθάνει και δεν μπορεί να αποδειχθεί ότι ο ένας επέζησε από κάποιον άλλον , τεκμαίρεται ότι όλοι πέθαναν ταυτόχρονα.

'Αρθρο 39:
Θεωρείται ότι εχει αποδειχθεί ο θάνατος προσώπου που το σώματα του δεν βρέθηκε, αν εξαφανίστηκε υπό συνθήκες που κάνουν το θάνατο του βέβαιο.

'Αρθρο 40: Αφάνεια
Αν ο θάνατος προσώπου είναι πολύ πιθανός, επειδή εξαφανίστηκε ενώ βρισκόταν σε κίνδυνο ζωής, ή επειδή λείπει πολύ καιρό χωρίς ειδήσεις, το δικαστήριο το κηρύσσει άφαντο ύστερα από αίτηση οπιουδήποτε εξαρτά δικαιώματα από το θάνατο του.

'Αρθρο 41:
Η κήρυξη της αφάνεια δεν μπορεί να ζητηθεί πριν από την πάροδο ενός τουλάχιστον ετους από τη στιγμή του κινδύνου, και αν ήταν παρατεταμένος, από την τελευταία στιγμή του, ή πέντε τουλάχιστον ετών από την τελευταία είδηση.

'Αρθρο 42: Αρμόδιο δικαστήριο
Η αίτηση για την κήρυξη της αφάνειας δικάζεται από το δικαστήριο της τελευταίας στην Ελλάδα κατοικίας ή διαμονής του προσώπου που εξαφανίστηκε και αν δεν υπάρχει, από το δικαστήριο της πρωτευούσας του κράτους.

'Αρθρο 43:
Αν η αίτηση κριθεί βάσιμη, το δικαστήριο διατάζει να δημοσιευτεί στον τύπο περίληψη της και ορίζει τον τρόπο της δημοσίευσης.
Η περίληψη περιέχει: 1. το όνομα, το επώνυμο, το επάγγελμα και την κατοικία του αιτούντος και εκείνου που εξαφανίστηκε 2. πρόσκληση προς εκείνον που εξαφανίστηκε ή οποιονδήποτε άλλο να δώσει πληροφορίες σχετικά με τη ζωή ή το θάνατο αυτού που εξαφανίστηκε μέσα σε ορισμένη προθεσμία. Η προθεσμία δεν μπορεί να είναι μικρότερη από ένα χρόνο από την τελευταία δημοσίευση.

'Αρθρο 44:
Αφού περάσει η προθεσμία που αναφέρεται στη δημοσίευση, το δικαστήριο δικάζει την αίτηση και μπορεί να διατάξει αυτεπαγγέλτως κάθε απόδειξη καθώς και την ένορκη εξέταση του αιτούντος.
Αν κριθεί ότι τα γεγονότα που αναφέρει η αίτηση για την αφάνεια αποδείχθηκαν, η απόφαση κηρύσσει την αφάνεια, καθορίζει από πότε αρχίζει και καταλογίζει τα δικαστικά έξοδα και τέλη στην περιουσία του αφάντου.

'Αρθρο 45: Ματαίωση της αίτησης
Αν κατά την διάρκεια της δίκης της αφάνειας εμφανιστεί αυτός που είχε εξαφανιστεί ή φτάσουν ειδήσεις γι'αυτόν ή αποδειχθεί ο θάνατος του, η αίτηση απορρίπτεται.

'Αρθρο 46: Αρση της αφάνειας
Υστερα από αίτηση όποιου έχει έννομο συμφέρον το δικαστήριο μπορεί να άρει την κατάσταση της αφάνειας ή να μεταβάλλει το χρόνο της έναρξης της. Στη δίκη κλητεύεται και εκείνος που είχε ζητήσει να κηρυχθεί η αφάνεια ή αν έχει πεθάνει ή κατοικεί στο εξωτερικό ή είναι άγνωστη η διαμονή του ο εισαγγελέας.

'Αρθρο 47: Δημοσίευση της απόφασης
Η απόφαση που κηρύσσει την αφάνεια, καθώς και αυτή που αίρει την κατάσταση της αφάνειας ή που μεταβάλλει το χρόνο της έναρξης της δημοσιεύεται όταν γίνει τελεσίδικη, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 43 παρ. 1 και από τη δημοσίευση ισχύει για όλους. Για το γεγονός που βεβαιώνει η απόφαση συντάσσεται ληξιαρχική πράξη ή γίνεται αντίστοιχη σημείωση πάνω σ'αυτήν.

'Αρθρο 48: Αποτελέσματα της κήρυξης της αφάνειας
Μετά τη δημοσίευση της τελεσίδικης απόφασης που κηρύσσει την αφάνεια, εφόσον ο νόμος δεν ορίζει διαφορετικά μπορούν να ασκηθούν όλα τα δικαιώματα που εξαρτώνται από το θάνατο του αφάντου σαν να είχε αποδειχθεί ο θάνατος.
Τα αποτελέσματα της κήρυξης της αφάνειας αρχίζουν από το χρόνο που σύμφωνα με την απόφαση άρχισε η αφάνεια.

'Αρθρο 49:
Οι κληρονόμοι και οι κληροδόχοι της περιουσίας του αφάντου έχουν υποχρέωση να δώσουν ασφάλεια για την ενδεχόμενη απόδοση της περιουσίας σε επικρατέστερους δικαιούχους η στον άφαντο. Οσοι ασκούν οποιοδήποτε άλλο δικαίωμα που εξαρτάται από το θάνατο του αφάντου μπορούν να υποχρεωθούν σε ασφάλεια. Η ασφάλεια αίρεται όταν περάσουν δέκα χρόνια από τότε που η περιουσία παραδόθηκε στους κληρονόμους ή τους κληροδόχους ή από τότε που ασκήθηκε άλλο δικαίωμα.

'Αρθρο 50:
Αν εμφανιστεί ο άφαντος ή αναγνωριστεί ότι τρίτοι έχουν επικρατέστερα δικαίωματα, αυτοί που άσκησαν δικαίωμα από την κήρυξη της αφάνειας έχουν υποχρέωση να αποδώσουν ότι πήραν. Αν πρόκειται για κληρονομία, εφαρμόζονται οι διατάξεις για την αγωγή περί κλήρου.

'Αρθρο 51: Κατοικία
Το πρόσωπο έχει κατοικία τον τόπο της κύριας και μόνιμης εγκατάστασης του. Κανένα δεν μπορεί να έχει συγχρόνως περισσότερες από μια κατοικίες. Για τις υποθέσεις που αναφέρονται στην άσκηση του επαγγέλματος λογίζεται ως ειδική κατοικία του προσώπου ο τόπος όπου ασκεί το επάγγελμα του.

'Αρθρο 52:
Η κατοικία διατηρείται ωσότου αποκτηθεί νέα

'Αρθρο 53:
Αν δεν μπορεί να αποδειχθεί η τελευταία κατοικία του προσώπου, ως κατοικία θεωρείται ο τόπος της διαμονής του.

'Αρθρο 54: Κατοικία νόμιμη
Αυτοί που έχουν διοριστεί σε ισόβια δημόσια υπηρεσία έχουν κατοικία τον τόπο όπου υπηρετούν.
(το άρθρο 55 καταργήθηκε με το άρθρο 2 ν. 1329/83).

'Αρθρο 56:
Ο ανήλικος που τελεί υπό γονική μέριμνα έχει κατοικία την κατοικία των γονέων του ή του γονέα που ασκεί μόνος του τη γονική μέριμνα. Αν τη γονική μέριμνα ασκούν και οι δύο γονείς να έχουν την ίδια κατοικία, ο ανήλικος έχει κατοικία την κατοικία του γονέα με τον όποιο συνήθως διαμένει: "Ο ανήλικος που τελεί υπό επιτροπεία ή όποιος τελεί υπό πλήρη στερητική δικαστική συμπαράσταση, έχει κατοικία την κατοικία του επιτρόπου ή του δικαστικού συμπαραστάτη του" (αντικ. του β' εδαφ. από το άρθρο 15 του Ν. 2447/96, ΦΕΚ- 278 Α').

'Αρθρο 57: Δικαίωμα στην προσωπικότητα
Οποιος προσβάλλεται παράνομα στην προσωπικότητα του έχει δικαίωμα να απαιτήσει να αρθρει η προσβολή και να μην επαναληφθεί στο μέλλον. Αν η προσβολή αναφέρεται στη προσωπικότητα προσώπου που έχει, πεθάνει, το δικαίωμα αυτό έχουν ο σύζυγος, οι κατιόντες, οι ανιόντες, οι αδελφοί και οι κληρονόμοι του από διαθήκη. Αξίωση αποζημιώσης σύμφωνα με τις διατάξεις για τις αδικοπραξίες δεν αποκλείεται.

'Αρθρο 58: Δικαίωμα στο όνομα
Αν σ'αυτόν που δικαιούται να φέρει ένα όνομα αμφισβητείται από άλλον το δικαίωμα αυτό ή αν κάποιος χρησιμοποιεί παράνομα ορισμένο όνομα, ο δικαιούχος ή εκείνος που βλάπτεται, μπορεί να ζητήσει να αρθεί η προσβολή και να μην επαναληφθεί στο μέλλον. Αξίωση αποζημίωσης σύμφωνα με τις διατάξεις για τις αδικοπραξίες δεν αποκλείεται.

'Αρθρο 59: Ικανοποίηση ηθικής βλάβης
Στις περιπτωσεις των δύο προηγουμένων άρθρων το δικαστήριο με την απόφαση του, ύστερα από αίτηση αυτού που έχει προσβληθεί και αφού λάβει υπόψη το είδος της προσβολής, μπορεί επιπλέον να καταδικάσει τον υπαίτιο να ικανοποιήσει την ηθική βλάβη αυτού που έχει προσλβηθεί. Η ικανοποίηση συνίσταται σε πληρωμή χρηματικού ποσού, σε δημοσίευμα, ή σε οτιδήποτε επιβάλλεται από τις περιστάσεις.

'Αρθρο 60: Δικαίωμα στα προιόντα της διάνοιας.
Οποιος προσβάλλεται παράνομα στο αποκλειστικό δικαίωμα του επάνω στα προιόντα της διάνοιας του έχει δικαίωμα να απαιτήσεις κατά τους όρους του νόμου, να αρθεί η προσβολή και να μην επαναληφθεί στο μέλλον.
Αξίωση αποζημίωσης σύμφωνα με τις διατάξεις για τις αδικοπραξίες δεν αποκλείεται.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ : ΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ
'Αρθρο 61: Νομικά πρόσωπα γενικά
Ενωση προσώπων για την επιδίωξη ορισμένου σκοπού, καθώς επίσης σύνολο περιουσίας που έχει ταχθεί στην εξυπηρέτηση ορισμένου σκοπού, μπορούν να αποκτήσουν προσωπικότητα (νομικό πρόσωπο), αν τηρηθούν οι όροι που αναγράφει ο νόμος.

'Αρθρο 62: Εκταση ικανότητας
Η ικανότητα του νομικού προσώπου δεν εκτείνεται σε έννομες σχέσεις που προυποθέτουν ιδιότητες φυσικού προσώπου.

'Αρθρο 63: Εγγραφο για τη σύσταση
Η συστατική πράξη , το καταστατικό ή ο οργανισμός του νομικού προσώπου συντάσσονται εγγράφως.

'Αρθρο 64: Εδρα
Το νομικό πρόσωπο αν στη συστατική πράξη ή στο κατασταστικό δεν ορίζεται διαφορετικά, έχει ως έδρα τον τόπο όπου λειτουργεί η διοίκηση του.

'Αρθρο 65: Διοίκηση
Το νομικό πρόσωπο διοικείται από ένα ή περισσότερα πρόσωπα.
Οταν η διοίκηση είναι πολυμελής, αν δεν ορίζεται κάτι άλλο στη συστατική πράξη ή στο καταστατικό, οι αποφάσεις λαμβάνονται με απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων.

'Αρθρο 66:
Μέλος της διοίκησης δεν δικαιούται να ψηφίσει, αν η απόφαση αφορά την επιχείρηση δικαιοπραξίας ή την έγερση ή την κατάργηση δίκης μεταξύ του νομικού προσώπου και του μέλους ή του συζύγου του ή εξ αίματος συγγενούς του ως και τον τρίτο βαθμό.

'Αρθρο 67: Εξουσία της διοικησης
Οποιος έχει τη διοίκηση νομικού προσώπου φροντίζει τις υποθέσεις του και το αντιπροσωπεύει δικαστικά και εξώδικα.
Υποκατάσταση απαγορεύεται. εφόσον η συστατική πράξη ή το καταστατικό δεν ορίζει διαφορετικά.

'Αρθρο 68:
Η έκταση της εξουσίας εκείνου που έχει τη διοίκηση προσδιορίζεται από τη συστατική πράξη ή το καταστατικό , ο προσδιορισμός αυτός ισχύει και για τους τρίτους. Με τη συστατική πράξη ή το κατασταστικό ορισμένες υποθέσεις μπορουν να ανατεθούν σε ιδιαίτερο πρόσωπο. Η εξουσία του, σε περίπτωση αμφιβολίας, εκτείνεται και σε κάθέ συναφή πράξη. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις για την αντιπροσώπευση και την εντολή.

'Αρθρο 69: Ελλειψη προσώπων διοίκησης
Αν λείπουν τα πρόσωπα που απαιτούνται για τη διοίκηση του νομικού προσώπου, ή αν τα συμφέροντα τους συγκρούονται προς εκείνα του νομικού προσώπου ο πρόεδρος των πρωτοδίκων διορίζει προσωρινή διοίκηση ύστερα από αίτηση όποιου έχει έννομο συμφέρον.

'Αρθρο 70: Δικαιοπραξίες του νομικού προσώπου
Δικαιοπραξίες που επιχείρησε μέσα στα όρια της εξουσίας του το όργανο που διοικεί το νομικο πρόσωπο υποχρεώνουν το νομικό πρόσωπο.

'Αρθρο 71: Ευθύνη νομικού προσώπου
Το νομικό πρόσωπο ευθύνεται για τις πράξεις ήτις παραλείψεις των οργάνων που το αντιπροσωπεύουν, εφόσον η πράξη ή η παράλειψη έγινε κατά την εκτέλεση των καθηκόντων που τους είχαν ανατεθεί και δημιουργεί υποχρέωση αποζημίωσης. Το υπαίτιο πρόσωπο ευθύνεται επιπλέον εις ολόκληρον.

'Αρθρο 72: Εκκαθάριση
Μόλις το νομικό πρόσωπο διαλυθεί, βρίσκεται αυτοδικαίως σε εκκαθάριση. Ωσότου περατωθεί η εκκαθάριση και για τις ανάγκες της θεωρείται ότι υπάρχει.

'Αρθρο 73:
Αν ο νόμος ή η συστατική πραξη ή το καταστατικό δεν ορίζουν διαφορετικά ή το αρμόδιο όργανο δεν αποφάσισε διαφορετικά, η εκκαθάριση γίνεται από εκείνους που έχουν την διοίκηση του νομικού προσώπου. Αν δεν υπάρχουν ο πρόεδρος των πρωτοδικών διορίζει εναν ή περισσότερους εκκαθαριστές.

'Αρθρο 74:
Ο εκκαθαριστής ενεργεί ως διοικητής του νομικού προσώπου.
Η εξουσία του περιορίζεται στις ανάγκες της εκκαθάρισης.

'Αρθρο 75:
Ο εκκαθαριστής ευθύνεται να αποζημιώσει τους δανειστές του νομικού προσώπου για κάθε υπαίτια παράβαση των υποχρεώσεων του. Περισσότεροι εκκαθαριστες ευθύνονται εις ολόκληρον.

'Αρθρο 76:
Η εκκαθάριση γίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις για τη δικαστική εκκαθάριση κληρονομίας, που εφαρμόζονται αναλόγως.

'Αρθρο 77: Τύχη της περιουσίας μετά τη διάλυση
Η περιουσία νομικού προσώπου που διαλύθηκε, αν ο νόμος ή η συστατική πράξη ή το καταστατικό δεν ορίζει διαφορετικά, ή το αρμόδιο όργανο δεν αποφάσισε διαφορετικά, περιέρχεται στο δημόσιο. Το δημόσιο έχει την υποχρέωση να εκπληρώσει το σκοπό του νομικού προσώπου με την περιουσία αυτή.

'Αρθρο 78: Σωματείο
Ενωση προσώπων που επιδιώκει σκοπό μη κερδοσκοπικό αποκτά προσωπικότητα όταν εγγραφεί σε ειδικό δημόσιο βιβλίο (σωματείο) που τηρείται στο πρωτοδικείο της έδρας του. Για να συσταθεί σωματείο χρειάζονται είκοσι τουλάχιστον πρόσωπα.

'Αρθρο 79: Αίτηση για την εγγραφή σωματείου
Για την εγγραφή του σωματείιου στο βιβλίο οι ιδρυτές ή η διοίκηση του σωματείου υποβάλλουν αίτηση στο πρωτοδικείο.
Στην αίτηση επισυνάπτονται η συστατική πράξη, τα ονόμα των μελών της διοικησης και το κατασταστικό με τις υπογραφές των μελών και με χρονολογία.

'Αρθρο 80: Καταστατικό σωματείου
Το καταστατικό για να είναι έγκυρο, πρέπει να καθορίζει: 1. το σκοπό, την επωνυμία, και την έδρα του σωματείου 2. τους όρους της εισόδου, της αποχώρησης και της αποβολής των μελών, καθώς και τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους, 3. τους πόρους του σωματείου 4. τον τρόπο της δικαστικής και της εξώδικης αντιπροσώπευσης του σωματείου 5. τα οργανα της διοίκησης του σωματείου, καθώς και τους όρους με τους οποίους καταρτίζεται και λειτουργεί η διοίκηση και παύονται τα όργανα της. 6 τους όρους με τους οποίους συγκαλείται, συνεδριάζει και αποφασίζει η συνέλευση των μελών 7. τους όρους για την τροποποίηση του καταστατικού 8. τους όρους για τη διάλυση του σωματείου.

'Αρθρο 81: Απόφαση για την εγγραφή του σωματείου
Αν συντρέχουν οι νόμιμοι όροι, το πρωτοδικείο δέχεται την αίτηση και διατάζει:1. να δημοσιευτεί στον τύπο περίληψη του καταστατικού με τα ουσιώδη στοιχεία του 2. να εγγραφεί το σωματείο στο βιβλίο των σωματείων.
Η εγγραφή αυτή περιλαμβάνει το όνομα και την έδρα του σωματείου, τη χρονολογία του καταστατικού, τα μέλη της διοικησης και τους όρους που την περιορίζουν. Το κατασταστικό βεβαιώνεται από τον πρόεδρο του δικαστηρίου και κατατίθεται στο αρχείο του.

'Αρθρο 82:
Η απόφαση του πρωτοδικείου υπόκειται μόνο σε έφεση. Την απόφαση που απορρίπτει την αίτηση έχει το δικαίωμα να εκκαλέσει μόνο αυτός που είχε υποβάλλει την αίτηση, την απόφαση που δέχεται την αίτηση έχει το δικαίωμα να εκκαλέσει μόνο η εποπτεύουσα αρχή.
'Αρθρο 83: Από πότε υπάρχει το σωματείο
Το σωματείο αποκτά προσωπικότητα από τη στιγμή που θα εγγραφεί στο βιβλίο. Η εγγραφή γίνεται μόλις η απόφαση που τη διατάζει γίνει τελεσίδικη.

'Αρθρο 84: Εγγραφή τροποποίησης του καταστατικού
Κάθε τροποποίηση του καταστατικού ισχύει μόνο αφού εγγραφεί στο βιβλίο σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 79,81 και 82.

'Αρθρο 85: Σημείωση της διάλυσης του σωματείου
Η διάλυση του σωματείου, οπωσδήποτε και αν επέλθει, καθώς και τα ονόματα των εκκαθαριστών, σημειώνονται στο βιβλίο των σωματείων, δίπλα στην εγγραφή του.
Η σημείωση γίνεται ύστερα από αίτηση της διοίκησης του σωματείου ή της αρχής που προκάλεσε τη διάλυση του.

'Αρθρο 86: Εισοδος νέων μελών
Αν το καταστατικό δεν ορίζει διαφορετικά, η είσοδος νέων μελών επιτρέπεται πάντοτε.

'Αρθρο 87: Αποχώρηση μελών
Τα μέλη έχουν δικαίωμα να αποχωρήσουν από το σωματείο. Η αποχώρηση πρέπει να γνωστοποιήσει τρεις τουλάχιστον μήνες πριν από τη λήξη του λογιστικού έτους και ισχύει για το τέλος του.

'Αρθρο 88: Αποβολή μελών
Αποβολή μέλους επιτρέπεται:
1. στις περιπτώσεις που προβλέπει το καταστατικό
2. αν υπάρχει σπουδαίος λόγος και το αποφασίσει η γενική συνέλευση.
Το μέλος που έχει αποβληθεί έχει το δικαίωμα να προσφύγει στον πρόεδρο των πρωτοδικών μέσα σε δύο μήνες αφότου του γνωστοποιήθηκε η απόφαση, αν η αποβολή έγινε αντίθετα προς τους όρους του καταστατικού ή αν δεν υπήρχαν σπουδαίοι λόγοι για την αποβολή του.

'Αρθρο 89: Ισοτιμία μελών
Ολα τα μέλη του σωματείου έχουν ίσα δικαιώματα. Ιδιαίτερα δικαιώματα απονέμονται ή αφαιρούνται με τη συναίνεση όλων των μελών.

'Αρθρο 90: Δικαιώματα και υποχρεώσεις αυτών που έπαψαν να είναι μέλη
Οσοι έπαψαν να είναι μέλη του σωματείου δεν έχουν κανένα δικαίωμα στην περιουσία του.
Οφείλουν να καταβάλουν την εισφορά τους ανάλογα με το χρόνο που παρέμειναν μέλη.

'Αρθρο 91: Αμεταβίβαστο της ιδιότητας του μέλους
Η ιδιότητα του μέλους αν το καταστατικό δεν ορίζει διαφορετικά, δεν επιδέχεται αντιπροσώπευση και δεν μεταβιβάζεται ούτε κληρονομείται.

'Αρθρο 92: Διοίκηση του σωματείου
Η διοίκηση του σωματείου, αν το καταστατικό δεν ορίζει διαφορετικά, αποτελείται από μέλη του σωματείου.

'Αρθρο 93: Συνέλευση του σωματείου
Η συνέλευση των μελών αποτελεί το ανώτατο όργανο του σωματείου και αποφασίζει για κάθε υπόθεση του που δεν υπάγεται στην αρμοδιότητα άλλου οργανου. Η συνέλευση αν το καταστατικό δεν ορίζει διαφορετικά, ιδίως εκλέγει τα πρόσωπα της διοίκησης, αποφασίζει για την είσοδο ή την αποβολή μέλους, εγκρίνει τον ισολογισμό, αποφασίζει για τη μεταβολή του σκοπού του σωματείου, για την τροποποίηση του καταστατικού και για τη διάλυση του σωματείου.

'Αρθρο 94: Εργο της συνέλευσης
Η συνέλευση έχει την εποπτεία και τον έλεγχο των οργάνων της διοίκησης και εχει το δικαίωμα οποτεδήποτε να τα παύει, χωρίς να θίγεται το δικαίωμα τους να απαιτήσουν την αμοιβή που έχει συμφωνηθεί. Το κατασταστικό δεν μπορεί να περιορίσει το δικαίωμα της συνέλευσης να παύει τα όργανα της διοίκησης για σπουδαίους λόγους και ιδίως για βαρια παράβαση των καθηκόντων τους ή για ανικανότητα να ασκήσουν την τακτική διαχείριση.

'Αρθρο 95: Σύγκληση
Η διοίκηση συγκαλεί τη συνέλευση στις περιπτώσεις που ορίζει το καταστατικό ή κάθε φορά που επιβάλλεται από το συμφέρον του σωματείου.

'Αρθρο 96:
Η συνέλευση συγκαλείται, αν το ζητήσει ο αριθμός μελών που προβλέπει το καταστατικό. Αν δεν υπάρχει τέτοια πρόβλεψη, τη σύγκληση μπορεί να ζητήσει το ένα πέμπτο των μελών με αίτηση όπου αναγράφονται τα θέματα που πρόκειται να συζητηθούν.
Αν η διοίκηση δεν εισακούσει την αίτηση, ο πρόεδρος πρωτοδικών μπορεί να εξουσιοδοτήσει τους αιτούντες να συγκαλέσουν τη συνέλευση και να ρυθμίσει τα σχετικά με την προεδρία της.

'Αρθρο 97:Πως αποφασίζει η συνέλευση
Η συνέλευση αποφασίζει με απόλυτη πλειοψηφία των μελών που είναι παρόντα Απόφαση για θέμα που δεν αναγράφεται στην πρόσκληση είναι άκυρη. Αν όλα τα μέλη συναινέσουν εγγράφως σε ορισμένη πρόταση, μπορεί να ληφθεί απόφαση και χωρίς συνέλευση των μελών.

'Αρθρο 98:
Το μέλος δεν έχει δικαίωμα να ψηφίσει, αν η απόφαση αφορά την επιχείρηση δικαιοπραξίας ή την έγερση ή την κατάργηση δίκης μεταξύ του σωματείου και του μέλους του συζύγου του ή εξ αίματος συγγενούς του ως και τον τρίτο βαθμό.

'Αρθρο 99:
Για να αποφασιστεί η τροποποίηση του καταστατικού ή η διάλυση του σωματείου χρειάζεται η παρουσία των μισών τουλάχιστον μελών και πλειοψηφία των τριών τετάρτων των παρόντων.

'Αρθρο 100:
Για να μεταβληθεί ο σκοπός του σωματείου πρέπει να συναινέσουν όλα τα μέλη. Οι απόντες συναινούν εγγράφως.

'Αρθρο 101: Ακυρότητα απόφασης
Απόφαση της συνέλευσης είναι άκυρη, αν αντιβαίνει στο νόμο ή στο κατασταστικό. Την ακυρότητα κηρύσσει το δικαστήριο, ύστερα από αγωγή μέλους που δεν συναίνεσε ή οποιουδήποτε άλλου έχει έννομο συμφέρον. Η αγωγή αποκλείεται μετά την πάροδο έξι μηνών από την απόφαση της συνέλευσης. Η απόφαση που κηρύσσει την ακυρότητα ισχύει έναντι όλων.

'Αρθρο 102:
Ο πρόεδρος πρωτοδικών, μπορεί να αναστείλει την εκτέλεση μιας άκυρης απόφασης, αν το ζητήσει η διοίκηση του σωματείου ή μέλος του ή ο εισαγγελέας.

'Αρθρο 103: Διάλυση του σωματείου
Το σωματείο διαλύεται οποτεδήποτε με απόφαση της συνέλευσης των μελών.

'Αρθρο 104:
Το σωματείο διαλύεται στις περιπτώσεις που προβλέπει το καταστατικό.
Το σωματείο διαλύεται μόλις τα μέλη του μείνουν λιγότερα από δέκα.

'Αρθρο 105:
Με απόφαση του πρωτοδικείου μπορεί να διαλυθεί το σωματείο, αν το ζητήσει η διοίκηση του ή το ένα πέμπτο των μελών του ή η εποπτεύουσα αρχή:1. αν, επειδή μειώθηκε ο αριθμός των μελών του ή από άλλα αίτια, είναι αδύνατο να αναδειχθεί διοίκηση ή γενικά να εξακολουθήσει να λειτουργήσει το σωματείο σύμφωνα με το καταστατικό 2. αν ο σκοπός του σωματείου εκπληρώθηκε ή αν από τη μακρόχρονη αδράνεια συνάγεται ότι ο σκοπός του έχει εγκαταληφθεί 3. αν το σωματείο επιδιώκει σκοπό διαφορετικό από εκείνον που καθορίζει το καταστατικό ή αν ο σκοπός ή η λειτουργία του σωματείου έχουν καταστεί παράνομοι ή ανήθικοι ή αντίθετοι προς τη δημόσια τάξη.

'Αρθρο 106: Περιουσία σωματείου που διαλύθηκε
Η περιουσία σωματείου που διαλύθηκε δεν διανέμεται ποτέ στα μέλη του.

'Αρθρο 107: Ενώσεις που δεν αποτελούν σωματεία
Ενωση προσώπων για την επιδίωξη σκοπού, όταν δεν αποτελεί σωματείο, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά, διέπεται από τις διατάξεις για την εταιρία. Μόλις η ένωση αυτή μετατραπεί σε σωματείο, η περιουσία της μεταβιβάζεται στο σωματείο σύμφωνα με τις κοινές διατάξεις.

'Αρθρο 108: Ιδρυμα
Αν με ιδρυτική πράξη μια περιουσία ορίστηκε για να εξυπηρετηθεί ορισμένος σκοπός, το ίδρυμα αποκτά προσωπικότητα με διάταγμα που εγκρίνει τη σύστασή του.

'Αρθρο 109: Ιδρυτική πράξη
Η ιδρυτική πράξη γίνεται είτε με δικαιοπραξίες εν ζωή είτε με διάταξη τελευταίας βούλησης. Η δικαιοπραξία εν ζωή απαιτείται να γίνει με συμβολαιογραφικό έγγραφο.

'Αρθρο 110: Περιεχόμενο
Στην ιδρυτική πράξη πρέπει να καθορίζεται ο σκοπός του ιδρύματος, η περιοσύα που αφιερώνεται και ο οργανισμός του.
Το διάταγμα που εγκρίνει το ίδρυμα μπορεί να ορίσει ή να συμπληρώσει ή να τροποποιήσει τον οργανισμό με τον όρο ότι η θέληση του ιδρυτή θα παραμείνει σεβαστη. Η συμπλήρωση ή η τροποποίηση μπορει να γίνει με τους ίδιους όρους και με μεταγενέστερο διάταγμα με την επιφύλαξη της διάταξης του άρθρου 119.

'Αρθρο 111: Ανάκληση ιδρυτικής πράξης
Υστερα από αίτηση του ιδρυτή το δικαστήριο μπορεί να επιτρέψει την ανάκληση της ιδρυτικής πράξης:1. επειδή επακολούθησε απορία του ιδρυτή 2. για σπουδαίους λόγους που δικαιολογούν την ανάκληση.
Μετά την έκδοση του διατάγματος δεν επιτρέπεται αίτηση για ανάκληση.

'Αρθρο 112: Εγκριση ιδρύματος
Η αρμόδια αρχή προκαλεί αυτεπαγγέλτως την έγκριση του ιδρύματος.

'Αρθρο 113: Υποχρεώσεις του ιδρυτή
Από την σύσταση του ιδρύματος ο ιδρυτής έχει την υποχρέωση να μεταβιβάσει σ'αυτό την περιουσία που έταξε. Δικαιώματα που μεταβιβάζονται με απλή εκχώρηση, εφόσον η βούληση του ιδρυτή δεν είναι αντίθετη, μεταβιβάζονται αυτοδικαίως μόλις συσταθεί το ίδρυμα.

'Αρθρο 114: Ιδρυση μετά το θάνατο του ιδρυτή
Ιδρυμα που συνιστάται μετά το θάνατο του ιδρυτή θεωρείται ότι υφίσταται κατά το χρόνο, του θανάτου του ως προς την περιουσία που έχει ταχθεί υπέρ του ιδρύματος.

'Αρθρο 115: Δικαιώματα δανειστών και μεριδούχων
Οι δανειστές και οι νόμιμοι μεριδούχοι του ιδρυτή μπορούν να προσβάλουν τη σύσταση του ιδρύματος σύμφωνα με τις διατάξεις για τις δωρέες.

'Αρθρο 116: Δικαιώματα ωφελουμένων
Τα πρόσωπα που ωφελούνται από το σκοπό του ιδρύματος έχουν αγωγή εναντίον του. Αν τα πρόσωπα αυτά δεν προσδιορίζονται κατά τρόπο επαρκή από την ιδρυτική πράξη, η διοίκηση του ιδρύματος τα προσδιορίζει κατά εύλογη κρίση.

'Αρθρο 117: Τέλος ιδρύματος
Το ίδρυμα παύει να υπάρχει στις περιπτώσεις που ορίζει η ιδρυτική πράξη ή ο οργανισμός του.

'Αρθρο 118:
Το ίδρυμα διαλύεται με διάταγμα :
1. αν ο σκοπός του, εκπλήρωθηκε ή έγινε απραγματοποίητος,
2. αν έχει παρεκκλίνει από το σκοπό του, ή αν ο σκοπός ή η λειτουργία του έγινε παράνομος ή ανήθικος ή αντίθετος προς τη δημόσια τάξη.

'Αρθρο 119: Μεταβολή του οργανισμού
Ο οργανισμός του ιδρύματος μπορεί να μεταβληθεί ακόμη και αντίθετα προς τη θέληση του ιδρυτή, αν το ζητήσει η διοίκηση του ιδρύματος και αν η μεταβολή επιβάλλεται για να συντηρηθεί η περιουσία του ή για να εκπληρωθεί ο σκοπός του.

'Αρθρο 120: Μετατροπή σκοπού
Αν ο σκοπός του ιδρύματος έγινε απραγματοποίητος, μπορεί να δοθεί σ'αυτό, με διάταγμα που προκαλεί η αρμόδια αρχή, άλλος παραπλήσιος σκοπός, σύμφωνα με την πιθανότερη θέληση του ιδρυτή.

'Αρθρο 121:
Η μεταβολή του περιεχομένου ή των όρων της ιδρυτικής πράξης ως προς τις διατάξεις της που εξυπηρετούν σκοπό δημόσιο ή κοινωφελή απαγορεύεται. Οταν η θέληση του ιδρυτή καταστει απόλυτα απραγματοποίηση, επιτρέπεται, εξαιρετικά η περιουσία που είχε ταχθεί να διατεθεί με ειδικο νόμο για άλλο παραπλήσιο σκοπό.

'Αρθρο 122: Επιτροπές εράνων
Επιτροπές από πέντε τουλάχιστον μέλη, που έχουν σκοπό να συγκεντρώσουν χρήματα ή άλλα αντικείμενα με εράνους, γιορτές ή άλλα παρόμοια μέσα, για την εξυπηρέτηση ορισμένου σκοπού δημόσιου ή κοινωφελούς (επιτροπές εργάνων), αποκτούν προσωπικότητα με διάταγμα.

'Αρθρο 123: Συστατικό διάταγμα
Το διάταγμα περιέχει τον οργανισμό και τα μέλη της επιτροπής και καθορίζει το έργο και την έδρα της, καθώς και το χρονικό διάστημα για να περατώσει το έργο της. Το διάστημα αυτό μπορεί να παραταθεί.

'Αρθρο 124: Διάλυση της επιτροπής
Η επιτροπή παύει να υπάρχει μόλις περάσει ο χρόνος του είχει ταχθεί ή περατωθεί το έργο της.

'Αρθρο 125:
Η επιτροπή μπορεί να διαλυθεί με διάταγμα: 1. αν αποφασίσει η ίδια να διαλυθεί 2. αν έχει παρεκκλίνει από το έργο της 3. αν η εκτέλεση του έργου της έγινε ανέφικτη ή συνάγεται οπωσδήποτε ότι εγκαταλείφθηκε 4. αν ο σκοπός έγινε παράνομος ή ανήθικος ή αντιβαίνει στη δημόσια τάξη.

'Αρθρο 126: Υποκατάσταση ιδρύματος
Αν ο οργανισμός προβλέπει ότι η περιουσία που έχει συγκεντρωθεί από την επιτροπή θα χρησιμοποιηθεί για ορισμένο διαρκή σκοπό, για την περαιτέρω εκπλήρωση του πρέπει να συσταθεί ίδρυμα και εφαρμόζονται οι διατάξεις για το ίδρυμα.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ : ΔΙΚΑΙΟΠΡΑΞΙΕΣ
'Αρθρο 127: Ενήλικος
Οποιος έχει συμπληρώσει το δέκατο όγδοο έτος της ηλικίας του (ενήλικος) είναι ικανός για κάθε δικαιοπραξία.

'Αρθρο 128 : Ανίκανοι για δικαιοπραξία
Ανίκανοι για δικαιοπραξία είναι:
1.όποιοι δεν έχουν συμπληρώσει το δέκατο έτος,
2.όποιοι βρίσκονται σε πλήρη στερητική δικαστική συμπαράσταση" (αντικ. του άρθρου 128 από το άρθρο 16 του Ν. 2447/96, ΦΕΚ- 278 Α').

"'Αρθρο 129 : Περιορισμένα ικανοί
Περιορισμένη ικανότητα για δικαιοπραξία έχουν: 1.οι ανήλικοι που συμπλήρωσαν το δέκατο έτος, 2.όποιοι βρίσκονται σε μερική στερητική δικαστική συμπαράσταση, 3.όποιοι βρίσκονται σε επικουρική δικαστική συμπαράσταση" (αντικ. του άρθρου 129 από το άρθρο 16 του Ν. 2447/96, ΦΕΚ-278 Α').

'Αρθρο 130: Δήλωση βούλησης από ανίκανο
Η δήλωση βούλησης από ανίκανο για δικαιοπραξία είναι άκυρη.
"'Αρθρο 131 :
Η δήλωση της βούλησης είναι άκυρη αν, κατά το χρόνο που έγινε, το πρόσωπο δεν είχε συνείδηση των πράξεων του ή βρισκόταν σε ψυχική ή διανοητική διαταραχή που περιόριζε αποφασιστικά τη λειτουργία της βούλησής του.
Οι κληρονόμοι μπορούν, μέσα σε μία πενταετία από την επαγωγή, να προσβάλουν για έναν από τους λόγους της προηγούμενης παραγράφου τις μη χαριστικές δικαιοπραξίες που έγιναν από τον κληρονομούμενο ή προς αυτόν τότε μόνο: 1.αν κατά την κατάρτιση της δικαιοπραξίας εκκρεμούσε διαδικασία για την υποβολή του κληρονομούμενου σε δικαστική συμπαράσταση λόγω ψυχικής ή διανοητικής διαταραχής, που δεν πρόλαβε να ολοκληρωθεί ή αν μετά την κατάρτιση ο κληρονομούμενος υποβλήθηκε σε δικαστική συμπαράσταση για την παραπάνω αιτία, 2.αν η δικαιοπραξία καταρτίστηκε ενόσω αυτός βρισκόταν έγκλειστος σε ειδική για την κατάστασή του μονάδα ψυχικής υγείας, 3.αν η κατάσταση που επικαλούνται οι κληρονόμοι προκύπτει από την ίδια δικαιοπραξία που προσβάλλεται" (αντικ. του άρθρου 131 από το άρθρο 16 του Ν. 2447/96, ΦΕΚ-278 Α').

'Αρθρο 132:
Στην περίπτωση του προηγούμενου άρθρου, αν η δήλωση απευθυνόταν σε άλλον , που αγνοούσε ανυπαίτια την κατάσταση του προσώπου με το οποίο συναλλάχθηκε, μπορεί το πρόσωπο αυτό να υποχρεωθεί κατά τις περιστάσεις να ανορθώσει τη ζημία που επήλθε από την ακυρότητα, εφόσον δεν μπορεί να καλυφθεί από αλλού.

'Αρθρο 133: Δικαιοπραξίες του περιορισμένα ικανού
Πρόσωπα με περιορισμένη ικανότητα είναι ικανά να επιχειρήσουν δικαιοπραξία μόνο στις περιπτωσεις που ορίζει ο νόμος ή μονο με τους όρους που τάσσει ο νόμος.

'Αρθρο 134: Ανήλικος που συμπλήρωσε το δέκατο έτος
Ο ανήλικος που έχει συμπληρώσει το δέκατο έτος είναι ικανός για δικαιοπραξία, από την οποία αποκτά απλώς και μόνο έννομο όφελος

'Αρθρο 135: Ανήλικος που συμπλήρωσε το δέκατο τέταρτο έτος
Ο ανήλικος που έχει συμπληρώσει το δέκατο τέταρτο έτος μπορεί να διαθέτει ελεύθερα κάθε τι που κερδίζει από την προσωπική του εργασία ή που του δόθηκε για να το χρησιμοποιήσει ή για να το διαθέτει ελεύθερα.

'Αρθρο 136:Ανήλικος που συμπλήρωσε το δέκατο πέμπτο έτος
Ο ανήλικος που συμπλήρωσε το δέκατο πέμπτο έτος μπορεί, με τη γενική συναίνεση των προσώπων που ασκούν την επιμέλεια του, να συνάψει σύμβαση εργασίας ως εργαζόμενος. Αν δεν δίνεται η συναίνεση, αποφασίζει το δικαστήριο ύστερα από αίτηση του ανηλίκου.

'Αρθρο 137: Ανήλικος που τελεί γάμο
Ο έγγαμος ανήλικος μπορεί να επιχειρεί μόνος του κάθε δικαιοπραξία απαραίτητη για να συντηρεί ή να βελτιώνει την περιουσία του ή για να αντιμετωπίζει τις ανάγκες της προσωπικής του συντήρησης και εκπαίδευσης καθώς και τις τρέχουσες ανάγκες της οικογένειας του.
Μπορεί επίσης: 1. να εκμισθώνει μόνος τα ακίνητα του, αστικά ή αγροτικά, το πολύ για μια εξαετία 2. να εισπράτει μόνος του εισοδήματα από την περιουσία του 3. να διεξάγει μόνος του κάθε δίκη σχετική με τις παραπάνω δικαιοπραξίες.

'Αρθρο 138: Εικονική δήλωση
Δήλωση βούλησης που δεν έγινε στα σοβαρά παρά μόνο φαινομενικά (εικονική9 είναι άκυρη Αλλη δικαιοπραξία που καλύπτεται κάτω από την εικονική είναι έγκυρη αν τα μέρη την ήθελαν και συντρέχουν οι όροι που απαιτούνται για τη σύστασή της.

'Αρθρο 139:
Η εικονικότητα δεν βλάπτει εκείνον που συναλλάχθηκε αγνοώντας την.

'Αρθρο 140 : Δήλωση από πλάνη
Αν κάποιος καταρτίζει δικαιοπραξία και η δήλωσή του δεν συμφωνεί, από ουσιώδη πλάνη, με τη βούλησή του, έχει δικαίωμα να ζητήσει την ακύρωση της δικαιοπραξίας.

'Αρθρο 141: Πλάνη ουσιώδης
Η πλάνη είναι ουσιώδης όταν αναφέρεται σε σημείο τόσο σπουδαίο για την όλη δικαιοπραξία, ώστε αν το πρόσωπο γνώριζε την πραγματική κατάσταση, δεν θα επιχειρούσε τη δκαιοπραξία.

'Αρθρο 142:
Η πλάνη που αναφέρεται σε ιδιότητες του προσώπου ή του πράγματος θεωρείται ουσιώδης, αν κατά τη συμφωνία των μερών ή με βάση την καλή πίστη και τα συναλλακτικά ήθη, οι ιδιότητες αυτές είναι τόσο σπουδαίες για την όλη δικαιοπραξία ώστε, αν το πρόσωπο γνώριζε την πραγματική κατάσταση, δεν θα επιχειρούσε τη δικαιοπραξία.

'Αρθρο 143: Πλάνη ως προς τα παραγωγικά αίτια
Εφόσον ο νόμος δεν ορίζει διαφορετικά, πλάνη που αναφέρεται αποκλειστικά στα παραγωγικά αίτια της βούλησης δεν είναι ουσιώδης.

'Αρθρο 144: Πότε αποκλείεται η ακύρωση λόγω πλανης
Η δικαιοπραξία δεν ακυρώνεται λόγω της πλάνης: 1. αν ο άλλος δέχεται τη δήλωση της βούλησης όπως την εννοεί ο πλανώμενος 2. αν η ακύρωση αντιβαίνει στην καλή πίστη.

'Αρθρο 145: Αποζημίωση λόγω της ακύρωσης
Οποιος αξιώνει να ακυρωθεί η δικαιοπραξία επειδή πλανήθηκε έχει υποχρέωση να ανορθώσει τη ζημία που επέρχεται από την ακύρωση στο μέτρο που δεν υπερβαίνει το ενδιαφέρον από την εγκυρη δικαιοπραξία.
Η υποχρέωση για αποζημίωση αποκλείεται, αν αυτός που ζημιώθηκε γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει την πλάνη.

'Αρθρο 146: Εσφαλμένη διαβίβαση δήλωσης Αν δήλωση βούλησης διαβιβάστηκε λανθασμένα,εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις για την πλάνη.

'Αρθρο 147: Δήλωση ως συνέπεια απάτης
Οποιος παρασύρθηκε με απάτη σε δήλωση βούλησης έχει δικαίωμα να ζητήσει να ακυρωθεί η δικαιοπραξία. Αν η δήλωση απευθύνεται σε άλλον και η απάτη έγινε από τρίτον, η ακύρωση μπορεί να ζητηθεί μόνο εφόσον εκείνος προς το οποίο απευθύνεται η δήλωση ή τρίτος που απέκτησε αμέσως δικαίωμα από αυτήν γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει την απάτη.

'Αρθρο 148:
Αν η πλάνη που προκλήθηκε από την απάτη δεν είναι ουσιώδης και το άλλο μέρος αποδέχεται τη δήλωση της βούλησης όπως τη θέλησε αυτός που απατήθηκε, το δικαστήριο μπορεί να μην ακυρώσει τη δικαιοπραξία.

'Αρθρο 149:
Εκείνος που απατήθηκε έχει δικαίωμα, παράλληλα με την ακύρωση της δικαιοπραξίας, να ζητήσει και την ανόρθωση κάθε άλλης ζημιας, σύμφωνα με τις διατάξεις για τις αδικοπραξίες. Εχει επίσης δικαιωμα να αποδεχθεί τη δικαιοπραξία και να ζητήσει μόνο να ανορθωθεί η ζημία.

'Αρθρο 150: Δήλωση ως συνέπεια απειλής
Οποιος εξαναγκάστηκε σε δήλωση βούλησης με απειλή που ασκήθηκε παράνομα ή αντίθετα προς τα χρηστά ήθη από τον άλλον ή από τρίτο έχει δικαίωμα να ζητήσει να ακυρωθεί η δικαιοπραξία.

'Αρθρο 151:
Η απειλή πρέπει στις συγκεκριμένες συνθήκες, να προξενεί φόβο σε γνωστό άνθρωπο και να εκθέτει σε σπουδαίο και άμεσο κίνδυνο τη ζωή, τη σωματική ακεραιότητα, την ελευθερία, την τιμή, την περιουσία αυτού που απειλήθηκε ή των προσώπων που συνδέονται μαζί του στενότατα.

'Αρθρο 152:
Παράλληλα με την ακύρωση της δικαιοπραξίας εκείνος που απειλήθηκε έχει δικαίωμα να ζητήσει και την ανόρθωση κάθε άλλης ζημίας σύμφωνα με τις διατάξεις για τις αδικοπραξίες.
Εχει επίσης δικαίωμα να αποδεχτεί τη δικαιοπραξία και να ζητήσει μόνο την ανόρθωση της ζημίας.

'Αρθρο 153: Απειλή από τρίτον
Οποιος εξαναγκάστηκε με απειλή που ασκήθηκε από τρίτον, να απευθύνεται δήλωση βούλησης σε άλλον, αν ακυρωθεί για το λόγο αυτό η δήλωση, μπορεί κατά τις περιστάσεις να υποχρεωθεί να αποζημιώσει τον άλλον, αν αυτός ούτε γνώριζε ούτε όφειλε να γνωρίζει την απειλή.

'Αρθρο 154:
Η ακύρωση δικαιοπραξίας λόγω πλάνης, απάτης ή απειλής επέρχεται με δικαστική απόφαση. Την ακύρωση έχουν τοδικαίωμα να ζητήσουν μόνο αυτός που πλανήθηκε ή απατήθηκε ή απειλήθηκε και οι κληρονόμοι τους.

'Αρθρο 155: Αγωγή για ακύρωση
Η αγωγή για ακύρωση απεύθυνεται κατά του άλλου συμβαλλομένου αν πρόκειται για μονομερή δικαιοπραξία απευθύνεται κατά εκείνου που αντλεί άμεσα από αυτήν έννομο συμφέρον.

'Αρθρο 156: Απόσβεση του δικαιώματος για ακύρωση
Η παραίτηση του δικαιούχου επιφέρει απόσβεση του δικαιώματος για ακύρωση. Η παραίτηση, ρήτη ή σιωπηρή, δεν είναι ανάγκη να απευθυνθεί σε άλλον.

'Αρθρο 157:
Οταν περάσουν δύο χρόνια από τη δικαιοπραξία επέρχεται απόσβεση του δικαιώματος για ακύρωση.
Αν η πλάνη ή η απάτη ή η απειλή εξακολούθησαν και μετά την δικαιοπραξία ή διετία αρχιζει από τότε πέρασε η κατάσταση αυτή. Σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται ακύρωση οταν περάσουν είκοσι χρόνια από την δικαιοπραξία.

'Αρθρο 158:Τύπος δικαιοπραξίας
Η τήρηση τύπου για την δικαιοπραξία απαιτείται μόνο όπου το ορίζει ο νόμος

'Αρθρο 159:
Δικαιοπραξία για την οποία δεν τηρήθηκε ο τύπος που απαιτεί ο νόμος, εφόσον δεν ορίζεται το αντίθετο, είναι άκυρη.
Σε περίπτωση αμφιβολίας είναι επίσης άκυρη η δικαιοπραξία αν δεν τηρήθηκε ο τύπος που είχαν καθορίσει τα μέρη. Αλλά η εκπλήρωση της δικαιοπραξίας με επίγνωση της ελλειψης του τύπου, θεραπεύει την έλλειψη αυτή.

'Αρθρο 160: Εγγραφος τύπος
Αν ο νόμος η τα μέρη, όρισαν για τη δικαιοπραξία έγγραφο τύπο, το έγγραφο πρέπει να έχει την ιδιόχειρη υπογραφή του εκδότη. Αν πρόκειται για σύμβαση, η υπογραφή των συμβαλλομένων πρέπει να τεθεί στο ιδιο έγγραφο. Αν συνταχθούν για τη σύμβαση περισσότερα πρωτότυπα, αρκεί η υπογραφή του καθε μέρους στο έγγραφο που προορίζεται για το άλλο.

'Αρθρο 161:
Το συμβολαιογραφικό έγγραφο αναπληρώνει τον έγγραφο τύπο.
Αν πρόκειται για σύμβαση, η αποδοχή της πρότασης μπορεί να γίνει και με χωριστό συμβολαιογραφικό έγγραφο.

'Αρθρο 162: επιστολές, τηλεγραφήματα
Αν ο έγγραφος τύπος ορίστηκε από τα μέρη αρκούν, σε περίπτωση αμφιβολίας και ενυπόγραφος επιστολές ή τα πρωτότυπα τηλεγραφημάτων.

'Αρθρο 163: Υπογραφή με μηχανικό μέσο
Αποτύπωση της υπογραφής με μηχανικό μέσο ισχύει ως ιδιόχειρη υπογραφή, αν πρόκειται για ανώνυμους τίτλους που εκδίδονται σε μεγάλο αριθμό.

'Αρθρο 164: Τροποποίηση τυπικης δικαιοπραξίας
Ο τύπος που ο νόμος ορίζει για τη δικαιοπραξία απαιτείται και τις τροποποιήσεις της

'Αρθρο 165: Ρήτρα για τη σύνταξη εγγράφου
Αν τα μέρη επιφυλάχθηκαν να συντάξουν έγγραφο για σύμβαση που καταρτίστηκε μεταξύ τους, σε περίπτωση αμφιβολίας η συμβαση ισχύει και αν δεν συνταχθεί το έγγραφο.

'Αρθρο 166: Προσύμφωνο
Η σύμβαση με την οποία τα μέρη ανέλαβαν την υποχρέωση να συνάψουν ορισμένη σύμβαση ( προσύμφωνο) υπόκειται στον τύπο που ο νόμος ορίζει για τη σύμβαση που πρέπει να συναφθεί.

'Αρθρο 167: Δήλωση που απευθύνεται σε άλλον
Η δήλωση της βούλησης έχει νομική ενέργεια μόνο αφότου περιέλθει στο πρόσωπο στο οποίο απαιτείται να απευθυνθεί.

'Αρθρο 168:
Η δήλωση της βούλησης δεν έχει καμία ενέργεια αν προηγουμένως, ή ταυτόχρονα περιήλθε σ'εκείνον στον οποίο απευθύνεται ανάκληση της.

'Αρθρο 169:
Ο θάνατος αυτού που δήλωσε τη βούληση του δεν επιδρά στο κύρος της δήλωσης. Το ίδιο ισχύει και για τη μεταγενέστερη δικαιοπρακτική του ανικανότητα.

'Αρθρο 170: Δήλωση προς ανίκανο
Η δήλωση της βούλησης είναι άκυρη εφόσον το πρόσωπο στο οποίο έγινε δεν είχε την ικανότητα για δικαιοπραξία.

'Αρθρο 171:
"Δήλωση της βούλησης προς πρόσωπο που δεν έχει συνείδηση των πράξεών του ή που βρίσκεται σε ψυχική ή διανοητική διαταραχή, η οποία περιορίζει αποφασιστικά τη λειτουργία της βούλησής του, είναι άκυρη" (αντικ. της παρ.α' από το άρθρο 16 του Ν. 2447/96, ΦΕΚ- 278 Α').
Αν αυτός πού δηλωσε αγνοούσε ανυπαίτια την κατάσταση του προσώπου, μπορει κατά τις περιστάσεις το πρόσωπο αυτό να υποχρεωθεί, να ανορθώσει τη ζημία του από την ακυρότητα, εφόσον δεν μπορεί να καλυφθεί από αλλού.

'Αρθρο 172: Δήλωση προς περιορισμένα ικανό
Δήλωση βούλησης προς πρόσωπο με περιορισμένη δικαιοπρακτική ικανότητα είναι άκυρη, αν αυτό δεν είχε ικανότητα για τη δικαιοπραξία στην οποία η δήλωση αποσκοπούσε.

'Αρθρο 173: Ερμηνεία της δήλωσης
Κατά τη ερμηνεία της δήλωσης βουλήσεως αναζητείται η αληθινή βούληση χωρίς προσήλωση στις λέξεις.

'Αρθρο 174: Δικαιοπραξία απαγορευμένη.
Δικαιοπραξία που αντιβαίνει σε απαγορευτική διάταξη του νόμου, αν δεν συνάγεται κάτι άλλο, ειναι ακυρη.

'Αρθρο 175: Απαγόρευση διάθεσης
Η διάθεση ενός αντικειμένου είναι άκυρη αν ο νόμος την απαγορεύει. Αν η απαγορευση έχει οριστεί για το συμφέρον ορισμένων προσώπων, την ακυρότητα μπορούν να προτείνουν μόνο αυτά.

'Αρθρο 176:
Αν τη απαγόρευση του προηγουμένου άρθρου έχει τάξει δικαστική απόφαση, ισχύει ότι και στην απαγόρευση από το νόμο.

'Αρθρο 177:
Δικαιοπραξία που περιορίζει την εξουσία διάθεσης απαλλοτριωτού δικαιώματος, έφοσον ο νόμος δεν ορίζει κάτι άλλο, έχει ενοχική μόνο ενέργεια και δεν επιδρά στο κύρος της διάθεσης.

'Αρθρο 178: Δικαιοπραξία αντιθετη προς τα χρηστά ήθη
Δικαιοπραξία που αντιβαίνει στα χρηστά ήθη είναι άκυρη.

'Αρθρο 179:
Ακυρη ως αντίθετη προς τα χρηστά ήθη είναι ιδίως η δικαιοπραξία με την οποία δεσμεύεται υπερβολικά η ελευθερία του προσώπου ή η δικαιοπραξία με την οποια εκμεταλλεύεται κάποιος την ανάγκη, την κουφότητα ή την απειρία του άλλου και πετυχαίνει έτσι να συνομολογήσει ή να πάρει για τον ευατό του ή τρίτο, για κάποια παροχή, περιουσιακά ωφελήματα, που , κατα τις περιστάσεις, βρίσκονται σε φανερή δυσαναλογία προς την παροχή.

'Αρθρο 180: Εννοια της ακυρότητας
Η άκυρη δικαιοπραξία θεωρείται σαν να μην έγινε

'Αρθρο 181:
Η ακυρότητα μέρους συνεπιφέρει την ακυρότητα ολόκληρης της δικαιοπραξίας αν συνάγεται ότι δεν θα είχε επιχειρηθεί χωρίς το άκυρο μέρος.

'Αρθρο 182: Μετατροπή
Οταν η άκυρη δικαιοπραξία περιέχει τα στοιχεία άλλης δικαιοπραξίας αυτή ισχύει εφόσον συνάγεται ότι τα μέρη θα την ήθελαν, αν ήξεραν την ακυρότητα.

'Αρθρο 183: Επικύρωση
Επικύρωση άκυρης δικαιοπραξίας ισχύει σαν νέα κατάργηση της.
Αν οι συμβαλλόμενοι επικυρώσουν άκυρη σύμβαση σε περίπτωση αμφιβολίας δημιουργειται αμοιβαία μεταξύ τους υποχρέωση για κάθε παροχή που θα όφειλαν, αν η σύμβαση ήταν έγκυρη από την αρχή.

'Αρθρο 184: Ενέργεια ακύρωσης
Η ακυρώσιμη δικαιοπραξία μετα την ακύρωση της εξομοιώνεται με την εξαρχής άκυρη, με την επιφύλαξη των διατάξεων που αφορούν εμπράγματα δικαιώματα που τρίτος απέκτησε από σύμβαση που ακυρώθηκε.

'Αρθρο 185: Πρόταση για σύμβαση
Οποιος προτείνει τη σύναψη σύμβασης δεσμεύεται όλο το χρονικό διάστημα μέσα στο οποιο μπορεί να την αποδεχτεί εκείνος στον οποίο έγινε η πρόταση

'Αρθρο 186: Ανάκληση πρότασης
Οποιος πρότεινε τη σύναψη μιας σύμβασης έχει το δικαίωμα να ανακαλέσει την πρόταση, αν απέκλεισε τη δέσμευσή του από την πρόταση ή αν από τη φύση της σύμβασης ή από τις ειδικές περιστάσεις συνάγεται ότι αποκλείεται η δέσμευση.

'Αρθρο 187: Απόσβεση πρότασης
Η πρόταση για τη σύναψη σύμβασης αποσβήνεται αν αποκρούστηκε ή αν δεν έγινε αποδεκτή έγκαιρα κατά τις διατάξεις των άρθρων 189 έως 194.

'Αρθρο 188: Θάνατος ή ανικανότητα μετά την πρόταση
Η πρόταση, εφόσον απ'αυτήν δεν συνάγεται το αντίθετο, παραμένει ισχυρή και αν ακόμη, πριν γίνει δεκτή, αυτός που την έκανε ή αυτός το οποίο απευθύνεται πέθανε ή έγινε ανίκαντος για δικαιοπραξία.

'Αρθρο 189: Αποδοχή της πρότασης
Η αποδοχή της πρότασης για τη σύναψη σύμβασης απαιτείται να περιέλθει σ αυτόν που πρότεινε μέσα στην προθεσμία που είχε τάξει. Αν δεν τάξει προθεσμία, η αποδοχή πρεπει να περιέλθει σ'αυτόν έως τη στιγμή που κατά τις περιστάσεις ήταν υποχρεωμένος να την περιμένει.

'Αρθρο 190: Καθυστερημένη αποδοχή
Δήλωση αποδοχής που είχε αποσταλεί έγκαιρα, έφτασε όμως εκπρόθεσμα σ'αυτόν που είχε προτείνει, ισχύει, εκτός αν αυτός ειδοποιήσει αμέσως για την καθυστέρηση τον αποδεχόμενο.

'Αρθρο 191:
Καθυστερημένη αποδοχή πρότασης θεωρείται σαν νέα πρόταση.
Αποδοχή με τροποποιήσεις θεωρείται σαν αποποίηση με νέα πρόταση.

'Αρθρο 192: Κατάρτιση της σύμβασης
Η σύμβαση συντελείται μόλις περιέλθει σ'αυτόν που πρότεινε η δήλωση αποδοχής της πρότασης του.

'Αρθρο 193:
Η σύμβαση συντελείται με μόνη την αποδοχή, αν από το περιεχόμενο της πρότασης ή από τα συναλλακτικά ήθη ή από τις ειδικές περιστάσεις συνάγεται ότι δεν είναι ανάγκη να περιέλθει η αποδοχή σ'αυτόν που έκανε την πρόταση. Στην περίπτωση αυτή η πρόταση αποσβήνεται από τη στιγμή που θα περάσει η κατά τις περιστάσεις εύλογη προθεσμία για την αποδοχή της πρότασης.

'Αρθρο 194:
Αν η σύμβαση καταρτίζεται με συμβολαιογραφικό έγγραφο χωρίς να είναι ταυτόχρονα παρόντα και τα δύο μέρη, συντελείται, αν δεν έχει οριστεί κάτι άλλο, μόλις συνταχθεί το συμβολαιογραφικό έγγραφο για την αποδοχή της πρότασης. Στην περίπτωση αυτή ή πρόταση αποσβήνεται από τη στιγμή που θα περάσει η κατά τις περιστάσεις εύλογη προθεσμία για την αποδοχή της πρότασης.

'Αρθρο 195: Ελλειψη συμφωνίας σε μερικά σημεία
Σε περίπτωση αμφιβολίας η σύμβαση δεν είναι καταρτισμένη, εφόσον τα μέρη δεν συμφώνησαν σε όλα τα σημεία της.

'Αρθρο 196:
Αν τα μέρη θεωρούν ότι η σύμβαση έχει συνομολογηθεί αν και δεν έχουν συμφωνήσει σε κάποιο όρο της, ισχύει ότι συμφώνησαν, εφόσον συνάγεται ότι η σύμβαση θα καταρτιζόταν και χωρίς τα μέρη να αποφασίσουν για τον όρο αυτόν.

'Αρθρο 197: Ευθύνη από τις διαπραγματεύσεις
Κατά τις διαπραγματεύσεις για τη σύναψη σύμβασης τα μέρη οφείλουν αμοιβαία να συμπεριφέρονται σύμφωνα με την καλή πίστη και τα συναλλακτικά ήθη.

'Αρθρο 198:
Οποιος κατά τις διαπραγματεύσεις για τη σύναψη σύμβασης προξενήσει υπαίτια στον άλλο ζημία ειναι υποχρεώμενος να την ανορθώσει και αν ακόμη η σύμβαση δεν καταρτίστηκε.
Για την παραγραφή της αξίωσης αυτής εφαρμόζεται ανάλογως η διάταξη για την παραγραφή των απαιτήσεων από αδικοπραξία.

'Αρθρο 199: Σύμβαση με πλειστηριασμό
Σε περίπτωση πλειστηριασμού η σύμβαση, εφόσον δεν συνάγεται κάτι άλλο, ολοκληρώνεται με την κατακύρωση. Αν δεν συνάγεται κάτι άλλο, ο υπερθεματιστής δεσμεύεται ωσότου δοθεί μεγαλύτερη προσφορά ή ωσότου ματαιωθεί η κατακύρωση.

'Αρθρο 200 : Ερμηνεία συμβάσεων
Οι συμβάσεις ερμηνεύονται όπως απαιτεί η καλή πίστη, αφού ληφθούν υπόψη και τα συναλλατικά ήθη.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ : ΑΙΡΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΘΕΣΜΙΕΣ
'Αρθρο 201: Αίρεση αναβλητική
Αν με τη δικαιοπραξία τα αποτελέσματα της εξαρτήθηκαν από γεγονός μελλοντικό και αβέβαιο ( αίρεση αναβλητική) τα αποτελέσματα αυτά επέρχονται μόλις συμβεί το γεγονός (πλήρωση της αίρεσης).

'Αρθρο 202: Αίρεση διαλυτική
Αν με τη δικαιοπραξία εξαρτήθηκε η ανατροπή των αποτελεσμάτων της από γεγονός μελλοντικό και αβέβαιο (αίρεση διαλυτική), μόλις συμβεί το γεγονός αυτό παύει η ενέργεια της δικαιοπραξίας και επανέρχεται αυτοδικαίως η προηγουμένη κατάσταση.

'Αρθρο 203: Ενέργεια αιρέσεων
Αν σύμφωνα με το περιέχομενο της δικαιοπραξίας τα αποτελέσματα της πλήρωσης της αίρεσης ανατρέχουν σε χρόνο προγενέστερο από την πλήρωση της, το καθένα από τα μέρη είναι υποχρεωμένο να παράσχει στο άλλο ότι αυτό θα είχε αν τα αποτελέσματα είχαν επέλθει κατά το προγενέστερο αυτό χρονικό σημείο.

'Αρθρο 204:
Οποιος έχει δικαίωμα που εξαρτάται από αίρεση, μπορεί, αν πληρώθηκε η αίρεση, να ζητήσει αποζημίωση από τον άλλον εφόσον κατά τη διάρκεια της αβεβαιότητας ματαίωσε ή εβλαψε υπαίτια το δικαίωμα που εξαρτάται από την αίρεση.
(Το άρθρο 205 καταργήθηκε με το άρθρο 53 Εισ. ΝΚΠολ. Δ)

'Αρθρο 206: Διάθεση όσο εκκρεμεί η αίρεση
Μετά την πληρωση της αίρεσης κάθε διάθεση του αντικειμένου της δικαιοπραξίας, που επιχειρήθηκε όσο εκκρεμούσε η αίρεση, είναι αυτοδικαίως άκυρη, εφόσον ματαιώνει ή βλάπτει το αποτέλεσμα που εξαρτάται από την αίρεση.
Το ίδιο ισχύει και αν, όσο εκκρεμούσε η αίρεση, το αντικείμενο εκποιήθηκε με αναγκαστική εκτέλεση.

'Αρθρο 207: Πλασματική πλήρωση η μη πλήρωση της αίρεσης.
Η αίρεση θεωρείται ότι πληρώθηκε, αν την πλήρωση της εμπόδισε αντίθετα προς την καλή πίστη εκείνος που θα ζημιώνοτα από την πλήρωσή της.
Η αίρεση θεωρείται ότι δεν πληρώθηκε, αν την πλήρωση της προκάλεσε αντίθετα προς την καλή πίστη εκείνος που θα τον ωφελούσε η πλήρωση της.

'Αρθρο 208: Αιρεση ακατανόητη, παράνομη κλπ.
Αίρεση ακατανόηγη ή αντιφατική ή αίρεση, που προσδίδει παράνομο ή ανήθικο περιεχόμενο στη δικαιοπραξία την καθιστά άκυρη.
Αίρεση αδύνατη ως αναβλητική καθιστά άκυρη τη δικαιοπραξία ως διαλυτική δεν έχει καμία ενέργεια.

'Αρθρο 209: Χρόνος απο τον οποίο κρίνονται τα στοιχεία της δικαιοπραξίας
Οταν πρόκειται για δικαιοπραξία με αναβλητική αίρεση, τα στοιχεία της που αφορούν τον τύπο και το πρόσωπο κρίνονται με βάση το χρόνο της σύναψης της δικαιοπραξίας τα στοιχεία που αφορούν το αντικείμενο της δικαιοπραξίας κρίνονται με βάση το χρόνο της πλήρωσης της αίρεσης.

'Αρθρο 210: Προθεσμία αναβλητική και διαλυτική
Αν με τη δικαιοπραξία έχει οριστεί ότι τα αποτελέσματα της αρχίζουν από ορισμένο χρονικό σημείο (αναβλητική προθεσμία) ή παύουν από ορισμένο χρονικό σημείο (διαλυτική προθεσμία) εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις για τις αναβλητικές και τις διαλυτικές αιρέσεις.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ : ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΣΗ ΚΑΙ ΠΛΗΡΕΞΟΥΣΙΟΤΗΤΑ
'Αρθρο 211: Αμεση αντιπροσώπευση
Δήλωση βούλησης από κάποιον (αντιπρόσωπο) στο όνομα άλλου (αντιπροσωπευομένου) μέσα στα όρια της εξουσίας αντιπροσώπευσης ενεργεί αμεσως υπερ και κατά του αντιπροσωπευομένου. Το αποτέλεσμα αυτό επέρχεται είτε η δήλωση γίνει ρητά στο όνομα του αντιπροσωπευομένου είτε συνάγεται από τις περιστάσεις ότι έγινε στο όνομα του.
Η διάταξη αυτή εφαρμόζεται αναλογως και όταν η δήλωση της βούλησης απευθύνεται προς τον αντιπρόσωπο.

'Αρθρο 212: Ερμηνευτικός κανόνας
Αν δεν μπορεί να διαγνωστεί ότι κάποιος ενεργεί στο όνομα άλλου, θεωρείται ότι ενεργεί στο δικό του όνομα.

'Αρθρο 213: Ικανότητα αντιπροσώπου
Οποιος έχει περιορισμένη δικαιοπρακτική ικανότητα μπορεί να επιχειρήσει δικαιοπραξία ως αντιπρόσωπος άλλου.

'Αρθρο 214:Στοιχεία που κρίνονται από τον αντιπρόσωπο
Τα ελαττώματα της βούλησης, η γνώση ή η υπαίτια άγνοια ορισμένων περιστατικών, καθώς και η επίδραση τους στη δικαιοπραξία κρίνονται από το πρόσωπο του αντιπροσώπου.

'Αρθρο 215:
Αν ο αντιπρόσωπος ενέργησε σύμφωνα με ορισμένες οδηγίες του αντιπροσωπευομένου, δεν μπορεί ο αντιπροσωπευόμενος να επικαλεστεί την άγνοια του αντιπροσώπου για περιστατικά που ο ίδιος γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει.

'Αρθρο 216: Πληρεξουσιότητα
Η εξουσία αντιπροσώπευσης παρέχεται με τη σχετική δικαιοπραξία (πληρεξουσιότητα).

'Αρθρο 217:
Η πληρεξουσιότητα μπορεί να δοθεί με δήλωση προς τον εξουσιοδοτημένο ή προς τον τρίτο, με τον οποίο επιχειρείται η δικαιοπραξία.
Εφόσον δεν συνάγεται κάτι άλλο, η δήλωση υποβάλλεται στον τύπο που απαιτείται για τη δικαιοπραξία την οποία αφορά η πληρεξουσιότητα.

'Αρθρο 218: Ανάκληση πληρεξουσιότητας.
Η πληρεξουσιότητα παύει με ανάκληση. Η παραίτηση από το δικαίωμα της ανάκλησης είναι άκυρη, εφόσον η πληρεξουσιότητα αφορά αποκλειστικά το συμφέρον του αντιπροσωπευομένου.

'Αρθρο 219:
Η ανάκληση της πληρεξουσιότητας γίνεται με δήλωση προς τον πληρεξούσιο ή τον τρίτο.

'Αρθρο 220:
Η πληρεξουσιότητα που δόθηκε με συμβολαιογραφίκό έγγραφο ανακαλείται μόνο κατά τον ίδιο τύπο.

'Αρθρο 221:
Αν η πληρεξουσιότητα δόθηκε με δήλωση προς τον τρίτο, η δήλωση ανάκλησης γίνεται μόνο προς αυτόν.
'Αρθρο 222: Παύση της πληρεξουσιότητας
Η πληρεξουσιότητα, εφόσον δεν συνάγεται το αντίθετο παύει από τη στιγμή που περατώθηκε η έννομη σχέση στην οποία στηρίζεται, όπως είναι ιδίως η σύμβαση εντολής, εταιρίας, εργασίας.

'Αρθρο 223:
Η πληρεξουσιότητα, εφόσον δεν συνάγεται το αντίθετο, παύει με το θάνατο, ή τη δικαιοπρακτική ανικανότητα αυτού που έδωσε ή αυτού που έλαβε την πληρεξουσιότητα.

'Αρθρο 224: Δικαιοπραξία μετά την παύση.
Δικαιοπραξία που επιχειρήθηκε μετά την παύση της πληρεξουσιότητας από πληρεξούσιο που αγνοούσε την παύση ισχύει υπέρ και κατά του αντιπροσωπευομένου ή των καθολικών του διαδόχων, εκτός αν ο τρίτος γνώριζε η όφειλε να γνωρίζει την παύση της πληρεξουσιότητας.

'Αρθρο 225:
Αν ο πληρεξούσιος κατά την επιχείρηση της δικαιοπραξίας με τον τρίτο γνώριζε ότι η πληρεξουσιότητα είχε πάψει, ο αντιπροσωπεύομενος που επικαλείται κατά του τρίτου την παύση αυτή, μπορεί κατά τις περιστάσεις να υποχρεωθεί σε εύλογη αποζημίωση του, αν του ήταν εύκολο να έχει γνωστοποιήσει την παύση στον τρίτο.

'Αρθρο 226: Μονομερής δικαιοπραξία χωρίς επίδειξη του πληρεξουσίου
Μονομερής δικαιοπραξία που επιχειρείται προς άλλον χωρίς επίδειξη του πληρεξουσίου εγγράφου είναι άκυρη, αν ο άλλος προς τον οποιο γίνεται την αποκρούσει χωρίς υπαίτια καθυστέρηση.

'Αρθρο 227: Υποχρέωση απόδοσης του πληρεξουσίου
Οταν η πληρεξουσιότητα πάψει, ο πληρεξούσιος και κάθε άλλος κάτοχος είναι υποχρεωμένος να αποδώσει το πληρεξούσιο έγγραφο ή να το καταθέσει σε δημόσια αρχή δεν έχει το δικαίωμα να αντιτάξει επίσχεσή του.

'Αρθρο 228 : Βεβαίωση ότι έπαψε η πληρεξουσίοτητα.
Οποιος έχει δώσει έγγραφη πληρεξουσιότητα έχει το δικαίωμα να ζητήσει από το δικαστήριο να βεβαιώσει την παύση της πληρεξουσιότητας και να κηρύξει ανίσχυρο το πληρεξούσιο έγγραφο. Περίληψη του διατακτικού της απόφασης δημοσιεύεται στον τύπο κατά τον τρόπο που ορίζει η απόφαση. Οταν περάσει ένας μήνας από τη δημοσίευση αυτή, το πληρεξούσιο έγγραφο είναι ανίσχυρο.

'Αρθρο 229: Ελλειψη πληρεξουσιότητας
Αν μια σύμβαση συνομολογήθηκε στο όνομα άλλου χωρις την πληρεξουσιότητα του, το κύρος της εξαρτάται από την έγκριση το αντιπροσωπευομένου. Ο αντισυμβαλλόμενος έχει το δικαίωμα να ζητήσει να εγκρίνει ρητά ο αντιπροσωπευομενος τη σύμβαση μέσα σε εύλογη προθεσμία που καθορίζει ο ίδιος.

'Αρθρο 230:
Ο αντισυμβαλλόμενος έχει το δικαίωμα έως την έγκριση να υπαναχωρήσει από τη σύμβαση, εφόσον κατά την συνομολόγηση της δεν γνώριζε την έλλειψη της πληρεξουσιότητας. Η υπαναχώρηση μπορεί να δηλωθεί και προς τον αντιπρόσωπο.

'Αρθρο 231:Συνέπειες της έλλειψης
Οποιος κατάρτισε μια σύμβαση ως αντιπρόσωπος εφόσον δεν αποδεικνύει, την εξουσία αντιπροσώπευσης ή δεν εγκρίνει την σύμβαση ο αντιπροσωπευόμενος, έχει την υποχρέωση, κατ'επιλογήν του αντισυμβαλλομένου ή να εκτελέσει ο ίδιος τη σύμβαση ή να καταβάλλει αποζημίωση.
Αν ο αντιπρόσωπος αγνοούσε την έλλειψη εξουσίας, έχει την υποχρέωση να ανορθώσει τη ζημία που έπαθε ο αντισυμβαλλόμενος επειδή πίστεψε ότι υπήρχε η εξουσία, εφόσον η ζημία δεν υπερβαίνει το ενδιαφέρον από την έγκυρη σύμβαση.
Ο αντιπρόσωπος απαλλάσσεται από κάθε υποχρέωση, αν ο αντισυμβαλλόμενος γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει ότι δεν υπήρχε εξουσία αντιπροσώπευσης.

'Αρθρο 232:
Μονομερής δικαιοπραξία που επιχειρήθηκε από αντιπρόσωπο χωρίς να έχει εξουσία αντιπροσώπευσης είναι άκυρη.

'Αρθρο 233:
Μονομερής δικαιοπραξία που επιχειρείται προς άλλον από αντιπρόσωπο ο οποίος δεν έχει εξουσία εφόσον ο άλλος δεν την απέκρουσε για αυτό το λόγο, είναι ισχυρή αφότου την ενέκρινε ο αντιπροσωπευόμενος. Το άλλο μέρος έχει το δικαίωμα να ζητήσει να εγκρίνει ρητά τη δικαιοπραξία ο αντιπροσωπευόμενος μέσα σε εύλογη προθεσμία που του καθορίζει.
Η διάταξη αυτή εφαρμόζεται αναλόγως όταν πρόκειται για μονομερή δικαιπραξία που επιχειρήθηκε με τη συναίνεση του προς αντιπρόσωπο που στερείται την εξουσία για αντιπροσώπευση.

'Αρθρο 234:
Οποιος επιχείρησε ως αντιπρόσωπος μονομερή δικαιοπραξία προς άλλον, εφόσον δεν αποδεικνύει την εξουσία αντιπροσώπευσης ή δεν εγκρίνει τη δικαιοπραξία ο αντιπροσωπευόμενος, ευθύνεται κατά τη διάταξη του άρθρου 231 που εφαρμόζεται αναλόγως.

'Αρθρο 235: Δικαιοπραξία του αντιπροσώπου με τον εαυτό του
Ο αντιπρόσωπος δεν μπορεί να επιχειρήσει στο όνομα του αντιπροσωπευομένου δικαιοπραξία με τον εαυτό του ατομικά ή με την ιδιότητα του ως αντιπροσώπου άλλου ,εκτός αν ο αντιπροσωπευόμενος είχε επιτρέψει τη δικαιοπραξία ή αυτή συνίσταται αποκλειστικά στην εκπλήρωση υποχρέωσης.
Αυτοσύμβαση που δεν έχει περιβληθεί τον τύπο του συμβολαιογραφικού εγγράφου είναι άκυρη

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ : ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ ΚΑΙ ΕΓΚΡΙΣΗ
'Αρθρο 236: Συναίνεση
Αν για να είναι έγκυρη μια δικαιοπραξία χρειάζεται η συγκατάθεση τρίτου (συναίνεση) αυτη παρεχεται με δήλωση προς το ένα ή το άλλο μέρος, και εφόσον ο νόμος δεν ορίζει διαφορετικά, δεν είναι ανάγκη να γίνει με τον τύπο οπυ απαιτείται για τη δικαιοπραξία.

'Αρθρο 237: Ανάκληση της συναίνεσης
Ανάκληση της συναίνεσης επιτρέπεται μέχρις ότου επιχειρηθεί η δικαιοπραξία και δηλώνεται προς εκείνο από τα μέρη προς το οποίο είχε δοθεί η συναίνεση. Η ανάκληση αποκλείεται, αν αυτό συνάγεται από την ίδια τη συναίνεση ή από την έννομη σχέση στην οποία στηρίζεται η συναίνεση.

'Αρθρο 238: Εγκριση
Η συγκατάθεση που παρέχεται μετά την επιχείρηση της δικαιοπραξίας (έγκριση) εφόσον δεν ορίζεται το αντίθετο, ανατρέχει στο χρόνο της δικαιοπραξίας.
Από την αναδρομική ενέργεια δεν επηρεάζονται τα δικαιώματα που τρίτοι απεκτησαν πριν από την έγκριση.

'Αρθρο 239: Διάθεση από μη δικαιούχο
Διάθεση αντικειμένου από μη δικαιούχο είναι έγκυρη, αν έγινε με τη συναίνεση του δικαιούχου.
Διάθεση χωρίς αυτή τη συναίνεση εφόσον ο νόμος δεν ορίζει διαφορετικά, ισχυροποιείται αν ο δικαιούχος την εγκρίνει ή αν αυτός που διέθεσε αποκτήσει το αντικείμενο ή κληρονομηθεί από το δικαιούχο. Στις δύο τελευταίες περιπτώσεις αν έγιναν περισσότερες διαθέσεις ασυμβίβαστες μεταξύ τους, υπερισχύει η προγενέστερη.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ : ΠΡΟΘΕΣΜΙΕΣ
'Αρθρο 240:
Στις προθεσμίες που καθορίζονται με νόμοι, δικαστική απόφαση ή δικαιοπραξία ισχύουν οι ερμηνευτικές διατάξεις των άρθρων 241 έως 246.

'Αρθρο 241: Ενάρξη
Η προθεσμία αρχίζει την επόμενη της ημέρας όπου έγινε το γεγονός που αποτελεί την αφετηρία της.
Για τη συμπλήρωση της ενηλικίωσης υπολογίζεται και η ημέρα της γέννησης

'Αρθρο 242: Λήξη
Η προθεσμία λήγει όταν περάσει ολόκληρη η τελευταία ημέρα και, αν είναι κατα το νόμο εορτάσιμη, όταν περάσει ολοκληρη η επόμενη εργάσιμη.

'Αρθρο 243: Εβδομάδα, μήνας, χρόνος
Προθεσμία που έχει υπολογιστεί σε εβδομάδες λήγει μόλις περάσει η αντίστοιχη ομώνυμη ημέρα της τελευταίας εβδομάδας.
Προθεσμία που εχει προσδιοριστεί σε μήνες λήγει μόλις περάσει η ημερα του τελευταίου μηνός που αντιστοιχεί σε αριθμό με την ημέρα που άρχισε, και αν δεν υπάρχει αντίστοιχη η τελευταία μέρα του μηνός.
Προθεσμία που έχει προσδιοριστεί σε χρόνια λήγει μόλις περάσει η αντίστοιχη ημερομηνία του τελευταίου χρόνου.

'Αρθρο 244:
Προθεσμία μισού χρόνου έχει την έννοια προθεσμίας έξι μηνών. Προθεσμία μισού μηνός έχει την έννοια προθεσμίας δεκαπέντε ημερών.
Αν η προθεσμία που έχει προσδιοριστεί αποτελείται από μήνες και ημέρες, πρώτα υπολογίζονται οι μήνες και κατόπιν γίνεται η πρόσθεση των ημερών.

'Αρθρο 245:
Αν η προθεσμία παραταθεί, η νέα αρχίζει αφότου περάσει η πρώτη.

'Αρθρο 246:
Ως αρχή του μηνός νοείται η πρώτη, ως μέση η δέκατη πέμπτη και ως τέλος η τελευταία ημέρα του.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ : ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΠΟΣΒΕΣΤΙΚΗ ΠΡΟΘΕΣΜΙΑ
'Αρθρο 247: Παραγραφή της αξίωσης
Το δικαίωμα να απαιτήσει κάποιος από άλλον μια πράξη ή μια παράλειψη (αξίωση) παραγράφεται.

'Αρθρο 248: Οικογενειακές αξιώσεις
Αξίωση από οικογενειακή έννομη σχέση δεν παραγράφεται εφόσον ειδιώκεται να αποκατασταθεί για το μέλλον η κατάσταση που αρμοζει στη σχέση αυτή.

'Αρθρο 249: Εικοσαετής παραγραφή
Εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά, οι αξιώσεις παραγράφονται σε είκοσι χρόνια.

'Αρθρο 250: Πενταετής παραγραφή.
Σε πέντε χρόνια παραγράφονται οι αξιώσεις:
1.1. των εμπόρων, των βιομηχάνων και των χειροτεχνών, για εμπορεύματα που χορήγησαν, για την εκτέλεση εργασιών και για την επιμέλεια υποθέσεων άλλων ,καθώς και για τις δαπάνες που έκαναν,
2.2. εκείνων πυ ασκούν κατ'επάγγελμα τη γεωργία, την κτηνοτροφία, την αλιεία, και τη δασοκομία, για τη χορήγηση των προιόντων του επαγγέλματος τους
3.3. εκείνων που ασκουν τη μεταφορά γενικά προσώπων ή πραγμάτων, για κόμιστρα και για τα έξοδα τους
4.4. των ξενοδόχων των πανδοχέων και αυτων που χορηγούν κατ'επάγγελμα τροφή, γαι την παροχή κατοικίας και τροφής καθώς και για κάθε άλλη παροχή για τις ανάγκες των πελατών τους καθώς και για τις δαπάνες που έκαναν,
5.5. εκείνων που χωρίς να ανήκουν στα πρόσωποα που αναφέρονται στον αριθμο 1 ασκούν κατ' επάγγελμα την επιμέλεια ξένων υποθέσεων ή την παροχή υπηρεσιών, για τις αμοιβές και για τις δαπάνες τους
6.6. των υπηρετών και των εργατών για την πληρωμή των μισθών ή άλλων αμοιβών και εξόδων τους,
7.7. εκείνων που παρέχουν κάθε είδους διδασκαλία, για την αμοιβή και για τις δαπάνες τους
8.8. των ιδρυμάτων που προορίζονται για τη διδασκαλία, την ανατροφή, την περίθαλψη ή τη νοσηλεία, για την παροχή διδασκαλιας, περίθαλψης ή νοσηλείας και για τις σχετικές δαπάνες,
9.9. εκείνων που δέχονται πρόσωπα για περίθαλψη ή για ανατροφή, για τις παροχές και δαπάνες που αναφέρονται στον προηγούμενο αριθμο.
10.10. των γιατρών και των μαιών για την αμοιβή και για τις δαπάνες τους.
11.11. των δικηγόρων, των συμβολαιογράφων και των δικαστικών επιμελητών, για τις αμοιβές και για τις δαπάνες τους.
12.12. των προσώπων που διορίζονται από κάποια αρχή και διεξάγουν ορισμένες υποθέσεις για τις αμοιβές και γις τις δαπάνες τους
13.13. των διαδίκων, για τις προκαταβολές που έδωσαν στους δικηγόρους τους,
14.14. των μαρτύρων και των πραγματογνωμόων, για τις αμοιβές και για τις δαπάνες τους,
15.15. των τόκων, χρεολύτρων και μερισμάτων,
16.16. των κάθε είδους μισθωμάτων,
17.17. των κάθε είδους μισθών, των καθυστερούμενων προσόδων, συντάξεων, διατροφής και κάθε άλλης παροχής που επαναλαμβάνεται περιοδικά 18. των προσώπων στα οποία παρέχεται εργασία, για τις προκαταβολές τους έναντι των αξιώσεων από την παροχή της.

'Αρθρο 251: Εναρξη παραγραφής
Η παραγραφή αρχίζει από τότε που γεννήθηκε η αξίωση και είναι δυνατή η δικαστική επιδίωξη της.

'Αρθρο 252:
Αν για την απαίτηση της παροχής απαιτείται προηγούμενη όχληση, η παραγραφή αρχίζει από τότε που η όχληση είναι δυνατή. Αν εκτός από την όχληση απαιτείται και η παρέλευση προθεσμίας, η παραγραφή αρχίζει από τότε που ήταν δυνατή η όχληση και περασε η προθεσμία.

'Αρθρο 253:
Η παραγραφή των αξιώσεων που αναφέρονται στο άρθρο 250 αρχίζει μόλις λήξει το έτος μέσα στο οποίο συμπίπτει η έναρξη της παραγραφής που ορίζεται στα δύο προηγούμενα άρθρα.

'Αρθρο 254:
Αν πρόκειται για περιοδικές παροχές που οφείλονται αυτοτελώς και δεν εξαρτώνονται από κεφάλαιο, η παραγραφή του καθολικού δικαιώματος αρχίζει από το χρονικό σημείο που η πρώτη καθυστερούμενη περιοδική δόση έγινε απαιτητή.

'Αρθρο 255: Αναστολή παραγραφής
Η παραγραφή αναστέλλεται για όσο χρόνο ο δικαιούχος εμποδίστηκε από δικαιοστάσιο ή από άλλο λόγο ανώτερης βίας να ασκήσει την αξίωση του μέσα στο τελευταίο εξάμηνο του χρόνου, της παραγραφής. Αναστέλλεται επίσης η παραγραφή για όσο χρονικό διάστημα μέσα στο τελευταίο εξάμηνο του χρόνου της ο υπόχρεος απέτρεψε με δόλο το δικαιούχο να ασκήσει την αξίωση.

'Αρθρο 256 :
Αναστέλλεται η παραγραφή των αξιώσεων:1. μεταξύ συζύγων κατά την διάρκεια του γάμου, έστω και αν ύστερα ακυρωθεί 2. μεταξύ γονέων και τέκνων κατά τη διάρκεια της ανηλικότητας 3. μεταξύ επιτρόπων και επιτροπευομένων κατά την διάρκεια της επιτροπείας 4. των υπηρετών και των κυρίων κατά τη διάρκεια της υπηρετικής σχέσης, όχι όμως πέρα από δεκαπέντε χρόνια.

'Αρθρο 257:
Το χρονικό διάστημα της αναστολής δεν υπολογίζεται στο χρόνο της παραγραφής.
Οταν πάψει η αναστολή, η παραγραφή συνεχίζεται, σε καμία όμως περίπτωση δεν συμπληρώνεται πριν περάσουν έξι μήνες.

"'Αρθρο 258 : Παραγραφή κατά ανικάνων
Η παραγραφή τρέχει και σε βάρος προσώπων που είναι ανίκανα ή έχουν περιορισμένη ικανότητα για δικαιοπραξία.
Αν τα πρόσωπα αυτά δεν έχουν επίτροπο ή δικαστικό συμπαραστάτη, η παραγραφή δεν συμπληρώνεται πριν περάσουν έξι μήνες αφότου έγιναν απεριορίστως ικανά ή απέκτησαν επίτροπο ή δικαστικό συμπαραστάτη. Η διάταξη αυτή δεν εφαρμόζεται, εφόσον ο ανίκανος ή ο περιορισμένα ικανός έχει την ικανότητα να παραστεί στο δικαστήριο" (αντικ. του άρθρου 258 από το άρθρο 17 του Ν. 2447/96, ΦΕΚ-278 Α').

'Αρθρο 259:
Η παραγραφή αξίωσης που ανήκει σε κληρονομία ή απευθύνεται κατά κληρονομίας δεν συμπληρώνεται πριν από την πάροδο εξαμήνου αφότου ο κληρονόμος απέκτησε την κληρονομία ή αφότου η αξίωση μπορεί να ασκηθεί από κηδεμόνα κληρονομίας ή κατά κηδεμόνα κληρονομίας.

'Αρθρο 260: Διακοπή. Αναγνώριση
Η παραγραφή διακόπτεται, όταν ο υπόχρεος αναγνωρίσει την αξίωση με οποιοδήποτε τρόπο.

'Αρθρο 261:Εγερση αγωγής
Την παραγραφή διακόπτει η έγερση της αγωγής. Η παραγραφή που διακόπηκε με τον τρόπο αυτό αρχίζει και πάλι από την τελευταία διαδικαστική πράξη των διαδίκων ή του δικαστηρίου.

'Αρθρο 262:
Στις περιπτώσεις που για να εγερθεί η αγωγή απαιτείται προπαρασκευαστική διαδικασία, η διακοπή της παραγραφής θεωρείται ότι έγινε αφότου αρχισε η προπαρασκευαστική διαδικασία, αν η αγωγή εγερθεί μέσα σε τρεις μήνες από τότε που περατώθηκε ή μεσα στην προθεσμία που τάσσει ο νόμος.

'Αρθρο 263:
Κάθε παραγραφή που διακόπηκε με την έγερση της αγωγής θεωρείται σαν να νη διακόπηκε, αν ο ενάγων παραιτηθεί από την αγωγή ή η αγωγή απορριφθεί τελεσίδικα για λόγους μη ουσιαστικούς.
Αν ο δικαιούχος εγείρει και πάλι την αγωγή μέσα σε έξι μήνες, η παραγραφή θεωρείται ότι έχει διακοπεί με την προηγούμενη αγωγή.

'Αρθρο 264: Αλλοι τρόποι διακοπής
Την παραγραφή διακόπτουν επίσης:1. η επίδοση επιταγής πληρωμής κάτω από εκτελεστό δικαιογράφο 2. η αναγγελία για επαλήθευση σε πτώχευση 3. η αναγγελία για κατάταξη σε πλειστηριασμό 4. η υποβολή ένστασης συμψηφισμού της αξίωσης.

'Αρθρο 265:
Αν ο δικαιούχος παραιτήθηκε από την επιταγή πληρωμής ή από την αναγγελία, η παραγραφή θεωρείται σαν να μη διακόπηκε.

'Αρθρο 266:
Η παραγραφή που διακόπηκε με αναγγελία σε πτώχευση αρχίζει και πάλι αφότου η πτώχευση περατώθηκε, ή αν επακολούθησαν αντιρρήσεις κατά της απαίτησης, από την τελευταία διαδικαστική πράξη των διαδίκων ή του δικαστηρίου.

'Αρθρο 267 :
Η παραγραφή που διακόπηκε με ένσταση συμψηφισμού της αξίωσης αρχίζει και πάλι από την τελευταία διαδικαστική πράξη των διαδίκων ή του δικαστηρίου στη δίκη όπου είχε υποβληθεί η ένσταση.

'Αρθρο 268: Απόφαση ή εκτελεστό δικαιόγραφο για την αξίωση.
Κάθε αξίωση που βεβαιώθηκε με τελεσίδικη απόφαση ή με δημόσιο έγγραφο εκτελεστό παραγράφεται μετά είκοσι χρόνια, και αν ακόμη η αξίωση καθαυτή υπαγόταν σε συντομότερη παραγραφή. Αξιώσεις όμως παροχών που επαναλαμβάνονται περιοδικά και που βεβαιώθηκαν με τελεσίδικη απόφαση ή με δημόσιο έγγραφο εκτελεστό, ληξιπρόθεσμες στο μέλλον, υπάγονται στη συντομότερη παραγραφή.

'Αρθρο 269: Υποβολή διαφοράς σε διαιτητές κλπ.
Την παραγραφή διακόπτει η υποβολή σε διαιτησία ή σε διοικητική αρχή ή σε διοικητικό δικαστήριο ή σε άλλο ειδικό δικαστήριο της διαφοράς που αναφέρεται στην αξίωση. Οι διατάξεις των άρθρων 261 έως 263, 267 έως 268 εφαρμόζονται αναλόγως.
Αν για να υποβληθεί η διαφορά σε διαιτησία απαιτείται να διοριστούν διαιτητές ή να τηρηθούν ορισμένες διατυπώσεις ή προϋποθέσεις, η παραγραφή διακόπτεται μόλις ο δικαιούχος έκανε ότι τον αφορούσε για να λυθεί η διαφορά.

'Αρθρο 270: Αποτελέσματα διακοπής
Αν η παραγραφή διακόπηκε, ο χρόνος που πέρασε έως τότε δνε υπολογίζεται και αφότου περατώθηκε η διακοπή αρχίζει νέα παραγραφή.
Στις περιπτώσεις του άρθρου 250 η νέα παραγραφή αρχίζει μόλις λήξει το έτος μέσα στο οποίο περατώθηκε η διακοπή

'Αρθρο 271: Παραγραφή εμπράγματων αξιώσεων
Αν πρόκειται για παραγραφη εμπράγματων αξιώσεων, ο ειδικός ή ο καθολικός διάδοχος έχει το δικαίωμα να προσμετρήσει και το χρονικό διάστημα που οι δικαιοπάροχοι του βρίσκονταν στην νομή το πράγματος.

'Αρθρο 272: Ενέργεια της συμπλήρωσης της παραγραφής
Οταν συμπληρωθεί η παραγραφή, ο υπόχρεος έχει δικαίωμα να αρνηθεί την παροχή. Οτι καταβληθηκε χωρίς γνώση της παραγραφής δεν αναζητείται. Εγγραφη συμβατική αναγνώριση αξίωσης που έχει παραγραφεί, καθώς και η παροχή ασφάλειας, είναι έγκυρες αν έγιναν χωρίς γνώση της παραγραφής.

'Αρθρο 273: Παραγραφή ενστάσεων
Οι ενστάσεις εφόσον ο νόμος δεν ορίζει διαφορετικά, δεν παραγράφονται.

'Αρθρο 274: Παραγραφή παρεπόμενων αξιώσεων
Οταν παραγραφεί η κύρια αξίωση, συμπαραγράφονται και οι παρεπόμενες από αυτήν αξιώσεις, και αν ακόμη δεν συμπληρώθηκε η παραγραφή που ισχύει γι'αυτές.

'Αρθρο 275: Δικαιοπραξία που μεταβάλλει τους όρους της παραγραφής
Δικαιοπραξία που αποκλείει την παραγραφή ή καθορίζει χρόνο συντομότερο ή μακρότερο από τον νόμιμο ή που γενικά κάνει τους όρους της παραγραφής βαρύτερους ή ελαφρότερους είναι άκυρη.

'Αρθρο 276: Παραίτηση από την παραγραφή
Παραίτηση από την παραγραφή μετά τη συμπλήρωση της είναι έγκυρη

'Αρθρο 277: Πρόταση παραγραφής
Το δικαστηριο δεν λαμβάνει αυτεπαγγέλτως υπόψη την παραγραφή που δεν έχει προταθεί.

'Αρθρο 278:
Ο δανειστής ή όποιος άλλος έχει έννομο συμφέρον δικαιούται να προτείνει την παραγραφή και αν ακόμη δεν την προτείνει ή παραιτείται από αυτήν ο οφειλέτης.

'Αρθρο 279: Αποσβεστική προθεσμία
Στις περιπτωσεις που ο νόμος ή τα μέρη τάσσουν προθεσμία μέσα στην οποία πρέπει να ασκηθεί το δικαίωμα (αποσβεστική προθεσμία) εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις για την παραγραφή.

'Αρθρο 280:
Το δικαστήριο λαμβάνει υπόψη αυτεπαγγέλτως αποσβεστική προθεσμία που τάσσει ο νόμος η παραίτηση από αυτήν είναι άκυρη.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΕΚΑΤΟ : ΑΣΚΗΣΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ, ΑΥΤΟΔΙΚΙΑ, ΑΜΥΝΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΑΓΚΗΣ
'Αρθρο 281: Κατάχρηση δικαιώματος
Η άσκηση του δικαιώματος απαγορεύεται αν υπερβαίνει προφανώς τα όρια που επιβάλλουν η καλή πίστη ή τα χρηστά ήθη ή ο κοινωνικός ή οικονομικός σκοπός του δικαιώματος.

'Αρθρο 282: Αυτοδικία
Η ικανοποίηση της αξίωσης από το δικαιούχο αυτοδύναμα και χωρίς τη βοήθεια της αρχής (αυτοδικία) επιτρέπεται μόνο όταν η βοήθεια της αρχής δεν μπορεί να φτάσει έγκαιρα και υπάρχει κίνδυνος από την αναβολή να ματαιωθεί ή να δυσκολευτεί σημαντικά η πραγμάτωση της αξίωσης.

'Αρθρο 283:
Οποιος αυτοδικεί χωρίς να υπάρχουν οι προυποθέσεις του νόμου, ή υπερβαίνει το μέτρο που είναι αναγκαίο για την αποτροπή του κινδύνου, έχει υποχρέωση αποζημίωσης. Την ίδια υποχρέωση έχει και αν νόμιζε από πλάνη ότι υπάρχουν οι προυποθέσεις του νόμου.

'Αρθρο 284: Αμυνα
Δεν αποτελεί παράνομη η υπεράσπιση που επιβάλλεται σε κάποιον για να αποτρέψει παρούσα και άδικη επίθεση εναντίον του ίδιου ή τρίτου.

'Αρθρο 285: Κατάσταση ανάγκης
Δεν αποτελεί παράνομη πράξη η καταστροφή ξένου πράγματος, εφόσον είναι αναγκαία για να αποτραπεί επικείμενος κίνδυνος που απειλεί δυσανάλογα μεγαλύτερη ζημία αυτού που επιχειρεί την καταστροφή ή άλλου.

'Αρθρο 286:
Εκείνος που επιχείρησε σύμφωνα με το προηγούμενο άρθρο την καταστροφή ευθύνεται σε αποζημίωση, αν είχε προκαλέσει υπαίτια τον κίνδυνο σε κάθε άλλη περίπτωση μπορεί κατά τις περιστάσεις να καταδικαστεί σε εύλογη αποζημίωση. Μετά την καταβολή έχει εναντίον εκείνου που ωφελήθηκε από την πράξη του αναγωγή, σύμφωνα με τις διατάξεις για τη διοίκηση αλλοτρίων.

ΒΙΒΛΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ : ΕΝΟΧΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ : Η ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΠΑΡΟΧΗΣ
ΓΕΝΙΚΑ
'Αρθρο 287: Εννοια της ενοχης
Ενοχή είναι η σχέση με την οποία ένα πρόσωπο έχει υποχρέωση προς ένα άλλο σε παροχή. Η παροχή μπορεί να συνίσταται και σε παράλειψη.

'Αρθρο 288:
Ο οφειλέτης έχει υποχρέωση να εκπληρώσει την παροχή όπως απαιτεί η καλή πίστη, αφού ληφθούν υπόψη και τα συναλλατικά ήθη.

'Αρθρο 289: Παροχή κατά γένος
Αν το πράγμα που οφείλεται είναι ορισμένο μόνο κατά γένος, το δικαίωμα της επιλογής, αν δεν προκύπτει κάτι άλλο από τη σχέση, ανήκει στον οφειλέτη.
Ο οφειλέτης δεν έχει υποχρέωση να δώσει από τα άριστα πράγματα του γένους, ούτε έχει δικαίωμα να δώσει από τα χειρότερα.

'Αρθρο 290:
Αν ο οφειλέτης αποχωρίσει από το γένος ένα πράγμα με σκοπό την καταβολή, η ενοχή συγκεντρώνει σ'αυτό μόνο αφότου ο δανειστής γίνει υπερήμερος ως προς την αποδοχή του.
Αν ο οφειλέτης με αίτηση του δανειστή αποστέλλει το πράγμα σε τόπο διαφορετικό από τον τόπο εκπλήρωσης της παροχής, η συγκέντρωση επέρχεται αφότου το πράγμα παραδοθει για την αποστολή.

'Αρθρο 291: Παροχή σε ξένο νόμισμα
Οταν πρόκειται για χρηματική οφειλή σε ξένο νόμισμα που πρέπει να πληρωθεί στην Ελλάδα, ο οφειλέτης αν δεν συμφωνήθηκε το αντίθετο, έχει δικαίωμα να πληρώσει σε εγχώριο νόμισμα με βάση την τρέχουσα αξία του ξένου νομίσματος στο χρόνο και τον τόπο της πληρωμής.

'Αρθρο 292:
Οταν πρόκειται για χρηματική οφειλή σε ξένο νόμισμα που πρέπει να πληρωθεί στην Ελλάδα, αν ο οφειλέτης έγινε υπερήμερος, ισχύει ότι και στη μη έγκαιρη εκπλήρωση κάθε οφειλής χρηματικού ποσού.
Αν υπερήμερος έγινε ο δανειστής, η υπερτίμηση του ξένου νομίσματος μετά την υπερημερία του δανειστή δεν βαρύνει τον οφειλέτη.

'Αρθρο 293: Ποσοστό τόκου
Το ανώτατο όριο του τόκου που οφείλεται από δικαιοπραξία προσδιορίζεται όπως ορίζει ο νόμος. Οι προμήθειες ή άλλα ανταλλάγματα που συνομολογούνται ή καταβάλλονται επιπλέον του τόκου λογίζονται ως τόκος.
Το ποσοστό του νόμιμου τόκου ή του τόκου υπερημεριάς προσδιορίζεται οπως ορίζει ο νόμος.

'Αρθρο 294:
Κάθε δικαιοπραξία για τόκο που υπερβαίνει το ανώτατο θεμιτό όριο είναι άκυρη ως προς το επιπλέον.

'Αρθρο 295:
Αν οφείλεται τόκος από δικαιοπραξία χωρίς να ορίζεται το ποσοστό του, ισχύει ο νομιμος τόκος.
Ο τόκος από δικαιοπραξία, εφόσον δεν ορίζεται σ'αυτήν κάτι άλλο, καταβάλλεται κάθε χρόνο.

'Αρθρο 296: Τόκος τόκου
Για τόκους κάθε είδους οφείλεται τόκος, αν τέτοιος τόκος συμφωνηθεί ή αν ζητηθεί με αγωγή και στις δύο όμως περιπτώσεις μόνο για οφειλόμενους τόκους ενός ολόκληρου τουλάχιστον έτους ή μιας χρήσης αν πρόκειται για το δημόσιο. Η συμφωνία για πληρωμή τέτοιου τόκου πρέπει να γίνεται ή η αγωγή να επιδίδεται, αφού λήξει το έτος ή η χρήση.
Ταμιευτήρια, πιστωτικά ιδρύματα και τράπεζες μπορούν να ορίσουν με το καταστατικό τους ή να συνομολογήσουν από πριν ότι οι τόκοι καταθέσεων που δεν εισπράττονται θα ισχύουν ως νέα έντοκη κατάθεση.

'Αρθρο 297: Διαφέρον
Ο υπόχρεος σε αποζημίωση οφείλει να την παράσχει σε χρήμα.
Αντί για χρηματική αποζημίωση το δικαστήριο μπορεί, εκτιμώντας τις ειδικές περιστάσεις, να διατάξει την αποκατάσταση της προηγουμένης κατάστασης εφόσον η αποζημίωση με τον τρόπο αυτό δεν προσκούει στο συμφέρον του δανειστή.

'Αρθρο 298:
Η αποζημίωση περιλαμβάνει τη μείωση της υπάρχουσας περιουσίας του δανειστή (θετική ζημία), καθώς και το διαφυγόν κέρδος. Τέτοιο κέρδος λογίζεται εκείνο που προσδοκά κανείς με πιθανότητα σύμφωνα με τη συνηθισμένη πορεί των πραγμάτων ή τις ειδικές περιστάσεις και ιδίως τα προπαρασκευαστικά μέτρα που έχουν ληφθεί.

'Αρθρο 299: Ζημία μη περιουσιακή
Για μη περιουσιακή ζημία οφείλεται χρηματική ικανοποίηση στις περιπτώσεις που ορίζει ο νόμος.

'Αρθρο 300: Ζημία από οικείο πταίσμα
Αν εκείνος που ζημιώθηκε συντέλεσε από δικό του πταίσμα στη ζημία ή την έκταση της, το δικαστήριο μπορεί να μην επιδικάσει αποζημίωση ή να μειώσει το ποσό της. Το ίδιο ισχύει και όταν εκείνος που ζημιώθηκε παρέλειψε να αποτρέψει ή να περιορίσει τη ζημία ή δεν επέστησε την προσοχή του οφειλέτη στον κίνδυνο ασυνήθιστα μεγάλης ζημίας, τον οποίο ο οφειλέτης ούτε γνώριζε ούτε όφειλε να γνωρίζει.
Η διάταξη αυτή εφαρμόζεται και για το πταίσμα των προσώπων για τα οποία ευθύνεται εκείνος που ζημιώθηκε.

'Αρθρο 301: Υποχρέωση λόγω δαπανών
Ο υπόχρεος σε αποζημίωση λόγω δαπανών που έγιναν οφείλει από το χρόνο της δαπάνης νόμιμο τόκο στην αξία που δαπανήθηκε κατά το χρόνο αυτό.
Για δαπάνες που εγιναν σε αντικείμενο που πρέπει να αποδοθεί δεν οφείλονται τόκοι για όσο χρονικό διάστημα αυτός που έχει δικαίωμα σε αποζημίωση αποκομίζει τα ωφελήματα ή τους καρπούς του αντικειμένου.

'Αρθρο 302: Δικαίωμα αφαίρεσης
Οποιος, λόγω δαπανών που έγιναν σε πράγμα που πρέπει να αποδοθεί, έχει δικαίωμα να αφαιρέσει τα κατασκευάσματα που είναι πάνω στο πράγμα, οφείλει, ασκώντας το δικαίωμα της αφαίρεσης, να επαναφέρει το πράγμα στην προηγούμενη κατάσταση με δικά του έξοδα. Αν η κατοχή του πράγματος περιήλθε στον άλλο, αυτός έχει δικαίωμα να εμποδίσει την αφαίρεση, εφόσον δεν του παρέχεται ασφάλεια για τη ζημία από την αφαίρεση.

'Αρθρο 303: Υποχρέωση σε λογοδοσία
Οποιος έχει τη διαχείριση μιας ολικά ή μερικά ξένης υπόθεσης, εφόσον η διαχείριση συνεπάγεται εισπράξεις και δαπάνες, έχει υποχρέωση να λογοδοτήσει. Για το σκοπό αυτόν ο δοσίλογος οφείλει να ανακοινώσει στο δεξίλογο λογαριασμό που να περιέχει αντιπαράθεση των εσόδων και των εξόδων, καθώςκαι ότι προκύπτει από την αντιπαράθεση αυτή και να επισυνάψει τα δικαιολογητικά, εφόσον συνηθίζονται.

'Αρθρο 304: Υποχρέωση σε απόδοση ομάδας
Οποιος έχει υποχρέωση να αποδώσει ομάδα αντικειμένων ή να δώσει πληροφορίες γιααυτήν, οφείλει να εγχειρίσει στο δικαιούχο κατάλογο των στοιχείων της ομάδας.

'Aρθρο 305: Διαζευτική ενοχή
Αν από δύο ή περισσότερες οφειλόμενες παροχές πρέπει να καταβληθεί μόνο η μία (ενοχή διαζευτική), το δικαίωμα της επιλογής σε περίπτωση αμφιβολίας το έχει ο οφειλέτης.

'Αρθρο 306: Επιλογή
Η επιλογή γίνεται με δήλωση προς το άλλο μέρος η δήωλση είναι αμετάβλητη και δεν επιδέχεται αίρεση ή προθεσμία.
Αν οι δανειστές ή οι οφειλέτες είναι περισσότεροι, η δήλωση της επιλογής γίνεται σε καθε περίπτωση από όλους ή προς όλους μαζί

'Αρθρο 307: Απλοποίηση
Με την επιλογή η διαζευτική ενοχή γίνεται απλή

'Αρθρο 308:
Αν ο οφειλέτης έχοντας το δικαίωμα επιλογής, δεν το ασκήσει έως την έναρξη της αναγκαστικής εκτέλεσης, το δικαίωμα επιλογής περιέρχεται στο δανειστή.

'Αρθρο 309: Απώλεια του δικαιώματος επιλογής
Αν ο δανειστής έχοντας το δικαίωμα επιλογής, γίνει υπερήμερος, ο οφειλέτης έχει το δικαίωμα να του τάξει εύλογη προθεσμία για να ασκήσει το δικαίωμα επιλογής. Αν η προθεσμία περάσει άπρακτη, το δικαίωμα της επιλογής περιέρχεται στον οφειλέτη.

'Αρθρο 310: Συγκέντρωση της διαζευκτικής ενοχής
Αν η ενοχή είναι διαζευκτική και η μία από τις παροχές είναι ή γίνει αδύνατη, η ενοχή συγκεντρώνεται στις υπόλοιπες με την επιφύλαξη των διατάξεων των άρθρων 311 έως 314.

'Αρθρο 311:Αδυναμία σε περίπτωση διαζευτικής ενοχης.
Ο οφειλέτης άν εχει το δικαίωμα της επιλογής και η μια παροχή γίνει αδύνατη από πταίσμα του και έπειτα και η άλλη από τυχαίο γεγονός, οφείλει την αξία της παροχής που έγινε αδύνατη από τυχαίο γεγονός.

'Αρθρο 312:
Αν το δικαίωμα της επιλογής έχει ο οφειλέτης και η μια παροχή γίνει αδύνατη από πταίσμα του δανειστή, ο οφειλέτης έχει δικαίωμα ή να καταβάλλει την παροχή που σώζεται και να απαιτήσει αποζημίωση για αυτή που έγινε αδύνατη ή να θεωρήσει τον εαυτό του απαλλαγμένο από καθε υποχρέωση.

'Αρθρο 313:
Αν το δικαίωμα της επιλογής έχει ο δανειστής και η μια παροχή γίνει αδύνατη από πταίσμα του, έχει δικαίωμα ο δανειστής ή να ζητήσει την παροχή που σώζεται και να αποζημίωσει τον οφειλέτη για αυτή που έγινε αδύναταη ή να θεωρήσει ότι η ενοχή έχει αποσβεσθεί.

'Αρθρο 314:
Αν το δικαίωμα της επιλογής έχει ο δανειστής και η μια παροχή γίνει αδύνατη από πταίσμα του οφειλέτη, ο δανειστής είχε δικαίωμα να απαιτήσει ή την παροχή που σώζεται ή αποζημίωση γι'αυτή που έγινε αδύνατη.

'Αρθρο 315:
Οι διατάξεις των άρθρων 311 έως 314 εφαρμόζονται αναλόγως και όταν η διαζευκτική ενοχή περιέχει περισσότερες από δύο παροχές.

'Αρθρο 316: Μερική εκπλήρωση
Ο οφειλέτης δεν έχει δικαίωμα να εκπληρώσει κατά ένα μέρος την οφειλόμενη παροχή

'Αρθρο 317: Εκπλήρωση από τρίτον
Η παροχή μπορεί να εκπληρωθεί και από τρίτον, εκτός αν ο δανειστής έχει συμφέρον να την εκπληρώσει ο οφειλέτης.

'Αρθρο 318:
Ο δανειστής μπορεί να αρνηθεί την παροχή που προσφέρεται από τρίτον, αν ο οφειλέτης δήλωσε ότι είναι αντίθετος σ'αυτήν.

'Αρθρο 319: Δικαίωμα τρίτου σε προσφορά και υποκατάσταση
Αν επισπεύδεται αναγκαστική εκποίηση κατά του οφειλέτη, όποιος εξαιτίας της κινδυνεύει να χάσει εμπράγματο δικαίωμα ή την κατοχή πάνω στο πράγμα που εκποιείται, έχει δικαίωμα να ικανοποιήσει το δανειστή με καταβολή, δημόσια κατάθεση ή συμψηφισμό.
Εφόσον ο δανειστής ικανοποιείται αυτός που τον ικανοποίησε υποκαθίσταται στα δικαιώματα του.

'Αρθρο 320: Τόπος παροχής
Αν ο τόπος της παροχής δεν συνάγεται ούτε από τη δικαιοπραξία ούτε από τις περιστάσεις και ιδίως από τη φύση της ενοχικής σχέσης, η παροχή καταβάλλεται στον τόπο όπου ο οφειλέτης είχε την κατοικία του κατά την γέννηση της ενοχής.
Αν η υποχρέωση προέρχεται από την άσκηση του επαγγέλματος του οφειλέτη, αντί για τον τόπο της κατοικίας ισχύει ο τόπος της επαγγελματικής του εγκατάστασης.

'Αρθρο 321:
Αν η παροχή είναι χρηματική, σε περίπτωση αμφιβολίας ο οφειλέτης πρέπει να την καταβάλλει στον τόπο όπου ο δανειστής έχει την κατοικία του κατά το χρόνο της καταβολής.
Αν η απαίτηση προέρχεται από την άσκηση του επαγγέλματος του δανειστή, αντι για τον τόπο της κατοικίας ισχύει ο τόπος της επαγγελματικής του εγκατάστασης.

'Αρθρο 322:
Αν η εκπλήρωση παροχής που πρέπει να καταβληθεί στην κατοικία του δανειστή έγινε σημαντικά δυσχερέστερη επειδή ο δανειστής, μετέβαλε την κατοικία του μετά την γένεση της ενοχής, ο οφειλέτης μπορεί να καταβάλλει στην αρχική κατοικία του δανειστή.

'Αρθρο 323: Χρόνος παροχής
Αν ο χρόνος της παροχής δεν συνάγεται ούτε από τη δικαιοπραξία ούτε από τις περιστάσεις και ιδίως από τη φύση της ενοχικής σχέσης, έχει δικαίωμα ο δανειστής να απαιτήσει και ο οφειλέτης να εκπληρώσει την παροχή αμέσως.

'Αρθρο 324:
Αν ο χρόνος της παροχής είναι ορισμένος, ο οφειλέτης σε περίπτωση αμφιβολίας έχει δικαίωμα να εκπληρώσει την παροχή και πριν από το χρόνο αυτό. Δεν έχει όμως δικαίωμα να αφαιρέσει προεξοφλητικό τόκο, εφόσον δεν συνάγεται κάτι άλλο από το νόμο ή τη δικαιοπραξία.

'Αρθρο 325: Δικαίωμα επίσχεσης
Αν ο οφειλέτης έχει κατά του δανειστή ληξιπρόθεσμη αξίωση συναφή με την οφειλή του, έχει δικαίωμα εφόσον δεν προκύπτει κάτι άλλο, να αρνηθεί την εκπλήρωση της παροχής ωσότου ο δανειστής εκπληρώσει την υποχρέωση που τον βαρύνει (δικαίωμα επίσχεσης).

'Αρθρο 326:
Δικαίωμα επίσχεσης έχει ιδίως και ο υπόχρεος να αποδώσει ένα πράγμα για δαπάνες που έγιναν πάνω σε αυτό ή για ζημία που έπαθε απ'αυτό.

'Αρθρο 327:
Δικαίωμα επίσχεσης δεν υπάρχει κατά αξιώσεων, κατά των οποίων δεν αντιτάσσεται συμψηφισμός.

'Αρθρο 328:
Ο δανειστής μπορεί να αποκρούσει το δικαίωμα της επίσχεσης παρέχοντας ασφάλεια. Η ασφάλεια με εγγυητή αποκλείεται.

'Αρθρο 329:
Αν ο οφειλέτης που έχει εναχθεί από το δανειστή αντιτάσσει το δικαίωμα της επίσχεσης, η καταδίκη του οφειλέτη σε παροχή γίνεται με τον όρο της ταυτόχρονης εκπλήρωσης από το δανειστή της υποχρέωσης που τον βαρύνει.

'Αρθρο 330: Ευθύνη λογω πταίσματος
Ο οφειλέτης ενέχεται, αν δεν ορίστηκε κάτι άλλο, για καε αθέτηση της υποχρέωσης του από δόλο ή αμέλεια, δική του ή των νόμιμων αντιπροσώπων του. Αμέλεια υπάρχει όταν δεν καταβάλλεται η επιμέλεια που απαιτείται στις συναλλαγές.

"'Αρθρο 331 :
Αν ο οφειλέτης είναι ανήλικος κάτω των δεκατεσσάρων ετών ή δεν έχει συνείδηση των πράξεων του ή βρίσκεται σε ψυχική ή διανοητική διαταραχή που περιορίζει αποφασιστικά τη λειτουργία της κρίσης και της βούλησής του ή, τέλος, είναι κωφάλαλος, εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 915 έως 918" (αντικ. του άρθρου 331 από το άρθρο 20 του Ν. 2447/96, ΦΕΚ-278 Α').

[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 332
Συμφωνία για μη ευθύνη από πταίσμα
Άκυρη είναι κάθε εκ των προτέρων συμφωνία με την οποία αποκλείεται ή περιορίζεται η ευθύνη από δόλο ή βαριά αμέλεια.
Άκυρη είναι επίσης η εκ των προτέρων συμφωνία ότι δεν θα ευθύνεται ο οφειλέτης και για ελαφριά ακόμη αμέλεια, αν ο δανειστής βρίσκεται στην υπηρεσία του οφειλέτη ή η ευθύνη προέρχεται από την άσκηση επιχείρησης για την οποία προηγήθηκε παραχώρηση της αρχής. Το ίδιο ισχύει και αν η απαλλακτική ρήτρα περιέχεται σε όρο της σύμβασης που δεν αποτέλεσε αντικείμενο ατομικής διαπραγμάτευσης ή αν με τη ρήτρα απαλλάσσεται ο οφειλέτης από την ευθύνη για προσβολή αγαθών που απορρέουν από την προσωπικότητα και ιδίως της ζωής, της υγείας, της ελευθερίας ή της τιμής - ΑΝΤΙΚ. ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 1 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 2 ΤΟΥ Ν. 3043/02, ΦΕΚ-192 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

'Αρθρο 333:
Οποιος ευθύνεται με μέτρο μόνο την επιμέλεια που δείχνει συνήθως στις δικές του υποθέσεις δεν απαλλάσσεται από την ευθύνη για βαριά αμέλεια.

'Αρθρο 334: Ευθύνη από πταίσμα του προστηθέντος
1. Ο οφειλέτης ευθύνεται για το πταίσμα των προσώπων που χρησιμοποιεί για να εκπληρώσει την παροχή, όπως για δικό του πταίσμα.
[Αρχή Τροποποίησης]
2. Η ευθύνη αυτή μπορεί εκ των προτέρων να περιοριστεί ή να αποκλειστεί, εκτός αν συντρέχει κάποια από τις περιπτώσεις του άρθρου 332 - ΑΝΤΙΚ. ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 2 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 2 ΤΟΥ Ν. 3043/02, ΦΕΚ-192 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ : ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΠΑΡΟΧΗΣ ΚΑΙ ΥΠΕΡΗΜΕΡΙΑ ΤΟΥ ΟΦΕΙΛΕΤΗ
'Αρθρο 335: Αδυναμία για εκπλήρωση
Αν κατά την εκπλήρωση της η παροχή είναι ολικά ή μερικά αδύνατη για λόγους που είτε είναι γενικοί είτε αφορούν τον οφειλέτη, αυτός έχει υποχρέωση να ανορθώσει τη ζημία του δανειστή που επέρχεται από την αδυναμία.

'Αρθρο 336: Πότε επέρχεται απαλλαγή λόγω αδυναμίας
Ο οφειλέτης απαλλάσσεται από κάθε υποχρέωση εξαιτίας αδυναμίας να εκπληρώσει την παροχή, αν αποδείξει ότι η αδυναμία οφείλεται σε γεγονός για το οποίο δεν έχει ευθύνη.
Οφείλει όμως αμέσως, μόλις μάθει την αδυναμία για εκπλήρωση, να ειδοποιήσει το δανειστή.

'Αρθρο 337: Μερική αδυναμία
Σε περίπτωση μερικής υπαίτιας αδυναμίας του οφειλέτη να εκπληρώσει την παροχή ο δανειστής, μέσα σε εύλογη προθεσμία αφότου γίνει η προσφορά ή η πρόσκληση από τον οφειλέτη, αν δεν εχει συμφέρον στη μερική εκπλήρωση, έχει δικαίωμα να την αρνηθεί εντελώς και να θεωρήσει την αδυναμία ολική.

'Αρθρο 338: Περιελθόν
Αν ο οφειλέτης απαλλάχθηκε από την υποχρεώση του, επειδή βρισκόταν σε αδυναμία να την εκπληρώσει από γεγονός για το οποίο δεν έχει ευθύνη, οφείλει να αποδώσει στο δανειστή καθετί που περιήλθε σ'αυτόν εξαιτίας αυτού του γεγονότος.

'Αρθρο 339: Μη εκπλήρωση παροχής που επιδικάστηκε
Αν ο οφειλέτης καταδικάστηκε τελεσίδικα σε παροχή μη χρηματιστή, ο δανειστής μπορεί να του τάξει εύλογη προθεσμία για να εκπληρώσει την παροχή, δηλώνοντας συναμα ότι μετα την παρόδο της προθεσμίας αποκρούει την παροχή.
Αν η προθεσμία περάσει άπρακτη, οφείλεται μόνο αποζημίωση για μη εκπλήρωση της παροχής.

Αρθρο 340 : Υπερημερία του οφειλέτη
Ο οφειλέτης ληξιπρόθεσμης παροχής γίνεται υπερήμερος, αν προηγήθηκε δικαστική ή εξώδικη όχληση του δανειστή.

'Αρθρο 341: Δήλη ημέρα
Αν για την εκπλήρωση της παροχής συμφωνηθεί ορισμένη ημέρα, ο οφειλέτης γίνεται υπερήμερος με μόνη την παρέλευση της ημέρας αυτής.
Αν για την εκπλήρωση της παροχής έχει ταχθεί ορισμένη προθεσμια από την καταγγελία, ο οφειλέτης γίνεται υπερήμερος όταν, αφού γίνει η καταγγελία, περάσει η προθεσμία.

'Αρθρο 342:
Ο οφειλέτης δεν γίνεται υπερήμερος, αν η καθυστέρηση της παροχής οφείλεται σε γεγονός για το οποίο δεν έχει ευθύνη.

'Αρθρο 343:Συνέπειες
Ο υπερήμερος οφειλέτης εκτός από την παροχή οφείλει και αποζημίωση για τη ζημία του δανειστή από την καθυστέρηση.
Αν ο δανειστής εξαιτίας της υπερημερίας δεν έχει πια συμφέρον στην εκπλήρωση της παροχής, έχει δικαίωμα, μέσα σε εύλογη προθεσμία αφότου γίνει η προσφορά ή η πρόσκληση από τον οφειλέτη, να αποκρούσει την παροχή και να απαιτήσει αποζημίωση για τη μη εκπλήρωση.

'Αρθρο 344:
Ο οφειλέτης κατά τη διάρκεια της υπερημερίας ευθύνεται για κάθε αμέλεια. Ευθύνεται επίσης για τα τυχαία γεγονοτα, εκτός αν αποδείξει ότι η ζημία θα επερχόταν και αν η παροχή εκπληρώνοταν έγκαιρα.

'Αρθρο 345: Υπερημερία σε περίπτωση χρηματικής οφειλής
Οταν πρόκειται για χρηματική οφειλή, ο δανειστής σε περίπτωση υπερημερίας έχει δικαίωμα να απαιτήσει τον τόκο υπερημερίςα που ορίζεται από το νόμο ή με δικαιοπραξια χωρίς να είναι υποχρεωμένος να αποδείξει ζημία. Ο δανειστής αν αποδείξει και άλλη θετική ζημία, εφόσον στο νόμο δεν ορίζεται διαφορετικά, έχει δικαίωμα να απαιτήσει και αυτήν.

'Αρθρο 346: Εναρξη τόκων με επίδοση αγωγής
Ο οφειλέτης χρηματικής οφειλής, και αν δεν είναι υπερήμερος, οφείλει νόμιμους τόκους αφότου επιδόθηκε η αγωγή για το ληξιπρόθεσμο χρέος.

'Αρθρο 347:
Ο οφειλέτης αντικειμένου αν υποχρεωθεί να καταβάλλει την αξία του εξαιτίας γεγονότος που συνέβη κατά τη διάρκεια της υπερημερίας του οφείλει νόμιμους τόκους στο ποσό της αξίας από το χρόνο που λαμβάνεται ως βάση για τον υπολογισμό της.

'Αρθρο 348: Η ευθύνη για το πράγμα μετά την αγωγή
Οποιος οφείλει ορισμένο πράγμα ευθύνεται αφότου επιδόθηκε η αγωγή σε αποζημίωση για χειροτέρευση ή καταστροφή ή αδυναμία να το αποδώσει, σύμφωνα με τις διατάξεις για τη διεκδίκηση, με την επιφύλαξη της τυχόν μεγαλυτερης ευθύνης από την ενοχική σχέση ή την υπερημερία.
Το ίδιο ισχύει και για την αξίωση του δανειστή να του αποδοθούν ωφελήματα καθώς και για την αξίωση του οφειλέτη να του αποδοθούν δαπάνες.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ : ΥΠΕΡΗΜΕΡΙΑ ΤΟΥ ΔΑΝΕΙΣΤΗ
'Αρθρο 349: Πότε είναι υπερήμερος ο δανειστής
Ο δανειστής γίνεται υπερήμερος, αν δεν αποδέχεται την παροχή που του προσφέρεται.
Η προσφορά πρέπει να είναι πραγματική και η προσήκουσα

'Αρθρο 350:
Ο δανειστής γίνεται υπερήμερος και με προσφορά του οφειλέτη μη πραγματική, αν δήλωσε ήδη ότι δεν δέχεται την παροχή.

'Αρθρο 351:
Ο δανειστής γίνεται επίσης υπερήμερος, αν, μολονότι προσκλήθηκε από τον οφειλέτη, δεν προβαίνει στην απαιτούμενη πράξη ή σύμπραξη, χωρίς την οποία δεν μπορεί ο οφειλέτης να εκπληρώσει την παροχή.
Δεν απαιτείται πρόσκληση, αν για την πράξη που πρέπει να επιχειρήσει ο δανειστής συμφωνήθηκε είτε ορισμένη ημέρα είτε παρέλευση ορισμένης προθεσμίας από την καταγγελία.

'Αρθρο 352:
Στις περιπτώσεις των δύο προηγουμένων άρθρων ο δανειστής δεν γίνεται υπερήμερος αν ο οφειλέτης δεν ήταν σε θέση να εκπληρώσει την παροχή κατά το χρόνο της προσφοράς ή της πράξης που έπρεπε να επιχειρήσει ο δανειστής.

'Αρθρο 353: Υπερημερία στις αμφοτεροβαρείς συμβάσεις
Αν ο οφειλέτης εχει την υποχρέωση παροχής μόνο έναντι αντιπαροχής, ο δανειστής γίνεται υπερήμερος αν είναι πρόθυμος να δεχτεί την παροχή που του προσφέρεται αλλά δεν προσφέρει την αντιπαροχή που του ζητείται.

'Αρθρο 354: Χρόνος παροχής μη ορισμένος
Αν ο χρόνος της παροχής δεν είναι ορισμένος, ο δανειστής δεν γίνεται υπερήμερος για το λόγο ότι προσωρινά εμποδίζεται να δεχτεί την παροχή, εκτός αν ειδοποιήθηκε έγκαιρα από τον οφειλέτη ότι επίκειται η εκπλήρωση της. Το ίδιο ισχύει και όταν ο οφειλετης έχει δικαίωμα να εκπληρώσει την παροχή και πριν από ορισμένο χρόνο.

'Αρθρο 355: Συνέπειες της υπερημερίας του δανειστή
Ο οφειλέτης κατά τη διάρκεια της υπερημερίας του δανειστή ευθύνεται μόνο για δόλο και βαριά αμέλεια.

'Αρθρο 356:
Ο οφειλέτης χρηματικής οφειλής κατά τη διάρκεια της υπερημεριας του δανειστή δεν οφείλει τόκους, με την επιφύλαξη της διάταξης του επόμενου άρθρου.

'Αρθρο 357:
Κατά τη διάρκεια της υπερημερίας του δανειστή ο οφειλέτης που ευθύνεται για τα ωφελήματα κάποιου αντικειμένου έχει υποχρέωση μόνο για όσα εξήγαγε.

'Αρθρο 358:
Ο οφειλέτης έχει δικαίωμα να απαιτήσει από τον υπερήμερο δανειστή καθετί που χρειάστηκε να δαπανήσει επιπλέον για την ατελεσφόρητη προσφορά της παροχής καθώς και για τη φύλαξη και τη συντήρηση της κατα τη διάρκεια της υπερημερίας.

'Αρθρο 359: Συνέπειες στην περίπτωση υποχρέωσης για απόδοση ακινήτου
Ο οφειλέτης, αν έχει υποχρέωση να αποδώσει ακίνητο και ο δανειστής έγινε υπερήμερος, δικαιούται, ειδοποιώντας προηγουμένως το δανειστή, αν αυτό είναι εφικτό, να προκαλέσει το διορισμό από το δικαστήριο μεσεγγυούχου, ο οποίος έχει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις κάθε μεσεγγυούχου. Αφότου ο μεσεγγυούχος παραλάβει το ακίνητο, επέρχεται απόσβεση της υποχρέωσης του οφειλέτη.
Το ίδιο ισχύει και αν ο οφειλέτης από λόγο από αφορά το πρόσωπο του δανειστή ή εξαιτίας εύλογης αβεβαιότητας ως προς το πρόσωπο του, αδυνατεί να εκπληρώσει με ασφάλεια την υποχρέωση του.

'Αρθρο 360:
Ο οφειλετης του ακινήτου μπορεί να προκαλέσει την άρση της μεσεγγύησης και την ανάληψη του ακινήτου, εφόσον ο δανειστής δεν αποδέχτηκε τη μεσεγγύηση. Από την άρση η υποχρέωση το οφειλέτη θεωρείται ότι δεν αποσβέστηκε ποτε.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ : ΕΝΟΧΕΣ ΑΠΟ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΓΕΝΙΚΑ
'Αρθρο 361: Ενοχή από σύμβαση
Για τη σύσταση ή αλλοίωση ενοχής, με δικαιοπραξία απαιτείται σύμβαση, εφόσον ο νόμος δεν ορίζει διαφορετικά.

'Αρθρο 362: Σύμβαση για αδύνατη παροχή.
Αυτός που υποσχέθηκε παροχή η οποία είναι αδύνατη κατά τη σύναψη της σύμβασης, για λόγους που είτε είναι γενικοί είτε αφορούν τον ίδιο, έχει υποχρέωση να ανορθώσει τη ζημία του δανειστή από τη μη εκπλήρωση της παροχής. Η διάταξη του άρθρου 337 εφαρμόζεται αναλόγως και εδώ.

'Αρθρο 363:
Ο οφειλέτης, εφόσον στο νόμο δεν ορίζεται διαφορετικά, απαλλάσσεται από κάθε υποχρέωση που απορρέει από την υπόσχεση αδύνατης παροχής, αν κατά τη συνομολόγηση της σύμβασης αγνοούσε χωρίς υπαιτιότητα ότι η παροχή είναι αδύνατη. Οφείλει όμως, αμέσως μόλις μάθει την αδυναμία για εκπλήρωση, να ειδοποιήσει το δανειστή για το γεγονός αυτό.
Η διάταξη του άρθρου 338 εφαρμόζεται και εδώ.

'Αρθρο 364:
Σε περίπτωση υπόσχεσης αδύνατης παροχής, αν ο δανειστής κατά τη σύναψη της σύμβασης γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει ότι η παροχή είναι αδύνατη, εφαρμόζεται αναλόγως η διάταξη του άρθρου 300.

'Αρθρο 365: Σύμβαση για παροχή απαγορευμένη από το νόμο
Οι διατάξεις για την υπόσχεση αδύνατης παροχής εφαρμόζονται και όταν η υπόσχεση αφορά παροχή που προσκρούει σε απαγορευτική διάταξη του νόμου.

'Αρθρο 366: Σύμβαση για μεταβίβαση κάθε μέλλουσας περιουσίας
Σύμβαση για μεταβίβαση κάθε μέλλουσας περιουσίας ή ποσοστού της ή για σύσταση επικαρπίας σε αυτήν είναι ακύρη.

'Αρθρο 367: Σύμβαση για μεταβίβαση της υφιστάμενης περιουσίας
Σύμβαση για μεταβίβαση ολόκληρης της υφιστάμενης περιουσίας ή ποσοστού της ή για σύσταση επικαρπίας σ'αυτήν απαιτείται να γίνει ενώπιον συμβολαιογράφου.

'Αρθρο 368: Σύμβαση για την κληρονομία προσώπου που ζει
Σύμβαση για την κληρονομία προσώπου που ζει είτε με τον ίδιο είτε με τρίτο πρόσωπο, ειτε για ολόκληρη είτε για ποσοστό της, είναι άκυρη. Το ίδιο ισχύει και για τη σύμβαση με την οποία περιορίζεται η ελευθερία ως προς τις διατάξεις τελευταίας βούλησης.

'Αρθρο 369: Εμπράγματος συμβάσεις για ακίνητο.
Συμβάσεις που έχουν αντικείμενο τη σύσταση, μετάθεση, αλλοίωση ή κατάργηση εμπράγματων δικαιωμάτων πάνω σε ακίνητα απαιτείται να γίνονται ενώπιον συμβολαιογράφου.

'Αρθρο 370:
Η συμβατική υποχρέωση για εκποίηση, ή επιβάρυνση πράγματος σε περίπτωση αμφιβολίας εκτείνεται και στο κατά την κατάρτιση της σύμβασης παράρτημα του.

'Αρθρο 371: Αοριστία παροχής
Αν ο προσδιορισμός της παροχής ανατέθηκε σε έναν από τους συμβαλλομένους ή σε τρίτον, σε περίπτωση αμφιβολίας θεωρείται ότι ο προσδιορισμός πρέπει να γίνει με δίκαιη κρίση. Αν δεν έγινε με δίκαιη κρίση ή βραδύνει, γίνεται από το δικαστήριο.

'Αρθρο 372:
Σύμβαση στην οποία ο προσδιορισμός της παροχής ανατίθεται στην απόλυτη κρίση ενός από τους συμβαλλομένους είναι άκυρη.

'Αρθρο 373:
Αν ο προσδιορισμός της παροχής ανατέθηκε από τους συμβαλλομένους στην απόλυση κρίση τρίτου και αυτός αδυνατεί ή αρνείται ή βραδύνει, η σύμβαση είναι άκυρη.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ : ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΜΦΟΤΕΡΟΒΑΡΕΙΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ
'Αρθρο 374: Ενσταση μη εκπλήρωσης της σύμβασης
Ο υπόχρεος από αμφοτεροβαρή σύμβαση έχει δικαίωμα να αρνηθεί την εκπλήρωση της παροχής, για όσο χρόνο ο αντισυμβαλλόμενος δεν εκπληρώνει ή δεν προσφέρει την αντιπαροχή (ένσταση μη εκπλήρωσης της σύμβασης), εκτός αν έχει υποχρέωση να εκπληρώσει πρώτος.
Σε περίπτωση παροχής προς περισσοτέρους, η ένσταση προτείνεται εναντίον καθενός για το μερος που του αναλογεί ωσότου εκπληρωθεί ή προσφερθεί η όλη αντιπαροχή.

'Αρθρο 375:
Η ένσταση μη εκπλήρωσης της σύμβασης δεν μπορει να αποκρουστεί με την παροχή ασφάλειας.

'Αρθρο 376:
Αν ο ένας από τους συμβαλλομένους εκπλήρωσε κατά ένα μέρος την παροχή, δεν μπορεί ο άλλος να αρνηθεί την αντιπαροχή όταν η αρνηση αντιβαίνει στην καλή πίστη λόγω των ειδικών περιστάσεων και ιδίως επειδή το μερος της παροχής που καθυστερείται ακόμη είναι επουσιώδες.

'Αρθρο 377:
Αυτός που έχει υποχρέωση από αμφοτεροβαρή σύμβαση να εκπληρώσει πρώτος την παροχή, αν η αξίωση του για την αντιπαροχή κινδυνεύει από ουσιώδη ελάττωση της περιουσιακής κατάστασης του αλλου, που δεν τη γνώριζε ούτε όφειλε να τη γνωρίζει κατά την κατάρτιση της σύμβασης, μπορεί να αρνηθεί την εκπλήρωση της παροχής ωσότου, ο άλλος παράσχει ασφάλεια.

'Αρθρο 378:
Η ένσταση μη εκπλήρωσης της σύμβασης αποτέλεσμα έχει ότι ο εναγόμενος καταδικάζεται στην παροχή με τον όρο ταυτόχρονης εκπλήρωσης από τον άλλο της αντιπαροχής που τον βαρύνει.

'Αρθρο 379: Αοριστία αντιπαροχής.
Αν η έκταση της αντιπαροχής δεν ορίστηκε, σε περίπτωση αμφιβολίας το δικαίωμα του προσδιορισμού ανήκει στο δικαιούμενο να απαιτήσει την αντιπαροχή.

'Αρθρο 380: Ανυπαίτια αδυναμία παροχής του ενός
Αν η παροχή του ενός από τους συμβαλλομένους είναι αδύνατη από γεγονός για το οποίο αυτός δεν έχει ευθύνη απαλλάσσεται και ο άλλος συμβαλλόμενος από την αντιπαροχή και την αναζητεί, αν τυχόν την κατέβαλε, κατά τις διατάξεις για τον αδικαιολόγητο πλουτισμό. Αλλά δεν απαλλάσσεται αν απαίτησε ότι περιήλθε στον άλλο εξαιτίας του γεγονότος της αδυναμίας.

'Αρθρο 381: Αδυναμία προσοχής από υπαιτιότητα του άλλου.
Αν η παροχή του ενός από τους συμβαλλομένους έγινε αδύνατη από πταίσμα του άλλου, αυτός δεν απαλλάσσεται από την υποχρέωση αντιπαροχής. Από την αντιπαροχή όμως αφαιρείται καθετί που ωφελείται ή δόλια παραλείπει να ωφεληθεί από την απαλλαγή αυτός που απαλλάσσεται λόγω της αδυναμίας.
Το ίδιο ισχύει αν η παροχή του ενός έγινε αδύνατη χωρίς υπαιτιότητα του κατά το διάστημα που ο άλλος βρισκόταν σε υπερημερία αποδοχής της.

'Αρθρο 382: Αδυναμία παροχής από υπαιτιότητα του ίδιου
Αν η παροχή του ενός από τους συμβαλλομένους είναι αδύνατη από γεγονός για το οποίο αυτός έχει ευθύνη, μπορεί ο άλλος είτε να επικαλεστεί τα δικαιώματα του άρθρου 380 είτε να απαιτήσει αποζημίωση είτε να υποχωρήσει από τη σύμβαση. Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση του άρθρου 339, αν περάσει άπρακτη η προθεσμία που προβλέπεται σ'αυτό.

'Αρθρο 383: Υπερημερία εκπλήρωσης του ενός
Αν ο ένας από τους συμβαλλομένους βρίσκεται σε υπερημερία ως προς την παροχή που οφείλει, έχει δικαίωμα ο άλλος να του τάξει εύλογη προθεσμία για εκπλήρωση, δηλώνοντας συνάμα ότι μετά την πάροδο της αποκρούει την παροχή. Αν περάσει άπρακτη η προθεσμία, ο τελευταίος έχει δικαίωμα ή να απαιτήσει αποζημίωση για τη μη εκπλήρωση ή να υπαναχωρήσει από τη σύμβαση, όχι όμως να απαιτήσει την παροχή.

'Αρθρο 384:
Αν, μέσα στην προθεσμία που έχει ταχθεί, η παροχή εκπληρώθηκε κατά ένα μόνο μέρος και ο δανειστής δεν έχει συμφέρον στη μερική εκπλήρωση, έχει δικαίωμα να απαιτήσει αποζημίωση λόγω μη εκπλήρωσης για την όλη παροχή ή να υπαναχωρήσει από την όλη σύμβαση.

'Αρθρο 385:
Δεν απαιτείται να ταχθεί στον υπερήμερο οφειλέτη προθεσμία για την εκπλήρωση της παροχής:1. αν από την όλη στάση του προκύπτει ότι το μέτρο αυτό θα ήταν άσκοπο 2. αν ο δανειστής εξαιτίας της υπερημερίας δεν έχει συμφέρον στην εκτέλεση της σύμβασης.

'Αρθρο 386: Σύμβαση για διαδοχικές τμηματικές παροχές
Αν η σύμβαση είναι εκτελεστέα κατά διαδοχικές τμηματικές παροχές και ο οφειλέτης περιήλθε σε υπερημερία ή υπαίτια αδυναμία ως προς μία τμηματική παροχή, ο δανειστής έχει δικαίωμα να απαιτήσει αποζημίωση ή να υπαναχωρήσει ως προς μόνη την παροχή αυτή τα ίδια δικαιώματα έχει ως προς τις υπολειπόμενες παροχές μόνο αν η καθυστέρηση ή αδυναμία ως προς την τμηματική παροχή είναι τόσο ουσιώδης, ώστε ο δανειστής δεν έχει πια συμφέρον για το υπόλοιπο μέρος της σύμβασης ή αν υπάρχει βάσιμος φόβος ότι δεν εκπληρωθούν οι υπολειπόμενες παροχές. Με τους όρους αυτούς το δικαίωμα του δανειστή για αποζημίωση ή υπαναχώρηση εκτείνεται και στο μέρος της σύμβασης που εκτελέστηκε ήδη.

'Αρθρο 387: Δικαίωμα αποζημίωσης μαζί με την υπαναχώρηση
Στις περιπτώσεις όπου ο δανειστής ασκεί το δικαίωμα της υπαναχώρησης, μπορεί επιπλέον με αίτηση του και κατά την εύλογη κρίση του δικαστηρίου να του επιδικαστεί και αποζημίωση για την τυχόν ζημία από τη μη εκπλήρωση της σύμβασης.
Στο δικαίωμα της υπαναχώρησης κατά τα λοιπά εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις των άρθρων 389 έως
396.

'Αρθρο 388: Απρόοπτη μεταβολή των συνθηκών
Αν τα περιστατικά στα οποία κυρίως, ενόψει της καλής πίστης και των συναλλακτικών ηθών, τα μέρη στήριξαν τη σύναψη αμφοτεροβαρούς σύμβασης, μεταβλήθηκαν ύστερα, από λόγους που ήταν έκτακτοι και δεν μπορούσαν να προβλεφθούν, και από τη μεταβολή αυτή η παροχή του οφειλέτη, ενόψει και της αντιπαροχής, έγινε υπέρμετρα επαχθής, το δικαστήριο μπορεί κατά την κρίση του με αίτηση του οφειλέτη να την αναγάγει στο μέτρο που αρμόζει και να αποφασίσει τη λύση της σύμβασης εξολοκλήρου ή κατά το μέρος που δεν εκτελέστηκε ακόμη.
Αν αποφασιστεί η λύση της σύμβασης, επέρχεται απόσβεση των υποχρεώσεων παροχής που πηγάζουν απ'αυτήν και οι συμβαλλόμενοι έχουν αμοιβαία υποχρεώση να αποδώσουν τις παροχές που έλαβαν κατά τις διατάξεις για τον αδικαιολόγητο πλουτισμό.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ : ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΥΠΑΝΑΧΩΡΗΣΗ
'Αρθρο 389: Δικαίωμα υπαναχώρησης
Στη σύμβαση μπορεί κάποιος να επιφυλάξει στον εαυτό του το δικαίωμα της υπαναχώρησης. Η υπαναχώρηση επιφέρει απόσβεση των υποχρεώσεων για παροχή που πηγάζουν από τη σύμβαση και οι συμβαλλόμενοι έχουν αμοιβαία υποχρέωση να αποδώσουν τις παροχές που έλαβαν κατά τις διατάξεις για τον αδικαιολόγητο πλουτισμό.

Αρθρο 390: Πως ασκείται
Η υπαναχώρηση γίνεται με δήλωση αυτού που έχει το δικαίωμα να υπαναχωρήσει προς τον άλλο

Αρθρο 391: Πότε αποκλείεται
Η υπαναχώρηση αποκλείεται αν το αντικείμενο που έλαβε ο δικαιούμενος να υπαναχωρήσει καταστράφηκε από τυχαίο γεγονός ολικά ή κατά μεγάλο μέρος ή χειροτέρεψε ουσιωδώς.

'Αρθρο 392:
Η υπαναχώρηση αποκλείεται, αν αυτό που έλαβε ο δικαιούμενος να υπαναχωρήσει: 1. από πταίσμα του καταστράφηκε ολικά ή κατά μεγάλο μέρος, ή χάθηκε ή χειροτέρεψε ουσιωδώς 2. μεταποιήθηκε από αυτόν ολικά ή κατά μεγάλο μέρος με επεξεργασία ή μετάπλαση σε άλλο πράγμα.

'Αρθρο 393:
Η υπαναχώρηση αποκλείεται, αν ο δικαιούμενος να υπαναχωρήσει εκποίησε ολικά ή κατά μεγάλο μέρος το αντικείμενο που έλαβε ή το επιβάρυνε με δικαίωμα υπέρ τρίτου.

'Αρθρο 394: Ματαίωση της υπαναχώρησης που ασκήθηκε
Αν ο δικαιούμενος να υπαναχωρήσει έγινε υπερήμερος ως προς την ολική ή την κατά μεγάλο μέρος απόδοση αυτού που έλαβε η υπαναχώρηση γίνεται ανίσχυρη, εφόσον ήδη δε το αποδίδει μέσα στην εύλογη προθεσμία που του έταξε ο άλλος.

'Αρθρο 395: Απόσβεση
Το δικαίωμα της υπαναχώρησης αποσβήνεται αν δεν ασκηθεί μέσα σε εύλογη προθεσμία που τάσσεται από τον άλλο.

'Αρθρο 396:Υπαναχώρηση σε περίπτωση περισσοτέρων
Αν στη σύμβαση οι συμβαλλόμενοι από τις δύο πλευρές είναι περισσότεροι, το δικαίωμα της υπαναχώρησης απαιτείται να ασκηθεί από όλους και κατά όλων. Αν το δικαίωμα αυτό αποσβεστεί για έναν, αποσβήνεται και ως προς τους άλλους.

'Αρθρο 397: Υπαναχώρηση στην περίπτωση μη εκτέλεσης της σύμβασης
Αυτός που επιφύλαξε στον εαυτόν του την υπαναχώρησε για την περίπτωση όπου ο άλλος δεν θα εκπλήρωνε την υποχρέωση του από την σύμβαση, σε περίπτωση αμφιβολίας έχει το δικαίωμα αυτό μόνο αν η μη εκπλήρωση οφείλεται σε υπαιτιότητα του άλλου. Αυτός που ισχυρίζεται ότι εκπληρώσε την υποχρέωση του οφείλει να το αποδείξει.

'Αρθρο 398: Υπαναχώρηση έναντι καταβολής ποινής
Αν ο ένας από τους συμβαλλομένους επιφύλαξε στον εαυτό του την υπαναχώρηση έναντι καταβολής ποινής, η υπαναχώρηση είναι ανίσχυρη εφόσον έγινε χωρίς σύγχρονη καταβολή της ποινής και ο άλλος την απέκρουσε για το λόγο αυτό χωρις υπαίτια καθυστέρηση.

'Αρθρο 399: Ρήτρα έκπτωσης σε περίπτωση μη εκπλήρωσης
Αν στη σύμβαση συνομολογήθηκε ότι ο οφειλέτης που δεν εκπληρώνει την υποχρέωση του εκπίπτει από τα συμβατικά του δικαιώματα, θεωρείται ότι ο δανειστής επιφύλαξε για την περίπτωση αυτή δικαίωμα υπαναχώρησης.

'Αρθρο 400: Ρήτρα κράτησης της παροχής
Η συμβατική ρήτρα ότι ο δανειστής σε περίπτωση υπαναχώρησης κρατεί ως όφελος το μέρος της παροχής που έλαβε διέπεται από τις διατάξεις για την ποινική ρήτρα.

'Αρθρο 401: Παροχή εκπληρωτέα σε ορισμένο χρόνο
Αν στη σύμβαση συνομολογήθηκε ότι η παροχή πρέπει να εκπληρωθεί αποκλειστικά σε ορισμένο χρόνο ή αποκλειστικά μέσα σε ορισμένη προθεσμία, σε περίπτωση αμφιβολίας ο δανειστής έχει το δικαίωμα να υπαναχωρήσει για μόνη την καθυστέρηση ανεξάρτητα από υπαιτιότητα του οφειλέτη. Αν ο δανειστής προτιμά την απαίτηση της παροχής οφείλει να το ανακοινώσει αμέσως στον οφειλέτη, αλλιώς δεν έχει την απαίτηση αυτή.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ : ΑΡΡΑΒΩΝΑΣ ΚΑΙ ΠΟΙΝΙΚΗ ΡΗΤΡΑ
'Αρθρο 402: Εννοια του αρραβώνα
Αν κατά την κατάρτιση της σύμβασης δόθηκε αρραβώνας, εφόσον δεν ορίστηκε τίποτε άλλο, θεωρείται ότι δόθηκε για την κάλυψη της ζημίας από το μη εκτέλεση της σύμβασης.

'Αρθρο 403: Τύχη του αρραβώνα
Ο υπαίτιος για τη μη εκτέλεση της σύμβασης χάνει τον αρραβώνα που έδωσε ή αποδίδει διπλάσιο αυτόν που έλαβε. Σε περίπτωση αμφιβολίας δεν αποκλείεται υποχρέωση για περαιτέρω αποζημίωση, που μειώνεται όμως κατά το ποσό του αρραβώνα.

'Αρθρο 404: Ποινική ρήτρα
Ο οφειλέτης μπορεί να υποσχεθεί στο δανειστή ως ποινή χρηματικό ποσό ή κάτι άλλο (ποινική ρήτρα), για την περίπτωση που δεν θα εκπλήρωνε ή που δεν θα εκπλήρωνε προσηκόντως την παροχή.

'Αρθρο 405: Κατάπτωση της ποινής και συνέπειας
Η ποινή καταπίπτει αν ο οφειλέτης αδυνατεί υπαίτια να εκπληρώσει την παροχή ή αν περιέλθει σε υπερημερία.
Η κατάπτωση της ποινής επέρχεται και αν ακόμη ο δανειστής δεν έχει υποστεί καμία ζημία.

'Αρθρο 406:
Σε περίπτωση που η ποινή συμφωνήθηκε για την περίπτωση της μη εκπλήρωσης της παροχής, ο δανειστής, αν απαιτήσει την ποινή που κατέπεσε, αποκλείεται να ζητήσει την εκπλήρωση της παροχής.
Αν ο δανειστής αντί για εκπλήρωση έχει δικαίωμα αποζημίωσης, μπορεί να απαιτήσει την ποινή που κατέπεσε, καθώς και την επιπλέον αποδεικνυόμενη ζημία.

'Αρθρο 407:
Αν η ποινή συμφωνήθηκε για την περίπτωση της μη προσήκουσας και ιδίως της μη έγκαιρης εκπλήρωσης της παροχής, ο δανειστής έχει δικαίωμα να απαιτήσει εκτός από την ποινή που κατέπεσε και την εκπλήρωση της παροχής. Εχει επίσης το δικαίωμα να απαιτήσει και την επιπλέον αποδεικνυόμενη ζημία, από τη μη προσήκουσα εκπλήρωση.

'Αρθρο 408: Ποινική ρήτρα σε περίπτωση άκυρης παροχής
Αν η υπόσχεση της παροχής είναι άκυρη, είναι άκυρη και η ποινική ρήτρα, και αν ακόμη τα μέρη γνώριζαν την ακυρότητα της υπόσχεσης.

'Αρθρο 409: Υπέρμετρη ποινή
Αν η ποινή που συμφωνήθηκε είναι δυσανάλογα μεγάλη μειώνεται, ύστερα από αίτηση του οφειλέτη, από το δικαστήριο, στο μέτρο που αρμόζει.
Αντίθετη συμφωνία δεν ισχύει.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ : ΣΥΜΒΑΣΗ ΥΠΕΡ ΤΡΙΤΟΥ ΚΑΙ ΣΕ ΒΑΡΟΣ ΤΡΙΤΟΥ
'Αρθρο 410: Σύμβαση υπέρ τρίτου
Αν κάποιος δεχτεί υπόσχεση παροχής υπέρ τρίτου, μπορεί να απαιτήσει να καταβάλλει στον τρίτο αυτός που υποσχέθηκε.

'Αρθρο 411 : Δικαίωμα του τρίτου
Ο τρίτος έχει το δικαίωμα να απαιτήσει την παροχή απευθείας απ'αυτόν που υποσχέθηκε, αν προκύπτει τέτοια θέληση των μερών που έχουν συμβληθεί ή αυτό συνάγεται από τη φύση και τον σκοπό της σύμβασης.

'Αρθρο 412:
Εφόσον ο τρίτος που εχει το δικαίωμα να απαιτήσει απευθείας την προχή δήλωσε προς αυτόν που υποσχέθηκ ότι θα ασκήσει το δικαίωμα του, ο δέκτης της υπόσχεσης δεν μπορεί να τον απαλλάξει από την υποχρέωση του.

'Αρθρο 413: Αποποίηση του τρίτου
Αν ο τρίτος με δήλωση του προς αυτόν που υποσχέθηκε αποποιήθηκε το δικαίωμα του που πηγάζει από τη σύμβαση, το δικαίωμα αυτό θεωρείται ότι δεν αποκτήθηκε.

'Αρθρο 414:Ενστάσεις κατά του τρίτου
Αυτός που υποσχέθηκε, έχει το δικαίωμα να αντιτάξει και απέναντι στον τρίτο ενστάσεις από τη σύμβαση.

'Αρθρο 415: Σύμβαση σε βάρος τρίτου
Αυτός που υποσχέθηκε σε αλλον ότι τρίτος, θα καταβάλλει κάποια παροχή, εφόσον δεν προκύπτει κάτι άλλο από τη σύμβαση, οφείλει αποζημίωση αν ο τρίτος αρνηθεί την καταβολή.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ : ΑΠΟΣΒΕΣΗ ΤΩΝ ΕΝΟΧΩΝ
'Αρθρο 416: Καταβολή.
Η ενοχή αποσβήνεται με καταβολή.

'Αρθρο 417: Καταβολή προς άλλον εκτός από το δανειστή
Η καταβολή απαιτείται να γίνει στο δανειστή ή σε όποιον ο δανειστής ή το δικαστήριο ή ο νόμος έχει επιτρέψει να δεχτεί την καταβολή.
Η καταβολή που έγινε σε άλλον ισχύει αν ο δανειστής την εγκρίνει ή εφόσον ωφελείται απ'αυτήν.

'Αρθρο 418: Μη προσήκουσα καταβολή
Αν ο δανειστής αποδέχτηκε την παροχή που έγινε με σκοπό καταβολής, αυτόν βαρύνει η απόδειξη ότι η καταβολή δεν ήταν η προσήκουσα.

'Αρθρο 419: Δόση αντί καταβολής
Ο δανειστής δεν είναι υπόχρεος να δεχτεί αντί καταβολής άλλη παροχή. Αν όμως δεχτεί τέτοια παροχή, η ενοχή αποσβήνεται.

'Αρθρο 420:
Αν αντί καταβολής δόθηκε στο δανειστή κάτι άλλο, για τα πραγματικά ή νομικά ελλατώματα του ο οφειλετης ευθύνεται όπως ο πωλητής.

'Αρθρο 421: Υπόσχεση αντί καταβολής
Αν ο οφειλέτης για να ικανοποίησει το δανειστή αναλάβει απέναντι του νέα υποχρέωση, αυτή δεν θεωρείται ότι έγινε αντι καταβολής εκτός αν προκύπτει σαφως το αντίθετο.

'Αρθρο 422: Καταλογισμός σε περίπτωση περισσότερων χρεών.
Αν ο οφειλέτης έχει περισσότερα χρέη προς το δανειστή, έχει το δικαίωμα να ορίσει κατά την καταβολή το χρέος που θέλει να εξοφληθεί. Αν δεν όρισε τίποτε, η παροχή που έγινε καταλογίζεται πρώτα στο ληξιπρόθεσμο χρέος και, αν υπάρχουν περισσότερα, σε εκείνο που παρέχει μικρότερη ασφάλεια για το δανειστή αν υπάρχουν περισσότερα με ίση ασφάλεια, στο επαχθέστερο για τον οφειλέτη, αν υπάρχουν περισσότερα εξίσου επαχθή, στο αρχαιότερο, αν όλα τα χρέη είναι σύγχρονα, ο καταλογισμός γίνεται σύμμετρα.

'Αρθρο 423:
Αν το χρέος αποτελείται από κεφάλαιο, τόκους και έξοδα, η παροχή καταλογίζεται πρώτα στα έξοδα, έπειτα στους τόκους και τελευταία στο κεφάλαιο.
Ο δανειστής μπορει να αρνηθεί την αποδοχή της παροχής, αν ο οφειλέτης όρισε αλλιώς τον καταλογισμό.

'Αρθρο 424: Δικαίωμα για εξοφλητική απόδειξη.
Ο οφειλέτης καταβάλλοντας έχει το δικαίωμα να απαιτήσει έγγραφη εξοφλητική απόδειξη και αν εξοφλήσει ολοσχερώς, απόδοση του χρεωστικού εγγράφου. Από την απόδοση του χρεωστικού εγγράφου τεκμαίρεται η εξόφληση του χρέους.

'Αρθρο 425: Εξοδα της εξόφλησης
Τα έξοδα της εξοφλητικής απόδειξης φέρει ο οφειλέτης αν δεν προκύπτει κάτι άλλο από τη σχέση.

'Αρθρο 426: Ο κομιστής έγγραφης εξόφλησης
Ο κομιστής έγγραφης εξοφλητικής απόδειξης του δανειστή θεωρείται ότι έχει εξουσιοδοτηθεί για την είσπραξη εκτός αν υπάρχουν περιστατικά γνωστά στον οφειλέτη που καταβάλλει, από τα οποία προκύπτει το αντίθετο.

'Αρθρο 427: Δημόσια κατάθεση
Ο οφειλέτης έχει το δικαιωμα σε περίπτωση υπερημερίας του δανειστή να προβεί σε δημόσια κατάθεση του οφειλομένου, αν αυτό συνίσταται σε χρήματα ή άλλα πράγματα δεκτικά κατάθεσης κατά το νόμο.

'Αρθρο 428: Πράγμα μη καταθέσιμο
Αν το οφειλόμενο είναι κινητό πράγμα μη δεκτικό κατάθεσης, ο οφειλέτης σε περίπτωση υπερημερίας του δανειστή, αφού τον ειδοποίησει προηγουμένως , μπορεί να το πουλήσει με δημόσιο πλειστηριασμό και να καταθέσει δημόσια το εκπλειστηρίασμα. Η ειδοποίηση μπορεί να παραλειφθεί, αν το πράγμα υπόκεινται σε φθορά και υπάρχει κίνδυνος από τη χιονοτριβή ή αν η ειδοποίηση είναι ιδιαίτερα δύσκολη.

'Αρθρο 429:
Αν το μη δεκτικό κατάθεσης κινητό έχει χρηματιστηριακή τιμή ή έχει ανάλογα με τα απαιτούμενα έξοδα μικρή αξία, η πώληση γίνεται χωρίς πλειστηριασμό με άδεια του πρόεδρου των πρωτοδικών.

'Αρθρο 430: Πως γίνεται η κατάθεση
Η δημοσια κατάθεση γίνεται στην αρμόδια αρχή του τόπου της εκπλήρωσης της παροχής. Ο οφειλέτης έχει την υποχρέωση να γνωστοποιήσει χωρίς υπαίτια καθυστέρηση την κατάθεση στο δανειστή και,αν το παραλείψει ευθύνεται σε αποζημίωση, εκτός αν η γνωστοποιηση είναι ιδιαίτερα δύσκολη.

'Αρθρο 431: Αποτελέσματα της κατάθεσης
Η δημόσια κατάθεση επιφερει απόσβεση της ενοχής σαν να είχε γίνει κατά το χρόνο της κατάθεσης καταβολή από τον οφειλέτη.

'Αρθρο 432: Απαίτηση του αντικειμένου της κατάθεσης
Ο δανειστής έχει το δικαίωμα οποτεδήποτε να απαιτήσει από την αρχή το αντικείμενο που έχει κατατεθεί. Ο οφειλέτης όμως. εφόσον είναι υπόχρεος στην παροχή μόνο έναντι αντιπαροχής του δανειστή, μπορεί με δήλωση του κατά την κατάθεση να εξαρτήσει την εκ μέρους του δανειστή απαίτηση του αντικειμένου που κατατέθηκε από τη συγχρονη εκπλήρωση της αντιπαροχής.

'Αρθρο 433: Ανάληψη από τον οφειλέτη.
Εφόσον ο δανειστής με δήλωση στην αρμόδια αρχή δεν αποδέχτηκε την κατάθεση, ο οφειλέτης έχει το δικαίωμα να αναλάβει το αντικείμενο που έχει κατατεθεί. Αν το αναλάβει η κατάθεση θεωρείται ότι δεν έγινε.
Το δικαίωμα για ανάληψη είναι ακατάσχετο και ανεκχώρητο.

'Αρθρο 434: Αλλες περιπτώσεις κατάθεσης
Αν ο οφειλέτης, για λόγο που αφορά το πρόσωπο του δανειστή ή εξαιτίας εύλογης αβεβαιότητας ως προς το πρόσωπο του δανειστή, αδυνατεί να εκπληρώσει με ασφάλεια την υποχρέωση του, εχει το δικαίωμα να προβεί σε δημόσια κατάθεση με τα ίδια αποτελέσματα όπως στην περίπτωση της υπερημερίας του δανειστή. Η πώληση των μη δεκτικών κατάθεσης κινητών γίνεται στην περίπτωση αυτή με άδεια του δικαστηρίου.

'Αρθρο 435: Εξοδα της κατάθεσης
Τα έξοδα της δημόσιας κατάθεσης ή του πλειστηριασμού ή της πώλησης βαρύνουν το δανειστή εφόσον ο οφειλέτης δεν ανέλαβε το αντικείμενο που έχει κρατειθεί.

'Αρθρο 436: Ανανέωση
Η ενοχή αποσβήνεται αν με σύμβαση αντικατασταθεί με το σκοπό κατάργησης με νέα εποχή (ανενέωση) που περιλαμβάνει είτε τα ίδια πρόσωπα είτε άλλο οφειλέτη είτε άλλο δανειστή.

'Αρθρο 437: Σε περίπτωση ενοχής άκυρης ή ακυρώσιμης
Αν η παλαιά είναι άκυρη, είναι άκυρη και η ανανέωση, εκτός αν προκύπτει απ'αυτήν ότι περιέχει επικύρωση της άκυρης ενοχής Αν η παλαιά ενοχή είναι ακυρώσιμη, η ανανέωση ισχύει,έκτός αν ο οφειλέτης το αγνοούσε χωρίς υπαιτιότητα του όταν έγινε η ανανεώση.

'Αρθρο 438: Σκοπός ανανέωσης.
Ο σκοπός της ανανέωση απαιτείται να συνάγεται σαφώς

'Αρθρο 439: Ασφάλειες της παλαιάς ενοχής
Σε περίπτωση ανανέωσης οι εγγυητές, τα ενέχυρα ή οι υποθήκες της παλαιά ενοχής διατηρούνται υπέρ της νέας μόνο αν συναίνεσε ο εγγυητής ή ο κύριος του ενυποθήκου ή του πράγματος που έχει ενεχυρασθεί, οφειλέτης ή τρίτος.

'Αρθρο 440: Συμψηφισμός
Ο συμψηφισμός επιφέρει απόσβεση των μεταξύ δύο προσώπων αμοιβαίων απαιτήσεων, όσο καλυπτονται, αν είναι ομοειδές κατά το αντικείμενο και ληξιπρόθεσμες.

'Αρθρο 441: Πρόταση συμψηφισμού
Ο συμψηφισμός επέρχεται αν ο ένας τον επικαλεστεί με δήλωση προς τον άλλο. Η πρόταση του συμψηφισμού επιφέρει απόσβεση των αμοιβαίων απαιτήσεων από τότε που συνυπήρξαν.

'Αρθρο 442:
Ο συμψηφισμός κατά επίδικης απαίτησης, αν η ανταπαίτηση αποδεικνύεται αμέσως, προτείνεται σε κάθε στάση της δικης, ακόμη και κατά την εκτέλεση.

'Αρθρο 443: Ανταπαίτηση που έχει παραγραφεί
Σε συμψηφισμό προτείνεται και ανταπαίτηση που έχει παραγραφεί, αν κατά το χρόνο που οι απαιτήσεις συνυπήρξαν δεν είχε συμπληρωθεί ο χρόνος της παραγραφής της.

'Αρθρο 444: Συμψηφισμός με αίρεση ή προθεσμία
Η δώλωση συμψηφισμού είναι ανίσχυρη, αν έγινε με αίρεση ή προθεσμία. Αλλά η πρόταση συμψηφισμού ενώπιον δικαστηρίου είναι ισχυρή εφόσον γίνεται για την περίπτωση που η αγωγή δεν θα απορριφθεί για άλλο λόγο.

'Αρθρο 445: Χαριστική προθεσμία
Αυτός που χορήγησε χαριστικά στον οφειλέτη προθεσμία καταβολής δεν εμποδίζεται από το γεγονός αυτό να συμψηφίσει την απαίτηση του.

'Αρθρο 446: Παροχές σε διαφορετικό τόπο
Αν οι αμοιβαίες απαιτήσεις έχουν διαφορετικό τόπο καταβολής, ,αυτός που συμψηφίζει έχει την υποχρέωση να ανορθώσει τη ζημία που υφίσταται ο άλλος επειδή δεν μπορεί να εκπληρώσει ή να λάβει την παροχή στον ορισμένο τόπο.

'Αρθρο 447: Συμψηφισμός από απαίτηση άλλου
Ο εγγυητής μπορεί να αντιτάξει σε συμψηφισμό την ανταπαίτηση του πρωτοοφειλέτη κατά του δανειστή, ο πρωτοφειλέτης όμως δεν μπορεί να αντιτάξει την ανταπαίτηση του εγγυητή.

'Αρθρο 448: Συμψηφισμός κατά του εκδοχέα
Μετά την αναγγελία της εκχώρησης στον οφειλέτη αυτός δεν μπορεί να προτείνει έναντι του εκδοχέα σε συμψηφισμό απαιτήσεις του κατά του εκχωρητή μεταγενέστερες από την αναγγελία.

'Αρθρο 449: Συμψηφισμός σε περίπτωση κατάσχεσης
Αν η απαίτηση έχει κατασχεθεί, ο οφειλέτης της δεν μπορεί να προτείνει κατά του προσώπου που επέβαλε την κατάσχεση σε συμψηφισμό ανταπαίτηση, που απέκτησε κατά του δανειστή μετά την κατάσχεση.

'Αρθρο 450: Απαράδεκτο του συμψηφισμού
Δεν επιτρέπεται συμψηφισμός κατά απαίτησης η οποία προέρχεται από αδίκημα που διαπράχθηκε από δόλο.
Δεν επιτρέπεται συμψηφισμός , αν ο οφειλέτης παραιτήθηκε προκαταβολικά από αυτόν.

'Αρθρο 451:
Δεν επιτρέπεται συμψηφισμός κατά ακατάσχετης απαίτησης

'Αρθρο 452:Συμψηφισμός σε περίπτωση περισσότερων χρεών.
Αν ο οφειλέτης έχει περισσότερα χρέη προς το δανειστή και αυτός δεν συμφωνεί ως προς το χρέος που πρέπει να συμψηφιστεί, εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις για την καταβολή σε περίπτωση περισσοτέρων χρεών.

'Αρθρο 453: Σύγχυση
Οταν οι ιδιότητες δανειστή και οφειλέτη ενωθούν στο ίδιο πρόσωπο, επέρχεται απόσβεση της ενοχής με σύγχυση. Η ενοχή αναβιώνει μόλις πάψει να υπάρχει η ένωση αυτή.

'Αρθρο 454 : Αφεση χρεους
Οταν ο δανειστής συμφωνήσει με τον οφειλέτη την άφεση του χρέους, ή με σύμβαση μαζί του αναγνωρίσει ότι δεν υπάρχει το χρέος, επέρχεται απόσβεση της ενοχής.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ : ΕΚΧΩΡΗΣΗ
'Αρθρο 455: Εννοια
Ο δανειστής μπορεί με σύμβαση να μεταβιβάσει σε άλλον την απαίτηση του χωρίς τη συναίνεση του οφειλέτη (εκχώρηση).

'Αρθρο 456: Παράδοση αποδεικτικών
Ο εκχωρητής εχει την υποχρέωση να δώσει στον εκδοχέα όσες πληροφορίες είναι αναγκαίες για την ενάσκηση της απαίτησης και να του παραδώσει τα αποδεικτικά της έγγραφα που βρίσκονται στην κατοχή του.
Αν εκχωρηθεί μέρος της απαίτησης, παραδίνεσαι κανονικά επικυρωμένο αντίγραφο των εγγράφων αυτών, επιφυλάσσεται όμως στον εκδοχέα το δικαίωμα να ζητήσει επίδειξη των πρωτοτύπων.

'Αρθρο 457: Δημόσιο έγγραφο με αίτηση
Ο εκχωρητής έχει υποχρέωση, αν το ζητήσει ο εκδοχέας, να συντάξει δημόσιο έγγραφο για την εκχώρηση. Τα έξοδα βαρύνουν τον εκδοχέα.

'Αρθρο 458: Μεταβίβαση παρεπόμενων δικαιωμάτων
Με την εκχώρηση μεταβιβάζονται και οι υποθήκες, εγγυήσεις, ενέχυρα ή άλλα παρεπόμενα δικαιώματα που ασφαλίζουν την απαίτηση καθώς και τα προνόμια τα οποία στην αναγκαστική εκτέλεση ή στην πτώχευση συνδέονται με τη φύση της απαίτησης ή της εγγύησης. προνόμια που συνδέονται με το πρόσωπο του δανειστή δεν μεταβιβάζονται.

'Αρθρο 459 :
Με την εκχώρηση αν δεν συμφωνήθηκε αλλιώς, μεταβιβάζονται και οι καθυστερούμενοι τόκοι.

'Αρθρο 460: Αναγγελία
Ο εκδοχέας δεν αποκτά δικαίωμα απέναντι στον οφειλέτη και στους τρίτους πριν ο ίδιος ή ο εκχωρητής αναγγείλει την εκχώρηση στον οφειλέτη.

'Αρθρο 461: Καταβολή πριν από την αναγγελία
Ο οφειλέτης ελευθερώνεται, αν πριν από την αναγγελία καταβάλλει στον εκχωρητή το χρέος ή συνομολόγησει με αυτόν σύμβαση άφεσης.

'Αρθρο 462: Υποχρεώσεις του οφειλέτη προς τον εκδοχέα
Ο οφειλετης έχει προς τον εκδοχέα της ίδιες υποχρεώσεις που είχε προς τον εκχωρητή.

'Αρθρο 463: Ενστάσεις κατά του εκδοχέα
Ο οφειλέτης μπορεί να αντιτάξει κατά του εκδοχέα όλες τις ενστάσεις που είχε κατά του εκχωρητή πριν από την αναγγελία.
Ανταπαίτηση, την οποία ο οφειλέτης είχε κατά του εκχωρητή στο χρόνο της αναγγελίας, μπορεί, αν και μη ληξιπρόθεσμη, να την αντιτάξει σε συμψηφισμό κατά του εκδοχέα, αν αυτή έγινε ληξιπρόθεσμη όχι βραδύτερα από την απαίτηση που εκχωρήθηκε.

'Αρθρο 464: Απαιτήσεις ανεκχώρητες
Απαιτήσεις ακατάσχετες είναι ανεκχώρητες.

'Αρθρο 465:
Απαίτηση η οποία λογω της φύσης της παροχής συνδέεται στενά με το πρόσωπο του δανειστή είναι ανεκχώρητη.

'Αρθρο 466:
Δεν μπορεί να εκχωρηθεί απαίτηση, αν δανειστής και οφειλέτης συμφώνησαν το ανεκχώρητο.
Αλλά απέναντι στον εκδοχέα ο οφειλέτης δεν μπορεί να επικαλεστεί τέτοια συμφωνία, αν ο εκδοχέας απέκτησε την απαίτηση στηριζόμενος σε έγγραφο που δεν περιείχε όρο για το ανεκχώρητο.

'Αρθρο 467: Ευθύνη του εκχωρητή
Σε περίπτωση εκχώρησης από επαχθή αιτία ο εκχωρητής ευθύνεται μόνο για την ύπαρξη της απαίτησης. Σε περίπτωση εκχώρησης από χαριστική αιτία δεν ευθύνεται ούτε για την ύπαρξη της απαιτησης.

'Αρθρο 468:
Αν ο εκχωρητής, ανέλαβε την ευθύνη για τη φερεγγυότητα του οφειλέτη, σε περίπτωση αμφιβολίας η ευθύνη αυτή αναφέρεται μόνο στη φερεγγυότητα κατά το χρόνο της εκχώρησης και αν η απαίτηση που εκχωρήθηκε τελεί κατά το χρόνο αυτό υπό αίρεση ή προθεσμία, η ευθύνη αναφέρεται στη φερεγγυότητα κατά το χρόνο της πλήρωσης τους.

'Αρθρο 469:
Αν η μεταβίβαση της απαίτησης επέρχεται από το νόμο, ο παλαιός δανειστής δεν ευθύνεται απέναντι στο νέο ούτε για την ύπαρξη της απαίτησης ούτε για τη φερεγγυότητα.

'Αρθρο 470: Μεταβίβαση άλλων δικαιωμάτων
Οι διατάξεις για την εκχώρηση απαιτήσεων εφαρμόζονται αναλόγως και σε περίπτωση μεταβίβασης άλλων δικαιωμάτων, για τα οποία δεν ορίζεται κάτι άλλο στο νόμο.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΕΚΑΤΟ : ΑΝΑΔΟΧΗ ΧΡΕΟΥΣ
'Αρθρο 471: Εννοια
Με σύμβαη που συνάπτει με το δανειστή μπορεί κάποιος να αναδεχτεί ξένο χρέος έτσι ώστε να υπεισέλθει αυτός στη θέση του οφειλέτη και τελευταιος να απαλλαγεί.

'Αρθρο 472 : Υποχρεώσεις του αναδοχέα
Ο αναδοχέας έχει απέναντι στο δανειστή τις ίδιες υποχρεώσεις που είχε και ο παλαιός οφειλέτης.

'Αρθρο 473: Ενστάσεις του αναδοχέα
Ο αναδοχέας μπορεί να αντιάξει ενστάσεις που απορρέουν από τη σχέση μεταξύ του δανειστή και του παλαιού οφειλέτη.
Απαίτηση του παλαιού οφειλέτη κατά του δανειστή δεν μπορεί να την αντιτάξει σε συμψηφισμό ο αναδοχέας.

'Αρθρο 474:
Ο αναδοχέας δεν έχει ενστάσεις από την σχέση του με τον παλαιό οφειλέτη.

'Αρθρο 475: Δικαιώματα παρεπόμενα στην απαίτηση
Δικαιώματα παρεπόμενα στην απαίτηση κατά του παλαιού οφειλέτη εξακολουθούν να υπάρχουν και μετά την αναδοχή.
Εγγυητές όμως, ενέχυρα και υποθήκες διατηρούνται μόνο αν συναίνεσε ο εγγυτής ή ο κύριος του ενυποθήκου ή του πράγματος που έχει ενεχυρασθεί.
Προνόμια που ασκούνται στην αναγκαστική εκτέλεση ή στην πτώχευση αποσβήνονται με την αναδοχή.

'Αρθρο 476: Εκποίηση ενυποθήκου και αναδοχή
Οποιος με σύμβαση αποκτά από άλλον ενυπόθηκο ακίνητο με τον όρο να καταβάλει το υποθηκικό χρέος εκείνου που μεταβιβάζει υπεισέρχεται ως προς το χρέος στη θέση του τελευταίου και τον απαλλάσσει αν ο δανειστής δεν αποκρούσει εγγράφως την αλλαγή του οφειλέτη μέσα σε έξι μήνες από τη σχετική έγγραφη ανακοίνωση, που γίνεται μετά την μεταγραφή της εκποίησης. Η ανακοίνωση γίνεται μόνο από αυτόν που μεταβιβάζει και προς αυτόν γίνεται η απάντηση του δανειστή.
Αυτός που μεταβιβάζει γνωστοποιεί χωρίς υπαίτια καθυστέρηση σ'εκείνον που αποκτά την απάντηση αυτή.

'Αρθρο 477: Σωρευτική αναδοχή
Αν κάποιος με σύμβαση που συνάπτει με το δανειστή υποσχεθεί την εκπλήρωση ξένου χρέους, ο οφειλέτης δεν απαλλάσσεται αλλά παράγεται πρόσθετη ενοχή αυτού που υποσχέθηκε, εφόσον δεν προκύπτει σαφώς το αντίθετο.

'Αρθρο 478:Υπόσχεση τρίτου προς τον οφειλέτη.
Αν τρίτος υποσχέθηκε στον οφειλέτη ότι θα καταβάλλει το χρέος του, σε περίπτωση αμφιβολίας ο δανειστής δεν αποκτά δικαίωμα από τη σύμβαση αυτή.

'Αρθρο 479: Σε περίπτωση μεταβίβασης ομάδας περιουσίας.
Αν με σύμβαση μεταβιβάστηκε περιουσία ή επιχείρηση αυτός που αποκτά ευθύνεται απέναντι στο δανειστή εως την αξία των μεταβιβαζομένων στοιχείων για τα χρέη που ανήκουν στην περιουσία ή στην επιχείρηση. Η ευθύνη αυτού που μεταβιβάζεαι εξακολουθεί να υπάρχει.
Αντίθετη συμφωνία μεταξύ των συμβαλλομένων που βλάπτει τους δανειστές είναι άκυρη απέναντι τους.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΩΔΕΚΑΤΟ : ΕΝΟΧΗ ΕΙΣ ΟΛΟΚΛΗΡΟΝ
'Αρθρο 480: Σε περίπτωση αμφιβολίας η ενοχή δεν είναι εις ολόκληρον
Αν περισσότεροι οφειλουν διαιρετή παροχή ή αν περισσότεροι έχουν δικαίωμα σε διαιρετή παροχή, σε περίπτωση αμφιβολίας κάθε οφειλέτης έχει την υποχρέωση να καταβάλλει και καθε δανειστής έχει το δικαίωμα να λάβει ίσο μέρος.

'Αρθρο 481: Παθητική ενοχή εις ολόκληρον
Οφειλή εις ολόκληρον υπάρχει όταν σε περίπτωση περισσοτέρων οφειλετών της ίδιας παροχής καθένας απ'αυτούς έχει την υποχρέωση να την καταβάλλει ολόκληρη, ο δανειστής όμως έχει το δικαίωμα να την απαιτήσει μόνο μια φορά.

'Αρθρο 482: Δικαίωμα του δανειστή.
Σε περίπτωση οφειλής εις ολόκληρον ο δανειστής έχει το δικαίωμα να απαιτήσει την παροχή κατά την προτίμηση του από οποιονδήποτε συνοφειλέτη είτε ολικά είτε μερικά. Εως την καταβολή ολόκληρης της παροχής παραμένουν υπόχρεοι όλοι οι οφειλέτες.

'Αρθρο 483: Γεγονότα που ενεργούν αντικειμενικά
Η καταβολή που έγινε από ένα συνοφειλέτη απαλλάσσει και τους λοιπούς. Το ίδιο ισχύει και σε περίπτωση δόσης ή υπόσχεσης αντι καταβολής, δημόσιας κατάθεσης, ανανέωσης και συμψηφισμού.
Απαίτηση ενός από τους συνοφειλέτες δεν μπορεί να προταθεί σε συμψηφισμό κατά του δανειστή από τους λοιπούς.

'Αρθρο 484: Άφεση χρέους
Η άφεση χρέους προς ένα από τους οφειλέτες ισχύει και για τους λοιπούς μόνο εφόσον συμφωνήθηκε με τέτοιο σκοπό. Το ίδιο ισχύει και για την παροχή προθεσμίας σε έναν από τους οφειλέτες.

'Αρθρο 485: Υπερημερία του δανειστή
Η υπερημερία του δανειστή απέναντι σε έναν από τους οφειλέτες ενεργεί υπέρ όλων.

'Αρθρο 486: Γεγονότα που ενεργούν υποκειμενικά
Αλλα γεγονότα που συνέβησαν σε έναν από τους συνοφειλέτες εφόσον δεν προκύπτει κάτι άλλο από τη σχέση, δεν ενεργούν υπέρ ή κατά των λοιπών. Αυτό ισχύει ιδίως για την όχληση, την καταγγελία, την υπερημερία, το πταίσμα, την αδυναμία παροχής στο πρόσωπο ενός συνοφειλέτη, την παραγραφή, τη διακοπή και την αναστολή της, τη σύγχυση και το δεδικασμένο.

'Αρθρο 487: Αναγωγή μεταξύ των συνοφειλετών
Μεταξύ τους οι περισσότεροι συνοφειλέτες ευθύνονται κατά ίσα μέρη, εκτός αν προκύτπει κάτι άλλο από τη σχέση.
Οτι ο συνοφειλέτης που κατέβαλε δεν μπόρεσε να εισπράξει από κάποιο συνοφειλέτη, κατανέμεται με την ίδια αναλογία ανάμεσα σ 'αυτόν και τους λοιπούς.

'Αρθρο 488: Υποκατάσταση
Εφόσον ενας από τους συνοφειλέτες ικανοποίησε το δανειστή και έχει δικαίωμα αναγωγής κατά των λοιπών υποκαθίσταται στα δικαίωματα του δανειστή.

'Αρθρο 489: Ενεργητική ενοχή εις ολόκληρον
Απαίτηση εις ολόκληρον υπάρχει όταν σε περίπτωση περισσοτέρων δανειστών για την ίδαι παροχή, ο καθένας απ'αυτούς έχει το δικαίωμα να την απαιτήσει ολόκληρη ο οφειλέτης όμως έχει την υποχρέωση να την καταβάλλει μόνο μια φορά.

'Αρθρο 490: Δικαιώμα του οφειλετη
Οταν υπάρχει απαίτηση εις ολόκληρον, ο οφειλέτης έχει το δικαίωμα κατά την προτίμηση του να καταβάλει την παροχή σε οποιονδήποτε από τους δανειστές, εφόσον κάποιος απ'αυτούς δεν έχει εγείρει εναντίον του αγωγή.

'Αρθρο 491: Γεγονότα που ενεργούν αντικειμενικά
Η καταβολή, η δόση ή υπόσχεση, αντι καταβολής η δημόσια κατάθεση,η ανανέωση, ο συμψηφισμός ή η σύγχυση έναντι ενός από τους δανειστές επιφέρει απόσβεση της απαίτησης και ως προς τους λοιπούς. Το ίδιο ισχύει και σε περίπτωση άφεσης χρέους από ένα δανειστή, εφόσον η άφεση συνομολογήθηε με τετοιο σκοπό.
Η υπερημερία ενός από τους δανειστές ενεργεί και κατά των λοιπών.

'Αρθρο 492: Γεγονότα που ενεργούν υποκειμενικά
Αλλα γεγονότα που συνέβησαν σε έναν από τους δανειστές δεν ενεργούν υπέρ ή κατά των λοιπών, εκτός αν προκύπτει κάτι άλλο από τη σχέση.

'Αρθρο 493: Αναγωγή μεταξύ των δανειστών
Μεταξύ τους οι περισσότεροι δανειστές έχουν δικαίωμα σε ίσα μέρη, εκτός αν προκύπτει κάτι άλλο από τη σχέση.

'Αρθρο 494: Αδιαίρετη παροχή
Αν περισσότεροι οφείλουν αδιαίρετη παροχή εφαρμόζονται οι διατάξεις της οφειλής εις ολόκληρον.
Η αδιαιρετη παροχή γίνεται διαιρετή, αν μετατράπηκε σε χρηματική. Αλλά αν η αδιαίρετη παροχή γίνει αδύνατη από πταίσμα ή κατά την υπερημερία ενός ή μερικών από τους οφειλέτες, αυτοί ενέχονται εις ολόκληρον ενώ οι λοιποί ελευθερώνονται από την ενοχή.

'Αρθρο 495:
Αν περισσότεροι έχουν το δικαίωμα να απαιτήσουν αδιαίρετη παροχή, εφόσον δεν είναι από το νομο ή από δικαιοπραξία δανειστές εις ολόκληρον ο οφειλέτης χρωστά την παροχή μόνο σε όλους μαζί και καθε δανειστής έχει το δικαίωμα να απαιτήσει μόνο την παροχή προς όλους.
Γεγονός που επήλθε στο πρόσωπο ενός από τους δανειστές ούτε ωφελεί ούτε βλάπτει τους λοιπούς.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΤΡΙΤΟ : ΔΩΡΕΑ
'Αρθρο 496: Εννοια
Η παροχή σε κάποιον ενός περιουσιακού αντικειμένου αποτελεί δωρεά, αν γίνεται κατά τη συμφωνία των μερών χωρίς αντάλλαγμα.

'Αρθρο 497:
Το να παραλείψει κάποιος, προς όφελος ενός άλλου, να αποκτήσει περιουσία ή το να παραιτηθεί από ένα δικαίωμα που δεν απέκτησε ακόμη, καθώς και το να αποποιηθεί μια κληρονομιά ή κληροδοσιά, δεν αποτελεί δωρεά.

'Αρθρο 498: Σύσταση
Για τη σύσταση δωρεάς απαιτείται συμβολαιογραφικό έγγραφο.
Η δωρεά κινητού πράγματος για την οποία δεν συντάχθηκε συμβολαιογραφικό έγγραφο ισχυροποιείται αφότου ο δωρητής παραδώσει το πράγμα στο δωρεοδόχο.

'Αρθρο 499: Ευθύνη του δωρητή
Ο δωρητής ευθύνεται μόνο για δόλο και βαριά αμέλεια Για πραγματικά και νομικά ελαττώματ του αντικειμένου της δωρεάς ο δωρητής ευθύνεται μόνο αν υποσχέθηκε πως δεν υπάρχουν τέτοια ελαττώματα ή αν τα απεκρυψε με δόλο

'Αρθρο 500:
Ο δωρητής δεν οφείλει τόκους υπερημερίας

'Αρθρο 501:
Ο δωρητής έχει το δικαιώμα να αρνηθεί να εκπληρώσει τη δωρεά, αν η εκπλήρωση της θα έθετε σε κίνδυνο ενόψει και των υπολοίπων χρεών του, είτε τη δική του συντήρηση είτε τη διατροφή που οφείλει κατά το νόμο σε άλλους.

'Αρθρο 502:Δωρεά κατα περιοδικές παροχές
Αν η δωρεά συνίσταται σε περιοδικές παροχές, ο θάνατος του δωρητή συνεπάγεται την απόσβεση της υποχρέωσης του, εφόσον δεν συμφωνήθηκε διφορετικά.

'Αρθρο 503: Δωρεά υπό τρόπο
Σε περίπτωση δωρεάς υπό τρόπο, ο δωρητής έχει το δικαίωμα, αν εκπλήρωσε την υποχρέωση του που πηγάζει από τη δωρεά, να απαιτήσει από το δωρεοδόχο την εκτέλεση του τρόπου.
Αν πεθάνει ο δωρητής, την εκτέλεση τρόπου που αφορά δημόσιο ή κοινωφελή σκοπό, έχει δικαίωμα να απαιτήσει και η δημόσια αρχή.

'Αρθρο 504:
Ο δωρεοδόχος έχει το δικαίωμα να αρνηθεί να εκτελέσει τον τρόπο, εφόσον η αξία του αντικειμένου της δωρεάς δεν καλύπτει την δαπάνη που απαιτείται για την εκτέλεση και δεν συμπληρώνεται η διαφορά.

'Αρθρο 505: Ανάκληση της δωρεάς
Ο δωρητής έχει το δικαίωμα να ανακαλέσει τη δωρεά, αν ο δωρεοδόχος φάνηκε με βαρύ του παράπτωμα αχάριστος απέναντι στο δωρητή ή στο σύζυγο στη στενό συγγενή του και ιδίως αν αθέτησε την υποχρέωση του να διατρέφει το δωρητή.

'Αρθρο 506:
Ο κληρονόμος του δωρητή έχει δικαίωμα να ανακαλέσει τη δωρεά, αν ο δωρεοδόχος ενεργώντας με πρόθεση, θανάτωσε το δωρητή ή τον εμπόδισε να ανακαλέσει τη δωρεά.

'Αρθρο 507:
Ο δωρητής ή ο κληρονόμος του έχει δικαίωμα να ανακαλέσει τη δωρεά, αν ο δωρεοδόχος παραλείπει υπαίτια να εκτελέσει τον τρόπο υπό τον οποίο έγινε η δωρεά.

'Αρθρο 508:
Η δωρεά που έγινε από κάποιον που δεν έχει γνήσιους κατιόντες μπορεί να ανακληθεί μέσα σε μια πενταετία αφότου εκπληρώθηκε αν, ενοσω ζούσε ο δωρητής ή ύστερα από το θάνατο του, γεννήθηκε γνήσιο τέκνο του ή αν νομιμοποιήθηκε τέκνο του με γάμο.

'Αρθρο 509:
Η ανάκληση της δωρεάς γίνεται με δήλωση προς το δωρεοδόχο.
Αφού γίνει η ανάκληση αποσβήνεται η υποχρέωση του δωρητή για παροχή και αναζητείται η παροχή που εκπληρώθηκε, σύμφωνα με τις διατάξεις για τον αδικαιολόγητο πλουτισμό.

'Αρθρο 510:
Η ανάκληση αποκλείεται, αν ο δωρητής έδωσε συγνώμη στο δωρεοδόχο ή αν πέρασε ένα έτος αφότου ο δωρητής, έχοντας δικαιώμα να ανακαλέσει, πληροφορήθηκε το λόγο της ανάκλησης.
Δεν επιτρέπεται ανάκληση ύστερα από το θάνατο του δωρεοδόχου.

'Αρθρο 511:
Προκαταβολή παραίτηση από το δικαίωμα της ανάκλησης δεν ισχύει

'Αρθρο 512:
Δωρεές που έγιναν από ιδιαίτερο ηθικό καθήκον ή από λόγους ευπρέπειας δεν μπορούν να ανακληθούν.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ : ΠΩΛΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ
'Αρθρο 513: Εννοια της πώλησης
Με τη σύμβαση της πώλησης, ο πωλητής έχει την υποχρέωση να μεταβιβάσει την κυριότητα του πράγματος ή το δικαίωμα, που αποτελούν το αντικείμενο της πώλησης και να παραδώσει το πράγμα και ο αγοραστής έχει την υποχρέωση να πληρώσει το τίμημα που συμφωνήθηκε.

'Αρθρο 514: Νομικά ελαττώματα
Ο πωλητής έχει υποχρέωση να μεταβιβάσει το αντικείμενο της πώλησης ελεύθερο από κάθε δικαίωμα τρίτου (νομικό ελάττωμα).

'Αρθρο 515:
Ο πωλητής δεν ευθύνεται για τα νομικά ελαττώματα που υπάρχουν κατά το χρόνο της πώλησης, αν ο αγοραστής τα γνώριζε. Αλλά για την υποθήκη ή την προσημείωση ή την κατάσχεση ή το ενέχυρο που υπάρχει ο πωλητής ευθύνεται και αν ακόμη ο αγοραστής γνώριζε την ύπαρξη τους.

'Αρθρο 516: Μη εκπλήρωση των υποχρεώσεων του πωλητή
Αν ο πωλητής δεν εκπλήρωσε τις υποχρεώσεις του, ο αγοραστής έχει όσα δικαιώματα έχει ο δανειστής στις αμφοτεροβαρείς συμβάσεις και ιδίως σε περίπτωση υπερημερίας ή υπαίτιας αδυναμίας του οφειλέτη.

'Αρθρο 517:
Η απόδειξη απέναντι στον πωλητή ότι υπάρχουν νομικά ελαττώματα βαρύνει τον αγοραστή.

[Αρχή Τροποποίησης]
'Αρθρο 518:Συμφωνία απαλλαγής του πωλητή από την ευθύνη.
Η συμφωνία που αποκλείει ή περιορίζει την ευθύνη του πωλητή για νομικά ελαττώματα είναι άκυρη, αν ο πωλητής αποσιώπησε με δόλο το νομικό ελάττωμα – ΚΑΤΑΡΓΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 3 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 2 ΤΟΥ Ν. 3043/02, ΦΕΚ-192 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

'Αρθρο 519: Πληροφορίες και παράδοση εγγράφων
Ο πωλητής έχει υποχρέωση να πληροφορήσει τον αγοραστή για τις νομικές σχέσεις του αντικειμένου της πώλησης και ιδίως για τα όρια, τα δικαιώματα και τα βάρη πάνω στο ακίνητο, καθώς και να του παραδώσει όσα αποδεικτικά έγγραφα των δικαιωμάτων του κατέχει.

'Αρθρο 520: Ευθύνη σε περίπτωση άλλων εκποιήσεων
Οι διατάξεις που ρυθμίζουν την ευθύνη του πωλητή για νομικά ελαττώματα εφαρμόζονται αναλογως και σε άλλες συμβάσεις που γεννούν υποχρέωση για εκποιηση με αντάλλαγμα.

'Αρθρο 521 :
(Καταργήθηκε με το άρθρο 53 Εισ. ΝΚ Πολ. Δ).

'Αρθρο 522: Ο κίνδυνος στην πώληση
Αφότου παραδοθεί το πράγμα που πουλήθηκε, τον κίνδυνο για την τυχαία καταστροφή ή τη χειροτέρευση του φέρει ο αγοραστής.
Προκειμένου για ακινητο, αν η μεταγραφή της πώλησης έγινε πριν από την παράδοση, ο αγοραστής φέρει τον κίνδυνο από τη μεταγραφή.

'Αρθρο 523:
Σε περίπτωση που η πώληση είναι υπό αίρεση, αν το πράγμα που πουλήθηκε, παραδόθηκε στον αγοραστή ενόσω εκκρεμεί ακόμη η αίρεση, τον κίνδυνο για την τυχαία καταστροφή ή χειροτέρευση του , που συνέβη πριν από την πλήρωση της αίρεσης, τον φέρει ο πωλητής αν η αίρεση είναι αναβλητική, και ο αγοραστής αν η αίρεση είναι διαλυτική.

'Αρθρο 524:
Αν ο πωλητής, με αίτηση του αγοραστή στέλνει το πράγμα σε τόπο διαφορετικό από τον τόπο της εκπλήρωσης της παροχής, ο αγοραστής φέρει σε κίνδυνο αφότου το πράγμα παραδοθεί για αποστολή.

'Αρθρο 525:
Από τη στιγμή που ο αγοραστής φέρει σε κίνδυνο, παίρνει τα ωφελήματα και φέρει τα βάρη του πράγματος.

'Αρθρο 526: Εξοδα για την παράδοση και την παραλαβή
Ο πωλητής βαρύνεται με τα έξοδα για την παράδοση του πράγματος που πουλήθηκε και ιδίως για το ζύγισμα, τη μέτρηση ή την αρίθμηση ο αγοραστής βαρύνεται με τα έξοδα της παραλαβής και της αποστολής σε τόπο διαφορετικό από τον τόπο της εκπλήρωσης.

'Αρθρο 527: Εξοδα για τη σύμβαση και τη μεταγραφή.
Τα έξοδα ή τα τέλη που απαιτούνται για την έγγραφη κατάρτιση της σύμβασης βαρύνουν εξίσου και τα δύο μέρη. Ο αγοραστής ακινήτου ή δικαιώματος σε ακίνητο βαρύνεται με τα έξοδα της μεταγραφής.

'Αρθρο 528: Δαπάνες πριν από την παράδοση
Σε όσες περιπτώσεις ο αγοραστής φέρει τον κίνδυνο πριν από την παράδοση, έχει την υποχρέωση, σύμφωνα με τις διατάξεις για την εντολή, να αποδώσει τις δαπάνες του, που ύστερα από τη μετάθεση του κινδύνου στον αγοραστή και έως την παράδοση, έγιναν αναγκαίες για το πράγμα που πουλήθηκε και που τις κατέβαλε ο πωλητής. Για άλλες δαπάνες μη αναγκαίες ισχύουν οι διατάξεις για τη διοίκηση αλλοτρίων.

'Αρθρο 529: Τόκος του τιμήματος
Αν δεν πιστώθηκε το τίμημα, ο αγοραστής οφείλει γι'αυτό τόκους, αφότου παίρνει τα ωφελήματα του πράγματος.

'Αρθρο 530 : Αγοραία ή χρηματιστηριακή τιμή
Αν ορίστηκε ως τίμημα η αγοραία ή η χρηματιστιριακή τιμή, σε περίπτωση αμφιβολίας θεωρείται ότι τα μέρη απέβλεψαν στη μέση τιμή της αγοράς ή του χρηματιστηρίου κατά το χρόνο και στον τόπο της εκπλήρωσης της παροχής.
Αν το τίμημα του πράγματος ορίστηκε κατά βάρος, σε περίπτωση αμφιβολίας θεωρείται ότι τα μέρη απέβλεψαν στο καθαρό βάρος.

'Αρθρο 531: Πίστωση του τιμήματος
Αν ο πωλητής εκπλήρωσε τη σύμβαση εξ ολοκλήρου και πίστωσε το τίμημα, δεν έχει δικαίωμα να υπαναχωρήσει εξ αιτίας καθυστέρησης του τιμήματος.

'Αρθρο 532: Ορος διατήρησης της κυριότητας
Αν στην πώληση έχει τεθεί ο όρος ότι ο πωλητής διατηρεί την κυριότητα ωσότου αποπληρωθεί το τίμημα, σε περίπτωση αμφιβολίας λογίζεται ότι η μεταβίβαση της κυριότητας στον αγοραστή επέρχεται μόλις πληρωθεί η αίρεη της αποπληρωμής του τιμήματος και ότι ο πωλητής σε περίπτωση υπερημερίας το αγοραστή, έχει δικαίωμα είτε να απαιτήσει το τίμημα είτε να υπαναχωρήσει από τη σύμβαση, ασκώντας τα δικαιώματα του από την κυριότητα. Σε αυτή την περίπτωση ο αγοραστής φέρει τον κίνδυνο αφότου του παραδοθεί το πράγμα.

'Αρθρο 533: Απαγόρευση αγοράς
Σε περίπτωση πώλησης με αναγκαστικό ή εκούσιο πλειστηριασμό απαγορεύεται να αγοράσουν είτε αυτοπροσώπως είτε διαμένου άλλου είτε για λογαριασμό άλλου:1. εκείνοι που έχουν από το νόμο τη διαχείριση της περιουσίας κάποιου, πράγματα από αυτή τη περιουσία 2. οι εντολοδόχοι ή διαχειριστές, πράγματα των οποίων τους έχει ανατεθεί ή πώληση 3. δημόσια πρόσωπα ή οι βοηθοί τους , πράγματα που η πώληση τους γίνεται με τη μεσολάβηση τους.

[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 534
Πραγματικά ελαττώματα και έλλειψη συνομολογημένων ιδιοτήτων Ο πωλητής υποχρεούται να παραδώσει το πράγμα με τις συνομολογημένες ιδιότητες και χωρίς πραγματικά ελαττώματα - ΑΝΤΙΚ. ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 1 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1 ΤΟΥ Ν. 3043/02, ΦΕΚ-192 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 535
Ο πωλητής δεν εκπληρώνει την κατά το προηγούμενο άρθρο υποχρέωσή του, αν το πράγμα που παραδίδει στον αγοραστή δεν ανταποκρίνεται στη σύμβαση και ιδίως:
1. δεν ανταποκρίνεται στην περιγραφή που έχει γίνει από τον πωλητή ή στο δείγμα ή υπόδειγμα που ο πωλητής είχε παρουσιάσει στον αγοραστή.
2. δεν είναι κατάλληλο για το σκοπό της συγκεκριμένης σύμβασης και ιδιαίτερα για τη σύμφωνη με το σκοπό αυτόν ειδική χρήση.
3. δεν είναι κατάλληλο για τη χρήση για την οποία προορίζονται συνήθως πράγματα της ίδιας κατηγορίας.
4. δεν έχει την ποιότητα ή την απόδοση που ο αγοραστής ευλόγως προσδοκά από πράγματα της ίδιας κατηγορίας, λαμβάνοντας υπόψη και τις δημόσιες δηλώσεις του πωλητή, του παραγωγού ή του αντιπροσώπου του, στο πλαίσιο ιδίως της σχετικής διαφήμισης ή της επισήμανσης, εκτός αν ο πωλητής δεν γνώριζε ούτε όφειλε να γνωρίζει τη σχετική δήλωση - ΑΝΤΙΚ. ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 1 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1 ΤΟΥ Ν. 3043/02, ΦΕΚ-192 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 536
Πλημμελής εγκατάσταση
Το πράγμα δεν ανταποκρίνεται στη σύμβαση και σε περίπτωση πλημμελούς εγκατάστασής του, αν η εγκατάσταση αποτελεί μέρος της σύμβασης και πραγματοποιήθηκε από τον πωλητή. Το ίδιο ισχύει και όταν η πλημμέλεια της εγκατάστασης που έγινε από τον αγοραστή οφείλεται στην παράλειψη του πωλητή να του παράσχει τις σωστές οδηγίες - ΑΝΤΙΚ. ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 1 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1 ΤΟΥ Ν. 3043/02, ΦΕΚ-192 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]
[Αρχή Τροποποίησης]

Άρθρο 537
Ευθύνη για ελλείψεις
Ο πωλητής ευθύνεται ανεξάρτητα από υπαιτιότητά του αν το πράγμα, κατά το χρόνο που ο κίνδυνος μεταβαίνει στον αγοραστή, έχει πραγματικά ελαττώματα ή στερείται τις συνομολογημένες ιδιότητες, εκτός αν ο αγοραστής κατά τη σύναψη της σύμβασης γνώριζε ότι το πράγμα δεν ανταποκρίνεται στη σύμβαση ή η μη ανταπόκριση οφείλεται σε υλικά που χορήγησε ο αγοραστής.
Το ελάττωμα ή η έλλειψη συνομολογημένης ιδιότητας που διαπιστώνεται μέσα σε έξι μήνες από την παράδοση του πράγματος τεκμαίρεται ότι υπήρχε κατά την παράδοση, εκτός αν τούτο δεν συμβιβάζεται με τη φύση του πράγματος που πουλήθηκε ή με τη φύση του ελαττώματος ή της έλλειψης - ΑΝΤΙΚ. ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 1 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1 ΤΟΥ Ν. 3043/02, ΦΕΚ-192 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

[Αρχή Τροποποίησης]
'Αρθρο 538: Ρήτρα μη ευθύνης για ελλείψεις.
Η συμφωνία που αποκλείει ή περιορίζει την ευθύνη είναι άκυρη, αν ο πωλητής αποσιώπησε με δόλο το ελάττωμα του πράγματος ή την έλλειψη της συμφωνημένης ιδιότητας – ΚΑΤΑΡΓΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 3 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 2 ΤΟΥ Ν. 3043/02, ΦΕΚ-192 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

'Αρθρο 539 :
(Καταργήθηκε με το άρθρο 53 Εισ. ΝΚ ΠΟΛ Δ).

[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 540
Δικαιώματα του αγοραστή
Στις περιπτώσεις ευθύνης του πωλητή για πραγματικό ελάττωμα ή για έλλειψη συνομολογημένης ιδιότητας ο αγοραστής δικαιούται κατ' επιλογήν του:
1. να απαιτήσει, χωρίς επιβάρυνσή του, τη διόρθωση ή αντικατάσταση του πράγματος με άλλο, εκτός αν μια τέτοια ενέργεια είναι αδύνατη ή απαιτεί δυσανάλογες δαπάνες.
2. να μειώσει το τίμημα.
3. να υπαναχωρήσει από τη σύμβαση, εκτός αν πρόκειται για επουσιώδες πραγματικό ελάττωμα.
Ο πωλητής οφείλει να πραγματοποιήσει τη διόρθωση ή την αντικατάσταση σε εύλογο χρόνο και χωρίς σημαντική ενόχληση του αγοραστή - ΑΝΤΙΚ. ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 1 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1 ΤΟΥ Ν. 3043/02, ΦΕΚ-192 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 541
Ο αγοραστής μπορεί, αν διαπιστωθεί αργότερα και άλλο ελάττωμα, να ασκήσει εκ νέου ένα από τα δικαιώματα του προηγούμενου άρθρου. Το ίδιο ισχύει και όταν λείπει συνομολογημένη ιδιότητα - ΑΝΤΙΚ. ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 1 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1 ΤΟΥ Ν. 3043/02, ΦΕΚ-192 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]
[Αρχή Τροποποίησης]

Άρθρο 542
Το δικαστήριο μπορεί, μολονότι ο αγοραστής άσκησε το δικαίωμα υπαναχώρησης, να επιδικάσει μόνο μείωση του τιμήματος ή να διατάξει αντικατάσταση του πράγματος, αν κρίνει ότι οι περιστάσεις δεν δικαιολογούν την υπαναχώρηση - ΑΝΤΙΚ. ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 1 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1 ΤΟΥ Ν. 3043/02, ΦΕΚ-192 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 543
Αν κατά το χρόνο που ο κίνδυνος μεταβαίνει στον αγοραστή λείπει η συνομολογημένη ιδιότητα του πράγματος, ο αγοραστής δικαιούται, αντί για τα δικαιώματα του άρθρου 540, να απαιτήσει αποζημίωση για μη εκτέλεση της σύμβασης ή, σωρευτικά με τα δικαιώματα αυτά, να απαιτήσει αποζημίωση για τη ζημία που δεν καλύπτεται από την άσκησή τους. Το ίδιο ισχύει και σε περίπτωση παροχής ελαττωματικού πράγματος, η οποία οφείλεται σε πταίσμα του πωλητή - ΑΝΤΙΚ. ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 1 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1 ΤΟΥ Ν. 3043/02, ΦΕΚ-192 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 544
Ο πωλητής δεν ευθύνεται σε αποζημίωση για έλλειψη συνομολογημένης ιδιότητας, αν η ιδιότητα αυτή υπήρχε κατά τη σύναψη της σύμβασης, αλλά έπαυσε να υπάρχει χωρίς υπαιτιότητα του πωλητή πριν μεταβεί ο κίνδυνος στον αγοραστή - ΑΝΤΙΚ. ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 1 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1 ΤΟΥ Ν. 3043/02, ΦΕΚ-192 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 545
Ανεπιφύλακτη παραλαβή
Αν ο αγοραστής παρέλαβε το πράγμα χωρίς επιφύλαξη, γνωρίζοντας το ελάττωμα ή την έλλειψη της συνομολογημένης ιδιότητας, λογίζεται ότι το αποδέχθηκε - ΑΝΤΙΚ. ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 1 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1 ΤΟΥ Ν. 3043/02, ΦΕΚ-192 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 546
Δικαιώματα του πωλητή
76
Το δικαίωμα αντικατάστασης του πράγματος κατά το άρθρο 540 το έχει με τους ίδιους όρους και ο πωλητής, εφόσον η άσκησή του δεν είναι ασύμφορη για τον αγοραστή.
Αν ο αγοραστής προβάλλει ευθύνη του πωλητή για ελαττώματα ή για έλλειψη συνομολογημένων ιδιοτήτων, ο πωλητής δικαιούται να του τάξει εύλογη προθεσμία για να απαιτήσει αντικατάσταση του πράγματος ή να υπαναχωρήσει. Αν η προθεσμία παρέλθει άπρακτη, η άσκηση των δικαιωμάτων αυτών αποκλείεται - ΑΝΤΙΚ. ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 1 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1 ΤΟΥ Ν. 3043/02, ΦΕΚ-192 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 547
Ενέργεια υπαναχώρησης ή αντικατάστασης λόγω ελλείψεων
Αν ο αγοραστής υπαναχωρήσει από τη σύμβαση λόγω πραγματικού ελαττώματος ή έλλειψης συνομολογημένης ιδιότητας, έχει υποχρέωση να αποδώσει το πράγμα ελεύθερο από κάθε βάρος που του προσέθεσε ο ίδιος, καθώς και τα ωφελήματα που αποκόμισε. Ο πωλητής επιστρέφει το τίμημα με τόκο, τα έξοδα της πώλησης, καθώς και όσα ο αγοραστής δαπάνησε για το πράγμα.
Οι διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου εφαρμόζονται αναλόγως και στην περίπτωση αντικατάστασης του πράγματος - ΑΝΤΙΚ. ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 1 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1 ΤΟΥ Ν. 3043/02, ΦΕΚ-192 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 548
Καταστροφή ή χειροτέρευση του πράγματος
Ο αγοραστής έχει δικαίωμα να ζητήσει αντικατάσταση ή να υπαναχωρήσει από τη σύμβαση ή να μειώσει το τίμημα και αν ακόμη το πράγμα καταστράφηκε ή χειροτέρεψε εξαιτίας του ελαττώματος - ΑΝΤΙΚ. ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 1 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1 ΤΟΥ Ν. 3043/02, ΦΕΚ-192 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 549
Αν το πράγμα εξ ολοκλήρου ή σε μεγάλο μέρος καταστράφηκε ή χάθηκε ή χειροτέρεψε ουσιωδώς από τυχαίο περιστατικό, ο αγοραστής έχει δικαίωμα μόνο σε μείωση του τιμήματος.
Το ίδιο ισχύει και αν το πράγμα μεταποιήθηκε ή εκποιήθηκε εξ ολοκλήρου ή σε μεγάλο μέρος από τον αγοραστή - ΑΝΤΙΚ. ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 1 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1 ΤΟΥ Ν. 3043/02, ΦΕΚ-192 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 550
Πώληση ορισμένης έκτασης
Αν ο πωλητής ακινήτου διαβεβαίωσε τον αγοραστή ότι το ακίνητο έχει ορισμένη έκταση, ευθύνεται όπως και για συνομολογημένη ιδιότητα. Ο αγοραστής έχει δικαίωμα υπαναχώρησης για ελλιπή έκταση τότε μόνο όταν η έλλειψη είναι τόσο σημαντική, ώστε ο αγοραστής δεν έχει συμφέρον στη σύμβαση - ΑΝΤΙΚ. ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 1 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1 ΤΟΥ Ν. 3043/02, ΦΕΚ-192 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 551
Πώληση περισσότερων πραγμάτων
Αν από περισσότερα πράγματα που πουλήθηκαν μερικά μόνο έχουν ελάττωμα ή δεν έχουν τη συνομολογημένη ιδιότητα, το δικαίωμα αντικατάστασης ή υπαναχώρησης περιορίζεται μόνο σε αυτά, και αν ακόμη ορίσθηκε ενιαίο τίμημα για όλα. Αν όμως κατά την πρόθεση των μερών τα πράγματα πουλήθηκαν αθρόα ή ως σύνολο και εκείνα που έχουν το ελάττωμα ή την έλλειψη δεν μπορούν να αποχωριστούν από τα υπόλοιπα χωρίς να ζημιωθεί ο ένας από τους συμβαλλομένους, το δικαίωμα αντικατάστασης ή υπαναχώρησης επεκτείνεται σε όλα - ΑΝΤΙΚ. ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 1 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1 ΤΟΥ Ν. 3043/02, ΦΕΚ-192 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 552
Η αντικατάσταση ή υπαναχώρηση για το κύριο πράγμα περιλαμβάνει και το παρεπόμενο, και αν ακόμη ορίστηκε γι' αυτό ιδιαίτερο τίμημα - ΑΝΤΙΚ. ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 1 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1 ΤΟΥ Ν. 3043/02, ΦΕΚ-192 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 553
Πώληση με περισσότερους πωλητές ή αγοραστές
Αν οι πωλητές ή οι αγοραστές είναι περισσότεροι, για το δικαίωμα αντικατάστασης εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις του άρθρου 396, ενώ το δικαίωμα μείωσης του τιμήματος ασκείται και από τον καθέναν ή κατά καθενός συμμέτρως. Το ίδιο ισχύει και αν ο πωλητής ή ο αγοραστής κληρονομηθεί από πολλούς - ΑΝΤΙΚ. ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 1 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1 ΤΟΥ Ν. 3043/02, ΦΕΚ-192 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 554
Παραγραφή
Τα δικαιώματα του αγοραστή λόγω πραγματικού ελαττώματος ή έλλειψης συνομολογημένης ιδιότητας παραγράφονται μετά την πάροδο πέντε ετών για τα ακίνητα και δύο ετών για τα κινητά - ΑΝΤΙΚ. ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 1 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1 ΤΟΥ Ν. 3043/02, ΦΕΚ-192 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 555
Η παραγραφή αρχίζει από την παράδοση του πράγματος στον αγοραστή. Το ίδιο ισχύει και αν ο αγοραστής ανακάλυψε το ελάττωμα ή την έλλειψη της ιδιότητας αργότερα.
Αν ο αγοραστής ζήτησε να διεξαχθεί συντηρητική απόδειξη, η παραγραφή διακόπτεται έως το τέλος της διαδικασίας αυτής - ΑΝΤΙΚ. ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 1 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1 ΤΟΥ Ν. 3043/02, ΦΕΚ-192 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 556
Αν συμφωνήθηκε προθεσμία ευθύνης του πωλητή για ελάττωμα ή έλλειψη συνομολογημένης ιδιότητας, αυτό σε περίπτωση αμφιβολίας σημαίνει ότι η παραγραφή για τα ελαττώματα ή τις ελλείψεις που εκδηλώθηκαν μέσα στην προθεσμία αρχίζει από τότε που εκδηλώθηκαν - ΑΝΤΙΚ. ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 1 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1 ΤΟΥ Ν. 3043/02, ΦΕΚ-192 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 557
Ο πωλητής δεν μπορεί να επικαλεστεί την παραγραφή των προηγούμενων άρθρων, αν απέκρυψε ή αποσιώπησε με δόλο το ελάττωμα ή την έλλειψη της συνομολογημένης ιδιότητας - ΑΝΤΙΚ. ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 1 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1 ΤΟΥ Ν. 3043/02, ΦΕΚ-192 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 558
Ο αγοραστής μπορεί και μετά τη συμπλήρωση του χρόνου της παραγραφής να ασκήσει με ένσταση τα δικαιώματά του από το ελάττωμα ή την έλλειψη της συνομολογημένης ιδιότητας, εφόσον ειδοποίησε γι' αυτά τον πωλητή μέσα στο χρόνο της παραγραφής - ΑΝΤΙΚ. ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 1 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1 ΤΟΥ Ν. 3043/02, ΦΕΚ-192 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 559
Παροχή εγγύησης
Αν ο πωλητής ή τρίτος έχει παράσχει εγγύηση για το πράγμα που πουλήθηκε, ο αγοραστής έχει, έναντι εκείνου που εγγυήθηκε, τα δικαιώματα που απορρέουν από τη δήλωση της εγγύησης σύμφωνα με τους όρους που περιέχονται σε αυτήν ή τη σχετική διαφήμιση, χωρίς να παραβλάπτονται τα δικαιώματά του που πηγάζουν από το νόμο - ΑΝΤΙΚ. ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 1 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1 ΤΟΥ Ν. 3043/02, ΦΕΚ-192 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 560
Αναγωγή
Σε περίπτωση διαδοχικών πωλήσεων και ευθύνης του τελικού πωλητή λόγω πραγματικού ελαττώματος ή έλλειψης συνομολογημένης ιδιότητας, η παραγραφή των δικαιωμάτων του κατά προηγούμενου πωλητή λόγω του ελαττώματος ή της έλλειψης αρχίζει από τότε που ικανοποιήθηκε ο αγοραστής, εκτός αν προηγήθηκε τελεσίδικη δικαστική απόφαση κατά του τελικού πωλητή, οπότε η παραγραφή αρχίζει από την τελεσιδικία της απόφασης αυτής. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται για την παραγραφή οι διατάξεις των άρθρων 554 έως 558 - ΑΝΤΙΚ. ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 1 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1 ΤΟΥ Ν. 3043/02, ΦΕΚ-192 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 561
Οι διατάξεις του προηγούμενου άρθρου εφαρμόζονται αναλόγως και σε περίπτωση αναγωγής εναντίον κάθε προηγούμενου πωλητή του ίδιου πράγματος - ΑΝΤΙΚ. ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 1 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1 ΤΟΥ Ν. 3043/02, ΦΕΚ-192 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

'Αρθρο 562: Αλλες ανταλλακτικές συμβάσεις
Οι διατάξεις οι σχετικές με την ευθύνη του πωλητή, για ελαττώματα του πράγματος ή για έλλειψη συμφωνημένου ιδιοτήτων εφαρμόζονται αναλόγως και σε άλλες συμβάσεις εκποίησης με αντάλλαγμα.

'Αρθρο 563: Πώληση με δοκιμή
Η πώληση με δοκιμή λογίζεται σε περίπτωση αμφιβολίας, ότι τελεί υπό την αναβλητική αίρεση της έγκρισης του αγοραστή.
Ο αγοραστής είναι ελεύθερος να εγκρίνει ή να αποποιηθεί.

'Αρθρο 564:
Ο αγοραστής έχει δικαίωμα να εκφραστεί μόνο μέσα στην προθεσμία που έχει ταχθεί ή αν δεν υπάρχει προθεσμία, μόνο μέσα σε εύλογη προθεσμία που τάσσει ο πωλητής.
Αν το πράγμα που πουλήθηκε με δοκιμή, έχει παραδοθεί στον αγοραστή, η σιωπή του λογίζεται ως έγκριση, αλλιώς ως αποποίηση.

'Αρθρο 565 : Σύμφωνο εξώνησης
Με το σύμφωνο της εξώνησης ο πωλητής έχει δικαίωμα μέσα σε ορισμένη προθεσμία να πάρει πίσω το πράγμα αντί τιμήματος που έχει συμφωνηθεί

'Αρθρο 566: Τίμημα, προθεσμία
Αν δεν συμφωνήθηκε τίμημα για την εξώνηση, ως τίμημα λογίζεται το τίμημα της πώλησης.
Η προθεσμία για την εξώνηση είναι πενταετής, αν δεν συμφωνήθηκε άλλη ή αν αυτή που συμφωνήθηκε είναι μακρότερη.

'Αρθρο 567: Δήλωση για την εξώνηση
Η εξώνηση συντελείται με τη δήλωση του πωλητή προς τον αγοραστή ότι ασκεί το δικαίωμα της εξώνησης. Η δήλωση πρεπει να γίνει με τον ίδιο τύπο που ορίζει ο νόμος για τη σύμβαση της πώλησης.

'Αρθρο 568: Ενέργεια
Οταν συντελεστεί η εξώνηση, ο αγοραστής έχει υποχρεωση να επιστρέψει το πράγμα μαζί με τα παραρτήματα του ελεύθερο από τα βάρη με τα οποία το έχει επιβαρύνει πριν από την εξώνηση και ο πωλητής έχει υποχρέωση να καταβάλλει το τίμημα. Για τα πριν από την εξώνηση ωφελήματα δεν παρέχεται αξίωση.

'Αρθρο 569:
Ο αγοραστής έχει υποχρέωση αποζημίωσης αν κατά την εξώνηση είναι αδύνατη από υπαιτιότητα του η απόδοση του πράγματος στην κατάσταση που το παρέλαβε.
Το ίδιο ισχύει και αν το πράγμα εκποιήθηκε αναγκαστικά πριν από την εξώνηση.

'Αρθρο 570:
Αν το πράγμα καταστράφηκε πριν από την εξώνηση εξ ολοκλήρου ή σε μεγάλο μέρος, χωρίς υπαιτιότητα του αγοραστή, το δικαίωμα της εξώνησης αποσβήνεται. Αν το πράγμα έχει χειροτερέψει ο πωλητής δεν έχει δικαίωμα σε μείωση του τιμήματος της εξώνησης.

'Αρθρο 571:
O αγοραστής έχει δικαίωμα να απαιτήσει τις δαπάνες που έγιναν πάνω στο πράγμα πριν από την εξώνηση, μόνο εφόσον αυξήθηκε από αυτές η αξία του. Ο αγοραστής μπορεί να αφαιρέσει το κατασκεύασμα που έχει προστεθεί.

'Αρθρο 572: εξώνηση υπέρ ή κατά περισσοτέρων
Αν το δικαίωμα της εξώνησης ανήκει ή περιήλθε σε περισσότερους ή αρμόζει κατά περισσότερων υποχρέων, μπορεί να ασκηθεί μόνο από όλους και εναντίον όλων. Αν όμως κάποιος από τους δικαιούχους παραιτήθηκε από το δικαίωμα ή το έχασε, οι υπόλοιποι το ασκούν εξ ολοκλήρου.

'Αρθρο 573: Ανταλλαγή
Στην ανταλλαγή εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις για την πώληση. Ο καθένας από τους συμβαλλομένους κρίνεται ως πωλητής, για την παροχή που τον βαρύνει και ως αγοραστής για την παροχή που απαιτεί.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΠΕΜΠΤΟ : ΜΙΣΘΩΣΗ ΠΡΑΓΜΑΤΟΣ
'Αρθρο 574: Εννοια
Με τη σύμβαση της μίσθωσης πράγματος ο εκμισθωτής έχει υποχρέωση να παραχωρήσει στο μισθωτή τη χρήση του πράγματος για όσο χρόνο διαρκεί η σύμβαση και ο μισθωτής να καταβάλλει το συμφωνημένο μίσθωμα.

'Αρθρο 575: Υποχρεώσεις του εκμισθωτή
Ο εκμισθωτής έχει την υποχρέωση να παραδώσει στο μισθωτή το μίσθιο κατάλληλο για τη συμφωνημένη χρήση και να το διατηρεί κατάλληλο σε όλη τη διάρκεια της μίσθωσης..

'Αρθρο 576: Ελλείψεις ή πραγματικά ελαττώματα του μισθίου.
Αν κατά το χρόνο της παράδοσης του στο μισθωτή το μίσθιο έχει ελάττωμα που εμποδίζει μερικά ή ολικά τη συμφωνημένη χρήση (πραγματικό ελάττωμα) η αν κατά τη διάρκεια της μίσθωσης εμφανίστηκε τέτοιο ελαττωμα, ο μισθωτής έχει δικαίωμα μείωσης ή μη καταβολής του μισθώματος.
Το ίδιο ισχύει και αν λείπει από το μίσθιο μια συμφωνημένη ιδιότητα ή αν ελειψε μια τέτοια ιδιότητα όσο διαρκεί η μίσθωση.

'Αρθρο 577:
Αν κατά τη συνομολόγηση της μίσθωσης λείπει η συμφωνημένη ιδιότητα του μισθίου, ο μισθωτής έχει δικαίωμα αντί για τη μείωση ή τη μη καταβολή του μισθώματος, να απαιτήσει αποζημίωση για τη μη εκτέλεση της σύμβασης. Το ιδιο ισχύει και αν ο εκμισθωτής γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει το πραγματικό ελάττωμα του μισθίου που υπήρχε κατά τη συνομολόγηση της σύμβασης.

'Αρθρο 578:
Ο μισθωτής έχει το δικαίωμα του προηγουμένου άρθρου και αν από υπαιτιότητα του εκμισθωτή έλειψε η συμφωνημένη ιδιότητα ή εμφανίστηκε το ελάττωμα του μισθίου μετά τη συνομολόγηση της σύμβασης.
Ο μισθωτής έχει το ίδιο δικαίωμα και αν ο εκμισθωτής έγινε υπερήμερος ως προς την άρση του πραγματικού ελαττώματος ή της έλλειψης της ιδιότητας. Σ'αυτή την περίπτωση όμως ο μισθωτής έχει δικαίωμα να επιχειρήσει ο ίδιος την άρση και να απαιτήσει τη δαπάνη.

'Αρθρο 579:
Ο εκμισθωτής δεν ευθύνεται για πραγματικά ελαττώματα, που γνώριζε ο μισθωτής κατά τη συνομολόγηση της σύμβασης.
Το ίδιο ισχύει και για συμφωνημένες ιδιότητες, που την έλλειψη τους γνώριζε ο μισθωτής κατά τη συνομολόγηση της σύμβασης.

'Αρθρο 580:
Ο εκμισθωτής δεν ευθύνεται για πραγματικά ελαττώματα, που ο μισθωτής αγνοούσε από βαριά αμέλεια, κατά τη συνομολόγηση της σύμβασης, εκτός αν ο εκμισθωτής υποσχέθηκε ότι δεν υπάρχει ελάττωμα ή αν το αποσιώπησε με δόλο.

'Αρθρο 581:
Ο εκμισθωτής δεν ευθύνεται για το πραγματικό ελάττωμα ή την έλλειψη συμφωνημένης ιδιότητας, αν ο μισθωτής παρέλαβε ανεπιφύλακτα το μίσθιο γνωρίζοντας το ελάττωμα ή την έλλειψη.

[Αρχή Τροποποίησης]
'Αρθρο 582: Ρήτρα περιορισμού της ευθύνης του εκμισθωτή
Η συμφωνία που αποκλείει ή περιορίζει την ευθύνη είναι άκυρη, αν ο εκμισθωτής αποσιώπησε με δόλο το ελάττωμα του μισθίου ή την έλλειψη συμφωνημένης ιδιότητας - ΚΑΤΑΡΓΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 3 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 2 ΤΟΥ Ν. 3043/02, ΦΕΚ-192 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

'Αρθρο 583: Νομικά ελαττώματα του μισθίου
[Αρχή Τροποποίησης]
Αν εξαιτίας κάποιου δικαιώματος τρίτου αφαιρέθηκε από τον μισθωτή ολικά ή μερικά η συμφωνημένη χρήση του μισθίου (νομικό ελάττωμα), εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις των άρθρων 576 έως 579 – ΑΝΤΙΚ. ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 4 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 2 ΤΟΥ Ν. 3043/02, ΦΕΚ-192 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]
Αλλά ο μισθωτής δεν μπορεί να επιχειρήσει ο ίδιος την άρση του νομικού ελαττώματος με δαπάνες του εκμισθωτή.

'Αρθρο 584:
Ο μισθωτής με την επιφύλαξη των διατάξεων που ισχύουν για τα πραγματικά και τα νομικά ελαττώματα ή για την έλλειψη ιδιοτήτων, έχει δικαίωμα κατά τα λοιπά, αν δεν του παραδόθηκε ή του παραεμποδίστηκε η χρήση του μισθίου, να απαιτήσει σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις την εκτέλεση της σύμβασης ή αποζημίωση.

'Αρθρο 585: Καταγγελία για μη παραχώρηση της χρήσης
Σε κάθε περίπτωση που δεν παραχωρήθηκε εγκαίρως στο μισθωτή, ολικά ή μερικά, ανεμπόδιστα η συμφωνημένη χρήση ή που το αφαιρέθηκε αργότερα η χρήση που του παραχωρήθηκε, ο μισθωτής εχει δικαίωμα να ταξει στον εκμισθωτή εύλογη προθεσμία για να αποκαταστήσει τη χρήση και αν η προθεσμία περάσει άπρακτη, να καταγγείλει τη μίσθωση. Ο μισθωτής έχει δικαίωμα να καταγγείλει και χωρίς προθεσμία, αν εξαιτίας του λόγου που δικαιολογεί την καταγγελία, δεν έχει συμφέρον στην εκτέλεση της σύμβασης.

'Αρθρο 586:
Ο μισθωτής δεν δικαιούται να καταγγείλει τη μίσθωση για πραγματικά ή νομικά ελαττώματα ή για έλλειψη συμφωνημένης ιδιότητας σε όσες περιπτώσεις δεν ευθύνεται γι'αυτά ο εκμισθωτής.

'Αρθρο 587: Ενέργεια της καταγγελίας
Με την καταγγελία αίρεται για το μέλλον η μισθωτική σχέση και επιστρέφεται το μίσθωμα που τυχόν προκαταβλήθηκε για το χρόνο μετά την καταγγελία. Εκείνος που έχει δικαίωμα να καταγγείλει δεν έχει υποχρέωση σε αποζημίωση εξαιτίας της καταγγελίας.

'Αρθρο 588: Κίνδυνος της υγείας του μισθωτή.
Στη μίσθωση κατοικίας, αν η χρήση του μισθίου συνεπάγεται σπουδαίο κίνδυνο για την υγεία του μισθωτή ή των οικείων του που συγκατοικούν , ο μισθωτής έχει δικαίωμα να καταγείλει τη μίσθωση χωρίς να τάξει προθεσμία, και αν ακόμη κατά τη σύναψη της μίσθωσης ή την παράδοση του μισθίου γνώριζε τις επικίνδυνες συνθήκες ή παραιτήθηκε από τα σχετικά δικαιωματα του.

'Αρθρο 589: Υποχρέωση του μισθωτή για ειδοποίηση
Ο μισθωτής έχει υποχρέωση να αποζημίωση τον εκμισθωτή αν παρέλειψε να του γνωστοποιήσει εγκαίρως ελαττώματα του μισθίου που εμφανίστηκαν κατά τη διάρκεια της μίσθωσης ή δικαιώματα που τρίτος αντιποιείται πάνω σ'αυτό.

'Αρθρο 590: Βάρη και φόροι του μισθίου
Ο εκμισθωτής φέρει τα βάρη του μισθίου και τους φόρους που το βαρύνουν.

'Αρθρο 591: Δαπάνες
Ο εκμισθωτής αποδίδει στο μισθωτή τις αναγκαίες δαπάνες που αυτός έκανε στο μίσθιο.
Οι επωφελείς δαπάνες αποδίδονται σύμφωνα με τις διατάξεις για τη διοίκηση αλλοτρίων. Ο μισθωτής έχει δικαίωμα να αφαιρέσει τα κατασκευάσματα που πρόσθεσε ο ίδιος στο μίσθιο.

'Αρθρο 592: Φθορές η μεταβολές
Ο μισθωτής δεν ευθύνεται για φθορές ή μεταβολές που οφείλονται στη συμφωνημένη χρήση.

'Αρθρο 593: Δικαίωμα υπομίσθωσης
Ο μισθωτής έχει δικαίωμα, εφόσον δεν συμφωνήθηκε το αντίθετο, να παραχωρήσει σε άλλον τη χρήση του μισθίου και ιδίως να το υπεκμισθώσει, ευθυνόμενος απέναντι στον εκμισθωτή για το πταίσμα του τρίτου.
Μόνο η συναίνεση του εκμισθωτή στην υπεκμίσθωση ή στην παραχώρηση της χρήσης δεν απαλλάσσει το μισθωτή από την ευθύνη αυτή.

'Αρθρο 594: Κακή χρήση του μισθίου
Ο εκμισθωτής έχει δικαίωμα να καταγγείλει αμέσως τη μίσθωση και συγχρόνως να ζητήσει αποζημίωση αν ο μισθωτής, παρά τις διαμαρτυρίες του εκμισθωτή δεν μεταχειρίζεται το μίσθιο με επιμέλεια και όπως συμφωνήθηκε ή δεν τηρεί τη συμπεριφορά που πρέπει απέναντι στους άλλους ενοίκους.

'Αρθρο 595: Πληρωμή του μισθώματος
Το μίσθωμα καταβάλλεται στις συμφωνημένες ή στις συνηθισμένες προθεσμίες. Αν δεν υπάρχουν τέτοιες προθεσμίες, καταβάλλεται κατά τη λήξη της μίσθωσης και αν συμφωνήθηκε καταβολή σε μικρότερα διαστήματα, κατά τη λήξη τους.

'Αρθρο 596:
Ο μισθωτής δεν απαλλάσσεται από το μίσθωμα, αν εμποδίζεται να χρησιμοποιήσει το μίσθιο από λόγους που αφορούν το ίδιο.
Εχει δικαίωμα όμως να αφαιρέσει από το μίσθωμα καθετί που ωφελήθηκε ο εκμισθωτής χρησιμοποιώντας το μίσθιο με άλλο τρόπο.

'Αρθρο 597:
Αν ο εκμισθωτής καθυστερεί το μίσθωμα ολικά ή μερικά, ο εκμισθωτής δικαιούται να καταγγείλει τη μίσθωση τουλάχιστον πριν από ένα μήνα, αν πρόκειται για μίσθωση που η διάρκεια της συμφωνήθηκε για ένα χρόνο ή περισσότερο, και πριν από δέκα ημέρες στις άλλες μισθώσεις. Δεν αποκλείεται αξίωση του εκμισθωτή για αποζημίωση εξαιτίας της πρόωρης λύσης της μίσθωσης.
Η καταγγελία μένει χωρίς αποτέλεσμα αν ο μισθωτής πριν περάσει η προθεσμία αυτή καταβάλλει το καθυστερούμενο μίσθωμα μαζί με τα τυχόν έξοδα της καταγγελίας.

'Αρθρο 598:
Είναι άκυρη κάθε συμφωνία με την οποία συντομεύονται οι προθεσμίες του προηγούμενο άρθρου ή λύνεται αυτόματα η μίσθωση ή παρέχεται τέτοιο δικάιωμα στον εκμισθωτή μόλις ο μισθωτής γίνει υπερήμερος ως προς την πληρωμή του μισθώματος.

'Αρθρο 599: Απόδοση του μισθίου
Ο μισθωτής κατά τη λήξη της μίσθωσης έχει υποχρέωση να αποδώσει το μίσθιο στη κατάσταση που το παρέλαβε.
Στην περίπτωση υπεκμίσθωσης ή παραχώρησης της χρήσης του μισθίου σε τρίτον, ο εκμισθωτής μπορεί κατά τη λήξη της μίσθωσης να απαιτήσει το μίσθιο και από τον υπομισθωτή ή από εκείνον στον οποίο παραχωρήθηκε η χρήση.

'Αρθρο 600:
Αν το μίσθιο ήταν ασφαλισμένο και καταστράφηκε ή έπαθε βλαβη από πυρκαγιά, ο μισθωτής, εφόσον ο εκμισθωτής μπορεί να αποζημιωθεί ή αποζημιώθηκε από τον ασφαλιστή, ευθύνεται απέναντι τους μονο αν αυτοί αποδείξουν ότι η πυρκαγιά οφείλεται σε υπαιτίοτητα του.

'Αρθρο 601:
Ο μισθωτής, για όσο χρόνο παρακρατεί το μίσθιο μετά την λήξη της μίσθωσης, οφείλει ως αποζημίωση το συμφωνημένο μίσθωμα, χωρίς αυτό να αποκλείει δικαίωμα του εκμισθωτή να απαιτήσει και άλλη περαιτέρω ζημία.

'Αρθρο 602: Παραγραφή
Οι αξιώσεις του εκμισθωτή για αποζημίωση εξαιτίας μεταβολών ή φθορών στο μίσθιο παραγράφονται ύστερα από έξι μήνες αφότου το ανέλαβε. Σε κάθε περίπτωση οι αξιώσεις αυτές παραγράφονται μαζί με την αξίωση για ανάληψη του μισθίου.

'Αρθρο 603:
Οι αξιώσεις του μισθωτή για δαπάνες παραγράφονται ύστερα από έξι μήνες αφότου έληξε η μίσθωση.
'Αρθρο 604: Ενέχυρο στα εισκομισθέντα
Για καθυστερούμενα μισθώματα ο εκμισθωτής ακινήτου έχει νόμιμο ενέχυρο στα κινητά του μισθωτή ή του συζύγου και των τέκνων που συνοικούν μαζί του και που αυτοί έφεραν στο μίσθιο, εφόσον δεν είναι από τα ακατάσχετα.
Το ενέχυρο εκτείνεται και στα πράγματα που έφεραν στο μίσθιο ο υπομισθωτής ή ο σύζυγος και τα τέκνα που συνοικούν μαζί του, αλλά μόνο έως το ποσό των μισθωμάτων που αυτός οφείλει στον υπεκμισθωτή.
Το ενέχυρο ασφαλίζει τα καθυστερούμενα μισθώματα των δύο ετών πριν από την κατάσχεση των πραγμάτων.

'Αρθρο 605:
Δικαιώματα τρίτων στα εισκομισθέντα δεν παραβλαπονται από το νόμιμο ενέχυρο του εκμισθωτή, ακόμη και αν αυτός θεωρείται καλόπιστα ότι αυτά ανήκουν στον μισθωτή.

'Αρθρο 606:
Αν τα εισκομισθέντα απομακρύνθηκαν από το μίσθιο και μεταφέρθηκαν αλλού, το νόμιμο ενέχυρο του εκμισθωτή υπάρχει μόνο εφόσον αυτός, μέσα σε ένα μήνα αφότου πληροφορήθηκε την απομάκρυνση τους, τα κατέσχε αναγκαστικώς ή εκτέλεσε απόφαση που διατάζει τη συντηρητική κατάσχεση ή τη δικαστική μεσεγγύηση τους.

Αρθρο 607:
Ο μισθωτής έχει δικαίωμα να απαλλάξει από το νόμιμο ενέχυρο όλα ή μερικά από τα εισκομισθεντα παρέχοντας ασφάλεια έως την αξία των πραγμάτων που απαλλάσσονται.
'Αρθρο 608: Λήξη της μίσθωσης ορισμένου χρόνου
Η μίσθωση που συνομολογήθηκε για ορισμένο χρόνο λήγει μόλις περάσει αυτός ο χρόνος, χωρίς να απαιτείται τίποτε άλλο.
Η μίσθωση αόριστης διάρκειας λήγει με καταγγελία του καθενός από τους συμβαλλομένους.

'Αρθρο 609: Λήξη σε περίπτωση αόριστης διάρκειας.
Στη μίσθωση με αόριστη διάρκεια η καταγγελία του προηγούμενου άρθρου, εφόσον δεν συμφωνήθηκε διαφορετικά, γίνεται: Αν πρόκειται για μίσθωμα κινητού ή ακινήτου που έχει οριστεί με την ημέρα πριν από μια τουλάχιστον ημέρα.
Αν πρόκειται για μίσθωμα κινητού πράγματος που έχει οριστεί κατά εβδομάδα ή κατά μακρότερα διαστήματα, τουλάχιστον πριν από πέντε ημέρες και ισχύει για το τέλος της εβδομάδας. Αν πρόκειται για μίσθωμα ακινήτου που έχει οριστεί κατά μήνα, τουλάχιστον πριν από δεκαπέντε ημέρες και ισχύει για το τέλος του ημερολογιακού μηνός. Αν πρόκειται για μίσθωμα ακινήτου που έχει οριστεί κατά διαστήματα, μακρότερα από ένα μήνα, τουλάχιστον πριν από τρεις μήνες και ισχύει γι α το τέλος του Μαρτίου ή του Ιουνίου ή του Σεπτεμβρίου ή του Δεκεμβρίου κάθε έτους.

'Αρθρο 610:
Στη μίσθωση που συνομολογήθηκε για χρόνο μαρκότερο από μια τριακοενταετία ή για όλη τη ζωή του εκμισθωτή ή του μισθωτή καθε συμβαλλόμενος μπορεί, όταν περάσουν τριάντα χρόνια, να λύσει τη μίσθωση με καταγγελία, σύμφωνα με τις διατάξεις για τη μίσθωση αόριστης διάρκειας.

'Αρθρο 611: Σιωπηρή αναμίσθωση.
Η μίσθωση που συνομολογήθηκε για ορισμένο λογίζεται ότι ανανεώθηκε για αόριστο χρόνο, αν μετά την παρέλευση του χρόνου που συμφωνήθηκε ο μισθωτής εξακολουθήσει να χρησιμοποιεί το μίσθιο και ο εκμισθωτής το γνωρίζει και δεν εναντιώνεται.

'Αρθρο 612: Θάνατος του μισθωτή
Οταν αποβιώσει ο μισθωτής οι κληρονόμοι του έχουν δικαίωμα να καταγγείλουν τη μίσθωση. Η καταγγελια γίνεται τουλάχιστον πριν από τρεις μήνες και ισχύει για το τέλος του ημερολογιακού μηνός Στην περίπτωση όπου το μίσθιο χρησίμευε, όσο ζούσε ο μισθωτής, ως οικογενειακή στέγη με την έννοια του άρθρου 1393 και ζει κατά το χρόνο του θανάτου του ο συζύγος του, τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις αυτό τη μίσθωση περιέρχονται αποκλειστικά σ'αυτόν ο οποίος δικαιούται όμως, τηρώντας την προθεσμία της προηγούμενης παραγράφου, να καταγγείλει οποτεδήποτε τη μίσθωση.

'Αρθρο 612Α : Οικογενειακή στέγη
Στην περίπτωση όπου το μίσθιο χρησιμεύει ως οικογενειακη στέγη και η χρήση αυτή έχει γνωστοποιηθεί στον εκμισθωτή, η καταγγελία της μίσθωσης, στην οποία αυτός προβαίνει, είναι άκυρη, εφόσον δεν την κοινοποιεί και στο σύζυγο του μισθωτή, τηρώντας την ίδια προθεσμία που τυχόν απαιτείται για την καταγγελία.

'Αρθρο 613: Μισθώσεις δημόσιων υπαλλήλων
Οι δημόσιοι υπάλληλοι που μετατίθενται σε άλλον τόπο μπορούν, αφότου μετατεθούν, να καταγγείλουν τη μίσθωση σύμφωνα με τις διατάξεις για τη μίσθωση αόριστης διάρκειας.

'Αρθρο 614: Εκποίηση του μισθίου.
Στη μίσθωση ακινήτου που αποδεικνύεται με έγγραφο βέβαιης χρονολογίας, αν ο εκμισθωτής κατά τη διάρκεια της μίσθωσης μεταβιβάσει σε τρίτον την κυριότητα του μισθίου ή παραχωρήσει άλλο εμπράγματο δικαίωμα που αποκλείει στο μισθωτή τη χρήση, ο νέος κτήτορας υπεισέρχεται στα δικαίωμα και στις υποχρεώσεις της μίσθωσης, εκτος αν έγινε αντίθετη συμφωνία στο μισθωτηριο έγγραφο. Αν το εμπράγματο δικαίωμα που παραχώρησε ο εκμισθωτής στον τρίτο δεν αποκλείει στο μισθωτή τη χρήση, ο τρίτος έχει υποχρέωση να μην την παρεμποδίσει.

'Αρθρο 615:
Στη μίσθωση ακίνητο που δεν αποδεικνύεται με έγγραφο βέβαιας χρονολογία που περιέχει τον όρο, ότι σε περίπτωση εκποίησης του μισθίου ή παραχώρησης εμπράγματου δικαιώματος που αποκλείει τη χρήση του μισθωτή ο νέος κτήτορας θα έχει δικαίωμα να αποβάλλει το μισθωτή, ο νέος κτήτορας μπορεί να καταγγείλει τη μίσθωση πριν από ένα μήνα, αν η μίσθωση έχει διάρκεια έως ένα έτος και πριν από δύο μήνες, άν εχει διάρκεια μακρότερη από ένα έτος.
Σε περίπτωση που ο νέος κτήτορας καταγγείλει τη μίσθωση, διατηρούνται ακέραια τα δικαιώματα του μισθωτή απέναντι στον εκμισθωτή για αποζημίωση.
87

'Αρθρο 616:
Οι προκαταβολές μισθωμάτων, που έγιναν στον εκμισθωτή που εκποίησε ή οι εκχωρήσεις μισθωμάτων, που έγιναν απ'αυτόν, καθώς και οι κατασχέσεις μισθωμάτων, που έγιναν από δανειστές του, είναι ανίσχυρες απέναντι στο νέο κτήτορα για μισθώματα πέρα από τρεις μήνες, που αρχίζουν από τότε που αυτός γνωστοποίησε στο μισθωτή την εκποίηση.

'Αρθρο 617:
Αν το μίσθιο ακίνητο είναι ενυπόθηκο, οι προκαταβολές μισθωμάτων προς τον κύριο του ακινήτου, οι εκχωρήσεις μισθωμάτων που έγιναν απ'αυτόν καθώς και οι κατασχέσεις μισθωμάτων που έγιναν απο δανειστές του είναι ανίσχυρες απέναντι στους ενυπόθηκους δανειστές για μισθώματα περα από τρεις μήνες αφότου κατασχέθηκε το μίσθιο.

'Αρθρο 618: Μισθώσεις που πρέπει να μεταγράφονται
Η μίσθωση ακινήτου για χρονικό διάστημα μακρότερο από εννέα έτη ισχύει απέναντι στο νέο κτήτορα μόνο αν καταρτιστεί με συμβολαιογραφικό έγγραφο και το έγγραφο αυτό μεταγραφεί.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΕΚΤΟ : ΜΙΣΘΩΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΚΤΗΜΑΤΟΣ Η ΑΛΛΟΥ ΠΡΟΣΟΔΟΦΟΡΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
'Αρθρο 619: Αγρομίσθωση
Με τη σύμβαση της μίσθωσης αγροτικού κτήματος ο εκμισθωτής έχει υποχρέωση με αντάλλαγμα την καταβολή μισθώματος, να παραχωρήσει στο μισθωτή τη χρήση του μισθιου και την κάρπωση του με τους όρους της τακτικής εκμετάλλευσης.
'
Αρθρο 620:
Στη μίσθωση αγροτικού κτήματος εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις για τη μίσθωση πράγματος, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά στα άρθρα 621 έως 637.

'Αρθρο 621: Υποχρέωσεις του μισθωτή
Εφόσον δεν προκύπτει τίποτε άλλο, από τη σύμβαση ή από την επιτόπια συνηθεια, ο μισθωτής φέρει τις δαπάνες των επισκευών που απαιτούνται για την τακτική χρήση και κάρπωση, καθώς και εκείνες που απαιτούνται για τη συντήρηση των οικημάτων, των αποθηκων, των δρόμων των τάφρων ή των περιφραγμάτων. Επίσης φέρει τις δαπάνες για την τακτική εκμετάλλευση του πράγματος, και ιδίως για την καλλιέργεια.

'Αρθρο 622: Υποχρεώσεις του εκμισθωτή
Ο εκμισθωτής οφείλει αποζημίωση για τις έκτακτες επισκευές, καθώς επίσης και για τις βελτιώσεις που έγιναν στο μίσθιο, εφόσον αύξησαν την παραγωγικότητα του.
Ο μισθωτής έχει δικαίωμα να αφαιρέσει το κατασκεύασμα που πρόσθεσε στο μίσθιο.

'Αρθρο 623:
Ο μισθωτής έχει υποχρέωση να εκμεταλλεύεται το μίσθιο με επιμέλεια και σύμφωνα με τον προορισμό του και ιδίως να φροντίζει για τη διατήρηση του σε καλή κατάσταση ώστε να είναι παραγωγικό.
Χωρίς τη συναίνεση του εκμισθωτή, ο μισθωτής δεν έχει δικαίωμα να μεταβάλλει τον υφιστάμενο τρόπο εκμετάλλευσης έτσι, ώστε αυτή να επηρέαζεται σημαντικά πέρα από το χρόνο της μίσθωσης.

'Αρθρο 624: Υπεκμίσθωση
Εφόσον δεν προκύπτει κάτι άλλο από τη σύμβαση ή από την επιτόπια συνήθεια, ο μισθωτής δεν μπορεί χωρίς τη συναίνεση του εκμισθωτή να παραχωρήσει σε άλλον τη χρήση του μισθίου και ιδίως να το υπεκμισθώσει.

'Αρθρο 625: Πληρωμή του μισθώματος
Αν δεν υπάρχει συμφωνία ή επιτόπια, συνήθεια, το μίσθωμα καταβάλλεται στο τέλος του μισθωτικού έτους.

'Αρθρο 626: Νόμιμο ενέχυρο του εκμισθωτή
Το νόμιμο ενέχυρο του εκμισθωτή αγροτικού κτήματος για την εξασφάλιση του μισθώματος εκτείνεται και στους καρπους του μισθίου, εφόσον αυτοί δεν είναι από τους ακατάσχετους.

'Αρθρο 627: Ελάττωση του μισθώματος
Ο μισθωτής έχει δικαίωμα σε ανάλογη ελάττωση του μισθώματος, αν η πρόσοδος του μισθίου μειώθηκε σημαντικά πριν από τη συγκομιδή ή ύστερα από αυτήν εξαιτίας γεγονότων ανώτερης βίας. Κάθε προκαταβολική παραίτηση του μισθωτή απ'αυτό το δικαίωμα είναι άκυρη.
Ελάττωση του μισθώματος δεν χωρεί, εφόσον η ζημία από τη μείωση της προσόδου καλύφθηκε με άλλο τρόπο και ιδίως από ασφαλιστική σύμβαση.

'Αρθρο 628: Καταγγελία για καθυστέρηση του μισθώματος
Σε περίπτωση καθυστέρηση του μισθώματος αγροτικού κτήματος η προθεσμία της καταγγελίας του άρθρου 597 είναι δύο ετών.
Η καταγγελία που προβλέπεται στο άρθρο 613 δεν ισχύει για τα αγροτικά κτήματα.

'Αρθρο 629: Απόδοση του μισθίου
Κατά τη λήξη της μίσθωσης, ο μισθωτής έχει υποχρέωση να αποδώσει το μίσθιο και τα πράγματα που περιλαμβάνονται στον εξοπλισμότου, και ιδίως εργαλεία, κτήνη, λιπάσματ, στην κατάσταση που αυτό θα βρισκόταν αν κατά τη διάρκεια της μίσθωσης είχε γίνει τακτική εκμετάλλευση του.

'Αρθρο 630:
Αν ο μισθωτής παρέλαβε διατιμημένα τα πράγματα που ανήκουν στον εξοπλισμό του μισθίου, έχει υποχρέωση κατά τη λήξη της μίσθωσης να αποδώσει εξοπλισμό της ίδιας ποιότητας και αξίας ή να αποκαταστήσει τη διαφορά από τη μειωμένη αξία.
Ο μισθωτής δεν οφείλει αποζημίωση ή τη διαφορά από τη μείωση της αξίας, αν αποδείξει ότι τα πράγματα χάθηκαν ή καταστράφηκαν ή χειροτέρεψαν από πταίσμα του εκμισθωτή ή από ανώτερη βία.
Ο μισθωτής έχει δικαίωμα στην επιπλέον αξία, εφόσον αυτή οφείλειτα αποκλειστικά σε δαπάνες και σε εργασία του.

'Αρθρο 631:
Αν η μίσθωση λύθηκε κατά τη διάρκεια του μισθωτικού έτους, ο μισθωτής δεν έχει δικαίωμα στους καρπούς που δεν έχουν ακόμη αποχωριστεί κατά το χρόνο της λύσης. Εχει όμως, δικαίωμα να απαιτήσει τις δαπάνες για την παραγωγή τους, εφόσον δεν υπερβαίνουν την αξία των καρπών.

'Αρθρο 632: Θάνατος του μισθωτή
Σε περίπτωση θανάτου του μισθωτή, οι κληρονόμοι του έχουν δικαίωμα να καταγγείλουν τη μίσθωση πριν από έξι τουλάχιστον μήνες, για το τέλος της γεωργικής περιόδου του μισθίου. Το ίδιο δικαίωμα έχει και ο εκμισθωτής, αν οι κληρονόμοι δεν παρέχουν τα εχέγγυα για την κατάλληλη εκμετάλλευση του κτήματος.

'Αρθρο 633: Σιωπηρή αναμίσθωση
Η μίσθωση που συνομολογήθηκε για ορισμένο χρόνο λογίζεται ότι ανανεώθηκε για ένα έτος από τη συμφωνημένη λήξη, αν δεν έγινε καταγγελία από το ένα μέρος έξι τουλάχιστον μήνες πριν από αυτή τη λήξη.

'Αρθρο 634: Ελάχιστο όριο διάρκειας
Η μίσθωση δεν μπορεί να συνομολογηθεί για χρονικό διάστημα συντομότερο από τέσσερα χρόνια. Αν ορίστηκε για συντομότερο διάστημα, ισχύει για τέσσερα χρόνια.

'Αρθρο 635:
Αν δεν καθορίστηκε η διάρκεια της μίσθωσης, η μίσθωση λήγει, αφού περάσουν τέσσερα χρόνια, οποτεδήποτε με καταγγελία καθενός από τα μέρη, που γίνεται τουλάχιστο πριν από έξι μήνες και ισχύει για το τέλος της γεωργικής περιόδου του μισθίου.

'Αρθρο 636: Προιόντα του μισθίου κατά τη λήξη.
Κατά τη λήξη της μίσθωσης ο μισθωτής έχει υποχρέωση να αφήσει από τα προιόντα του κτήματος, ιδίως από το σπόρο, το χόρτο και το λίπασμα, όση ποσότητα απαιτείται για την τακτική καλλιέργεια του κτήματος έως τη νέα εσοδεία. Εφόσον όμως δεν παρέλαβε τέτοια προιοντα κατά την είσοδο του στο κτήμα, έχει αξίωση να αποζημιωθεί για αυτά από τον εκμισθωτή.

'Αρθρο 637:
Στην περίπτωση του άρθρου 615 η προθεσμία της καταγγελία είναι τουλάχιστον έξι μηνών και η καταγγελία γίνεται για το τέλος της γεωργικής περιόδου του μισθίου.

'Αρθρο 638: Μίσθωση άλλων προσοδοφόρων
Οι διατάξεις που ισχύουν για τη μίσθωση αγροτικού κτήματος, έχουν, με εξαίρεση τα άρθρα 632 έως 637, ανάλογη εφαρμογή και σε μισθώσεις όπου, με αντάλλαγμα την καταβολή μισθώματος, παραχωρείται η χρήση του άλλου πράγματος ή δικαιώματος και η κάρπωση του κατά τους κανόνες της τακτικής εκμετάλλευσης.

'Αρθρο 639: Κτηνοληψία
Σε περίπτωση μίσθωσης κτηνών που δεν περιλαμβάνονται στη μίσθωση αγροτικού κτήματος, και εφόσον δεν προκύπτει κάτι άλλο από τη σύμβαση ή από την επιτόπια συνήθεια, το μαλλί και η γονή ανήκουν μισά - μισά και στα δύο μέρη, ενώ τα υπόλοιπα ωφελήματα ανήκουν στο μισθωτή. Ο μισθωτής φέρει τη δαπάνη της διατροφής.

'Αρθρο 640:
Σε περίπτωση μίσθωσης κτηνών, εφόσον δεν προκύπτει κάτι άλλο από τη σύμβαση ή από την επιτόπια συνήθεια, η τυχαία απώλεια όλων των κτηνών βαρύνει τον εκμισθωτή.
Η απώλεια ενός μέρους μόνο απ' αυτά αναπληρώνεται από τη γονή των επόμενων ετών.
Κατά τα λοιπά στη μίσθωση κτηνών εφαρμόζονται αναλογως οι γενικές διατάξεις για τη μίσθωση πράγμα.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΕΒΔΟΜΟ : ΕΠΙΜΟΡΤΗ ΑΓΡΟΛΗΨΙΑ
'Αρθρο 641: Εννοια
Στη μίσθωση αγροτικού κτήματος το μίσθωμα μπορεί να συμφωνηθεί σε ποσοστό των καρπών (επίμορτη αγροληψία) που προσδιορίζεται από την επιτόπια συνήθεια, αν δεν έχει οριστεί κάτι άλλο.
Στην περίπτωση αγροληψία εφαρμόζονται αναλόγως όλες οι διατάξεις για τη μίσθωση αγροτικού κτήματος, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά στα άρθρα 642 έως 647.

'Αρθρο 642: Εκμετάλλευση του μισθίου.
Ο εκμισθωτής έχει τη γενική διεύθυνση της εκμετάλλευσης του μισθίου και την εποπτεία των σχετικών εργασιών, σύμφωνα με τους όρους της σύμβασης ή της επιτόπιας συνήθειας.

'Αρθρο 643: Διανομή των καρπών
Οι καρποί του μισθίου μοιράζονται ανάμεσα στον εκμισθωτή και στον αγρολήπτη σε ίσα μέρη εφόσον δεν προκύπτει κάτι άλλο από τη σύμβαση ή από την επιτόπια συνήθεια.

'Αρθρο 644:
Πριν αρχίσει η συγκομιδή των καρπών, ο αγρολήπτης οφείλει να ειδοποιεί τον εκμισθωτή για την έναρξη της

'Αρθρο 645: Βαρη και φόροι του μισθίου
Τα βάρη και οι φόροι του μισθίου βαρύνουν και τα δύο μέρη ανάλογα με τη συμμετοχή τους στους καρπούς, εφόσον δεν προκύπτει κάτι άλλο από τη σύμβαση ή από την επιτόποια συνήθεια. Το ίδιο ισχύει και για τις έκτακτες επισκευές καθώς και για τα έξοδα του σπόρου, του λιπάσματος και των αντιπαρασιτικών ή των υλών πυο ειναι χρήσιμες για την αύξηση της γονιμότητας του εδάφους.

'Αρθρο 646: Αγροληψία για ολόκληρη τη ζωή του αγρολήπτη
Αν η αγροληψία συμφωνήθηκε για ολόκληρη τη ζωή του αγρολήπτη ή για διάστημα μακρότερο από δέκα χρόνια, ο αγρολήπτης έχει δικαίωμα, αφού περάσουν δέκα χρόνια, να καταγγείλει τη μίσθωση τουλαχιστον πριν από ένα χρόνο και για το τέλος της γεωργικής περιόδου του μισθίου. Αντίθετη συμφωνία δεν ισχύει.

'Αρθρο 647: Ανικανότηα του αγρολήπτη για καλλιέργεια
Ο εκισθωτής έχει δικαίωμα να καταγγείλει τη σύμβαση πριν από εξι μήνες και γιά το τέλος της γεωργικής περιόδου του μισθίου, αν ο αγρολήπτης έγινε από χρόνιο νόσημα ανίκανος να καλλιεργεί το κτήμα και τα μέλη της οικογένειας του δεν μπορούν να τον αντικαταστήσουν σ'αυτό.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΟΓΔΟΟ : ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
'Αρθρο 648: Εννοια
Με τη σύμβαση εργασίας ο εργαζόμενος έχει υποχρέωση να παρέχει, για ορισμένο ή αόριστο χρόνο, την εργασία του στον εργοδότη και αυτός να καταβάλλει το συμφωνημένο μισθό.
Σύμβαση εργασίας, υπάρχει και όταν ο μισθός υπολογίζεται, κατά μονάδα της παρεχόμενης εργασίας ή κατ'αποκοπήν, αρκεί ο εργαζόμενος να προσλαμβάνεται ή να απασχολείται για ορισμένο ή για αόριστο χρόνο.

'Αρθρο 649:
Αν η εργασία κατά τις συνηθισμένες περιστάσεις παρέχεται μόνο με μισθό, λογίζεται ότι έχει σιωπηρά συμφωνηθεί μισθός.

'Αρθρο 650:
Εκείνος που έχει άδεια της αρχής ή που προσφέρεται δημόσια να διεξάγει υποθέσεις ή που διεξάγει κατ'επάγγελμα υποθέσεις, λογίζεται ότι αποδέχτηκε, την πρόταση για σύμβαση τέτοιας εργασίας, αν δεν αποκρούσει χωρίς υπαίτια καθυστέρηση.

'Αρθρο 651: Προσωπική φύση της σχέσης
Αν δεν προκύπτει κάτι άλλο από τη συμφωνία ή από τις περιστάσεις, ο εργαζόμενος οφείλει να εκτελέσει αυτοπροσώπως την υποχρέωση του και η αξίωση του εργοδότη στην εργασία είναι αμεταβίβαστη.

'Αρθρο 652: Υποχρεώσεις του εργαζομένου
Ο εργαζόμενος οφείλει να εκτελέσει με επιμέλεια την εργασία που ανέλαβε και ευθύνεται για τη ζημία που προξενείται στον εργοδότη από δόλο ή από αμέλεια του.
Ο βαθμός της επιμέλειας, για την οποία ευθύνεται ο εργαζόμενος κρίνεται με βάση τη σύμβαση, ενόψει της μόρφωσης, ή των ειδικών γνώσεων που απαιτούνται για την εργασία, καθώς και των ικανοτήτων και των ιδιοτήτων του εργαζομένου που ο εργοδότης γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει.

'Αρθρο 653: Υποχρεώσεις του εργοδότη
Ο εργοδότης έχει υποχρέωση να καταβάλλει το συμφωνημένο ή το συνηθισμένο μισθό.

'Αρθρο 654:
Αν ο μισθός συνίσταται ολικά ή κατά ένα μέρος σε ποσοστό από τα κέρδη, ο εργοδότης έχει υποχρέωση να παρέχει στον εργαζόμενο ή αντί γι'αυτόν σε πρόσωπο που εκλέγουν τα μέρη ή το δικαστήριο, τις αναγκαίες πληροφορίες για τα κέρδη και τις ζημίες και, εφόσον απαιτείται, έχει υποχρέωση να επιδείξει τα λογιστικά βιβλία.

'Αρθρο 655: Πότε καταβάλλεται ο μισθός
Αν δεν υπάρχει αντίθετη συμφωνία ή συνήθεια, ο μισθός καταβάλλεται μετά την παροχή της εργασίας και, αν υπολογίζεται κατά ορισμένα διαστήματα κατά τη διάρκεια της σύμβασης καταβάλλεται στο τέλος καθενός απ'αυτά. Σε κάθε περίπτωση μόλις λήξει η σύμβαση γίνεται απαιτητός, ο μισθός που αντιστοιχεί στο χρόνο έως τη λήξη.
Σε εργασία κατά μονάδα ή κατ' αποκοπήν ο εργαζόμενος έχει δικαίωμα στις προκαταβολές που δικαιολογούνται από τις περιστάσεις ανάλογα με την εργασία που έχει προσφέρει και τις δαπάνες που τυχόν έκανε.

'Αρθρο 656: Υπερημερία του εργοδότη
Αν ο εργοδότης έγινε υπερήμερος ως προς την αποδοχή της εργασίας ή αν η αποδοχή της εργασιας είναι αδύνατη από λόγους που τον αφορούν και δεν οφείλεται σε ανώτερη βία, ο εργαζόμενος έχει δικαίωμα να απαιτήσει το μισθό χωρίς να είναι υποχρεωμένος να παράσχει την εργασία σε άλλο χρόνο.
Ο εργοδότης όμως έχει δικαίωμα να αφαιρέσει από το μισθό καθετί που ο εργαζόμενος ωφελήθηκε από τη ματαίωση της εργασίας ή από την παροχή της άλλου.

'Αρθρο 657: Λόγοι που εμπόδισαν τον εργαζόμενο
Ο εργαζόμενος διατηρεί την αξίωση του για το μισθό, αν ύστερα από δεκαήμερη τουλάχιστον παροχή εργασίας εμποδίζεται να εργαστεί από σπουδαίο λόγο που δεν οφείλεται σε υπαιτιότητα του.
Ο εργοδότης έχει δικαίωμα να αφαιρέσει από το μισθό τα ποσά που εξαιτίας του εμποδίου καταβλήθηκαν στον εργαζόμενο από ασφάλιση υποχρεωτική κατά το νόμο.

'Αρθρο 658:
Το χρονικό διάστημα κατά το οποίο διατηρείται, σύμφωνα με το προηγουμένο άρθρο, η αξίωση για το μισθό σε περίπτωση εμποδίου, δεν μπορεί να υπερβεί τον ένα μήνα, αν το εμπόδιο εμφανίστηκε ένα τουλάχιστον έτος μετά την έναρξη της σύμβασης, και το μισό μήνα σε κάθε άλλη περίπτωση. Η αξίωση για το διάστημα αυτό υπάρχει και αν ακόμη ο εργοδότης κατάγγειλε τη μίσθωση επειδή το εμπόδιο του παρείχε το δικαίωμα αυτό.

'Αρθρο 659: Εργασία πέρα από τη συμφωνημένη
Αν παρουσιαστεί ανάγκη για εργασία, πέρα από τη συμφωνημένη ή τη συνηθισμένη, ο εργαζόμενος έχει υποχρέωση να την παράσχει, αν είναι σε θέση να το κάνει και η άρνηση του θα ήταν αντίθετη με την καλή πίστη.
Ο εργαζόμενος έχει δικαιωμα για την πρόσθετη αυτή εργαία σε συμπληρωματική αμοιβή, που κανονίζεται ανάλογα με το συμφωνημένο μισθό και με τις ειδικές περιστάσεις.

'Αρθρο 660: Ασθένεια του εργαζομένου
Ο εργοδότης σε περίπτωση ασθένειας του εργαζομένου που έχει προσληφθεί και ζει μαζί του, έχει υποχρέωση να του παρέχει, ενόσω διαρκεί η σύμβαση, περίθαλψη και ιατρική αντίληψη στο σπίτι ή και σε νοσοκομείο έως ένα μήνα, αν η ασθένεια παρουσιάστηκε τουλάχιστον ένα έτος μετά την έναρξη της σύμβασης, και έως δέκα ημέρες, αν η ασθένεια παρουσιάστηκε μετά τρεις μήνες από την έναρξη της σύμβασης.
Ο εργοδότης έχει δικαίωμα να καταλογίσει τις δαπάνες στο μισθό που οφείλει για το χρόνο που διαρκεί η ασθένεια.
Η υποχρέωση του εργοδότη δεν υπάρχει αν η ασθένεια οφείλεται σε δόλο ή σε βαριά αμέλεια του εργαζομένου ή από την εισαγωγή του σε νοσοκομείο ως ασφαλισμένου υποχρεωτικά για την περίπτωση ασθένειας.

'Αρθρο 661:
Ο εργοδότης έχει τις υποχρεώσεις του προηγουμένου άρθρου και αν ακόμη, έχοντας εξαιτίας της ασθενείας τέτοιο δικαίωμα, καταγγείλει τη σύμβαση.

'Αρθρο 662: Ασφάλεια και υγιεινή των χώρων εργασίας
Ο εργοδότης οφείλει να διαρρυθμίζει τα σχετικά με την εργασία και με το χώρο της καθώς και τα σχετικά με τη διαμονή, τις εγκαταστάσεις και τα μηχανήματα ή εργαλεία, έτσι ώστε να προστατεύεται η ζωή και η υγεία του εργαζομένου.

'Αρθρο 663:
Αν ο εργαζόμενος έχει προσληφθεί και ζει στην κατοικία του εργοδότη, αυτός έχει υποχρέωση να διαρρυθμίζει τα σχετικά με το χώρο της διαμονής και του ύπνου, καθώς και τα σχετικά με την περίθαλψη και με το χρόνο εργασίας και ανάπαυσης, έτσι ώστε να εξασφαλίζονται η υγεία και η ηθική, καθώς και η άσκηση των θρησκευτικών και των πολιτικών καθηκόντων του εργαζομένου.

'Αρθρο 664: Συμψηφισμός ή κρατήσεις του μισθού
Ο εργοδότης δεν μπορεί να συμψηφίσει οφειλόμενο μισθό με απαίτηση του κατά του εργαζομένου, εφόσον ο μισθός αυτός είναι απολύτως αναγκαίος για τη διατροφή του εργαζομένου και της οικογενείας του.
Η απαγόρευση αυτή δεν ισχύει για το συμψηφισμό με απαίτηση που έχει ο εργοδότης λόγω ζημίας, που του προξένησε ο εργαζόμενος με δόλο κατά την εκτέλεση της σύμβασης εργασίας.
Ο μισθός εφόσον δεν υπόκεινται σε συμψηφισμό είναι και ακατάσχετος.

'Αρθρο 665 :
Στην περίπτωση που συμφωνήθηκε κρατήσεις από το μισθό, αν δεν συμφωνήθηκε διαφορετικά θεωρείται ότι έγιναν για την κάλυψη ενδεχομένης ζημίας του εργοδότη. Τέτοιες κρατήσεις είναι ισχυρές μόνο στο μέτρο του προηγουμένου άρθρου και είναι τοκοφόρες αφότου έγιναν.

'Αρθρο 666: Παροχή άδειας
Ο εργοδότης αν η εργασία εξαντλεί εντελώς ή σημαντικά τις παραγωγικές δυνάμεις του εργαζομένου, έχει υποχρέωση να του δίνει κάθε χρόνο άδεια για δέκα τουλάχιστον συνεχείς ημέρες, αν η συμβατική σχέση υπάρχει χωρίς διακοπή, ήδη από ένα χρόνο, για δεκαπέντε ημέρες αν η σχεση υπάρχει από πέντε χρόνια και για είκοσι ημέρες αν η σχέση υπάρχει από δεκαπέντε χρόνια.
Κατά την διάρκεια της άδειας ο εργαζόμενος έχει δικαίωμα στο μισθό.

'Αρθρο 667:
Η άδεια του προηγουμένου άρθρου δίνεται στην κατάλληλη, ενόψει των συνθηκών της εργασίας, εποχή. Στο χρόνο της άδειας δεν υπολογίζεται ο χρόνος που ο εργαζόμενος εμποδίζεται να εργαστεί, αλλά έχει δικαίωμα στο μισθό.
Ο εργοδότης δεν έχει υποχρέωση να δώσει άδεια, από τότε που ο εργαζόμενος κατάγγειλε τη σύμβαση.

'Αρθρο 668: Δικαίωμα στις εφευρέσεις
(Καταργήθηκε από την παρ.2 άρθ. 25 Νομ. 1733/16-22 Σεπτ. 1987, ΦΕΚ Α'171).

'Αρθρο 669: Λήξη της σύμβασης
Η σύμβαση εργασίας παύει αυτοδικαίως, όταν λήξει ο χρόνος για τον οποίο συνομολογήθηκε.
Σύμβαση εργασίας που η διάρκεια της δεν ορίστηκε ούτε συνάγεται από το είδος και το σκοπό της εργασίας, λύνεται ύστερα από καταγγελία καθενός από τα μέρη. Αν δεν ορίζεται διαφορετικά στο νόμο ή στη σύμβαση , η καταγγελία πρέπει να γίνει πριν από δεκαπέντε ημέρες και επιφέρει τη λύση μετά την παρέλευση αυτής της προθεσμίας.
Δεν μπορεί να συμφωνηθεί υπέρ του εργοδότη προθεσμία συντομότερη από τη νόμιμη.

'Αρθρο 670:
Η σύμβαση εργασίας που η διάρκεια της ορίζεται για ολόκληρη τη ζωή ενός προσώπου ή υπερβαίνει την πενταετία μπορεί όταν περάσουν πέντε χρόνια, να καταγγελθεί από τον εργαζόμενο οποτεδήποτε, αφού τηρηθεί εξάμηνη προθεσμία καταγγελίας.

'Αρθρο 671: Σιωπηρή ανανέωση
Η σύμβαση εργασίας που συνομολογήθηκε για ορισμένο χρόνο λογίζεται πως ανανέωθηκε για αόριστο χρόνο, αν μετά τη ληξη του χρόνου της ο εργαζόμενος εξακολουθεί την εργασία χωρίς να εναντιώνεται ο εργοδότης.

'Αρθρο 672: Καταγγελία για σπουδαίο λόγο
Καθένα από τα μέρη έχει δικάιωμα σε κάθε περίπτωση να καταγγείλει οποτεδήποτε τη σύμβαση για σπουδαίο λόγο, χωρίς να τηρήσει προθεσμία. Το δικαίωμα αυτό δεν μπορεί να αποκλειστεί με συμφωνία.

'Αρθρο 673:
Αν ο σπουδαίος λόγος, για τον οποίο έγινε η καταγγελία, συνίσταται ή οφείλεται σε αθέτηση της σύμβασης, εκείνος που την αθέτησε έχει υποχρέωση σε αποζημίωση.

'Αρθρο 674:
Αν ο σπουδαίος λόγος, για τον οποίο ο εργοδότης έκανε την καταγγελία, οφείλεται σε μεταβολή των προσωπικών ή των περιουσιακών του σχέσεων, το δικαστήριο μπορεί, κατά την κρίση του να επιδικάσει στον εργαζόμενο εύλογη αποζημίωση.

'Αρθρο 675: Θάνατος του ενός
Η σύμβαση εργασίας λύνεται με το θάνατος του εργαζομένου.
Με το θάνατο του εργοδότη η σύμβαση λύνεται μόνο όταν τα μέρη απέβλεψαν κυρίως στο πρόσωπο του.
Σ'αυτή την περίπτωση το δικαστήριο μπορεί, κατά την κρίση του, να επιδικάσει στον εργαζόμενο εύλογη αποζημίωση.

'Αρθρο 676: Εμπιστευτικές εργασίες
Σύμβαση εμπιστευτικών ελευθέριων εργασιών, στην οποία ο εργαζόμενος δεν τελεί σε διαρκή σχέση με πάγιο μισθό, μπορεί να καταγγελθεί από τον εργοδότη και χωρίς σπουδαίο λόγο. Το ίδιο δικαίωμα έχει και ο εργαζόμενος, που όμως ευθύνεται σε αποζημίωση, αν καταγγείλει άκαιρα τη σύμβαση.

'Αρθρο 677: Αδειες για ανεύρεση άλλης εργασίας
Οταν καταγγελθεί η σύμβαση, ο εργαζόμενος έχει δικαίωμα να ζητήσει τον αναγκαίο ελεύεθερο χρόνο για να βρεί άλλη εργασία, εφόσον δεν του μένει διαφορετικά κατάλληλος χρόνος γι'αυτό το σκοπό.

'Αρθρο 678: Πιστοποιητικό εργασίας
Κατά τη ληξη της σύμβασης ο εργαζόμενος μπορεί να απαιτήσει από τον εργοδότη πιστοποιητικό για το είδος και τη διάρκεια της εργασίας του. Μονο αν το ζητήσει ειδικά ο εργαζόμενος, βεβαιώνεται και η ποιότητα της εργασίας του και η διαγωγή του.

'Αρθρο 679: Παραίτηση του εργαζομένου από δικαιώματα του
Είναι άκυρη η συμφωνία με την οποία περιορίζονται τα δικαίωματα του εργαζομένου από τα άρθρα 656 έως 658, 659 παρ. 2 εως 667,668 εδ.2,670,674,677 και 678.

'Αρθρο 680: Συλλογικη σύμβαση εργασίας
Με σύμβαση ανάμεσα σε εργοδότες ή ένωση εργοδοτών και σε εργαζομενους ή ένωση εργαζομένων (συλλογικλή σύμβαση εργασίας) μπορουν να καθορίζονται σύμφωνες με τις σχετικές διατάξεις του νόμου, οι όροι με τους οποίους θα συνομολογούνται οι επιμέρους συμβάσεις εργασίας των ατόμων ή των ενώσεων που υποβάλλονται στη συλλογική σύμβαση.
Η συλλογική σύμβαση απαιτείται να καταρτιστεί εγγράφως Οι όροι των επιμέρους συμβάσεως εργασίας που είναι αντίθετοι με τη συλλογική σύμβαση, είναι άκυροι, εφόσον δεν είναι ευνοικοτεροι για τον εργαζόμενο, και στη θέση τους ισχύουν οι όροι της συλλογικής σύμβασης.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΕΝΑΤΟ : ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΟΥ
'Αρθρο 681: Εννοια
Με τη σύμβαση έργου ο εργολάβος έχει υποχρέωση να εκτελέσει το έργο και ο εργοδότης να καταβάλλει τη συμφωνημένη αμοιβή.

'Αρθο 682:
Αμοιβή λογίζεται πως έχει συμφωνηθεί σιωπηρά, αν το έργο συνηθίζεται να εκτελέσει μόνο με αμοιβη.
Η διάταξη του άρθρου 650 εφαρμόζεται αναλόγως.

'Αρθρο 683:
Οταν πρόκειται για σύμβαση κατασκεύης έργου, σε περίπτωση αμφιβολίας, αν την ύλη που απαιτείται για το σκοπό αυτό τη χορηγεί ο εργολάβος, εφαρμόζονται οι διατάξεις για την πώληση, και αν τη χορηγεί ο εργοδότης εφαρμόζονται οι διατάξεις για τη σύμβαση έργου.

'Αρθρο 684: Υποκατάσταση άλλου
Ο εργολάβος δεν έχει δικαίωμα να υποκαταστήσει άλλον στην εκτέλεση του έργου, εκτός αν προκύπτει το αντίθετο από τη σύμβαση ή από την φύση του έργου.

'Αρθρο 685: Υποχρέωσεις του εργολάβου
Ο εργολαβός έχει την υποχρέωση να χρησιμοποιεί με επιμέλεια την ύλη που χορήγησε ο εργοδότης, να λογοδοτήσει σχετικά και να επιστρέψει στον εργοδότη το τυχόν υπόλοιπο της ύλης.
Αν κατά την εκτέλεση του έργου, η ύλη που χορήγησε ο εργοδότης ή το γήπεδο που αυτός υπέδειξε παρουσιάσουν ελαττώματα ή αν προκυψει από άλλη αίτια κατάσταση από την οποία κινδυνεύει η έγκαιρη ή η προσήκουσα εκτέλεση, ο εργολάβος οφείλει να ειδοποιήσει σχετικά τον εργοδότη χωρίς υπαίτια καθυστέρηση αλλιως ευθύνεται για τις επιζήμιες συνέπειες.

'Αρθρο 686: Δικαίωματα του εργοδότη
Αν ο εργολάβος δεν αρχίσει εγκαίρως την εκτέλεση του έργου ή αν , χωρίς υπαιτιότητα του εργοδότη, επιβραδύνει την εκτέλεση στο σύνολο της ή εν μέρει με τρόπο, που αντιβαίνει στη σύμβαση και καθιστά αδύνατη την έγκαιρη περάτωση του έργου, ο εργοδότης μπορεί να υπαναχωρήσει από τη σύμβαση, χωρίς να περιμένει το χρόνο της παράδοσης του έργου. Οταν υπάρχει υπερημερία του εργολάβου, διατηρούνται ακέραια τα δικαίωματα που έχει ο εργοδότης εξαιτίας της.

'Αρθρο 687:
Αν κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης του έργου προβλέπεται με βεβαιότητα κατασκευή ελαττωματική ή αντίθετη προς τη σύμβαση από υπαιτιότητα του εργολάβου, ο εργοδότης έχει δικαίωμα να τάξει σ'αυτόν εύλογη προθεσμία για να διορθώσει τις ελλείψεις και, αν αυτή περάσει άπρακτη, να εκτελέσει αυτός τη διόρθωση σε βάρος του εργολάβου.

'Αρθρο 688: Επουσιώδη ελαττώματα του έργου
Αν το έργο που εκτελεστηκε έχει επουσιώδη ελαττώματα, ο εργοδότης έχει δικαίωμα να απαιτήσει είτε τη διόρθωση τους μέσα σε εύλογη προθεσμία, εφόσον η διόρθωση δεν απαιτεί δυσανάλογες δαπάνες, είτε ανάλογη μείωση της αμοιβής.

'Αρθρο 689: Ουσίωδη ελαττώματα του έργου
Αν το έργο που εκτελέστηκε έχει ουσιώδη ελαττώματα που το κάνουν άχρηστο ή αν του λείπουν συμφωνημένες ιδιότητες, ο εργοδότης έχει, αντί για τα δικαιώματα του προηγούμενου άρθρου, το δικαίωμα [Αρχή Τροποποίησης] να υπαναχωρήσεις από τη σύμβαση – ΑΝΤΙΚ. ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 2 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1 ΤΟΥ Ν. 3043/02, ΦΕΚ-192 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]
Στην περίπτωση της [Αρχή Τροποποίησης] υπαναχώρησης – ΑΝΤΙΚ. ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 2 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1 ΤΟΥ Ν. 3043/02, ΦΕΚ-192 Α’ [Τέλος Τροποποίησης] ή μείωσης της αμοιβής εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις των άρθρων 541, 546 έως 549, 551 έως 553, που ισχύουν για την πώληση.

'Αρθρο 690: Ελλείψεις από υπαιτιότητα
Ο εργοδότης έχει δικαιωμα αντί για [Αρχή Τροποποίησης] υπαναχώρηση – ΑΝΤΙΚ. ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 2 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1 ΤΟΥ Ν. 3043/02, ΦΕΚ-192 Α’ [Τέλος Τροποποίησης] ή μείωση, να απαιτήσει αποζημίωση για μη εκτέλεση της σύμβασης, αν οι ελλείψεις του έργου οφείλονται σε υπαιτιότητα του εργολάβου.

'Αρθρο 691:
Ο εργοδότης δεν έχει κανένα δικαίωμα για ελλείψεις του έργου, αν είναι υπαίτιος γι'αυτές, είτε εξαιτίας των οδηγιών που έδωσε παρά τις ρητές αντιρρήσεις του εργολάβου είτε κατ'άλλο τρόπο.

'Αρθρο 692: Εγκριση του έργου
Μετά την έγκριση του έργου από τον εργοδότη ο εργολάβος απαλλάσσεται από κάθε ευθύνη για τις ελλείψεις του, εκτός αν αυτές δεν μπορούσαν να διαπιστωθούν με κανονική εξέταση όταν έγινε η παραλαβή του έργου ή αν ο εργολάβος τις απέκρυψε με δόλο.

'Αρθρο 693: Παραγραφή
Οι αξιώσεις του εργοδότη εξαιτίας ελλείψεων του έργου παραγράφονται, όταν περάσουν δέκα χρόνια από τότε που έγινε η παραλαβή του ,αν πρόκειται για οικοδομήματα η για άλλες ακίνητες εγκαταστάσεις, αλλιώς παραγράφονται σε εξι μήνες, στην παραγραφή αυτήν εφαρμόζονται ανάλογα τα άρθρα 555 παρ. 2 έως 558.

'Αρθρο 694: Χρόνος πληρωμής της αμοιβής
Η αμοιβή του εργολάβου καταβάλλεται κατά την παράδοση του έργου. Αν η αμοιβή συνίσταται σε χρήματα και δεν πιστώθηκε, είναι τοκοφόρο από την παράδοση του έργου.
Αν η παράδοση του έργου και η καταβολή της αμοιβής συμφωνήθηκε να γίνουν τμηματικά, η αμοιβή καταβάλλεται μόλις γίνει η παράδοση κάθε τμήματος.

'Αρθρο 695: Ενέχυρο του εργολάβου
Για τις απαιτήσεις του από τη σύμβαση ο εργολάβος έχει νόμιμο ενέχυρο στα κινητά πράγματα του εργοδότη που κατασκεύασε ή επισκεύασε, εφόσον αυτά βρίσκονται στην κατοχή του.

'Αρθρο 696: Μεταβολή τιμών του προυπολογισμού
Με την επιφύλαξη της διάταξης του άρθρου 388, αν η σύμβαση καταρτίστηκε με βάση προυπολογισμό που την ακρίβεια του εγγύηθηκε ρητά ο εργολάβος, αυτός δεν μπορεί να ζητήσει αύξηση της αμοιβής, και αν ακόμη υπερτιμήθηκαν μεταγενέστερα οι προυπολογισμένες εργασίες.

'Αρθρο 697 :
Αν ο εργολάβος δεν εγγυήθηκε την ακρίβεια του προυπολογισμού και προκύπτει ανάγκη να γίνει ουσιώδης υπέρβαση του ,ο εργοδότης μπορει να υπαναχωρήσει από τη σύμβαση παρέχοντας στον εργολάβο αμοιβή για τις εργασίες που εκτελέστηκαν έως την υπαναχώρηση.
Ο εργολάβος οφείλει να ειδοποιήσει χωρίς υπαίτια καθυστέρηση τον εργοδότη ότι εμφανίζεται ανάγκη να γίνει υπέρβαση του προυπολογισμού, διαφορετικά χάνει κάθε αξίωση για την επιπλέον δαπάνη ή εργασία.

'Αρθρο 698: Ποιος φέρει τον κίνδυνο του έργου
Ο εργολάβος φέρει τον κίνδυνο του έργου ωσότου γίνει η παράδοση του. Αν ο εργοδότης έγινε υπερήμερος ως προς την αποδοχή,αυτός φέρει τον κίνδυνο.
Ο εργοδότης φέρει τον κίνδυνο της τυχαίας καταστροφής και χειροτέρευσης του υλικού που ειχε δώσει.

'Αρθρο 699:
Αν από ελάττωμα της ύλης που χορήγησε ο εργοδότης ή εξαιτίας του τρόπου που αυτός, όρισε για την εκτέλεση το έργο καταστράφηκε ή χειροτέρεψε πριν από την παράδοση ή έγινε αδύνατη η εκτέλεση του, ο εργολάβος έχει δικαίωμα εφόσον επέστησε εγκαίρως την προσοχή του εργοδότη σαυτούς του ςκινδύνους, να απαιτήσει αμοιβή για την εργασία που εκτελέστηκε και απόδοση των δαπανών που δεν περιλαμβάνονται στην αμοιβή. Δεν αποκλείεται και περαιτέρω ευθύνη του εργοδότη εξαιτίας της υπαιτιότητας του.

'Αρθρο 700: Δικαίωμα του εργοδότη για καταγγελία
Ο εργοδότης έχει δικαίωμα έως την αποπεράτωση του έργου να καταγγείλει οποτεδήποτε τη σύμβαση. Αν γίνει καταγγελία, οφείλεται στον εργολάβο η συμφωνημένη αμοιβή, αφαιρείται όμως απ'αυτήν η δαπάνη που εξοινοκομήθηκε από τη ματαίωση της σύμβασης, καθώς και οτιδήποτε άλλο ωφελήθηκε ο εργολάβος από άλλη εργασία του ή παρέλειψε με δόλο να ωφεληθεί.

'Αρθρο 701: Θάνατος του εργολάβου
Η σύμβαση λύνεται με το θάνατο του εργολάβου, αν τα μέρη απέβλεψαν κυρίως στο πρόσωπο του. Σε τέτοια περίπτωση ο εργοδότης οφείλει να καταβάλλει την αξία του χρήσιμου υλικού και το μέρος της αμοιβής που αναλογελί στην εργασία που εκτελέστηκε.

'Αρθρο 702: Μισθοί εργατών
Οι εργάτες που χρησιμοποιούνται από τον εργολάβο στην κατασκευή οικοδομικού έργου ή άλλης ακίνητης εγκατάστασης έχουν για το μισθό τους απαίτηση απευθείας κατά του εργοδότη έως το ποσό που αυτός οφείλει στον εργολάβο.
Αφότου, ο εργάτης δήλωσε στον εργοδότη πως ασκεί την απαίτηση του, αυτός δεν μπορεί πια να καταβάλλει στον εργολάβο ή στον διάδοχό του ή να συμβιβαστεί μαζί τους έτσι ώστε να ζημιωθεί ο εργάτης Η συμφωνία που περιορίζει προκαταβολικά αυτά τα δικαιώματα του εργάτη είναι άκυρη.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΚΟΣΤΟ : ΜΕΣΙΤΕΙΑ
'Αρθρο 703: Εννοια
Εκείνος που υποσχέθηκε αμοιβή σε κάποιον (μεσίτη) για τη μεσολάβηση ή την υπόδειξη ευκαιρίας για τη συναψη μιας σύμβασης, έχει υποχρέωση να πληρώσει μόνο αν η σύμβαση καταρτιστεί ως συνέπεια αυτής της μεσολάβησης ή απόδειξης.
Αν καταρτίστηκε προσύμφωνο αλλά η οριστική σύμβαση ματαιώθηκε, οφείλεται μόνο η μισή αμοιβή.
Για τις δαπάνες του ο μεσίτης έχει αξίωση, μόνο αν συμφωνήθηκε η καταβολή τους. Σε αυτή την περίπτωση οι δαπάνες οφείλονται και αν ακόμη δεν καταρτίστηκε η σύμβαση.

'Αρθρο 704:
Αν η σύμβαση καταρτίστηκε με αναβλητική αίρεση, η αμοιβή του μεσίτη καταβάλλεται αν πληρωθεί η αίρεση.
Αν η σύμβαση καταρτίστηκε με διαλυτική αίρεση η αμοιβή καταβάλλεται μόλις συναφθεί η σύμβαση.

'Αρθρο 705:
Αμοιβή λογίζεται ότι συμφωνήθηκε σιωπηρά, αν η μεσολάβηση ή η υπόδειξη κατά τις συνηθισμένες περιστάσεις γίνεται μόνο με αμοιβή ή αν ανατέθηκε σε επαγγελματία μεσίτη.
Αν δεν ορίστηκε το ποσό της αμοιβής οφείλεται η αμοιβή που ισχύει κατά τη διατίμηση και αν δεν υπάρχει διατίμηση, η αμοιβή που συνηθιζεται στον τόπο.

'Αρθρο 706:
Ο μεσίτης δεν έχει δικαίωμα σε αμοιβή ούτε σε δαπάνες, αν αντίθετα με το περιέχόμενο της σύμβασης, ενέργησε και για τον άλλο συμβαλλόμενο. Το ίδιο ισχύει αν ο μεσίτης δέχτηκε από τον άλλο υπόσχεση αμοίβής υπό περιστάσεις αντίθετες προς την καλή πίστη.

'Αρθρο 707: Υπέρμετρη αμοιβή
Αν η συμφωνημένη αμοιβή του μεσίτη είναι δυσανάλογα μεγάλη, μειώνεται από το δικαστήριο με αίτηση του οφειλέτη, στο μέτρο που αρμόζει.

'Αρθρο 708: Προξενητικα γάμου
Η υπόσχεση προξενητικών γάμου είναι άκυρη, και αυτά που τυχόν καταβλήθηκαν αναζητούνται.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΚΟΣΤΟ ΠΡΩΤΟ : ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ
'Αρθρο 709: Εννοια
Εκείνος που δημόσια προκήρυξε αμοιβή για την εκτέλεση πράξης, ιδίως γι ατην επίτευξη αποτελέσματος οφείλει την αμοιβή σ'αυτόν που εκτέλεσε, και αν ακόμη αυτός ενέργησε άσχετα με την προκήρυξη.
Προκήρυξη επάλθου που πρόκειται να απονεμηθεί ύστερα από διαγωνισμό, είναι ισχυρή μονο αν περιέχει προθεσμία για τη διεξαγωγή του διαγωνισμού.

'Αρθρο 710: Ανάκληση
Ωσότου περατωθεί η πράξη, εκείνος που έκανε την προκήρυξη μπορεί να την ανακαλέσει με τον ίδιο τρόπο που την έκανε ή με παραπλήσιο τρόπο ή με ιδιάιτερη ανακοίνωση, εκτός αν στην προκήρυξη παραιτήθηκε από την ανάκληση. Σε περίπτωση αμφιβολίας ο προσδιορισμός προθεσμίας για την εκτέλεση της πράξης λογίζεται ως παραίτηση.
Αν η ανάκληση δεν γνωστοποιήθηκε με τον τρόπο αυτό, είναι άκυρη απέναντι σ'εκείνον που , αγνοώντας την ανάκληση και έχοντας αποβλέψει στην προκήρυξη, εκτέλεσε την πράξη.

'Αρθρο 711: Εκτέλεση από περισσοτέρους
Αν την πράξη που προκήρύχθηκε εκτέλεσαν περισσότεροι αυτοτελώς, η αμοιβή ανήκει, εφόσον δεν προκύπτει κάτι άλλο από την προκήρυξη, σ'αυτόν που πρώτος την εκτέλεσε, και, σε περίπτωση σύγχρονης εκτέλεσης από περισσοτέρους σε όλους κατά ίσα μέρη.

'Αρθρο 712:
Αν για την επίτευξη του αποτελέσματος, συντέλεσαν περισσότεροι, η αμοιβή κατανέμεται μεταξύ τους από αυτόν που την προκήρυξε κατά δίκαιη κρίση ανάλογα με τη συμβολή του καθενός.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΚΟΣΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ : ΕΝΤΟΛΗ
'Αρθρο 713: Εννοια
Με τη σύμβαση της εντολής ο εντολοδόχος, έχει υποχρέωση να διεξαγάγει χωρίς αμοιβή την υπόθση που του ανέθεσε ο εντολέας.

'Αρθρο 714:
Ο εντολοδόχος ευθύνεται για κάθε πταίσμα.

'Αρθρο 715: Υποκατάσταση άλλου
Ο εντολοδόχος, αν δεν ορίστηκε διαφορετικά στη σύμβαη, δεν έχει δικαίωμα να υποκαταστήσει άλλον για την εκτέλεση της εντολής, εκτός αν εξαναγκαστεί από τις περιστάσεις ή αν συνηθίζεται η υποκατάσταση.

'Αρθρο 716:
Αν ο εντολοδόχος υποκατέστησε άλλον χωρίς δικαίωμα ευθύνεται για το πταίσμα του άλλου σαν να ήταν δικό του πταίσμα.
Αν υποκατέστησε άλλον έχοντας το σχετικό δικαίωμα ο εντολοδόχος ευθύνται μονο για πταίσμα ως προς την εκλογή του υποκαταστάτου και ως προς τις οδηγίες που του έδωσε.
Και στις δύο περιπτώσεις ο εντολέας μπορεί να ασκήσει απευθείας κατά του υποκαταστάτου τις αγωγές που έχει εναντίον του ο εντολοδόχος.

'Αρθρο 717: Παρέκκλιση από τα όρια της εντολής
Ο εντολοδόχος μπορεί να παρακκλίνει από τα όρια της εντολής μόνο όταν αδυνατεί να ειδοποιήσει τον εντολεά και είναι συγχρόνως φανερό ότι ο εντολέας θα το είχε επιτρέχει, αν γνώριζε τα περιστατικά που προκάλεσαν την παρέκκλιση.

'Αρθρο 718: Υποχρέωση του εντολοδόχου
Ο εντολοδόχος έχει υποχρέωση να παρέχει πληροφορίες στον εντολέα σχετικά με την υπόθεση που του ανατέθηκε και μετά το πέρας της εντολής οφείλει λογοδοσία.

'Αρθρο 719:
Ο εντολοδόχος έχει υποχρέωση να αποδώσει στον εντολέα καθετί που έλαβε για την εκτέλεση της εντολής ή απέκτησε από την εκτέλεση της.

'Αρθρο 720:
Ο εντολόδοχος, αν χρησιμοποίησε για τον εαυτό του χρήματα του εντολέα, οφείλει τόκο γι'αυτά από τότε που τα χρησιμοποιήσε.

'Αρθρο 721: Υποχρεώσεις του εντολέα
Ο εντολέας έχει υποχρέωση να προκαταβάλει τις δαπάνες που απαιτούνται για την εκτέλεση της εντολής.

'Αρθρο 722:
Ο εντολέας οφείλει να αποδώσει στον εντολοδόχο οτιδήποτε αυτός δαπάνησε για την κανονική εκτέλεση της εντολής.

'Αρθρο 723:
Ο εντολέας οφείλει να ανορθώσει κάθε ζημία που ο εντολοδόχος, έπαθε πταίσμα του κατά την εκτέλεση της εντολής.

'Αρθρο 724: Ανάκληση της εντολής
Ο εντολέας, έχει δικαίωμα να ανακαλέσει την εντολή οποτεδήποτε. Αντίθετη συμφωνία είναι άκυρη, εκτός αν η εντολη αφορά και το συμφέρον του εντολοδόχου ή τριτου.

'Αρθρο 725: Καταγγελία από τον εντολοδόχο
Ο εντολοδόχος έχει δικαίωμα να καταγγείλει την εντολή οποτεδήποτε, αν δεν παραιτήθηκε από το δικαίωμα αυτό.Αν υπάρχει σπουδαίος λόγος, η παραίτηση είναι χωρίς αποτέλεσμα.
Αν η καταγγελία έγινε άκαιρα χωρίς σπουδαίο λόγο, ο εντολοδόχος έχει υποχρέωση να ανορθώσει τη ζημία που η καταγγελία προξένησε στον εντολέα.

"'Αρθρο 726 : Λύση της εντολής
Η εντολή λύνεται, αν δεν ορίστηκε το αντίθετο, με το θάνατο του εντολέα ή του εντολοδόχου, καθώς επίσης με την υποβολή τους σε δικαστική συμπαράσταση, ή την πτώχευσή τους. Το ίδιο αποτέλεσμα επιφέρει, σε περίπτωση νομικού προσώπου, η διάλυσή του" (αντικ. του άρθρου 726 από το άρθρο 18 του Ν. 2447/96, ΦΕΚ-278 Α').

'Αρθρο 727:
Αν στις περιπτώσεις του προηγούμενου άρθρου η λύση της εντολής εκθέτει σε κίνδυνο τα σύμφέροντα του εντολέα, ο εντολοδόχος, ο κληρονόμος του ή ο νόμιμος αντιπρόσωπο του έχει υποχρέωση να συνεχίσει την υπόθεση που έχει ανατεθεί ωσότου μπορέσει να φροντίσει ο εντολέας, ή ο κληρονόμος του ή ο νόμιμος αντιπρόσωπος του.

'Αρθρο 728:
Με την επιφύλαξη της διάταξης του άρθρου 224, ο εντολέας, ή ο κληρονόμος του ευθύνεται, σαν να υπήρχε ακόμη η εντολή, από τις υποθέσεις που ο εντολοδόχος διεξηγαγε πριν πληροφορηθεί τη λύση της εντολής.

'Αρθρο 729: Συμβουλή η σύσταση
Αν κάποιος έδωσε συμβουλή ή σύσταση, δεν ευθύνεται για τη ζημία που προξενήθηκε απ'αυτήν εκτός αν με σύμβαση ανέλαβε την ευθύνη ή αν βρισκόταν σε δόλο.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΚΟΣΤΟ ΤΡΙΤΟ : ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΛΛΟΤΡΙΩΝ
'Αρθρο 730: Εννοια
Οποιος διοικεί χωρίς εντολή ξένη υπόθεση έχει υποχρέωση να τη διεξάγει προς το συμφέρον του κυρίου και σύμφωνα με την πραγματική ή την εικαζόμενη θέληση του κυρίου.
Αντίθετη θεληση του κυρίου για τη διοίκηση της υπόθεσης δεν λαμβάνεται υπόψη, αν αντιβαίνει στο νόμο η στα χρηστά ήθη.

'Αρθρο 731: Υποχρεώσεις του διοικητή
Ο διοικητής αλλοτρίων ευθύνεται για κάθε πταίσμα. Αν ανέλαβε τη διοίκηση εναντίον της πραγματικής ή της εικαζόμενης θελησης του κυρίου και έπρεπε να το είχε διαγνώσει, ευθύνεται και για τα τυχαία γεγονότα, εκτός αν αποδείξει ότι η ζημία θα επερχόταν και χωρίς την ανάμιξη του.

'Αρθρο 732:
Οποιος διοίκησε ξένες υποθέσεις για να αποτρέψει κίνδυνο που απειλούσε τον κύριο ευθύνεται μόνο για δόλο και βαριά αμέλεια.

'Αρθρο 733:
Ο διοικητής αλλοτρίων οφειλει, μόλις μπορέσει, να αναγγείλει στον κύριο ότι ανελαβε τη διοίκηση και να περιμένει, αν δεν υπάρχει άμεσος κίνδυνος από την αναβολή, τις οδηγίες οτυ κυρίου.

'Αρθρο 734:
Ο διοικητής αλλοτρίων έχει απέναντι στον κύριο υποχρέωση να λογοδοτήσει, να αποδώσει όσα απέκτησε από τη διοίκηση και να καταλάβει τόκους κατά τις διατάξεις για την εντολή, που εφαρμόζονται αναλόγως.

'Αρθρο 735:
Αν ο διοικητής αλλοτρίων είναι ανίκανος ή περιορισμένα ικανός για δικαιοπραξία, ευθύνεται από τη διοιίκηση μόνο κατά τις διατάξεις για τον αδικαιολόγητο πλουτισμό. Δεν αποκλείεται περαιτέρω ευθύνη από αδικοπραξία.

'Αρθρο 736: Δικαιώματα του διοικητή
Αν ο διοικητής αλλοτρίων ανέλαβε τη διοίκηση προς το συμφέρον και σύμφωνα με την πραγματική ή την εικαζόμενη θέληση του κυρίου, έχει δικαιωμα να ζητήσει από αυτόν τις δαπάνες της διοίκησης, και την ανόρθωση των ζημιών κατά τις διατάξεις για την εντολή, που εφαρμοζονται αναλόγως.

'Αρθρο 737:
Αν δεν συντρέχουν οι όροι του προηγούμενου άρθρου, ο διοικητής δεν έχει δικαιωμα να ζητήσει την ανόρθωση των ζημιών. Απόδοση των δαπανών δικαιούται να ζητήσει μόνο κατά τις διατάξεις για τον αδικαιολόγητο πλουτισμό.

'Αρθρο 738:
Ο διοικητής δεν έχει καμία αξίωση απο τη διοίκηση, αν είχε την πρόθεση να μην απαιτήσει δαπάνες ή αποζημίωση.
Αν κάποιος έδωσε διατροφή σε συγγενή του εξ αίματος σε ευθεία γραμμή ή δεύτερου βαθμού σε πλάγια γραμμή, λογίζεται σε περίπτωση αμφιβολίας υπέρ αυτού του συγγενή ότι υπήρχε η πρόθεση αυτή.

'Αρθρο 739: Διοίκηση από κάποιον ξένων υποθέσεων ως δικών του.
Οποιος, γνωρίζοντας ότι πρόκειται για ξένη υπόθεση, τη διοικεί σαν δική του, με την επιφύλαξη της τυχόν ευθύνης του από αδικοπραξία, έχει τις υποχρεώσεις από τη διοίκηση αλλοτρίων. Στην περίπτωση αυτή ο διοικητής έχει δικαίωμα να απαιτήσει δαπάνες μόνο κατά τις διατάξεις για τον αδικαιολόγητο πλουτισμό.

'Αρθρο 740:
Οι διατάξεις για τη διοίκηση αλλοτρίων δεν εφαρμόζονται αν κάποιος διεξάγει ξένη υπόθεση νομίζοντας πως είναι δική του.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΚΟΣΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ : ΕΤΑΙΡΙΑ
'Αρθρο 741: Εννοια
Με τη σύμβαση της εταιρίας δύο ή περισσότεροι έχουν αμοιβαίως υποχρέωση να επιδιώκουν με κοινές εισφορές κοινό σκοπό και ιδίως οικονομικό.

'Αρθρο 742: Εισφορες
Οι εισφορές των εταίρων μπορούν να συνίστανται σε εργασία τους, σε χρήματα ή σε άλλα αντικείμενα, καθώς και σε κάθε άλλη παροχή.
Αν δεν συμφωνήθηκε κάτι άλλο, οι εταίροι είναι υποχρεωμένοι σε ίσες εισφορές.

'Αρθρο 743: Υποχρεώσεις του εταίρου
Σε περίπτωση υπερημερίας ή αδυναμίας του εταίρου να καταβάλλει την εισφορά και να εκτελέσει τις υποχρεώσεις του, αντί για το δικαίωμα υπαναχώρηση κατά τις αρχές για τις αμφοτεροβαρείς συμβάσεις, χωρεί καταγγελία της εταιρίας.

'Αρθρο 744:
Ως προς τον κίνδυνο της εισφοράς και την ευθύνη για ελαττώματα της εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις για τη μίσθωση, αν η εισφορά συνίσταται στη χρήση πραγματικά ή σε εργασία, και οι διατάξεις για την πώληση , αν η εισφορά συνίσταται στην κυριότητα του πράγματος .

'Αρθρο 745:
Ο εταίρος αν δεν συμφωνήθηκε διαφορετικά, δεν έχει υποχρέωση να αυξήσει την εισφορά του, ούτε να τη συμπληρώσει αν μειώθηεκ εξαιτίας ζημιών μετά τη πραγματοποιήση της.

'Αρθρο 746:
Ο εταίρος ευθύνεται μόνο για την επιμέλεια που δείχνει στις δικές του υποθέσεις.

'Αρθρο 747:
Ο εταίρος δεν δικαιούται να ενεργεί για δικό του ή ξένο λογαριασμό πράξεις αντιθετες με τα συμφέροντα της εταιρίας.

'Αρθρο 748: Διοίκηση της εταιρίας.
Η διαχείριση των εταιρικών υποθέσεων ανήκει, αν δεν συμφωνήθηκε διαφορετικά, σε όλους μαζί τους εταίρους. Για κάθε πράξη χρειάζεται η συναίνεση όλων των εταίρων.
Αν κατά την εταιρική σύμβαση η απόφαση λαμβάνεται κατά πλειοψηφία, σε περίπτωση αμφιβολίας η πλειοψηφία υπολογίζεται με βάση το συνολικό αριθμό των εταίρων.

'Αρθρο 749:
Αν η διαχείριση των εταιρικών υποθέσεων ανατέθηκε σε έναν ή σε μερικούς από τους εταίρους, οι υπόλοιποι αποκλείονται από τη διαχείριση.
Αν η διαχείριση ανατέθηκε σε μερικούς μόνο από τους εταίρους εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις του προηγουμένου άρθρου.

'Αρθρο 750:
Αν με την εταιρική σύμβαση η διαχείριση των υποθέσεων ανατέθηκε σε περισσότερους ή σε όλους τους συνεταίρους, με την έννοια ότι μπορεί και ο καθένας να ενεργεί μόνος, καθένας από τους λοιπούς διαχειριστές εταίρους μπορεί, αν δεν συμφωνήθηκε διαφορετικά, να εναντιωθεί στην ενέργεια μιας πράξης πριν από την εκτέλεση της.
Απέναντι στους τρίτους η εναντίωση ενεργείμόνο αν αυτοί συναλλάχθηκαν γνωριζοντας την.

'Αρθρο 751:
Αν υπάρχουν περισσότεροι διαχειριστές εταίροι, ο καθένας τους δικαιούται να ενεργεί μόνος χωρίς τη συναίνεση των λοιπών ή παρά την εναντίωση κάποιου από αυτούς, αν πρόκειται για επείγον μέτρο από την παράλειψη του οποιου απειλείται σοβαρή ζημία της εταιρίας.

'Αρθρο 752: Ανάκληση του διαχειριστή
Η διαχείριση που έχει ανατεθεί με την εταιρική σύμβαση σε έναν ή σε μερικούς από τους εταίρους μπορεί να ανακληθεί μονο για σπουδαίο λόγο. Η συμφωνία που αποκλείει την ανάκληση για σπουδαίο λόγο είναι άκυρη.
Σπουδαίος λόγος θεωρείται ιδίως η βαρία παράβαση καθηκόντων ή η ανικανότητα για τακτική διαχείριση.
Η ανάκληση γίνεται με ομόφωνη απόφαση όλων των λοιπών εταίρων, εκτός αν υπάρχει αντίθετη συμφωνία.

'Aρθρο 753: Παραίτηση
Ο εταίρος έχει δικαίωμα να παραιτηθεί από τη διαχείριση που του έχει ανατεθεί με την εταιρική σύμβαση μονο για σπουδαίο λόγο. Συμφωνία που αποκλειει την παραίτηση για σπουδαίο λόγο είναι άκυρη.
Οποιος παραιτείται άκαιρα, χωρίς σπουδαίο λόγο που να δικαιολογεί την άκαιρη παραίτηση, ευθύνεται για τη ζημία της εταιρίας από αυτή την ενέργεια του.

'Αρθρο 754: Δικαίωματα και υποχρεώσεις των εταίρων
Ως προς τα δικαίωματα και τις υποχρεώσεις του διαχειριστή εταίρου εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις των άρθρων 714 έως 723 για την εντολή.
Ο εταίρος δεν έχει δικαίωμα να αμειφθεί για τη διαχείριση, εκτός αν υπάρχει αντίθετη συμφωνία.

'Αρθρο 755:
Κάθε εταίρος έχει δικάιωμα να πληροφορείται αυτοπροσώπως για την πορεία των εταιρικών υποθέσεων, να εξετάζει τα βιβλία και τα έγγραφα, καθώς καταρτίζει περίληψη της περιουσιακής κατάστασης της εταιρίας.
Αντίθετη συμφωνία είναι άκυρη.

'Αρθρο 756:
Με την επιφύλαξη της διάταξης του άρθρου 750 παρ.2, ο εταίρος εφόσον έχει επιτραπεί σ'αυτόν η διαχείριση με την εταιρική σύμβαση, λογίζεται σε περίπτωση αμφιβολίας πως έχει και την πληρεξουσιότητα να αντιπροσωπεύει τους λοιπούς εταίρους απέναντι στους τρίτους.

'Αρθρο 757:
Η πληρεξουσιότητα που δόθηκε με την εταιρική σύμβαση σε κάποιον εταίρο μπορεί να ανακληθεί από τους λοιπούς μόνο σύμφωνα με τους ορισμούς του άρθρου 752, και αν δόθηκε σε συνδυασμό με τη διαχείριση, μόνο μαζί με αυτή.

'Αρθρο 758: Δικαίωματα στην εισφορά ή στα αποκτήματα
Οι εισφορές των εταίρων, καθως και καθετί που αποκτάται για την εταιρεία από την διαχείριση της, ανήκουν σε όλους τους εταίρους κατά το λόγο της εταιρικής μερίδας του καθενός.
Καθετί που ο διαχειριστής εταίρος απέκτησε στο όνομα του, αντιπροσωπεύοντας την εταιρία, έχει υποχρέωση να το καταστήσει κοινό όλων των εταίρων κατά το λόγο της εταιρικής μερίδας του καθενός.

'Αρθρο 759: Υποχρεώσεις απέναντι σε τρίτους
Οι υποχρεώσεις που γεννήθηκαν απέναντι σε τρίτους από τη διαχείριση ή την αντιπροσώπευση της εταιρείας βαρύνουν όλους τους εταίρους κατά το λόγο της εταιρικής μερίδας του καθενός.

'Αρθρο 760: Αμοιβαίες απαιτήσεις των εταίρων
Οι απαιτήσεις μεταξύ των εταίρων από την εταιρική σύμβαση δεν μεταβιβάζονται.
Η διάταξη αυτή δεν εφαρμόζεται ως προς τις απαιτήσεις του διαχειριστή εταίρου από τη διαχείριση, εφόσον αυτές μπορούν να απαιτηθούν και πριν από την εκκαθάριση, καθώς επίσης ως προς τις απαιτήσεις που αφορούν την αναλογία στα κέρδη ή το προιόν της εκκαθάρισης.

'Αρθρο 761: Αμεταβίβαστη η εταιρική μερίδα
Ωσότου τελειώσει η εκκαθάριση κάθε εταίρος έχει υποχρέωση απέναντι στους λοιπούς να μη διαθέσει το μερίδιο του στα κοινά πράγματα. Επίσης δεν έχει δικαίωμα να ζητήσει τη διανομή των κοινών πραγμάτων πριν περατωθεί η εκκαθάριση.

'Αρθρο 762: Διανομή κερδών και ζημιών
Σε περίπτωση εταιρίας με διάρκεια μακρότερη από ένα έτος ο λογαριασμός κλείνεται και τα κέρδη μοιράζονται στο τέλος κάθε έτους, εφόσον δεν προκύπτει κάτι άλλο από την εταιρική σύμβαση.

'Αρθρο 763:
Αν δεν υπάρχει αντίθετη συμφωνία, οι εταίροι μετέχουν στα κέρδη και στις ζημίες κατά ίσα μέρη, ανεξάρτητα από την εισφορά τους.
Αν η αναλογία του καθενός ορίστηκε μόνο ως προς τα κέρδη η μόνο ως προς τις ζημίες, σε περίπτωση αμφιβολίας η αναλογία αυτή ισχύει και για τα δύο.

'Αρθρο 764:
Η συμφωνία με την οποία κάποιος εταίρος αποκλείεται από τα κέρδη ή απαλλάσσεται από τις ζημιές είναι άκυρη.
Την ακυρότητα μπορεί να επικαλεστεί μόνο αυτός.
Η συμφωνία με την οποια ο εταίρος που συνεισφέρει μόνο την εργασία του δεν θα συμμετέχει στις ζημιές είναι ισχυρή.

'Αρθρο 765: Λύση της εταιρίας
Η εταιρία που έχει συσταθεί για ορισμένο χρόνο λύνεται μόλις περάσει αυτός ο χρόνος.

'Αρθρο 766:Λύση με καταγγελία
Η εταιρία που έχει συσταθεί για ορισμένο χρόνο λύνεται με καταγγελία πριν περάσει ο χρόνος αυτός, αν υπάρχει σπουδαίος λόγος. Αντίθετη συμφωνία, που περιορίζει με προθεσμία ή με άλλον τρόπο το δικαίωμα αυτό της καταγγελίας, ειναι άκυρη.

'Αρθρο 767:
Εταιρία που έχει αόριστη διάρκεια λύνεται οποτεδήποτε με καταγγελία οποιουδήποτε εταίρου.
Αν ο εταίρος κατάγγειλε την εταιρία άκαιρα και χωρίς σπουδαίο λόγο, που να δικαιολογεί την άκαιρη καταγγελια, ενέχεται για τη ζημία που προκάλεσε η λύση στους άλλους εταίρους.

'Αρθρο 768:
Η εταιρία που έχει συσταθεί για ολόκληρη τη ζωή κάποιου από τους εταίρους λογίζεται ότι έχει συσταθεί για αόριστη διάρκεια.

'Αρθρο 769: Σιωπηρή ανανέωση
Αν η εταιρία που έχει συσταθεί για ορισμένο χρόνο συνεχίζεται σιωπηρα και ύστερα από την παρόδο αυτού του χρόνου, λογίζεται ότι ανανεώθηκε για αόριστο χρόνο.

'Αρθρο 770: Καταγγελία για παράβαση υποχρεώσεων.
Αν ο σπουδαίος λόγος, για τον οποίο καταγγέλθηκε η εταιρία, συνίσταται στο ότι κάποιος από τους εταίρους έχει παραβεί τις εταιρικές υποχρεώσεις του, ο εταίρος αυτός ενέχεται για τη ζημία που προκάλεσε η λύση της εταιρίας στους λοιπούς εταίρους.

'Αρθρο 771:
Αν υπάρχει σπουδαίος λογος για να καταγγελθεί η εταιρία, ο οποίος αφορα παράβαση των υποχρεώσεων εταίρου, το δικαστήριο μπορεί, μετά αίτηση όλων των λοιπών εταίρων, να αποκλείσει από την εταιρία τον υπαίτιο. Αφότου επιδοθεί η τελεσίδικη απόφαση, η εταιρία συνεχίζεται μεταξύ των λοιπών εταίρων.

'Αρθρο 772: Λύση από το σκοπό
Η εταιρία λυνεται, αν ο σκοπός της πραγματοποιήθηκε ή έγινε ανέφικτος.

'Αρθρο 773: Λύση λόγω θανάτου
Η εταιρεία λυνεται με το θάνατο ενός από τους εταίρους.
Μπορεί όμως να συμφωνηθεί ότι η εταιρία θα συνεχιστεί είτε μεταξύ των λοιπών εταίρων είτε μεταξύ αυτών κατά των κληρονόμων εκείνου που πέθανε. Η ανηλικότητα των κληρονόμων δεν παραβλάπεται το κύρος της συμφωνίας.

'Αρθρο 774:
Αν η εταιρία λυθεί με το θάνατο ενός από τους εταίρους ο κληρονόμος του έχει υποχρέωση να το γνωστοποιήσει χωρίς υπαίτια καθυστέρηση στους λοιπούς εταίρους και αν επίκειται κίνδυνος από την αναβολή, να συνεχίσει τη διαχείριση που είχε ανατεθεί σ'εκεινον που πέθανε, ωσότου ληφθούν τα αναγκαία μέτρα. Με τους ίδιους όρους έχουν και οι λοιποί εταίροι υποχρέωση να συνεχίσουν προσωρινά τη διαχείριση που τους είχε ανατεθεί. Στο διάστημα αυτό η εταιρεία λογίζεται ότι υπάρχει.

"'Αρθρο 775 : Λύση με την υποβολή σε δικαστική συμπαράσταση ή την πτώχευση του ενός
Η εταιρεία λύνεται με την υποβολή σε δικαστική συμπαράσταση ή την κήρυξη σε πτώχευση ενός από τους εταίρους, εκτός αν συμφωνήθηκε ότι σ'αυτή την περίπτωση η εταιρεία θα συνεχίζεται μεταξύ των λοιπών εταίρων" (αντικ. του άρθρου 775 από το άρθρο 19 του Ν. 2447/96, ΦΕΚ-278 Α').

'Αρθρο 776: Διαχείριση μετά τη λύση
Με την επιφύλαξη της διάταξης του άρθρου 224, αν η εταιρία λύθηκε με άλλον τρόπο και όχι με καταγγελία, η διαχειριστική εξουσία που κατά την εταιρική σύμβαση ανήκει σε κάποιον εταίρο εξακολουθεί να υπάρχει γι'αυτόν εφόσον χωρίς υπαιτιότητα του αγνοεί τη λύση.

'Αρθρο 777: Εκκαθάριση
Η εταιρία λογίζεται ότι εξακολουθεί και μετά τη λύση της,εφόσον το απαιτούν οι ανάγκες και ο σκοπός της εκκαθάρισης. Απο τη λύση παύει η εξουσία των διαχειριστικών εταίρων.

'Αρθρο 778:
Αφού λυθεί η εταιρία η εκκαθάριση, αν δεν συμφωνήθηκε κάτι άλλο, ενεργείται από όλους τους εταίρους μαζί ή από εκκαθαριστή που έχει διοριστεί με ομόφωνη απόφαση όλων. Σε περίπτωση διαφωνίας, ο εκκαθαριστής διορίζεται ή αντικαθίσταται από το δικαστήριο με αίτηση ενός από τους εταίρους και η αντικατάσταση γίνεται μόνο για σπουδαίους λόγους.

'Αρθρο 779: Απόδοση αυτούσιων πραγμάτων
Σε περίπτωση που η εισφορά συνίσταται στη χρήση ορισμένων πραγματων, τα πράγματα αυτά αποδίδονται αυτουσία.

'Αρθρο 780: Τρόπος της εκκαθάρισης
Κατά την εκκαθάριση πρώτα εξοφλούνται τα κοινά χρέη των εταίρων απέναντι σε τρίτους, καθώς και όσα υπάρχουν μεταξύ των εταίρων, και κατόπιν επιστρέφονται οι εισφορές.
Αν η εισφορά δεν συνίσταται σε χρήμα, καταβάλλεται η αξία του αντικείμενου της κατά το χρόνο της πραγματοποίησης της.
Αν η εισφορά συνίσταται σε εργασία ή σε χρήση πράγματος δεν αποδίδεται.

'Αρθρο 781: Μετατροπή του ενεργητικού σε χρήμα
Η εταιρική περιουσία μετατρέπεται σε χρήμα, εφόσον αυτό απαιτείται για την εξόφληση των εταιρικών χρεών και για την απόδοση των εισφορών. Η μετατροπή γίνεται κατά τις διατάξεις για την πώληση κοινού πράγματος.

'Αρθρο 782:
Οτι απομένει μετά την εξόφληση των χρεών και την απόδοση των εισφορών, διανέμενται στους εταίρους κατά τον λόγο της μερίδας που έχει ο καθένας στα κέρδη.

'Αρθρο 783: Ανεπάρκεια του ενεργητικού
Αν τα εταιρικά πράγματα δεν αρκούν για την εξόφληση των χρεών και την απόδοση των εισφορών, για ότι λείπει ενέχονται οι εταίροι κατά το λόγο της συμμετοχής τους στις ζημίες. Αν δεν είναι δυνατόν να εισπραχθεί από ένα εταίρο το ελλειμμα που του αναλογεί, ενέχονται γι'αυτό κατά την ίδια αναλογία οι λοιποί εταίροι.

'Αρθρο 784: Προσωπικότητα της αστικής εταιρίας
Η εταιρία του κεφαλαίου αυτού, αν επιδιώκει οικονομικό σκοπό, αποκτά νομική προσωπικότητα εφόσον τηρηθούν οι όροι της δημοσιότητας που ο νόμος τάσσει για το σκοπό αυτό στις ομόρρυθμες εμπορίκές εταιρίες. Η προσωπικότητα αυτής της αστικής εταιρίας εξακολουθεί να υπάρχει ωσότου περατωθεί η εκκαθάριση και για τις ανάγκες της εκκαθάρισης.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΚΟΣΤΟ ΠΕΜΠΤΟ : ΚΟΙΝΩΝΙΑ
'Αρθρο 785: Εννοια
Αν ένα δικαίωμα ανήκει σε περισσοτέρους από κοινού, εφόσον ο νόμος δεν ορίζει διαφορετικά, υπάρχει ανάμεσά τους κοινωνία κατ'ιδανικά μέρη. Σε περίπτωση αμφιβολίας λογίζεται ότι τα μέρη είναι ισα.

'Αρθρο 786: Δικαιώματα του κοινωνού
Κάθε κοινωνός έχει ανάλογη μερίδα στους καρπους του κοινου αντικείμενου.

'Αρθρο 787 :
Κάθε κοινωνός έχει δικαίωμα να κάνει χρήση του κοινού αντικειμένου, εφόσον αυτή δεν εμποδιζει τη σύγχρηση των λοιπών.

'Αρθρο 788: Διοίκηση του κοινού
Η διοίκηση του κοινού ανήκει σε όλους μαζί τους κοινωνικούς. Στις μεταξύ τους σχέσεις ευθύνονται για κάθε πταίσμα. Αν επίκειται κινδυνος, καθένας από αυτούς έχει δικαίωμα, και χωρίς τη συναίνεση των λοιπών, να λάβει τα μέτρα που απαιτούνται για τη συντήρηση του πράγματος.

'Αρθρο 789: Αποφάσεις με πλειοψηφία
Με απόφαση της πλειοψηφίας των κοινωνιών μπορεί να καθοριστεί ο τρόπος της τακτικής διοίκησης και εκμετάλλευσης που αρμόζει στο κοινό αντικείμενο. Η πλειοψηφία υπολογίζεται με βάση το μέγεθος των μερίδων.

'Αρθρο 790: Κανονισμός από το δικαστήριο
Αν η διοίκηση και η χρησιμοποίηση δεν καθορίστηκε με κοινή συμφωνία ή με πλειοψηφία, καθένας από τους κοινωνικούς έχει δικαίωμα να ζητήσει να την κανονίσει το δικαστήριο με τον τρόπο που είναι ο πιο πρόσφορος και συμφέρει περισσότερο σε όλους τους κοινωνούς. Αν υπάρχει ανάγκη, το δικαστήριο μπορεί να διορίσει διαχειριστή.

'Αρθρο 791: Ενέργεια υπέρ και κατά των διαδόχων
Στις περιπτώσεις των δύο προγηούμενων άρθρων η απόφαση των κοινωνών ή του δικαστηρίου ισχύει υπερ και κατά των ειδικών διαδόχων τους.

'Αρθρο 792: Ουσιώδεις μεταβολές και προσθήκες
Ουσιώδης μεταβολή του κοινού αντικειμένου ή δυσανάλογα δαπανηρή προσθήκη σ'αυτό δεν μπορεί να αποφασιστεί από την πλειοψηφία ούτε να απαιτηθεί με αγωγή.
Το δικαίωμα κάθε κοινωνού για την αναλογία του στα ωφελήματα από το κοινό αντικείμενο δεν υπόκειται σε καμία μείωση χωρίς τη συναίνεση του.

'Αρθρο 793: Διάθεση της μερίδας
Κάθε κοινωνος έχει δικαίωμα να διαθέτει το μερίδιο του. Για τη διάθεση ολόκληρου του κοινού αντικειμένου απαιτείται να συμπράξουν όλοι.

'Αρθρο 794: Δαπάνες για το κοινό αντικείμενο
Κάθε κοινωνός ενέχεται απέναντι στους λοιπούς, κατά την αναλογία της μερίδας του, για τα έξοδα της συντήρησης, της διοίκησης και της χρησιμοποίησης του κοινού.

'Αρθρο 795: Δικαιωμα για λύση της κοινωνίας
Κάθε κοινωνος έχει δικαίωμα να απαιτήσει οποτεδήποτε τη λύση της κοινωνίας, εφόσον το δικαίωμα αυτο δεν αποκλείεται από δικαιοπραξία ή από τον προορισμό του κοινού πράγματος για κάποιο διαρκή σκοπό. Με δικαιοπραξία μπορεί να αποκλειστεί η λύση της κοινωνίας το πολύ για δέκα χρόνια.

'Αρθρο 796: Απαγόρευση της λύσης
Η δικαιοπραξία με την οποία αποκλείεται στον κοινωνό για ορισμένο χρόνο η λύση της κοινωνίας ισχύει υπερ και κατά των ειδικών διαδόχων του.

'Αρθρο 797: Πρόωρη λυση για σπουδαίο λόγο
Λύση της κοινωνίας μπορεί να ζητηθεί για σπουδαίο λόγο και πριν από το συμφωνημένο χρόνο. Η συμφωνία που περιορίζει προκαταβολικά το δικαίωμα αυτό είναι άκυρη.

'Αρθρο 798: Διανομή
Η λύση της κοινωνιας επέρχεται με διανομή.

'Αρθρο 799:
Αν δεν συμφωνούν για τη διανομή όλοι οι κοινωνοί, κάθε κοινωνός μπορεί να απαιτήσει δικαστική διανομή κατά τις διατάξεις της πολιτικής δικονομίας.

'Αρθρο 800: Αυτούσια διανομή
Η διανομή γίνεται αυτουσίως, αν το αντικείμενο ή τα αντικείμενα που πρόκειται να διανεμηθούν είναι δυνατόν χωρίς μείωση της αξίας να διαιρεθούν σε ομοειδή μέρη ανάλογα με τις μερίδες των κοινωνών.

'Αρθρο 801: Πλειστηριασμός
Αν το δικαστήριο διέταξε την πώληση με πλειστηριασμό, διανέμεται το εκπλειστηρίασμα. Σε περίπτωση που απαγορεύεται να εκποιηθεί το κοινό σε τρίτον, ο πλειστηριασμός γίνεται μεταξύ των κοινωνών.

'Αρθρο 802: Αμοιβαίες απαιτήσεις από την κοινωνία
Κατά τη δικαστική διανομή κάθε κοινωνός έχει δικαίωμα να απαιτήσει να του πληρωθούν οι αξιώσεις που έχει από την κοινωνία κατά των άλλων κοινωνών από το μέρος που περιέρχεται με τη διανομή στον οφειλέτη. Γι'αυτή την πληρωμή το δικαστήριο μπορεί να διατάξει την πώληση αυτού του μέρους με πλειστηριασμό.

'Αρθρο 803: Δικαιώματα τρίτων στο κοινό πράγμα
Εμπράγματα δικαίωματα τρίτων πάνω στο κοινό πράγμα δεν παραβλάπτονται από τη διανομή, αδιάφορο αν έγινε αυτουσίως ή με πώληση εκούσια ή με πλειστηριασμό.

'Αρθρο 804: Ευθύνη για ελαττώματα του μερους που έλαχε στον κάθε κοινωνό
Για πραγματικά και νομικά ελαττώματα του μέρους του κοινού πράγματος, που περιήλθε με τη διανομή στον κάθε κοινωνό, οι λοιποί κοινωνοί ευθύνονται κατά τις διατάξεις για την πώληση, ανάλογα με τη μερίδα τους.

'Αρθρο 805:
Η αξίωση για τη λύση της κοινωνίας δεν παραγράφεται.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΚΟΣΤΟ ΕΚΤΟ : ΔΑΝΕΙΟ
'Αρθρο 806: Εννοια
Με τη σύμβαση του δανείου ο ένας από τους συμβαλλομένους μεταβιβάζει στον άλλον κατά κυριότητα χρήματα ή άλλα αντικαταστατά πράγματα, και αυτός έχει υποχρέωση να αποδώσει άλλα πράγματα της ίδιας ποσότητας και ποιότητας.

'Αρθρο 807: Χρόνος αποδοσης
Αν δεν ορίστηκε χρόνος για την απόδοση του δανείου ούτε συνάγεται αυτός από τις περιστάσεις, το δάνειο αποδίδεται αφού περάσει ένας μήνας από την καταγγελία του δανειστή ή του οφειλέτη. Αν είναι άτοκο, ο οφειλέτης έχει δικαίωμα να το αποδώσει και χωρίς καταγγελία.

'Αρθρο 808: Υπερημερία
Λόγω υπερημερίας ως προς την απόδοση, ο οφειλέτης χρηματικού δανείου δεν έχει σε καμία περίπτωση, υποχρέωση να καταβάλλει άλλη αποζημίωση εκτός από το νόμιμο ή το συμβατικό τόκο. Αντίθετη συμφωνία είναι άκυρη.

'Αρθρο 809: Υπόσχεση δανείου σε αφερέγγυο πρόσωπο
Εκείνος που υποσχέθηκε την παροχή δανείου εχει δικαίωμα να την αρνηθεί, αν ο δέκτης της υπόσχεσης, έγινε μετά την υπόσχεση αφερέγγυος.
Το ίδιο δικαιωμα έχει αυτός οπυ υποσχέθηκε και όταην η αφερεγγυότητα υπήρχε κατά την υπόσχεση, αυτός όμως την αγνοούσε χωρίς υπαιτιότητα.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΚΟΣΤΟ ΕΒΔΟΜΟ : ΧΡΗΣΙΔΑΝΕΙΟ
'Αρθρο 810: Εννοια
Με τη σύμβαση του χρησιδανείου ο ένας τους συμβαλλομμένους (χρήστης) παραχωρεί στον άλλο τη χρήση πράγματος χωρίς αντάλλαγμα και αυτός (χρησάμενος) έχει υποχρεώση να αποδώσει το πράγμα μετά τη λήξη της σύμβασης.

'Αρθρο 811: Υποχρεώσεις του χρήστη.
Ο χρήστης ευθύνεται μόνο για δόλο και βαριά αμέλεια

'Αρθρο 812:
Ο χρήστης οφείλει αποζημίωση για ελαττώματα του πράγματος, που την υπάρξη τους αποσιώπησε με δόλο.

'Αρθρο 813: Υποχρεώσεις του χρησαμένου
Ο χρησάμενος φέρει τις συνηθισμένες δαπάνες για τη συντήρησ του πράγματος. Για άλλες δαπάνες έχει αξίωση σύμφωνα με τις διατάξεις για τη διοίκηση αλλοτρίων και έχει δικαίωμα αφαίρεσης πριν από την απόδοση του πράγματος.

'Αρθρο 814:
Ο χρησάμενος δεν ευθύνεται για φθορά ή μεταβολές του πράγματος, που προέρχονται από τη συμφωνημένη χρήση.

'Αρθρο 815:
Ο χρησάμενος δεν έχει δικαίωμα να κανει χρήση διαφορετική από τη συμφωνημένη, ούτε να παραχωρήσει χωρίς άδεια του χρήστη τη χρήση του πράγματος σε τρίτον.

'Αρθρο 816: Λήξη
Το χρησιδάνειο αν δεν ορίστηκε η διάρκεια της σύμβασης, λήγει μόλις ο χρησάμενος κάνει χρήση του πράγματος, ή περάσει ο χρόνος κατά τον οποίο μπορούσε να κάνει χρήση.

'Αρθρο 817:
Ο χρήστης έχει δικαίωμα να απαιτήσει το πράγμα και πριν από τη λήξη της σύμβασης, αν ο χρησάμενος το χρησιμοποιεί αντιθετα προς τους όρους της σύμβασης ή αν το χειροτερεύει ή αν το παραχώρησε , χωρίς δικαίωμα σε τρίτον ή αν ο ίδιος ο χρήστης χρειάστηκε επειγόντως το πράγμα και δεν μπορούσε να προβλέψει αυτή την ανάγκη.

'Αρθρο 818:
Το χρησιδάνειο λήγει με το θάνατο του χρησαμένου.

'Αρθρο 819:
Αν ο χρησάμενος παραχώρησε το πράγμα σε τρίτον, ο χρήστης μετά τη λήξη του χρησιδανείου μπορεί να απαιτήσει και εναντίον του τρίτου την απόδοση του πράγματος

'Αρθρο 820: Παραγραφή
Οι αξιώσεις του χρήστη για αποζημίωση λόγω μεταβολών ή φθορών του πράγματος παραγράφονται αφού περάσουν εξι μήνες από τότε που το ανέλαβε σε καθε περίπτωση παραγράφονται μαζί με την αξίωση του χρήστη για ανάληψη του πράγματος.

'Αρθρο 821:
Οι αξιώσεις του χρησαμένου για δαπάνες παραγράφονται αφού περάσουν έξι μήνες από τη λήξη του χρησιδανείου.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΚΟΣΤΟ ΟΓΔΟΟ : ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ
'Αρθρο 822: Εννοια
Με τη σύμβαση της παρακαταθήκης ο θεματοφύλακας παραλαμβάνει από άλλον κινητό πράγμα για να το φυλάει με την υποχρέωση να το αποδωσει όταν του ζητηθεί.
Αμοιβή μπορεί να απαιτηθεί μόνο όταν συμφωνήθηκε η σύναγεται από τις περιστάσεις.

'Αρθρο 823: Υποχρεώσεις του θεματοφύλακα
Ο θεματοφύλακας οφείλει να καταβάλλει την επιμέλεια που καταβάλει στις δικές του υποθέσεις. Αν όμως οφείλεται αμοιβή για τη φύλαξη, ευθύνεται για κάθε πταίσμα.

'Αρθρο 824:
Ο θεματοφύλακας δεν έχει δικαίωμα να μεταχειρίζεται το πράγμα χωρίς την αδεια του παρακαταθέτη.
Επίσης δεν έχει δικαίωμα να καταθέσει το πράγμα σε τρίτον, εκτός αν εξουσιοδοτήθηκε γι'αυτό από τον παρακαταθέτη, ή αν εξαναγκάστηκε από τις περιστάσεις, ή αν συνηθίζεται η περαιτέρω κατάθεση.

'Αρθρο 825:
Ο θεματοφύλακας που κατέθεσε το πράγμα σε τρίτον ευθύνεται, αν το έκανε χωρίς δικαίωμα, για κάθε πταίσμα του τρίτου αν έκανε την κατάθεση έχοντας το σχετικό δικαιωμα, ευθύνεται για πταίσμα ως προς την εκλογή του τρίτου.
Και στις δύο περιπτώσεις ο παρακαταθέτης μπορεί να ασκήσει απευθείας κατά του τρίτου τις αγωγές που έχει εναντίον του ο θεματοφύλακας.

'Αρθρο 826: Υποχρεώσεις του παρακαταθέτη
Ο παρακαθέτης οφείλει να αποδώσει στο θεματοφύλακα ότι αυτός δαπάνησε κανονικά για τη φύλαξη του πράγματος.
Οφείλει επίσης να τον αποζημιώσει για τη ζημία από την παρακαταθήκη, εκτός αν η ζημία αυτη δεν προέρχονται από πταίσμα του.

'Αρθρο 827: Χρόνος απόδοσης
Ο θεματοφύλακας, αν ο παρακαθέτης απαιτεί το πράγμα, οφείλει να το αποδώσει και αν ακόμη δεν έχει περάσει η προθεσμία που ορίστηκε για τη φύλαξη του.

'Αρθρο 828:
Ο θεματοφύλακας δεν έχει δικαιωμα να επιστρέψει το πράγμα που παρακατατέθηκε πριν περάσει η προθεσμία που ορίστηκε, εκτός αν απρόβλεπτα περιστατικά του καθιστούν αδύνατη την ασφαλη φύλαξη του πράγματος για περισσότερο χρόνο χωρίς δική του ζημία.
Αν δεν ορίστηκε προθεσμία για τη φύλαξη, ο θεματοφύλακας μπορεί να επιστρέψει το πράγμα οποτεδήποτε.

'Αρθρο 829: Τόπος απόδοσης
Το πράγμα, εφόσον δεν ορίστηκε διαφορετικά, αποδίδεται στο τόπο όπου φυλάγεται. Ο θεματοφύλακας, δεν έχει υποχρέωση να προσκομίσει το πράγμα στον παρακαταθέτη.

'Αρθρο 830: Ανώμαλη παρακαταθήκη
Η κατάθεση χρημάτων ή άλλων αντικαταστατών πραγμάτων, σε περίπτωση αμφιβολίας λογίζεται ως δάνειο, αν ο θεματοφύλακας έχει την εξουσία να τα χρησιμοποιεί. Σχετικά όμως με το χρόνο και τον τόπο της απόδοσης ισχύουν, σε περίπτωση αμφιβολίας, οι διατάξεις για την παρακαταθήκη.
Ο θεματοφύλακας χρεογράφων δεν έχει εξουσία να τα διαθέτει, αν αυτή δεν του δόθηκε με έγγραφο και ρητά.

'Αρθρο 831: Μεσεγγύση
Αν δύο ή περισσότεροι παρέδωσαν σε τρίτον ένα πράγμα κινητό ή ακίνητο για εξασφάλιση των αμφισβητούμενων ή αβέβαιων δικαιωμάτων τους πάνω σ'αυτό, ο θεματόφύλακας (μεσεγγυούχος) έχει την υποχρέωση να το αποδώσει μόνο με τη συναίνεση όλων ή μετά δικαστική απόφαση.

'Αρθρο 832:
Ο μεσεγγυούχος του προηγούμενου άρθρου ή αυτός που διορίστηκε με δικαστική απόφαση υπόκεινται στις διαταξεις που αφορούν το θεματοφύλακα, εφόσον τα μέρη δεν όρισαν διαφορετικά.

'Αρθρο 833:
Αν το επιβάλλει η φύση του αντικειμένου, ο μεσεγγυούχος έχει υποχρέωση να επιχειρεί και πράξεις διαχείρισης, οπότε εφαρμόζονται ως προς αυτές οι διαταξεις για την εντολή. Αν υπάρχει φανερή ανάγκη, ή αν η διατήρηση του πράγματος είναι αδύνατη, ο μεσεγγυούχος έχει δικαίωμα να το εκποιησει με τον τρόπο που συμφέρει περισσότερο στα μέρη.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΚΟΣΤΟ ΕΝΑΤΟ : ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΞΕΝΟΔΟΧΩΝ
'Αρθρο 834: Εκταση της ευθύνης
Ο ξενοδόχος ευθύνεται για κάθε βλάβη, καταστροφή ή αφαίρεση των πραγμάτων που έφεραν οι πελάτες στο ξενοδοχείο, εκτος αν η ζημία οφείλεται στον ίδιο τον πελάτη ή σε επισκέπτη, συνόδο ή υπηρετή του , ή στην ιδιάζουσα φύση του πράγματος ή σε ανώτερη βία.
Με ξενοδοχεία εξομοιώνονται τα οικοτροφεία, οι κλινικές, οι κλινάμαξες και τα επιβατικά πλοία ή αερόπλοια για το κατάλυμα που παρέχουν στους πελάτες.

'Αρθρο 835: Χρήματα και τιμαλφή
Για χρήματα, χρεόγραφα και τιμαλφή η ευθύνη του ξενοδόχου σύμφωνα με το προηγούμενο άρθρο περιορίζεται στο ποσό των τριάντα χιλιάδων δραχμών για κάθε πελάτη, εκτός αν ο ξενοδόχος γνωρίζοντας την ιδιότητα των πραγμάτων αυτών, ανέλαβε τη φύλαξη τους ή την αποποιήθηκε, καθώς και αν η ζημία προηλθε από πταίσμα του ξενοδόχου ή της οικογενείας ή του προσωπικού του.

'Αρθρο 836: Ζημία που δεν γνωστοποιήθηκε.
Αν ο πελάτης έχοντας πληροφορηθεί τη ζημία, βραδύνει αδικαιολόγητα να την αναγγείλει στον ξενοδόχο, επέρχεται απόσβεση της αξίωσης του για αποζημίωση, εκτός αν είχε παραδώσει τα πράγματα στον ξενοδόχο, ή η ζημία οφείλεται σε πταίσμα του ξενοδόχου, της οικογένειας ή του προσωπικού του.

'Αρθρο 837:Μονομερής γνωστοποίηση για μη υπάρξη ευθύνης
Κάθε μονομερής γνωστοποίηση του ξενοδόχου που αποκλείει ή περιορίζει την ευθύνη του είναι άκυρη.

'Αρθρο 838: Ενέχυρο στα εισκομισθέντα
Ο ξενοδόχος έχει νόμιμο ενέχυρο στα πράγματα που έχει φέρει ο πελάτης στο ξενοδοχείο για τις απαιτήσεις του από τη διαμονή του πελάτη σ'αυτό από τις συναφείς παροχές. Οι διατάξεις για το νόμιμο ενέχυρο του εκμισθωτή ακινήτου εφαρμόζονται αναλόγως.

'Αρθρο 839:
Οι διατάξεις, των προηγουμένων άρθρων εφαρμόζονται αναλόγως και για όσους διατηρούν στάβλους, αποθήκες, αμαξοστάσια, αεροδρόμια ως προς τα ζώα, τις άμαξες , τα αυτοκίνητα, τα αερόπλοια και τα συναφή πράγματα που οι πελάτες φερνουν σ'αυτά.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΑΚΟΣΤΟ : ΙΣΟΒΙΑ ΠΡΟΣΟΔΟΣ
'Αρθρο 840:Εννοια
Η υποχρέωση για ισόβια παροχή χρημάτων ή άλλων αντικαταστατών πραγμάτων σε περιοδικές δόσεις (ισόβια πρόσοδος) μπορεί να συσταθεί για ολόκληρη τη ζωή του δικαιούχου ή του οφειλέτη ή τρίτου. Σε περίπτωση αμφιβολίας λογίζεται ότι έχει συσταθεί για ολόκληρη τη ζωή του δικαιούχου.
Το ποσό που καθορίστηκε για την πρόσοδο δηλωνει, σε περίπτωση αμφιβολίας, το ποσό της προσόδου που πρέπει να καταβάλλεται ετησίως.

'Αρθρο 841: Καταβολή της προσόδου Η πρόσοδος προκαταβάλλεται, αν είναι χρηματική κάθε μήνα, και οποιαδήποτε άλλη σε χρονικές περιόδους που καθορίζονται από το σκοπό της προσόδου.
Αν ο δικαιούχος πεθάνει πριν από το τέλος της περιόδου, για την οποία πρέπει να προκαταβληθεί η πρόσοδος, ο οφειλέτης οφείλει ολοκληρο το ποσό της περιόδου.

'Αρθρο 842: Σύμβαση Η σύμβαση για ισόβια πρόσοδο είναι άκυρη, αν δεν καταρτιστεί ενώπιον συμβολαιογράφου.

'Αρθρο 843: Εκχώρηση και κατάσχεση Ο δικαιούχος προσόδου μπορεί να εκχωρήσει τα δικαιώματα του, εκτός αν ορίστηκε διαφορετικά.
Αυτός που συνιστά πρόσοδο υπέρ άλλου από χαριστική αιτία μπορεί ταυτόχρονα να ορίσει ότι είναι ακατάσχετη.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΑΚΟΣΤΟ ΠΡΩΤΟ : ΠΑΙΓΝΙΟ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΗΜΑ
'Αρθρο 844: Δεν γεννιέται απαίτηση
Από παίγνιο ή από στοίχημα δεν γεννιέται απαίτηση. Το ίδιο ισχύει και για την αφηρημένη υπόσχεση ή αναγνώριση τέτοιας οφειλής, ή για την έκδοση συναλλαγματικής, ή αλλου χρεωστικού ομολόγου για το σκοπό αυτό.

'Αρθρο 845: Οσα καταβλήθηκαν δεν αναζητούνται
Τα χρέη από παίγνιο ή από στοίχημα που καταβλήθηκαν εκούσια και χωρίς δόλο ή αλλο τέχνασμα εκείνου που κέρδισε, δεν αναζητούνται.

'Αρθρο 846:
Απάιτηση από λαχείο γεννιέται μόνο αν η σύσταση του έχει επιτραπεί με νόμο.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΑΚΟΣΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ : ΕΓΓΥΗΣΗ
'Αρθρο 847: Εννοια
Με τη σύμβαση της εγγύησης ο εγγυητής αναλαμβάνει απέναντι στο δανειστή την ευθύνη ότι θα καταβληθεί η οφειλή.

'Αρθρο 848:
Εγγύηση μπορεί να δοθεί και για οφειλή μελλοντική ή υπό αίρεση.

Αρθρο 849: Σύσταση
Η εγγύηση είναι άκυρη, αν δεν δηλωθεί εγγράφως. Η έλλειψη του εγγράφου, καλύπτεται, εφόσον ο εγγυητής εκπλήρωσε την οφειλή.

'Αρθρο 850: Εγγύηση για άκυρη οφειλή.
Η εγγύηση προυποθέτει έγκυρη κύρια οφειλή. Είναι όμως ισχυρή η εγγύηση για οφειλή που συνομολογήθηκε από πρόσωπο ανίκανο ή περιορισμένα ικανό για δικαιοπραξία, αν ο εγγυτής εγγυήθηκε για το πρόσωπο αυτό γνωρίζοντας την ανικανότητα του.

'Αρθρο 851: Εκταση της ευθύνης του εγγυητή.
Ο εγγυητής ευθύνεται για την έκταση που έχει κάθε φορά ή κύρια οφειλή , και ιδίως για τις συνέπειες του πταίσματος ή της υπερημερίας του πρωτοφειλέτη.

'Αρθρο 852:
Ο εγγυητής σε περίπτωση αμφιβολίας, δεν ευθύνεται για παρεπόμενες παροχές που είχαν συμφωνηθεί και ήταν απαιτητές κατά το χρόνο της εγγυήσης. Για τέτοιες παροχές που γίνονται απαιτητές μετά την εγγύηση, ο εγγυητής σε περίπτωση αμφιβολίας ευθύνεται μόνο αν κατά το χρόνο της εγγύησης γνώριζε την ύπαρξη τους.

'Αρθρο 853: Ενστάσεις του εγγυητή
Ο εγγυητής μπορεί να προτείνει εναντίον του δανειστή τις μη προσωπαγείς ενστάσεις του πρωτοφειλέτη, και αν ακόμη αυτός παραιτηθεί απ'αυτές μετά τη συνομολόγηση της εγγύησης.

'Αρθρο 854: Περισσότεροι εγγυητές
Περισσότεροι εγγυητές ευθύνονται εις ολοκληρον και αν ακόμη δεν ανέλαβαν από κοινού την εγγύηση .

'Αρθρο 855: Ενσταση δίζησης
Ο εγγυητής έχει δικαίωμα να αρνηθεί την καταβολη της οφειλής, ωσότου ο δανειστής επιχειρήσει αναγκαστική εκτέλεση εναντίον του πρωτοφειλέτη και αυτή αποβεί άκαρπη (ένσταση δίζησης).

'Αρθρο 856:
Σε περίπτωση εγγύησης που δόθηκε για χρηματική οφειλή, η αναγκαστική εκτέλεση που αναφέρεται στο προηγούμενο άρθρο πρέπει να επιχειρηθεί στα κινητά πράγματα του πρωτοφειλέτη που βρίσκονται στον τόπο της κατοικίας ή της διαμονής του.
Αν ο δικαστής έχει δικαίωμα ενεχύρου ή επίσχεσης σε κινητά πράγματα του πρωτοφειλέτη, πρέπει να επιχειρήσει εκτέλεση και σε αυτά.

'Αρθρο 857:
Ο εγγυτής δεν έχει την ένσταση της δίζησης: 1. Αν παραιτήθηκε απ'αυτήν, και ιδίως αν εγγυήθηκε ως αυτοφειλέτης 2. Αν η δίωξη του πρωτοφειλέτη έγινε σημαντικά δύσκολη λόγω μεταβολής της κατοικίας ή διαμονής του μετά την συνομολόγηση της εγγύησης 3. Αν ο πρωτοφειλέτης κηρύχθηκε σε κατάσταση πτώχευσης και ο δανειστής δεν έχει ενέχυρο σε πράγμα του 4. Αν είναι φανερό ότι η αναγκαστική εκτέλεση εναντίον του πρωτοφειλέτη θα απέβαινε άκαρπη.

'Αρθρο 858: Αναγωγή και υποκατάσταση του εγγυητή.
Ο εγγυητής, εφόσον ικανοποίησε το δανειστή και έχει δικαίωμα αναγωγής εναντίον του πρωτοφειλέτη, υποκαθισταται στα δικαίωματα του δανειστή.

'Αρθρο 859:
Ο εγγυητής που ικανοποίησε το δανειστή δεν έχει αναγωγή, αν παρέλειψε να αντιτάξει βάσιμες ενστάσεις του πρωτοφειλέτη, που γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει.

'Αρθρο 860:
Ο συνεγγυητής που ικανοποίησε το δανειστή έχει αναγωγή εναντίον των λοιπών συνεγγυητών στην έκταση που, σύμφωνα με το άρθρο 487, ευθύνονται μεταξύ τους οι οφειλέτες εις ολόκληρον

'Αρθρο 861: Δικαίωμα του εγγυητή για ασφάλεια
Ο εγγυητής μπορεί να απαιτήσει από τον πρωτοφειλέτη ασφάλεια και πριν ακόμη γίνει απαιτητή η οφειλή :1. Αν χειροτέρεψε η περιουσιακή κατάσταση του πρωτοφειλέτη 2. Αν η δίωξη του πρωτοφειλέτη έγινε σημαντικά δύσκολη λογω μεταβολής της κατοικίας ή της διαμονής του μετά τη συνομολόγηση της εγγύησης 3. Αν ο πρωτοφειλέτης έγινε υπερημέρος 4. Αν ο εγγυητής καταδικάστηκε να καταβάλλει την οφειλή.

'Αρθρο 862: Απόσβεση της εγγύησης
Ο εγγυητής ελευθερώνεται, εφόσον από πταίσμα του δανειστή έγινε αδύνατη η ικανοποίηση του από τον οφειλέτη.

'Αρθρο 863:
Ο εγγυητής ελευθερώνεται, εφόσον ο δανειστής παραιτήθηκε από ασφάλειες που υπήρχαν αποκλειστικά για την απαίτηση του, για την οποία είχε δοθεί η εγγύηση με αποτέλεσμα να ζημιωθεί ο εγγυητής.

'Αρθρο 864:
Οταν η κύρια οφειλή αποσβεστεί, ο εγγυητής ελευθερώνεται, εκτός αν η απόσβεση επήλθε από δικό του πταίσμα.

'Αρθρο 865 :
Αν επήλθε σύγχυση κύριας οφειλής και εγγύησης στο ίδιο πρόσωπο, τα δικαίωματα του δανειστή δεν παραβλάπτονται.

'Αρθρο 866: Εγγύηση για ορισμένο χρόνο.
Εκείνος που εγγυήθηκε για ορισμένο μονο χρόνο ελευθερώνεται από την εγγύηση, αν ο δανειστής δεν επιδιώξει δικαστικώς την απαίτηση του μέσα σε ένα μήνα από την παρόδο αυτού του χρόνου και δεν συνεχίσει τη σχετική διαδικασία χωρίς υπαίτια καθυστέρηση.

'Αρθρο 867: Εγγύηση για αόριστο χρόνο
Εκείνος που εγγυήθηκε για αόριστο χρόνο μπορεί, όταν γίνει απαιτητή η κύρια οφειλή, να αξιώσει από το δανειστή να επιδιώξει δικαστικώς την απαίτηση του μέσα σε ένα μήνα και να συνεχίσει χωρίς υπαίτια κάθυστέρηση τη διαδικασία. Αν ο δανειστής δεν συμμορφωθεί με την αξίωση του εγγυητή, ο εγγυητής ελευθερώνεται.

'Αρθρο 868:
Αν στην περίπτωση του προηγούμενου άρθρου απαιτείται καταγγελία του δανειστή για να γίνει απαιτητή η κύρια οφειλή, ο εγγυητής μπορεί, αφού περάσει ένα έτος αφότου εγγυήθηκε, να αξιώσει από το δανειστή να καταγγείλει και να επιδιώξει δικαστικώς την απαίτηση του μέσα σε ένα μήνα, και να συνεχίσει χωρίς υπαίτια καθυστέρηση τη διαδικασία. Αν ο δανειστής δεν συμμορφωθεί με την αξίωση του εγγυητή, ο εγγυητής ελευθερώνεται.

'Αρθρο 869: Εγγύηση υπέρ εργαζομένου ή εργολάβου
Εκείνος που εγγυήθηκε υπέρ εργαζομένου ή εργολάβου ελευθερώνεται, αν ο δανειστής αμέλησε να ασκήσει στον εργαζόμενο ή στον εργολάβο την επιβαλλόμενη εποπτεία και από την παράλειψη αυτή γεννήθηκε ή αυξήθηκε η οφειλή.

'Αρθρο 870: Εντολή πίστωσης τρίτου
Η εντολή να πιστώσει ο εντολοδόχος στο δικό του όνομα και για δικό του λογαριασμό ένα τρίτο, ισχύει ως εγγύηση για την υποχρέωση του τρίτου από την πίστωση που χορηγήθηκε.
Στην εντολή αυτή εφαρμόζεται αναλογως η διάταξη του άρθρου 849.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΑΚΟΣΤΟ ΤΡΙΤΟ : ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟΣ
'Αρθρο 871: Εννοια
Με τη σύμβαση του συμβιβασμού οι συμβαλλόμενοι διαλύουν με αμοιβαίες υποχωρήσεις μια φιλονικία τους ή μια αβεβαιότητα για κάποια έννομη σχέση. Με αβέβαιη σχέση εξομοιώνεται και η επισφαλής απαίτηση.

'Αρθρο 872: Διάρρηξη
Ο συμβιβασμός μπορεί να ακυρωθεί, αν τα γεγονότα που κατά το περιεχόμενο της σύμβασης αποτέλεσαν τη βάση του συμβιβασμού δεν είναι αληθινά και η φιλονικία ή η αβεβαιότητα δεν θα γεννιόταν, αν οι συμβαλλόμενοι γνώριζαν την κατάσταση.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΑΚΟΣΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ : ΑΦΗΡΗΜΕΝΗ ΥΠΟΣΧΕΣΗ Η ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΧΡΕΟΥΣ
'Αρθρο 873: Εννοια και κύρος
Η σύμβαση με την οποία γίνεται υπόσχεση ή αναγνώριση χρέους, έτσι ώστε να γεννιέται ενοχή ανεξάρτητα από την αίτια του χρέους, είναι έγκυρη αν η υπόσχεση ή η δήλωση για την αναγνώριση, γίνει εγγράφως.
Εγγραφη υπόσχεση ή δήλωση αναγνώρισης, που δεν αναφέρει την αιτία του χρέους, λογίζεται σε περίπτωση αμφιβολίας ότι εγινε με τέτοιο σκοπό.

'Αρθρο 874:
Το εγγραφο που αναφέρει το προηγούμενο άρθρο δεν απαιτείται αν η υπόσχεση ή η αναγνώριση αφορά υπόλοιπο αλληλόχρεου λογαριασμού που έχει κλεισει.

'Αρθρο 875:
Αν η υπόσχεση ή η αναγνώριση αφορά αιτία για την οποία ο νόμος απαιτεί ιδιαίτερο τύπο, είναι άκυρη αν δεν γίνει μ'αυτόν τον τύπο.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΑΚΟΣΤΟ ΠΕΜΠΤΟ : ΕΚΤΑΞΗ
'Αρθρο 876: Εννοια
Με την έκταξη εγχειρίζεται σ'εκείνον, υπέρ του οποίου γίνεται (λήπτη) ένα έγγραφο, με το οποίο εξουσιοδοτείται ο λήπτης να εισπράξει στο όνομα του από τον εκτασσόμενο μια παροχή από χρήματα ή άλλα αντικαταστατά πράγματα και ο εκτασσόμενος να τα καταβάλλει στο λήπτη για λογαριασμό του εκτάσσοντος.

'Αρθρο 877: Αποδοχή από τον εκτασσόμενο
Ο εκτασσόμενος, αν αποδεχτεί την έκταξη απέναντι στο λήπτη, εχει απέναντι του την υποχρέωση να καταβάλλει την παροχή.
Δεν έχει δικαίωμα να αντιτάξει ενστάσεις ούτε από τη σχέση του με τον εκτάσσοντα ούτε από τη σχέση του εκτάσσοντος με το λήπτη. Η αποδοχή γίνεται πάνω στο έγγραφο της έκταξης.

'Αρθρο 878:
Ο εκτασσόμενος έχει υποχρέωση να καταβάλλει την παροχή μόνο όταν του παραδοθεί το έγγραφο της έκταξης.

'Αρθρο 879:
Η απαίτηση του λήπτη κατά του εκτασσομένου από την αποδοχή παραγράφεται μετά τρία χρόνια.

'Αρθρο 880: Δεν έχει υποχρέωση να αποδεχτεί
Ο εντασσόμενος, από μόνο το λόγο ότι είναι τυχόν οφειλέτης του εκτάσσοντος, δεν έχει υποχρέωση να αποδεχτεί την έκταξη ή να καταβάλλει την παροχή που αναγράφεται σ'αυτήν.

'Αρθρο 881: Εκταξη για την εξόφληση χρέους
Αν η έκταξη έγινε για να εξοφληθεί κάποιο χρέος του εκτασσομένου προς τον εκτάσσοντα ή του τελευταίου προς το λήπτη, η εξόφληση αυτή,εφόσον δεν συμφωνήθηκε διαφορετικά, επέρχεται μόνο αφότου ο εκτασσόμενος καταβάλλει στο λήπτη.

'Αρθρο 882: Υποχρεώσεις του λήπτη
Ο λήπτης οφείλει να ειδοποιήσει χωρίς υπαίτια καθυστέρηση τον εκτάσσοντα, αν δεν θέλει ή δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει την έκταξη ή αν ο εκτασσόμενος αρνείται να την αποδεχτεί ή να καταβάλλει την παροχή.

'Αρθρο 883: Ανάκληση της έκταξης
Ο εκτάσσων έχει δικαίωμα απέναντι στον εκτασσόμενο να ανακαλέσει την έκταξη, εφόσον ο εκτασσόμενος δεν την αποδέχτηκε απέναντι στο λήπτη ή δεν κατέβαλε την παροχή.
Αν ο εκτάσσων κηρύχθηκε σε πτώχευση, η έκταξη που δεν έγινε ακόμη αποδεκτή λογίζεται ότι ανακλήθηκε.

'Αρθρο 884: Θάνατος ή ανικανότητα του ενός.
Η έκταξη δεν αποσβήνεται, αν πεθάνει ή γίνει αργότερα ανίκανος για δικαιοπραξία ο εκτάσσων, ο εκτασσόμενος ή ο λήπτης.

'Αρθρο 885: Μεταβίβαση της έκταξης.
Ο λήπτης έχει δικαίωμα να μεταβιβάσει με σύμβαση την έκταξη σε άλλον.
Ο εκτάσσων μπορεί να αποκλείσει αυτή τη μεταβίβαση.
Απέναντι όμως στον εκτασσόμενο ο αποκλεισμός αυτός ισχύει μόνο αν προκύπτει από το έγγραφο της έκταξης ή αν γνωστοποίηθηκε στον εκτασσόμενο πριν από την αποδοχή της έκταξης ή πριν από την καταβολής.

'Αρθρο 886:
Η δήλωση για τη μεταβίβαση που προβλεπει το προηγούμενο άρθρο απαιτείται να είναι έγγραφη και μπορεί να γίνει και πάνω στο έγγραφο της έκταξης. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να παραδοθεί στο νέο λήπτη και το έγγραφο της έκταξης.

'Αρθρο 887:
Αν ο εκτασσόμενος αποδεχτεί την έκταξη απέναντι στο νέο από τη μεταβίβαση λήπτη, δεν έχει δικαίωμα να αντιτάξει εναντίον του ενστάσεις από την έννομη σχέση του με τον προηγούμενο λήπτη.
Κατά τα λοιπά στη μεταβίβαση της έκταξης ισχύουν αναλόγως οι διατάξεις για την εκχώρηση.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΑΚΟΣΤΟ ΕΚΤΟ : ΑΝΩΝΥΜΑ ΧΡΕΟΓΡΑΦΑ
'Αρθρο 888: Εννοια
Οποιος υπέγραψε έγγραφο που περιέχει υπόσχεσή του για κάποια παροχή στον κομιστή του εγγράφου (ανώνυμο χρεώγραφο), έχει υποχρέωση να καταβάλει στον κομιστή την παροχή, εκτός αν αυτός δεν έχει δικαίωμα να διαθέτει τον τίτλο.

'Αρθρο 889: Καταβολή σε κομιστή που δεν διακαιούται
Ο οφειλέτης, ελευθερώνεται καταβάλλοντας στον κομιστή του χρεογράφου, και αν ακόμη ο κομιστής δεν έχει δικαίωμα να το διαθέτει, εκτός αν πληρώνοντας ενέργησε αντίθετα προς την καλή πίστη και τα συναλλακτικά ήθη.

'Αρθρο 890: Κυκλοφορία τίτλου χωρίς τη θέληση του οφειλέτη
Ο οφειλέτης υποχρεώνεται από τον τίτλο και αν ακόμη ο τίτλος του αφαιρέθηκε με κλοπή ή χάθηκε ή έχει τεθεί με άλλο τρόπο σε κυκλοφορία χωρίς τη θέληση του.

'Αρθρο 891: Κυκλοφορία μόνο με ειδικό νομο
Τα ανώνυμα χρεόγραφα που εκδόθηκαν στην Ελλάδα και περιέχουν υπόσχεση πληρωμής ορισμένου χρηματικού ποσού, μπορούν να τεθούν σε κυκλοφορία μόνο στις περιπτώσεις όπου το επιτρέπει ειδικά ο νομος. Ο τίτλος που κυκλοφόρησε κατα παράβαση αυτής της διάταξης είναι άκυρος. Εκείνος που τον υπέγραψε ενέχεται για τη ζημία που προξενήθηκε στον κομιστή από την έκδοση.

'Αρθρο 892: Ενστάσεις κατά του κομιστή
Ο οφειλέτης έχει δικαίωμα να προτείνει κατά του κομιστή μόνο ενστάσεις ακυρότητας του τίτλου, ή ενστάσεις που προκύπτουν από τον ίδιο το έγγραφο, ή που ανήκουν στον οφειλέτη κατά του κομιστή προσωπικώς.

'Αρθρο 893: Πληρωμή μόνο με την παράδοση του τίτλου
Ο οφειλέτης έχει υποχρέωση παροχής μόνο αν του παραδοθεί ο τίτλος. Με την παράδοση ο οφειλέτης αποκτά αυτοδικαίως την κυριότητα του τίτλου και αν ακομη ο κομιστής δεν είχε δικαίωμα να τον διαθέσει.

'Αρθρο 894 : Φθορά του τίτλου
Αν ο τίτλος, εξαιτίας φθοράς ή αλλοίωσης, έγινε ακατάλληλος για κυκλοφορία, το ουσιώδες του όμως περιέχομενο και τα διακριτικά του σημεία μπορούν ακόμη να διαγνωστούν, ο κομιστής του έχει δικαίωμα να απαιτήσει από τον οφειλέτη την έκδοση νέου τίτλου, παραδίδοντας του ταυτόχρονα εκείνον που έχει φθαρεί. Η δαπάνη βαρύνει τον κομιστή.

'Αρθρο 895: Κλοπή, απώλεια κλπ. του τίτλου
Σε περίπτωση κλοπής, απώλειας ή καταστροφής του ανώνυμου χρεογράφου, ο μέχρι τότε κομιστής του μπορεί, εφόσον δεν ορίζεται σ'αυτό το αντίθετο, να ζητήσει από το δικαστήριο να κηρύξει, με τη διαδικασία που ορίζει ο νόμος, τον τίτλο ανίσχυρο ή να απαγορεύσει στον οφειλέτη να πληρώσει σ'εκείνον που τον παρουσιάζει. Η διάταξη αυτή δεν εφαρμόζεται στα τοκομερίδια, στα μερισματόγραφα, καθώς και στα άτοκα γραμμάτια που είναι πληρωτέα ενόψει.

'Αρθρο 896:
Εκείνος που προκάλεσε, σύμφωνα με το προηγούμενο αρθρο, τηνκήρυξη του χρεογράφου ως ανίσχυρου, εκτός από το δικαίωμα αν ασκήσει την αξίωση του δυνάμει του χρεογράφου, έχει και το δικαίωμα να απαιτήσει από τον οφειλέτη να εκδώσει νέο τίτλο. Η δαπάνη βαρύνει εκείνον που το ζητεί.

'Αρθρο 897: Τοκομερίδια
Τα τοκομερίδια του ανωνυμου χρεογράφου, εφόσον δεν ορίζεται σ'αυτά το αντίθετο, εξακολουθούν να ισχύουν και αν ακόμη αποσβεστεί ή κυρια απαίτηση ή αρθεί ή μεταβληθεί η υποχρέωση πληρωμής τόκου.
Εφόσον κατά την εξόφληση του κύριου τίτλου δεν αποδίδονται τέτοια τοκομερίδια, ο οφειλέτης έχει δικαίωμα να παρακρατήσει το ποσό που αναγράφεται σ'αυτά εωσότου συμπληρωθεί ο χρόνος της παραγραφής.

'Αρθρο 898:
Σε περίπτωση κλοπής, απώλειας ή καταστροφής τοκομεριδίων ή μερισματογράφων ο μέχρι τότε κομιστής έχει δικαιωμα να απαιτήσει από τονοφειλέτη την πληρωμή, αν πριν από τη λήξη τους τον ειδοποίησε για την κλοπή, την απώλεια ή την καταστροφή και κανείς άλλος δεν τα παρουσίασε για πληρωμή ούτε άσκησε σχετική αγωγή.
Η αξίωση της προηγούμενης παραγράφου μπορεί να αποκλειστεί με αντίθετη ρήτρα διατυπωμένη πάνω στο τοκομερίδιο ή στο μερισματόγραφο.

'Αρθρο 899:
Στην περίπτωση που εκδίδονται νέα τοκομερίδια ή μερισματόγραφα ανώνυμου χρεογράφου, αυτά παραδίδονται στον κομιστή του ειδικού στελέχους της ανανέωσης. Αν ο κομιστής του ανώνυμου χρεογράφου εναντιώνεται στην παράδοση, παραδίδονται σ'αυτόν.
Οι διατάξεις της προηγουμενης παραγράφου δεν εφαρμόζονται αν έχει οριστεί διαφορετικά πάνω στο στέλεχος της ανανέωσης.

'Αρθρο 900: Μετατροπή του ανώνυμου τίτλου σε ονομαστικό Το ανώνυμο χρεόγραφο μπορεί να μετατραπεί σε ονομαστικό υπερ ορισμένου δικαιούχου μόνο από τον οφειλετη. Ο οφειλετης δεν έχει τέτοια υποχρέωση.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΑΚΟΣΤΟ ΕΒΔΟΜΟ : ΕΠΙΔΕΙΞΗ ΠΡΑΓΜΑΤΟΣ
'Αρθρο 901: Περιπτώσεις
Οποιος έχει σχετικά με κάποιο πράγμα αξίωση εναντίον του κατόχου του, έχει δικαιωμα να απαιτήσει απ'αυτόν να επιδείξει το πράγμα, αν η επίδειξη είναι αναγκαία για την άσκηση της αξίωσης.

'Αρθρο 902:
Οποιος έχει έννομο συμφέρον να πληροφορηθεί το περιεχόμενο ενός εγγράφου που βρίσκεται στην κατοχή άλλου έχει δικαίωμα να απαιτήσει την επίδειξη ή και αντίγραφο του, αν το έγγραφο συντάχθηκε για το συμφέρον αυτού που το ζητεί, ή πιστοποιεί έννομη σχέση που αφορά και αυτόν, ή σχετίζεται με διαπραγματεύσεις που έγιναν σχετικά με τέτοια έννομη σχέση είτε απευθείας από τον ίδιο είτε για το συμφέρον του, με τη μεσολάβηση τρίτου.

'Αρθρο 903: Πως γίνεται
Η επίδειξη του πράγματος ή του εγγράφου γίνεται στον τόπο όπου βρίσκεται κατά το χρόνο της αίτησης, εκτός αν ο ένας ή άλλος αξιώσει για σπουδαίο λόγο την επίδειξη αλλού.
Ο κίνδυνος και οι δαπάνες της επίδειξης βαρύνουν εκείνον που την αξιώνει.
Ο κάτοχος μπορεί να αντιτάξει άρνηση, εφόσον δεν προκαταβάλλονται οι δαπάνες και δεν παρέχεται ασφάλεια για ενδεχόμενη ζημία

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΑΚΟΣΤΟ ΟΓΔΟΟ : ΑΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΟΣ ΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ
'Αρθρο 904: Εννοια
Οποιος έγινε πλουσιοτέρος χωρίς νόμιμη αιτία από την περιουσία ή με ζημία άλλου έχει υποχρέωση να αποδώσει την ωφέλεια. Η υποχρέωση αυτή γεννιέται ιδίως σε περίπτωση παροχής αχρεώστητης ή παροχής για αιτία που δεν επακολούθησε ή εληξε η αιτία παράνομη ή ανήθικη.
Με παροχή εξομοιώνεται και η συμβατική αναγνώριση ότι υπάρχει ή δεν υπάρχει χρέος.

'Αρθρο 905: Απαίτηση αχρεωστήτου
Η απαίτηση αχρεωστήτου αποκλειεται αν ο λήπτης της παροχής αποδείξει ότι αυτός που κατέβαλε γνώριζε ότι δεν υπήρχε το χρέος.
Το χρέος που καταβλήθηκε πριν από την λήξη του δεν αναζητείται. Επίσης δεν αναζητούνται οι καρποί του ενδιάμεσου χρόνο.

'Αρθρο 906:
Η απαίτηση αχρεωστήτου αποκλειέται για ότι καταβλήθηκε από ιδιαίτερο ηθικό καθήκον ή από λογους ευπρέπειας.

'Αρθρο 907: Απαίτηση παροχής από αισχρή αιτία
Παροχή που έγινε για ανήθικη αιτία δεν αναζητείται, αν η ανήθικη αιτία αφορά και το δότη.
Η διάταξη αυτή δεν ισχύει αν η παροχή αυτή συνίσταται σε συνολόγηση υποχρέωσης. Οτι όμως δόθηκε για να εκπληρωθεί αυτή η υποχρέωση δεν αναζητείται.

'Αρθρο 908: Εκταση της ευθύνης του λήπτη
Ο λήπτης οφείλει να αποδώσει το πράγμα που έλαβε ή το αντάλλαγμα που τυχόν έλαβε απ'αυτό.
Οφείλει επίσης να αποδώσει και τους καρπούς που συνέλεξε καθώς και οτιδήποτε απέκτησε από το πράγμα.

'Αρθρο 909:
Η υποχρέωση για απόδοση κατά το προηγούμενο άρθρο αποσβήνεται, εφόσον ο λήπτης δεν είναι πια πλουσιότερος κατά το χρόνος της επίδοσης της αγωγής.

'Αρθρο 910:
Από την επίδοση της αγωγής ο λήπτης ευθυνεται κατά τις γενικές διατάξεις των άρθρων 346 και 348.

'Αρθρο 911:
Ο λήπτης ευθύνεται σαν να είχε επιδοθεί η αγωγή,: 1. σε περίπτωση απαίτησης αχρεωστήτου, εφόσον γνώριζε ή αφότου έμαθε την ανυπαρξία του χρέους 2. σε περίπτωση απαίτησης για παράνομη ή ανήθικη αιτία.

'Αρθρο 912:
Σε περίπτωση απαίτησης για αιτία που δεν επακολούθησε ή έληξε ο λήπτης, αφότου όφειλε να προβλέψει την αναζήτηση,ευθύνεται για ότι έλαβε σαν να είχε επιδοθεί η αγωγή.
Ο λήπτης έχει την υποχρεώση να αποδώσει καρπούς μόνο αφότου μάθε ότι η αιτία δεν επακολούθησε ή έληξε.

'Αρθρο 913:
Εφόσον ο λήπτης δεν ευθύνεται σε απόδοση, επειδή ότι περιήλθε σ'αυτόν χωρίς αιτία το προσπόρισε σε τρίτον με χαριστική πράξη, ο δότης μπορεί να αναζητήσει από τον τρίτο ότι περιήλθε σ'αυτόν.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΑΚΟΣΤΟ ΕΝΑΤΟ : ΑΔΙΚΟΠΡΑΞΙΕΣ
'Αρθρο 914: Εννοια
Οποιος ζημιώσει άλλον παράνομα και υπαίτια έχει υποχρέωση να τον αποζημιώσει.

'Αρθρο 915: Περιπτώσεις μη καταλογισμού
"Δεν ευθύνεται όποιος ζημίωσε άλλον χωρίς να έχει συνείδηση των πράξεων του ή ενώ βρισκόταν σε ψυχική ή διανοητική διαταραχή που περιόριζε αποφασιστικά τη λειτουργία της κρίσης και της βούλησής του" (αντικ. της παρ.α' από το άρθρο 20 του Ν. 2447/96, ΦΕΚ-278 Α').
Οποιος κατά την επαγωγή της ζημίας εφερε τον εαυτόν του σε τέτοια κατάσταση με χρήση οινοπνευματωδών ποτών ή άλλων παραπλησίων μέσων, ευθένεται για τη ζημία, εκτός αν περιήλθε στην κατάσταση αυτή χωρίς υπαιτιότητα του.

'Αρθρο 916:
Οποιος δεν έχει συμπληρώσει το δέκατο έτος της ηλικίας του δεν ευθύνεται για τη ζημία που προξένησε.

'Αρθρο 917:
Οποιος έχει συμποληρώσει το δέκατο όχι όμως το δέκατο τέταρτο έτος της ηλικίας του ευθύνεται για τη ζημία που προξένησε, εκτός αν ενέργησε χωρίς διαρκιση. Το ίδιο ισχύει και για τους κωφαλάλους.

'Αρθρο 918 :
Αυτός που προξένησε τη ζημία, εφόσον κατά τις διατάξεις των άρθρων 915 εώς 917 δεν έχει ευθύνη, μπορει να καταδικαστεί από το δικαστήριο, ύστερα από εκτίμηση της κατάστασης των μερών, σε εύλογη αποζημίωση,αν η ζημία δεν μπορεί να καλυφθεί από αλλού.

'Αρθρο 919: Προσβολή των χρηστών ηθών.
Οποιος με πρόθεση ζημίωσε άλλον κατά τρόπο αντίθετο προς τα χρηστά ήθη έχει υποχρέωση να τον αποζημίωσει .

'Αρθρο 920: Δυσφημηστικές διαδόσεις Οποιος, γνωρίζοντας ή υπαίτια αγνοώντας υποστηρίζει ή διαδίδει αναληθείς ειδήσεις που εκθέτουν σε κίνδυνο την πίστη, το επάγγελμα, ή το μέλλον άλλου, έχει την υποχρέωση να τον αποζημιώσει.

'Αρθρο 921 :
(Καταργήθηκε με το άρθρο 7 ν.1329/83).

'Αρθρο 922: Ευθύνη του προστήσαντος
Ο κύριος ή ο προστήσας κάποιον άλλον σε μια υπηρεσία ευθύνεται για τη ζημία που ο υπηρέτης ή ο προστηθείς προξένησε σε τρίτον παράνομα κατά την υπηρεσία του.

"'Αρθρο 923 : Ευθύνη εκείνου που εποπτεύει άλλον
'Οποιος έχει την εποπτεία ανηλίκου ή ενηλίκου ο οποίος τελεί υπό δικαστική συμπαράσταση ευθύνεται για τη ζημία που τα πρόσωπα αυτά προξενούν παράνομα σε τρίτον, εκτός αν αποδείξει ότι άσκησε την προσήκουσα εποπτεία ή ότι η ζημία δεν μπορούσε να αποτραπεί.
Την ίδια ευθύνη έχει και όποιος ασκεί την εποπτεία με σύμβαση" (αντικ. του άρθρου 923 από το άρθρο 21 του Ν. 2447/96, ΦΕΚ-278 Α').

'Αρθρο 924: Ευθύνη του κατόχου ζώου
Ο κάτοχος ζώου ευθύνεται για τη ζημία που προξενήθηκε απ αυτό σε τρίτον.
Αν η ζημία έγινε από κατοικίδιο ζώο που χρησιμοποιείται για το επάγγελμα, τη φύλαξη της κατοικίας ή τη διατροφή του κατόχου του, αυτός δεν ευθύνεται, αν αποδείξει ότι δεν του βαρύνει κανένα πταίσμα ως προς τη φύλαξη και την εποπτεία του ζώου.

'Αρθρο 925: Πτώση κτίσματος ή άλλου έργου
Ο κύριος ή νομέας κτίσματος ή άλλου έργου που συνέχεται με το έδαφος ευθύνεται για τη ζημία που προξενήθηκε σε τρίτον εξαιτίας ολικής ή μερικής πτώσης του, εκτός αν αποδείξει ότι η πτώση δεν οφείλεται σε ελαττωματική κατασκευή ή σε πλημμελή συντήρηση του.

'Αρθρο 926: Ζημία από περισσοτέρους
Αν από κοινή πράξη περισσοτέρων προήλθε ζημία ή αν για την ίδια ζημία ευθύνονται παράλληλα περισσότεροι, ενέχονται όλοι εις ολόκληρον. Το ίδιο ισχύει και αν έχουν ενεργήσει περισσότεροι συγχρόνως ή διαδοχικά και δεν μπορεί να εξακριβωθεί τίνος η πράξη επέφερε τη ζημία.

'Αρθρο 927:Αναγωγή μεταξύ τους
Εκεινος που κατά το προηγούμενο άρθρο κατέβαλε ολόκληρη την αποζημίωση έχει δικαίωμα αναγωγής κατά των λοιπων. Το δικαστήριο προσδιορίζει το μετρο της μεταξύ τους ευθύνης ανάλογα με το βαθμό του πταίσματος κάθε ένα. Αν δεν μπορεί να εξακριβωθεί ο βαθμός αυτός, η ζημία κατενέμεται μεταξύ όλων σε ίσα μέρη.

'Αρθρο 928: Σε περίπτωση θανάτωσης
Σε περίπτωση θανάτωσης προσώπου ο υπόχρεος οφείλει να καταβάλλει τα νοσήλια και τα έξοδα της κηδείας σ'εκείνον που κατά το νόμο βαρύνεται μ'αυτά.
Εχει επίσης την υποχρέωση να αποζημίωσει εκείνον που κατά το νομο είχε δικαίωμα να απαιτεί από το θύμα διατροφή ή παροχή υπηρεσιών.

'Αρθρο 929: Σε περίπτωση βλάβης του σώματος ή της υγείας.
Σε περίπτωση βλάβης του σώματος ή της υγείας προσωπου η αποζημίωση περιλαμβάνει εκτός από τα νοσήλια και τη ζημία που έχει ήδη επέλθει, οτιδήποτε ο παθών θα στερείται στο μέλλον ή θα ξοδεύει επιπλέον εξαιτίας της αύξησης των δαπανών του. Υποχρέωση αποζημίωσης υπάρχει και προς το τρίτο, ο οποίος είχε κατά το νόμο δικαίωμα να απαιτήσει την παροχή υπηρεσιών από τον παθόντα και τις στερείται.

'Αρθρο 930:
Η αποζημίωση των δύο προηγουμένων άρθρων πουο αναφέρεται στο μέλλον καταβάλλεται σε χρηματικές δόσεις κατά μήνα.
Οταν υπάρχει σπουδαίος λόγος η αποζημίωση μπορεί να επιδικαστεί σε κεφάλαιο εφάπαξη.
Ο οφειλέτης της αποζημίωσης μπορεί κατά τις παριστάσεις να υποχρεωθεί να παράσχει ασφάλεια.
Η αξίωση αποζημίωσης δεν αποκλείεται από το λόγο ότι κάποιος άλλος έχει την υποχρέωση να αποζημίωσει ή να διατρέφει αυτόν που αδικήθηκε.

'Αρθρο 931:
Η αναπηρία ή η παραμόρφωση που προξενήθηκε στον παθόντα λαμβάνεται ιδιαίτερα υπόψη κατά την επιδίκαση της αποζημίωσης, αν επιδρά στο μέλλον του.

'Αρθρο 932: Ικανοποίηση της ηθικής βλάβης
Σε περίπτωση αδικοπραξίας ανεξάρτητα από την αποζημίωση για την περιουσιακή ζημία, το δικαστήριο μπορεί να επιδικάσει εύλογη κατά την κρίση του χρημτική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης. Αυτό ισχύει ιδίως για εκείνον που επαθε προσβολή της υγείας, της τιμής ή της αγνείας του ή στερήθηκε την ελευθερία του. Σε περίπτωση θανάτωσης προσώπου η χρηματική αυτή ικανοποίηση μπορεί να επιδικαστεί στην οικογένεια του θύματος λογω ψυχικής οδύνης.

'Αρθρο 933:
Η αξίωση του προηγούμενου άρθρου δεν εκχωρείται ούτε κληρονομείται, εκτός αν αναγνωρίστηκε με σύμβαση ή επιδόθηκε γι'αυτήν αγωγή.

'Αρθρο 934: Παράνομη αφαίρεση πράγματος
Οποιος οφείλει πράγμα που αφαιρέθηκε με παράνομη πράξη είναι υπερήμερος από το χρόνο της αφαίρεσης.

'Αρθρο 935:
Ο οφειλέτης αποζημίωσης για τη αφαίρεση πράγματος έχει για τις δαπάνες που έκανε σ'αυτό αξίωση κατά τις διατάξεις για τη διεκδίκηση πράγματος.

'Αρθρο 936: Αποζημίωση για την αφαίρεση ή βλάβη πράγματος
Οποιος οφείλει αποζημίωση για την αφαίρεση ή βλάβη πράγματος ελευθερώνεται καταβάλλοντας την σ'αυτόν που ήταν νομέας του πράγματος κατά το χρόνο της αφαίρεσης ή βλάβης, εκτος αν γνωρίζει ή υπαίτια αγνοεί ότι τρίτος έχει κυριότητα ή άλλο δικαίωμα πάνω σ'αυτό.

'Αρθρο 937 : Παραγραφή
Η απαίτηση από αδικοπραξία παραγράφεται μετά πενταετία αφότου ο παθών έμαθε τη ζημία και τον υπόχρεο σε αποζημίωση, σε κάθε όμως περίπτωση η απαίτηση παραγράφεται μετά την πάροδο είκοσι ετών από την πράξη.
Αν η αδικοπραξία αποτελεί συνάμα κολάσιμη πράξη που κατά τον ποινικό νομο υπόκεινται σε μακρότερη παραγραφή, αυτή ισχύει και για την απαίτηση αποζημίωσης.

'Αρθρο 938: Ευθύνη για ότι περιήλθε
Οποιος οφείλει αποζημίωση από αδικοπραξία έχει την υποχρέωση κατά τις διατάξεις για τον αδικαιολόγητο πλουτισμό, να αποδώσει ότι περιήλθε σ'αυτόν ακόμη και αν η απαίτηση από την αδικοπραξία έχει παραγραφεί.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΟ : ΚΑΤΑΔΟΛΙΕΥΣΗ ΤΩΝ ΔΑΝΕΙΣΤΩΝ
'Αρθρο 939: Οροι της διάρρηξης
Οι δανειστές έχουν το δικαίωμα να απαιτήσουν κατά τους όρους των επομένων άρθρων τη διάρρηξη κάθε απαλλοτρίωσης που έγινε από τον οφειλέτη προς βλάβη τους, εφόσον η υπόλοιπη περιουσία δεν αρκεί για την ικανοποίηση τους.

'Αρθρο 940: Περιπτώσεις
Δεν αποτελεί απαλλοτρίωση η αποποίηση από τον οφειλετη κληρονομίας ή κληροδοσίας.
Δεν θεωρείται απαλλοτρίωση η καταβολή ληξιπρόθεσμου χρέους.
Η δόση αντί καταβολής είναι απαλλοτρίωση.

'Αρθρο 941: Γνώση του τρίτου
Η απαλλοτρίωση υπόκειται σε διάρρηξη, αν αυτός υπέρ του οποίου έγινε (τρίτος) γνώριζε ότι ο οφειλέτης απαλλοτρίωνει προς βλάβη των δανειστών του.
Τεκμαίρεται ότι ο τρίτος το γνωρίζει, αν κατά την απαλλοτρίωση είναι σύζυγος του οφειλέτη ή συγγενής του σε ευθεία γραμμή ή συγγενής του σε πλάγια γραμμή εξ αίματος έως και τον τρίτο βαθμό ή από αγχιστεία εως το δεύτερο. Το τεκμήριο δεν ισχύει αν περασε ένα έτος από την απαλλοτρίωση έως την έγερση της αγωγής.

'Αρθρο 942:
Σε περίπτωση απαλλοτρίωσης από χαριστική αιτία δεν απαιτείται η κατά το προηγούμενο άρθρο γνώση του τρίτου.

'Αρθρο 943: Αποτελέσματα της διάρρηξης
Το αποτέλεσμα της διάρρηξης είναι ότι ο τρίτος έχει την υποχρέωση να αποκαταστήσει τα πράγματα στην κατάσταση που ήταν. Η διαρρηξη ενεργεί μόνο υπέρ των δανειστών που προσέβαλαν την απαλλοτρίωση.
Σε περίπτωση απαλλοτρίωσης από χαριστική αιτία ο τρίτος, αν ήταν καλόπιστος ευθύνεται μόνο κατα τις διατάξεις για τον αδικαιολόγητο πλουτισμό.

'Αρθρο 944: Ειδικοί διάδοχοι του τρίτου
Οι δανειστές έχουν το δικαίωμα να εγείρουν την αγωγή διάρρηξης, που τους ανήκει κατά του τρίτου, και εναντίον ειδικού διαδόχου του, αν αυτός, όταν αποκτούσε από τον τρίτο, γνώριζε το δόλο του οφειλέτη. Η γνώση αυτή τεκμαιρεται αν ο ειδικός διάδοχος, όταν απέκτησε από τον τρίτο, είχε με τον οφειλέτη τη σχέση του άρθρου 941 παρ. 2 και δεν είχε περάσει ένα έτος από την απαλλοτρίωση του οφειλέτη εως την έγερση της αγωγής.

'Αρθρο 945:
Οι δανειστές έχουν το δικαίωμα να εγείρουν την αγωγή διάρρηξης, που τους ανήκει κατά του τριτου, εναντίον ειδικού διαδόχου του από χαριστική αιτία, χωρίς να απαιτείται η γνώση του τελευταίου κατά το προηγούμενο άρθρο. Η διάταξη του άρθρου 943 παρ. 2 εφαρμόζεται και εδώ.

'Αρθρο 946: Παραγραφή Η αγωγή διάρρηξης παραγράφεται όταν περάσουν πέντε έτη από την απαλλοτρίωση.

ΒΙΒΛΙΟ ΤΡΙΤΟ : ΕΜΠΡΑΓΜΑΤΟ ΔΙΚΑΙΟ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ : ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΠΑΝΩ Σ'ΑΥΤΑ ΓΕΝΙΚΩΣ
'Αρθρο 947: Εννοια
Πράγματα, κατά την έννοια του νόμου, είναι μόνο ενσώματα αντικείμενα.
Πράγματα λογίζονται και οι φυσικές δυνάμεις ή ενέργειες, ιδίως το ηλεκτρικό ρεύμα και η θερμότητα, εφόσον υπόκεινται σε εξουσίαση, όταν περιορίζονται σε ορισμένο χώρο.

'Αρθρο 948: Κινητά και ακίνητα
Ακίνητα πράγματα είναι το έδαφος και τα συστατικά του μέρη.
Κινητά είναι όσα δεν είναι ακίνητα.

'Αρθρο 949:
Οπου στο νόμο ή δικαιοπραξία γίνεται διάκριση ανάμεσα στην ακίνητη περιουσία ενός προσώπου, ως σύνολο, και στην κινητή περιουσία του, στα ακίνητα περιλαμβάνεται και η επικαρπία ακινήτου, καθώς και οι πραγματικές δουλείες πάνω σε ακίνητα, ενώ στα κινητά περιλαμβάνονται και όλες οι απαιτήσεις.

'Αρθρο 950: Aντικαταστατά
Αντικαταστατά πράγματα είναι τα κινητά που προσδιορίζονται συνήθως στις συναλλαγές με αριθμό, μέτρο ή σταθμά.

'Αρθρο 951: Αναλωτά
Αναλωτά πράγματα είναι τα κινητά των οποίων η χρήση, σύμφωνα με τον προορισμό τους, συνίσταται στην κατανάλωση.

'Αρθρο 952:
Αναλωτά είναι και τα κινητά των οποίων η χρήση, σύμφωνα με τον προορισμό τους, συνίσταται στην εκποιηση. Τέτοια είναι ιδίως τα νομίσματα, τα τραπεζικά γραμμάτια, τα τοκομερίδια ή τα μερισματόγραφα που έχουν λήξει, καθώς και τα κινητά τα οποια, αν και δεν είναι από τη φυση τους αναλωτά, αποτελούν μέρος εμπορικού καταστήματος ή ομάδας πραγμάτων και προορίζονται να εκποιηθούν χωριστά.

'Αρθρο 953: Συστατικό
Συστατικό μέρος πράγματος, που δεν μπορεί να αποχωριστεί από το κύριο πράγμα χωρίς βλαβη αυτού του ίδιου ή του κύριου πράγματος ή χωρίς αλλοίωση της ουσίας ή του προορισμού τους δεν μπορεί να είναι χωριστά αντικείμενο κυριότητας ή άλλου εμπράγματου δικαιώματος.

'Αρθρο 954:
Συστατικά του ακινήτου με την έννοια του προηγουμένου άρθρου είναι και 1. τα πράγματα που έχουν συνδεθεί σταθερά με το έδαφος, ιδίως οικοδομήματα 2. τα προιόντα του ακινήτου εφόσον συνέχονται με το έδαφος 3. το νερό κάτω από το έδαφος και η πηγή 4. οι σπόροι μόλις σπαρθούν και τα φυτά μόλις φυτευτούν.
Συστατικά του οικοδομήματος είναι όλα τα κινητά πυ χρησιμοποιήθηκαν για την ανεγερση του ή συναρμόστηκαν σ'αυτό.

'Αρθρο 955:
Πραγματα που έχουν συνδεθεί με το έδαφος για παροδικό μόνο σκοπό δεν θεωρούνται συστατικά του ακινήτου. Το ίδιο ισχύει και για τα οικοδομηματα ή κτίσματα γενικώς που αναεγέρθηκαν σε ξένο ακίνητο από αυτόν που έχει εμπράγματο δικαίωμα πάνω σ'αυτό για την άσκηση αυτού του δικαιωματος του.
Κινητά πράγματα προσαρμοσμένα στο οικοδόμημα για παροδικό μονο σκοπό δεν θεωρούνται συστατικά του οικοδομήματος.

'Αρθρο 956: Παράρτημα
Παράρτημα είναι το κινητό πράγμα που, χωρίς να είναι συστατικό του κύριου πράγματος, έχει προοριστεί να εξυπηρετεί διαρκώς τον οικονομικό του σκοπό και έχει τεθεί ήδη σε τοπική σχεση προς το κυριο πράγμα, αντίστοιχη προς αυτό το σκοπό.

'Αρθρο 957:
Δεν είναι παράρτημα το πράγμα που δεν θεωρείται τέτοιο στις συναλλαγές. Πρόσκαιρος αποχωρισμός του παραρτήματος από το κύριο πράγμα δεν αίρει την ιδιότητα του αυτή.

'Αρθρο 958:
Δικαιοπραξία εμπράγματη για το κύριο πράγμα περιλαμβάνει σε περίπτωση αμφιβολίας και το παράρτημα.

'Αρθρο 959:
Σε περίπτωση οικοδομήματος που έχει κατασκευαστεί για διαρκή εξυπηρέτηση βιομηχανικής επιχείρησης, λογιζονται παραρτήματα του, εφόσον συντρέχουν και οι λοιποί όροι, τα μηχανήματα, τα σκεύη και τα εργαλείλα που έχουν προοριστεί γι'αυτήν.

'Αρθρο 960:
Παραρτήματα αγροτικού ακινήτου λογίζονται, εφόσον συντρέχεουν και οι λοιποί όροι, τα σκεύη, τα εργαλεια και τα κτήνη που είναι προορισμένα για την οικονομική του εκμετάλλευση, καθώς και όσα γεωργικά προιόντα είναι αναγκαία για τη συνέχιση της καλλιέργειας έως τη νέα εσοδεία, όπως επίσης και τα λιπάσματα που βρίσκονται στο ακίνητο και προέρχονται απ'αυτό.

'Αρθρο 961: Καρποί
Καρποί του πράγματος είναι τα προιόντα του, καθώς και καθετί που αποκτά κανείς από το πράγμα σύμφωνα με τον προορισμό του.
Καρποι δικαιώματος είναι οι πρόσοδοι που παρέχει το δικαίωμα σύμφωνα με τον προορισμό του.
Καρποί είναι επίσης και οι πρόσοδοι που παρέχει το πράγμα ή το δικαίωμα με βάση κάποια έννομη σχέση (πολιτικοί καρποι).

'Αρθρο 962: Ωφελήματα
Ωφελήματα έιναι όχι μόνο οι καρποι του πράγματος ή του δικαιώματος αλλα και κάθε όφελος που παρέχει η χρήση του πράγματος ή του δικαιώματος.

'Αρθρο 963:
Οποιος έχει δικαίωμα να παίρνει τους φυσικούς καρπούς πράγματος ή δικαιώματος έως ένα ορισμένο χρόνο ή από έναν ορισμένο χρόνο παίρνει, εφόσον δεν οριστηκε κάτι άλλο, μόνο εκείνους που αποχωρίστηκαν κατά τη διάρκεια του δικαιώματος του. Αν πρόκειται για πολιτικούς καρπούς, ιδίως μισθώματα,τόκους, μερίσματα ή άλλες κανονικά επαναλαμβανόμενες προσόδους, ο δικαιούχος, εφόσον δεν ορίστηκε κάτι άλλο, παίρνει όσο μέρος αναλογεί στη διάρκεια του δικαιώματος του.

'Αρθρο 964:
Ο υπόχρεος από το νόμο σε απόδοση καρπών έχει δικαίωμα αποζημίωσης για τις δαπάνες που καταβλήθηκαν για την παραγωγή των καρπών, εφόσον οι δαπάνες αυτές δεν υπερβαίνουν την αξία των καρπών.

'Αρθρο 965: Βάρη του πράγματος
Οποιος φέρει τα βάρη του πράγματο, έως ένα ορισμένο χρόνο ή από έναν ορισμένο χρόνο, αν τα βάρη αυτά είναι από τα περιοδικώς καταβαλλόμενα, ευθύνεται, εφόσον δεν ορίστηκε κάτι διαφορετικό, ανάλογα με τη διάρκεια της υποχρεώσης του. Οταν πρόκειται για άλλα βάρη, ευθύνεται για όσα έγιναν απαιτητά κατά τη διάρκεια της υποχρεώσης του.

'Αρθρο 966: Πράγματα εκτός συναλλαγής
Πράγματα εκτός συναλλαγής είναι τα κοινά σε όλους, τα κοινόχρηστα και τα προορισμένα για την εξυπηρέτηση δημόσιων, δημοτικών, κοινοτικων ή θρησκευτικών σκοπών.

'Αρθρο 967: Κοινόχρηστα
Πράγματα κοινής χρήσης είναι ιδίως τα νερά με ελεύθερη και αέναη ροή, οι δρόμοι, οι πλατείες, οι γιαλοί, τα λιμάνια και οι όρμοι, οι όχθες πλευσίμων ποταμών, οι μεγάλες λιμνες και οι όχθες τους.

'Αρθρο 968: Κυριότητα σε κοινόχρηστα
Τα κοινόχρηστα πράγματα, εφόσον δεν ανήκουν σε δήμο ή κοινότητα, ή ο νόμος, δεν ορίζει διαφορετικά ανήκουν στο δημόσιο.

'Αρθρο 969:
Αν υπάρχει σύγκρουση μεταξύ περισσοτέρων δικαιουμένων να χρησιμοποιούν κοινόχρηστο νερό, προτιμάται κατά σειρά:1. η σπουδαιότερη χρήση για την κοινή ωφέλεια 2. η χρήση που προάγει περισσότερο την κοινωνική οικονομία 3. η αρχαιότερη 4. η χρήση για επιχείρηση που συνδέεται με ορισμένο τόπο 5. η χρήση προς όφελος του παροχθίου.

'Αρθρο 970:
Σε κοινόχρηστα πράγματα μπορούν να αποκτηθούν με παραχώρηση της αρχής κατά τους όρους του νόμου ιδιαίτερα ιδιωτικά δικαιώματα εφόσον με τα δικαίωματα αυτά εξυπηρετείται ή δεν αναιρείται η κοινή χρήση.

'Αρθρο 971:
Τα πράγματα εκτός συναλλαγής αποβάλλουν την ιδιοτήτα τους αυτή από τότε που έπαψε ο προορισμός τους για την κοινή χρήση ή για δημοσιο, δημοτικό, κοινοτικό ή θρησκευτικό σκοπό.

'Αρθρο 972: Αδέσποτα, έρημος κλήρος
Τα αδέσποτα ακίνητα καθώς και οι περιουσίες όσων πεθαίνουν χωρίς κληρονόμο ανήκουν στο δημόσιο.

'Αρθρο 973: Εμπράγματα δικαιώματα
Δικαιώματα που παρέχουν εξουσία άμεση και εναντίον όλων πάνω στο πράγμα ( εμπράγματα δικαιώματα ) είναι η κυριότητα, οι δουλειές, το ενέχυρο και η υποθήκη.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ : ΝΟΜΗ
'Αρθρο 974: Εννοια νομής και κατοχής
Οποιος απέκτησε τη φυσική εξουσία πάνω στο πράγμα (κατοχή) είναι νομέας του, αν ασκεί την εξουσία αυτή με διάννοια κυρίου.

'Αρθρο 975: Νομή δικαιώματος ή οιονεί νομή.
Στα δικαίωματα του ενεχύρου και των δουλειών η νομή συνίσταται στην άσκηση αυτών των δικαιωμάτων με διάνοια δικαιούχου.

'Αρθρο 976: Κτήση νομής
Σε πράγμα που βρίσκεται στη νομή άλλου η νομή αποκτάται με παράδοση που γίνεται με τη βούληση του νομέα. Η συμφωνία όμως του έως τώρα νομέα μ'εκείνον που αποκτά αρκεί για την κτήση της νομής, όταν ο τελευταίος είναι σε θέση να ασκεί την εξουσία πάνω στο πράγμα.

'Αρθρο 977:
Παράδοση σ'εκείνον που αποκτά υπάρχει και όταν συμφωνηθεί ανάμεσα σ'αυτόν και στον έως τώρα νομέα να παραμείνει ο τελευταίος ή τρίτος στην κατοχή του πράγματος με βάση ορισμένη έννομη σχέση. Σ'αυτή την περίπτωση έναντι του τρίτου μεταβιβάζεται η νομή στον αποκτώντα αφότου γνωστοποιηθεί αυτό στον τρίτο από τον έως τώρα νομέα.

'Αρθρο 978:
Στα εμπορεύματα και γενικώς στα κινητά πράγματα που έχουν αποτεθεί σε αποθήκη ή έχουν παραληφθεί από μεταφορέα, αν έχει εκδοθεί γι'αυτά αποθετήριο έγγραφο ή φορτωτική, η μετάθεση της νομής γίνεται με μεταβίβαση του αποθετήριου εγγράφου ή της φορτωτικής.

'Αρθρο 979: Κτήση μέσω άλλου
Η νομή αποκτάται με αντιπρόσωπο, όταν αυτός αποκτησει τη φυσική εξουσία πάνω στο πράγμα με σκοπό να καταστήσει νομέα του τον αντιπροσωπευόμενο.

'Αρθρο 980: Ασκηση μέσω άλλου
Η νομή ασκείται αυτοπροσώπως ή μεσω άλλου.
Οποιος άρχισε να κατέχει στο όνομα άλλου, τεκμαίρεται, όσο διατηρεί την κατοχή, ότι κατέχει στο όνομα του άλλου.

'Αρθρο 981: Απώλεια νομής
Η νομή χάνεται μόλις πάψει η φυσική εξουσία πάνω στο πράγμα ή εκδηλωθεί αντίθετη διάνοια του νομέα. Παροδικό από τη φύση του κώλυμα για την άσκηση της εξουσίας δεν επιφέρει απώλεια της νομής.

'Αρθρο 982:
Αν ο αντιπρόσωπος του νομέα ακινήτου θελήσει να αντιποιηθεί τη νομή, αυτή δεν χάνεται για το νομέα προτού λάβει γνώση της αντιποίησης.

'Αρθρο 983:
Η νομή μεταβιβάζεται στους κληρονόμους του νομέα.

'Αρθρο 984: Προσβολή της νομής
Η νομή προσβάλλεται είτε με διατάραξη είτε με αποβολή του νομέα εφόσον αυτές γίνονται παράνομα και χωρίς τη θέληση του.
Η νομή που αποκτήθηκε με τέτοια αποβολή είναι επιλήψιμη. Το ελάττωμα αυτό της νομής αντιτάσσεται και κατά των κληρονόμων του νομέα, το ελάττωμα της νομής του προκατόχου αντιτάσσεται κατά του ειδικού διαδόχου μόνο αν αυτός το γνώριζε κατά την κτήση.

'Αρθρο 985:
Ο νομέας έχει δικαίωμα να αποκρούσει με τη βία καε διατάραξη ή απειλούμενη αποβολή από τη νομή.
Ο νομέας κινητού από τον οποίο αφαιρέθηκε αυτό παράνομα έχει δικαίωμα να το ξαναπάρει με τη βία από το δράστη που που συλλαμβάνεται ή καταδιώκεται επ'αυτοφώρω.
Ο νομέας ακινήτου από τον οποίο αφαιρέθηκαν αυτό παρανομα έχει δικαίωμα να το ξαναπάρει με τη βία αμέσως μετά την αποβολή.
Τα ίδια δικαίωματα έχει ο νομέας που προσβλήθηκε και κατά των διαδόχων κατά των οποίων αντιτάσσεται το επιλήψιμο της νομής.

'Αρθρο 986:
Τα δικαίωματα του προηγούμενου άρθρου έχει αντί για το νομέα και εκείνος που ασκεί για αυτόν την εξουσία πάνω στο πράγμα, εφόσον βρίσκεται σε σχέση οικιακής ή υπηρεσιακης εξάρτησης από το νομέα και οφείλει να ακολουθεί τις οδηγίες του ως προς το πράγμα.

'Αρθρο 987: Προστασία σε περίπτωση αποβολής
Ο νομέας που αποβλήθηκε παράνομα από τη νομή έχει δικάιωμα να αξιώσει την αποδόση της απ'αυτόν που νέμεται επιλήψιμα απέναντι του. Αξίωση αποζημίωσης σύμφωνα με τις διατάξεις για τις αδικοπραξίες δεν αποκλείεται.

'Αρθρο 988:
Η αγωγή αποβολής είναι απαράδεκτη, αν εκείνος που αποβλήθηκε είχε αποκτήσει τη νομή επιλήψιμα απέναντι στον τωρινό τομέα ή στους δικαιοπαρόχους του μέσα στο τελευταίο έτος πριν από την αποβολή του.

'Αρθρο 989: Προστασία σε περίπτωση διατάραξης
Ο νομέας που διαταράχτηκε παράνομα έχει δικαίωμα να αξιώσει την παύση της διατάραξης καθώς και την παράλειψη της στο μέλλον. Αξίωση αποζημίωσης κατά τις διατάξεις για τις αδικοπραξίες δεν αποκλείεται.

'Αρθρο 990:
Η αγωγή διατάραξης είναι απαράδεκτη, αν εκείνος που διαταράχτηκε είχε αποκτήσει τη νομή επιλήψιμα απέναντι σ'αυτόν που τη διατάραξε ή τους δικαιοπαρόχους του μέσα στο τελευταίο έτος πριν από τη διατάραξη του.

'Αρθρο 991:
Ο εναγόμενος για διατάραξη ή αποβολή δεν μπορεί να επικαλεστεί δικαίωμα που του παρέχει εξουσία πάνω στο πράγμα παρά μόνο αν το δικαίωμα έχει αναγνωριστεί τελεσίδικα σε δίκη ανάμεσα σ'αυτόν και τον ενάγοντα.

'Αρθρο 992: Παραγραφή
Οι αξιώσεις από την αποβολη και τη διατάραξη παραγράφονται μετά ένα έτος από την αποβολή ή την διατάραξη.

'Αρθρο 993: Νομέας μέρους πράγματος
Τα δικαίωματα από την προσβολή της νομής έχει και εκείνος που νέμεται μέρος μόνο του πράγματος, ιδίως χωριστά διαμερίσματα κατοικιών ή άλλους χώρους.

'Αρθρο 994: Νομή περισσοτέρων κατ'ιδανικά μέρη
Αν νέμονται περισσότεροι το ίδιο πράγμα κατ'ιδανικά μέρη, καθένας απ'αυτούς έχει κατά τρίτον τα δικαιώματα από την προσβολή της νομής. Στις μεταξύ τους σχέσεις δεν παρέχεται η προστασία από τη νομή εφόσον πρόκειται για τα όρια της χρήσης του πράγματος που αρμόζει στον καθένα.

'Αρθρο 995: Πράγμα που περιήλθε σε ξένο ακίνητο
Αν ξέφυγε κινητό πράγμα από την εξουσία του νομεα και περιήλθε σε ξένο ακίνητο, ο νομέας του ακινήτου έχει υποχρέωση να επιτρέψει την αναζήτηση και την ανάληψη. έχει όμως αξίωση αποζημίωσης για τις ζημιές από την αναζήτηση.

'Αρθρο 996: Προστασία οιονεί νομής
Ο νομέας δικαιώματος ενεχύρου ή δουλειας έχει σε περίπτωση παράνομης διατάραξης ή αποβολής τις αγωγές τηνομής.

'Αρθρο 997: Προστασία κατόχου
Σε περίπτωση παράνομης διατάραξης της νομής πράγματος ή δικαίωματος ή αποβολής απ'αυτήν έχει κατά τρίτων τις αγωγες της νομής και εκείνος που απέκτησε την κατοχή του πράγματος ή του δικαίωματος από τον νομέα ως μισθωτής ή θεματοφύλακας ή με άλλη παρόμοια σχεση.

'Αρθρο 998: Προστασία κατά κατόχου Εναντιον εκείνου που κατέχει με βάση τη σχέση του προηγουμένου άρθρου, ο νομέας έχει, εφόσον συντρέχουν οι όροι του νόμου, τις αγωγές για τη νομή.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ : Η ΚΥΡΙΟΤΗΤΑ ΓΕΝΙΚΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ
'Αρθρο 999: Αντικείμενο κυριότητας
Αντικείμενο κυριότητας είναι μόνο πράγματα ή όσα θεωρούνται πράγματα από το νόμο.

'Αρθρο 1000: Περιεχόμενο κυριότητας
Ο κύριος του πράγματος μπορεί, εφόσον δεν προσκρούει στο νόμο ή σε δικαίωματα τρίτων, να το διαθέτει κατ'αρέσκειαν και να αποκλείει κάθε ενέργεια άλλου πάνω σ'αυτό.

'Αρθρο 1001:
Η κυριότητα πάνω σε ακίνητο εκτείνεται, εφόσον ο νόμος δεν ορίζει διαφορετικά, στο χώρο πάνω και κάτω από το έδαφος.
Δεν μπορεί όμως ο κύριος να απαγορεύεσει ενέργεια που επιχειρείται σε τέτοιο ύψος ή βάθος ώστε να μην εξαρτά κανένα συμφέρον από την απαγόρευση.

'Αρθρο 1002: Ιδιοκτησία ορόφου
Κυριότητα χωριστή σε όροφο οικοδομής ή σε διαμέρισμα ορόφου μπορεί να συσταθεί μόνο με δικαιοπραξία του κυρίου του όλου ακινήτου. Οροφοι θεωρούνται και τα υπόγεια καθώς και τα δωμάτια κάτω από την στέγη.

'Αρθρο 1003: Περιορισμοί κυριότητας, εκπομπές
Ο κύριος ακινήτου έχει υποχρέωση να ανέχεται την εκπομπή καπνού, αιθάλης,αναθυμιάσεων, θερμότητας, θορύβου, δονήσεων ή αλλες παρόμοιες επενέργειες που προέρχονται από άλλο ακίνητο, εφόσον αυτές δεν παραβλάπτουν σημαντικά τη χρήση του ακινήτου του ή προέρχονται από χρήση συνήθη για ακίνητα της περιοχής του κτήματος από το οποίο προκαλείται η βλάβη.

'Αρθρο 1004: Επιβλαβείς εγκαταστάσεις
Ο κύριος ακινήτου έχει δικαίωμα να απαγορεύειε την κατασκευή ή τη διατήρηση εγκαταστάσεων στο γειτονικό ακίνητο εφόσον από την ύπαρξη ή χρήση τους προβλέπονται με βεβαιότητα παράνομες επενέργειες στο ακίνητο του.

'Αρθρο 1005:
Αν στην περίπτωση του προηγούμενου άρθρου η εγκατάσταση επιχειρείται ύστερα από άδεια της αρχής που απαιτεί ο νόμος ή ύστερα από την τήρηση ειδικών όρων που τάσσει ο νόμος, άρση της εγκατάστασης μπορεί να απαιτηθεί μόνο αφότου επήλθαν πράγματι οι βλαπτικές επενέργειες απ'αυτήν πάνω στο ακίνητο.

'Αρθρο 1006: Κίνδυνος πτώσης οικοδομής
Αν υπάρχει κίνδυνος να πέσει ολικά ή κατά ένα μέρος οικοδομή ή άλλο έργο κακ από την πτώση αυτή απειλείται βλάβη στο γειτονικο ακίνητο, ο κυριος του έχει δικαιωμα να απαιτήσει από εκείνον που θα ευθύνεται σε αποζημίωση σύμφωνα με τις διατάξεις για τις αδικοπραξίες, να λάβει τα μέτρα που απαιτούνται για την αποτροπή του κινδύνου.

'Αρθρο 1007: Ανόρυξη κοντά στα θεμέλια του γείτονα.
Δεν επιτρέπεται να σκάβεται το ακίνητοι σε τέτοιο βάθος, ωστε το έδαφος του γειτονικού ακινήτου να στερηθεί το απαιτούμενο έρεισμα, εκτός αν έχει ληφθεί πρόνοια να στερεωθεί αρκετά το έδαφος με άλλο τρόπο.

'Αρθρο 1008: Ρίζες ή κλαδιά του γειτονικού ακινήτου
Ο κύριος ακινήτου μπορεί να κόψει και να κρατήσει για τον εαυτό του τις ρίζες δένδρων του γειτονικού ακινήτου που εισχωρούν στο κτήμα του. Το ίδιο ισχύει και για τα κλαδιά των δέντρων του γειτονικού ακινήτου οπυ εκτείνονται πάνω από το κτήμα του, εφόσον τάχθηκε προηγουμένως στο νομέα του γειτονικού εύλογη προθεσμία για να τα κόψει.
Το δικαίωμα αυτό δεν παρέχεται, αν οι ρίζες ή τα κλαδιά δεν εμποδίζουν τη χρήση του ακινήτου.

'Αρθρο 1009: Καρποί που πέφτουν σε γειτονικό ακίνητο
Καρποί που πέφτουν στο γειτονικό ακίνητο από κάποιο δέντρο λογίζονται καρποί του ακινήτου στο οποίο πέφτουν. Η διάταξη δεν ισχύει αν αυτό το ακίνητο είναι κοινόχρηστο.

'Αρθρο 1010: Ενοικοδόμηση κατά ένα μέρος σε γειτονικό ακίνητο .
Αν ο κύριος ακινήτου, ανεγείροντας πάνω σ'αυτό οικοδομή, την επεκτεινει καλόπιστα στο γειτονικό γήπεδο και ο κυριος του γηπέδου δεν διαμαρτύρηθηκε καθόλου πριν από την ανέγερση της οικοδομής κατά μεγάλο μέρος, το δικαστήριο μπορεί κατά εύλογη κρίση να επιδικάσει την κυριότητα του γηπέδου που καταλήφθηκε στον κυριο του ακινήτου που οικοδομήθηκε η επιδίκαση γίνεται έναντι καταβολής της αξίας του γηπέδου κατά το χρόνο της κατάληψης του και αποκατάστασης κάθε άλλη ζημία, ιδίως από την τυχόν μείωση της αξίας του υπολοίπου.

'Αρθρο 1011:
Η διάταξη του προηγούμενου άρθρου εφαρμόζεται αναλογως και όταν από την επέκταση της οικοδομής στο γειτονικό γήπεδο και την επιδίκαση βλάπτονται άλλοι που έχουν εμπράγματο δικαίωμα πάνω σ'αυτό.

'Αρθρο 1012: Υποχρέωση παροχής διόδου.
Αν ακίνητο στερείται την αναγκαία δίοδο προς το δρόμο, έχει δικαίωμα ο κύριος του να απαιτήσει δίοδο από τους γείτονες έναντι ανάλογης αποζημίωσης.

'Αρθρο 1013:
H κατεύθυνση της διόδου και η έκταση του δικαιώματος για τη χρηση της , καθώς και η αποζημίωση που πρέπει να καταβληθεί, καθορίζονται με δικαστική απόφαση.

'Αρθρο 1014:
Δεν υπάρχει υποχρέωση των γειτόνων να παράσχουν δίοδο αν η συγκοινωνία του ακινήτου προς το δημόσιο δρόμο έπαψε με αυτόβουλη πράξη ή παράλειψη του κυρίου του ακινήτου.

'Αρθρο 1015:
Αν εξαιτίας της εκποίησης μέρους του ακινήτου αποκόπηκε η συγκοινωνία προς το δημόσιο δρόμο του μέρους που εκποιήθηκε η του μέρους πυο απέμεινε, έχει υποχρεώση να πράσχει δίοδο ο κύριος του μέρους από όπου γινόταν έως τώρα η συγκοινωνία. Με την εκποίηση μέρους εξομοιώνεται και η εκποίηση ενός από περισσότερα ακίνητα που ανήκουν στον ίδιο κύριο.

'Αρθρο 1016:
Εκείνος που παρακωλύεται ή διαταράσσεται στη χρήση της διόδου προστατεύεται σύμφωνα με τις διατάξεις για την προστασία των πραγματικών δουλειών, οι οποίες εφαρμόζονται αναλόγως.

'Αρθρο 1017:
Αν ανοίχτηκε νέα δίοδος ή από άλλο λόγο έπαψε η ανάγκη εκείνης που είχε συσταθεί, ο κύριος του ακινήτου πάνω στο οποιο βρίσκεται έχει δικαίωμα να απαιτήσει την καταργηση της αποδίδοντας την αποζημίωση που είχε καταβληθεί.

'Αρθρο 1018: Ανοχή επισκευών
Αν απαιτείται για την επισκευή ή την ανακαίνιση κτηρίου η είσοδος και η κυκλοφορία του εργαζόμενου προσωπικού στο γειτονικό ακίνητο ή η παροδική τοποθέτηση σ'αυτό εγκαταστάσεων ή οικοδομικού υλικού, έχει υποχρέωση ο κύριος του γειτονικού ακινήτου, εφόσον δεν παρακωλύεται σοβαρά η χρήση του, να ανεχθεί αυτές τις ενέργειες έναντι αποζημίωσης ή παροχής ασφάλειας για την τυχόν ζημία.

'Αρθρο 1019: Ορόσημα όμορων ακινήτων
Ο κύριος ακινήτου έχει δικαίωμα να απαιτήσει από τον κυριο του γειτονικού κτήματος να κατασκευάσουν από κοινού και με κοινή δαπάνη σταθερά ορόσημα ή να αποκαταστήσουν τα ορόσημα που μετακινήθηκαν ή έχουν φθαρεί.

'Αρθρο 1020: Κανονισμός ορίων
Σε περίπτωση σύγχυσης των ορίων χωρεί κανονισμός τους από το δικαστήριο. Αν είναι ανέφικτη η εξακρίβωση τους, προσδιορίζονται σύμφωνα με την υπάρχουσα κατάσταση της νομής. Αν δεν μπορεί και αυτή να εξακριβωθεί κατανέμεται η αμφισβητούμενη έκταση κατά ίσο μέρος στο καθένα από τα ακίνητα .

'Αρθρο 1021: Διαχώρισε συνεχόμενων ακινήτων
Αν δύο ακίνητα χωρίζονται με μονοπάτι ή άλλη λωρίδα γης ή φράκτη ή τοίχο ή τάφρο, ή άλλο κατασκεύασμα που εξυπηρετεί κια τα δύο ακίνητα, τεκμαίρεται ότι οι κύριοι τους έχουν δικαίωμα κοινής χρήσης αυτών των διαχωρισμάτων εφόσον από τα εξωτερικά σημεία ή την τοπική συνήθεια δεν προκύπτει αποκλειστική χρήση του ενός απ'αυτούς.

'Αρθρο 1022:
Αν σε περίπτωση του προηγουμένου άρθρου η χρήση του κατασκευάσματος ειναι κοινή για τους δύο γείτονες, καθένας από αυτούς έχει δικαίωμα να το χρησιμοποιεί σύμφωνα με τον προορισμό του χωρίς να παρακωλύεται η χρήση του άλλου . Οι δαπάνες για τη συντήρηση βαρύνουν εξίσου και τους δύο.
Εφόσον ο ένας από αυτούς έχει συμφέρον να διατηρηθεί τοκατασκεύσμα αυτό δεν μπορεί να καταργηθεί ή να μεταβληθεί χωρίς τη συναίνεση του. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται στις μεταξύ τους σχέσεις οι διατάξεις για την κοινωνία.

'Αρθρο 1023: Δένδρο στο όριο
Το δένδρο που βρίσκεται πάνω στα όρια είναι κοινό και των δύο γειτόνων. Εφόσον δεν χρησιμεύει ως ορόσημο, έχει δικαίωμα καθένας από τους γείτονες να απαιτήσει την αποκοπή του.

'Αρθρο 1024: Υποχρεώσεις από τη ροή των νερών
Τα αγροτικά ακίνητα που βρίσκονται χαμηλότερη δέχονται τα νερά που τρέχουν φυσικά και χωρίς χειροποιήτο έργο από αυτά που βρίσκονται ψηλότερα. Στον κύριο του χαμηλότερου ή του ψηλότερου ακινήτου απαγορεύεται κατασκεύασμα που εμποδίζει ή μεταβάλλει τη φυσική ροή.

'Αρθρο 1025:
Ο κυριος του ακινήτου έχει υποχρέωση να ανέχεται την επισκευή ή την αποκατάσταση των κατασκευασμάτων που υπάρχουν σ'αυτό για την περιστολή της φοράς του νερού, εφόσον γίνεται χωρίς βλαβη του. Η δαπάνη βαρύνει εκείνους που ωφελούνται ανάλογα με την ωφέλεια τους.

'Αρθρο 1026: Βρόχινο νερό της στέγης
Ο κύριος οικοδομής έχει υποχρέωση να κατασκευάσει τη στέγη έτσι ώστε τα νερά της βροχής να μη φέρονται προς το κτήμα του γείτονα.

'Αρθρο 1027: Νερό για τη χρήση χωριού.
Ο κυριος του ακινήτου δεν μπορεί χρησιμοποιώντας το νερό της πηγής πυ υπάρχει στο ακίνητο ή ανοίγοντας πηγάδι σ'αυτό, να αποκόψει ή να μειώσει σημαντικά το νερό που χρησιμοποιείται ήδη από τους κατοίκους χωριού για τις ανάγκες τους.

'Αρθρο 1028: Υποχρεώσεις αυτού που έχει πηγάδι ή πηγή
Ο κύριος ακινήτου στο οποιο υπάρχει πηγή ή πηγάδι έχει υποχρέωση, χωρίς δική του στέρηση, να χορηγεί έναντι αποζημίωσης στον κύριο του γειτονικού κτήματος το νερό το απαραίτητο για τις οικιακές του ανάγκες, εφόσον η προμήθεια νερού από αλλού είναι σ'αυτόν δυνατή μόνο με δυσανάλογη δαπάνη.

'Αρθρο 1029: Διοχέτευση διαμέσου ξένου αγρού.
Ο κύριος ακινήτου έχει δικαιωμα έναντι αποζημίωσης να απαιτήσει τη διοχέτευση νερού πηγής ή πηγαδιού ή ποταμού διαμέσου ξένου αγροτικού ακινήτου, εφόσον έχει δικαίωμα πάνω στο νερό αυτό. Η διοχέτευση γίνεται με τον περισσότερο πρόσφορο και λιγότερο επαχθή τρόπο για το ακίνητο πουο επιβαρύνεται.

'Αρθρο 1030:
Οποιος διοχετεύει νέρο σύμφωνα με το προηγουμένο άρθρο, διαμέσου ξένου ακινήτου έχει υποχρέωση να κατασκευάσει ότι είναι αναγκαίο, ώστε από τη διοχέτευση αυτή να μην παρακωλύσει τρίτοι, κύριοι παρακείμενων ακινήτων, στην άσκηση των δικαιωμάτων τους.

'Αρθρο 1031: Σωλήνες διαμέσου ξένου ακινήτου
Ο κύριος ακινήτου έχει υποχρέωση, αφού ληφθεί υπόψη και το δικο του συμφέρον, να επιτρέπει έναντι ανάλογης αποζημίωσης την ενάερια ή την υπόγεια διέλευση διαμέσου του ακινήτου σωλήνων νερού ή φωταερίου ή ηλεκτρικών καλωδίων για την εξυπηρέτηση άλλων ακινήτων. Η εγκατάσταση γίνεται με τον περισσότερο πρόσφορο και λιγότερο επαχθή τρόπο για το ακίνητο που επιβαρύνεται. Ο κύριος αυτού του ακινήτου έχει δικαίωμα να απαιτήσει τη μετατόπιση της εγκατάστασης σε άλλη θέση του ακινήτου με δαπάνες εκείνου που έχει δικαιωμα διέλευσης.

'Αρθρο 1032:
Οι αξιώσεις από τα άρθρα 1004 έως 1007, 1012, 1015, 1018, 1019,1020,1023 παρ. 2,1029 και 1031 δεν υπόκεινται σε παραγραφή.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ : ΚΤΗΣΗ ΚΥΡΙΟΤΗΤΑΣ
'Αρθρο 1033: Κτήση ακινήτου με σύμβαση
Για τη μεταβίβαση της κυριότητας ακινήτου απαιτείται συμφωνία μεταξύ του κυρίου και εκείνου που την αποκτά, ότι μετατίθεται σ'αυτόν η κυριότητα για κάποια νόμιμη αιτια. Η συμφωνία γίνεται με συμβολαιογραφικό έγγραφο και υποβάλλεται σε μεταγραφή.

'Αρθρο 1034: Κτήση κινητού με σύμβαση
Για τη μεταβίβαση της κυριότητας κινητού απαιτείται παράδοση της νομής του από τον κύριο, σ'αυτόν που την αποκτά και συμφωνία των δύο ότι μετατίθεται η κυριότητα.

'Αρθρο 1035:
Αν το κινητό βρίσκεται στη νομή τρίτου, αρκεί για τη μεταβίβαση της κυριότητας του η εκχώρηση της διεκδικητικής αγωγής κατά του τρίτου.

'Αρθρο 1036: κτήση κινητού από μη κύριο
Με την εκποίηση κινητού κατά το άρθρο 1034 εκείνος που αποκτά γίνεται κύριος και αν ακόμη η κυριότητα του πράγματος δεν ανήκει σ'αυτόν που εκποιεί, εκτός αν κατά το χρόνο της παράδοσης της νομής εκείνος που αποκτά βρίσκεται σε κακή πίστη.
Η διάταξη αυτή εφαρμόζεται ιδίως όταν η χωρις δικαίωμα εκποίηση γίνεται από εκείνον, που έχει δικαίωμα επικαρπίας ή ενεχύρου πάνω στο πράγμα, ή από το μισθωτή ή το θεματοφύλακα, ή εκείνον που βρίσκεται σε άλλη παρόμοια σχέση με τον κύριο.

'Αρθρο 1037:
Στην περίπτωση του προηγουμένου άρθρου εκείνος πυο αποκτά βρίσκεται σε κακή πίστη, αν γνωρίζει ή αγνοεί από βαριά αμέλεια ότι το κινητό πράγμα δεν ανήκει κατα κυριότητα σ'αυτόν που εκποιεί.

'Αρθρο 1038:Πράγματα από κλοπή ή απώλεια
Η μεταβίβαση κινητού από μη κύριο σ'εκείνον που αποκτά καλόπιστα δεν επέρχεται, αν το μεταβιβαζόμενο έχει ξεφύγει από την νομή του κυρίου με κλοπή ή με απώλεια.

'Αρθρο 1039:
Αν πρόκειται για χρήματα ή ανώνυμους τίτλους, η μεταβίβαση από μη κύριο σε εκείνον που αποκτά καλόπιστα επέρχεται και αν ακομη αυτά είχαν ξεφύγει από τη νομή του κυρίου με κλοπή ή με απώλεια. Το ίδιο ισχύει και όταν πρόκειται για άλλα κινητά πράγματα που εκποιούνται σε δημόσιο πλειστηριασμό ή σε εμπροπανήγυρη ή αγορά.

'Αρθρο 1040: Δικαίωματα τρίτων πάνω στο κινητό που μεταβιβάστηκε
Με τη μεταβίβαση του κινητού πράγματος στην κυριότητα εκείνου που το αποκτά, αποσβήνονται εμπράγματα δικαιώματα τρίτων που τυχόν υπάρχουν πανω σ'αυτό, εκτός αν εκείνος που αποκτά ήταν κακόπιστος ως προς το δικαίωμα του τρίτου κατά το χρόνο της παράδοσης της νομής.

'Αρθρο 1041: Τακτική χρησικτησία
Εκείνος που έχει στη νομή του με καλή πίστη και με νόμιμο τίτλο πράγμα κινητό για μια τριετία και ακίνητο για μια δεκαετία, γίνετα κύριος του πράγμαος (τακτική χρησικτησία).

'Αρθρο 1042: Εννοια καλής πίστης
Ο νομέας βρίσκεται σε καλή πίστη στην περίπτωση του προηγούμενου άρθρου όταν χωρίς βαριά αμέλεια έχει την πεποίθηση ότι απέκτησε την κυριότητα.

'Αρθρο 1043: Νομιζόμενος τίτλος
Για τη χρησικτησία αρκεί και ο νομιζόμενος τίτλος, εφόσον δικαιολογείται η καλή πίστη του νομέα.
Στα ακίνητα δεν υπάρχει νομιζόμενος τίτλος χωρίς μεταγραφή, στις περιπτώσεις που αυτή απαιτείται.

'Αρθρο 1044: Μεταγενέστερη κακή πίστη
Η καλή πίστη πρέπει να υπάρχει κατά το χρόνο απόκτησης της νομής. Η μεταγενέστερη κακή πίστη δεν βλάπτει.

'Αρθρο 1045: Εκτακτη χρησικτησία
Εκείνος που έχει στη νομή του για μια εικοσαετία πραγμα κινητό ή ακίνητο, γίνεται κύριος (εκτακτη χρησικτησία).

'Αρθρο 1046: Τεκμήριο νομής
Εκείνος που έχει στη νομή το πράγμα κατά την έναρξη και τη λήξη ορισμένης χρονικής περιόδου, τεκμαίρεται ότι το νέμεται και κατά τον ενδιάμεσο χρόνο.

'Αρθρο 1047: Αναστολή χρησικτησίας
Η χρησικτησία δεν αρχίζει και αν έχει αρχίσει, δεν συνεχίζεται κατά το διάστημα που αναστέλλεται η παραγραφή της διεκδικητικής αγωγής, ή εμποδίζεται σύμφωνα με το νόμο η συμπληρωση της παραγραφής αυτής.

'Αρθρο 1048: Διακοπή χρησικτησίας
Η χρησικτησία διακόπτεται με την απώλεια της νομής. Η διακοπή λογίζεται ότι δεν επήλθε, αν αυτός που έχασε τη νομή την ενέκτησε μέσα σε ένα έτος, ή αργότερα αλλά με αγωγή που ασκήθηκε μέσα στο έτος.

'Αρθρο 1049:
Η χρησικτησία διακόπτεται με την έγερση της διεκδικητικής αγωγής εναντίον αυτού πυ χρησιδεσπόζει ή αυτού που κατέχει στο όνομα εκείνου. Η διακοπή επέρχεται μόνο υπέρ του ενάγοντος. Οι διατάξεις για τη διακοπή της παραγραφής με την έγερση της αγωγής εφαρμόζονται αναλόγως.

'Αρθρο 1050:
Αν η χρησικτησία διακόπηκε, ο χρόνος που πέρασε έως τη διακοπή δεν υπολογίζεται. Νέα χρησικτησία μπορεί να αρχίσει μόνο μετά τη λήξη της διακοπής.

'Αρθρο 1051: Προσαύξηση χρόνου
Εκείνος που απέκτησε τη νομή του πράγματος με καθολική ή ειδική διαδοχή μπορεί να συνυπολογίζεται το δικό του χρόνο χρησικτησίας στο χρόνο χρησικτησίας του δικαιοπαρόχου.

'Αρθρο 1052:
Ο χρόνος χρησικτησίας που διανύθηκε υπέρ του νομέα κληρονομίας υπολογίζεται υπέρ του πραγματικού κληρονόμου.

'Αρθρο 1053: Ενέργεια χρησικτησίας κατά τρίτου
Οταν αποκτηθεί η κυριότητα του πράγματος με χρησικτησία, επέρχεται απόσβεση και των εμπράγματων δικαιωμάτων τρίτων που τυχόν υπάρχουν πανω σ'αυτό εκτός αν αυτός που χρησιδεσπόζει δεν βρισκόταν κατά την κτήση της νομής σε καλή πίστη ως προς το δικαίωμα του τρίτου. Ο χρόνος της χρησικτησίας πρέπει να περάσει και ως προς το δικαίωμα του τρίτου. Για τον υπολογισμό αυτού του χρόνου εφαρμόζονται οι διατάξεις για τη χρησικτησία της κυριότητας του πράγματος.

'Αρθρο 1054: Ανεπίδεκτα χρησικτησίας
Ανεπίδεκτα χρησικτησίας τακτικής ή έκτακτης, είναι τα εκτός συναλλαγής πράγματα.

"'Αρθρο 1055 : Πράγματα που εξαιρούνται από τη χρησικτησία
Εξαιρούνται από την τακτική ή έκτακτη χρησικτησία τα πράγματα που ανήκουν σε πρόσωπα, τα οποία τελούν υπό γονική μέριμνα, επιτροπεία ή δικαστική συμπαράσταση ενόσω διαρκούν αυτές οι καταστάσεις" (αντικ. του άρθρου 1055 από το άρθρο 22 του Ν. 2447/96, ΦΕΚ-278 Α').

'Αρθρο 1056: Κτήση με προσκύρωση κλπ.
Με επιδίκαση από το δικαστήριο ή με προσκύρωση από δημόσια αρχή αποκτάται η κυριότητα μόνο στις περιπτώσεις που ορίζει ο νόμος.

'Αρθρο 1057: Κτήση με ένωση
Αν κινητό, ενωθεί με ακινητο έτσι, ώστε να γίνει συστατικό του, η κυριότητα του ακινήτου εκτείνεται και μετακινητό

'Αρθρο 1058: Συνάφεια
Αν κινητά που ανήκουν σε διαφορετικούς κυρίους ενωθούν έτσι, ώστε να γίνουν συστατικά ενιαίου πράγματος, οι έως τώρα κύριοι τους γίνονται συγκύριοι του πράγματος κατά μέρη που προσδιορίζονται από την αξία που έχουν τα πράγματα κατά το χρόνο της ένωσης.
Αν το ένα από τα πράγματα πρέπει να θεωρηθεί ως το κύριο, ο κύριος του πράγματος αυτού αποκτά κυριότητα στο όλο.

'Αρθρο 1059: Σύμμιξη, σύγχυση
Η Διάταξη του προηγουμένου αρθρου εφαρμόζεται αναλόγως και όταν κινητά αναμιχθούν έτσι, ώστε ο χωρισμός τους να αποβαίνει αδύνατος ή να απαιτεί δυσανάλογες δαπάνες.

'Αρθρο 1060:
Εφόσον με την ένωση ή την ανάμιξη αποσβήνεται η κυριότητα πράγματος, αποσβήνονται και τα εμπράγματα δικαιωματα άλλων που υπάρχουν πάνω σ'αυτό.

'Αρθρο 1061: Ειδοποίια
Εκείνος που παράγει με επεξεργασία ή μετάπλαση ξένης ύλης νέο κινητό πράγμα, αποκτά την κυριότητα πάνω σ'αυτό μόνο εφόσον η αξία της εργασίας που κατέβαλε είναι προφανώς ανώτερη από την αξία της ύλης. Ως επεξεργασία θεωρείται και η γραφή, η ζωγραφική, η ιχνογραφία, η φωτογραφία, η εκτύπωση, η χαρακτική καθώς και κάθε άλλη παρόμοια επεξεργασία της επιφάνειας.
Εφόσον αποσβήνεται η κυριότητα πάνω στην ύλη, αποσβήνονται και τα εμπράγματα δικαιωματα τρίτων που υπάρχουν πάνω σ'αυτήν.

'Αρθρο 1062:
Αν εκείνος που παρήγαγε το νέο πράγμα δεν ήταν καλόπιστος το δικαστήριο μπορεί κατά εύλογη κρίση να επιδικάσει την κυριότητα στον κύριο της ύλης.

'Αρθρο 1063: Αποζημίωση για απόσβεση κυριότητας
Εκείνος που έχασε την κυριότητα του ή άλλο εμπράγματος δικαίωμα εξαιτίας της ένωσης, την ανάμιξης, της επεξεργασίας ή της μετάπλασης, έχει απαίτηση εναντιον εκείνου που ωφελήθηκε, σύμφωνα με τις διατάξεις για τον αδικαιολόγητο πλουτισμό με επιφύλαξη του τυχόν δικαίωματος του για αποζημίωση από αδικοπραξία ή για απόδοση δαπανων ή για αφαίρεση κατασκευάσματος.
Αξίωση για επαναφορά της προηγουμένης κατάστασης αποκλειέται.

'Αρθρο 1064: Κτήση καρπών
Με την επιφύλαξη των διατάξεων των άρθρων 1065 και 1066, η κυριότητα των προιόντων ή άλλων συστατικών του πράγματος, ανήκει και μετά τον αποχωρισμό στον κύριο του πράγματος.

'Αρθρο 1065:
Με την επιφύλαξη της διάταξης του επόμενου αρθρου, εκείνος που έχει δικαιωμα να αποκτήσει τα προιόντα ή άλλα συστατικά πράγματος δυνάμει δικαιώματος πάνω στο ξένο πράγμα, τα αποκτά με τον αποχωρισμό.

'Αρθρο 1066:
Εκείνος που νέμεται το πράγμα με καλή πίστη αποκτά με τον αποχωρισμό την κυριότητα των καρπών ή άλλων προιόντων που θεωρούνται ως καρποί, εφόσον κατά τον αποχωρισμό βρίσκεται σε καλή πίστη. Το ίδιο ισχύει και γι'αυτόν που έχει καλόπιστη νομή επικαρπίας πάνω στο πράγμα.

'Αρθρο 1067:
Εκείνος που έχει δικαίωμα από ενοχική σχέση με τον κύριο του πράγματος ή με άλλο δικαιούχο, να πάρει τα προιόντα ή αλλα συστατικά του πράγματος, γίνεται κύριος όταν αποκτήσει τη νομή τους.

'Αρθρο 1068:
Η διάταξη του προηγουμένου άρθρου εφαρμοζεται και αν αυτός που παραχώρησε με ενοχική σχέση σε τρίτον το δικαίωμα να πάρει τα προιόντα ή άλλα συστατικά, δεν είχε τέτοιο δικαίωμα, ο τρίτος ομως κατά το χρόνο που αποκτά τη νομή τους βρίσκεται σε καλή πίστη και εκείνος που παραχώρησε είναι νομέας του πράγματος.

'Αρθρο 1069: Πρόσχωση
Το έδαφος που προστίθεται από τον ποταμό λίγο λίγο και ανεπαίσθητα σε παραπόταμιο κτήμα, ανήκει στον κύριο του κτήματος.

'Αρθρο 1070: Απόσπαση παραποτάμιου τμήματος
Αν από τη φορά του νερού του ποταμού αποσπάστηκε απότομα τμήμα γης από ένα κτήμα και ενώθηκε σε άλλο κτήμα της ίδιας ή της άλλης όχθης, η κυριότητα δεν χάνεται,αν μέσα σε ένα έτος ο κύριος επανακτήσει τη νομή του τμήματος που αποσπάστηκε ή εγείρει γι'αυτό αγωγή.

'Αρθρο 1071: Νησί σε ποταμό
Το νησί που πρόβαλε σε ποταμό μη πλεύσιμο ανήκει στους κυρίους των παραποτάμιων κτημάτων. Σε καθένα από αυτούς ανήκει το τμήμα, που περιλαμβάνεται μεταξύ νοητής γραμμής κατά μήκος και στη μέση του ποταμού και γραμμών που σύρονται κάθετα προς αυτήν από την άκρη της πλευράς του κάθε κτήματος.

'Αρθρο 1072: Κοίτη που εγκαταλείφθηκε
Η κοίτη ποταμού μη πλεύσιμου που εγκαταλείφθηκε ανήκει στους κυρίους των παραποτάμιων κτημάτων. Η διάταξη του προηγούμενου άρθρου εφαρμοζεται αναλογως.
Οι κύριοι του εδάφους της νεάς κοίτης έχουν δικαίωμα μέσα σε ένα έτος να αποκαταστήσουν το ρεύμα στην προηγουμένη κοίτη.

'Αρθρο 1073:
Αν ο βραχίονας ποταμού περιβάλει παραποτάμιο κτήμα ή τμήμα του, η κυριότητα πάνω σ'αυτό δεν χάνεται.

'Αρθρο 1074: Κατάκλυση εδάφους
Η κυριότητα δεν χάνεται αν παροδικά κατακλυστεί το έδαφος από τη ροή των νερών της βροχής ή από έκτακτο ξεχείλισμα ποταμού.

'Αρθρο 1075: Κατάληψη αδεσπότων
Εκείνος που παίρνει στη νομή του αδεσποτο κινητό, γίνεται κυρος του.

'Αρθρο 1076:
Κινητό πράγμα γίνεται αδέσποτο, αν ο κύριος εγκαταλείψει τη νομή του με σκοπό να παραιτηθεί από την κυριότητα.

'Αρθρο 1077: Αγρια ή τιθασευμένα ζώα
Τα άγρια ζώα είναι αδέσποτα, εφόσον βρίσκονται στη φυσική τους ελευθερία. Αγρια ζώα μέσα σε περίφρακτο χώρο και ψάρια μέσα σε ιχθυοτροφείο ή σε άλλα περίκλειστα ιδιόκητα νερά δεν είναι αδέσποτα. Αγριο ζώο που πιάστηκε γίνεται αδέσποτο αν ξαναποκτήσει την ελευθερία του και ο κύριος του δεν πάρει μέτρα, χωρίς υπαίτια καθυστέρηση, για την καταδίωξη του. Τιθασευμένο ζώο γίνεται αδέσποτο, αν χάσει τη συνήθεια της επιστροφής.

'Αρθρο 1078: Σμήνος από μέλισσες
Σμήνος από μέλισσες που αποδήμησε γίνεται αδεσποτο, αν ο κύριος του δεν πάρει μέτρα, χωρίς υπαίτια καθυστέρηση, για την καταδίωξη του.

'Αρθρο 1079:
Ο κύριος του σμήνους έχει δικαίωμα να το καταδιώξει και να το συλλάβει μέσα σε ξένο ακίνητο, και αν ακόμη μπήκε σε ξένη άδεια κυψέλη, έχει όμως υποχρέωση να επανορθώσει τη σχετική ζημία.

'Αρθρο 1080:
Αν σμήνη από μέλισσες περισσοτέρων κυρίων αποδήμησαν και αναμίχθηκαν, οι κύριοι που καταδίωξαν τα σμήνη τους γίνονται σύγκυριοι του ενιαίου σμήνους που συνέλαβαν. Οι μερίδες τους ορίζονται από τον αριθμό των σμηνών που καταδιώχτηκαν.

'Αρθρο 1081: Εύρεση απολωλότων
Οποιος βρηκε χαμένο πράγμα έχει υποχρέωση να ειδοποιήσει χωρίς υπαίτια καθυστέρηση, εκείνον που το έχασε ή τον κύριο ή καθε άλλο δικαιούχο. Αν είναι δύσκολη τέτοια ειδοποίηση, έχει υποχρέωση να ειδοποιήσει την αστυνομική αρχή και να αναφέρει τα περιστατικά που γνωρίζει εφόσον συντελούν στην ανεύρεση του δικαιούχου. Ο ευρέτης δεν έχει υποχρέωση να ειδοποίησει αν η αξία του αντικείμενου δεν ξεπερνά τις εκατό δραχμές.

'Αρθρο 1082:
Ο ευρέτης έχει υποχρέωση να φυλαξει και να συντηρήσει το πράγμα, εκτός αν προτιμά να το παραδώσει στην αστυνομική αρχή.
Αν το πράγμα υπόκειται σε φθορά ή η φύλαξη του απαιτεί δυσανάλογες δαπάνες, παραδίνεται στην αστυνομική αρχή που, μπορεί να το εκποιήσει δημόσια. Αν είναι φανερό ότι το πράγμα δεν έχει άξια ή είναι πιθανό πως η εκποίηση του δεν μπορεί να αποδώσει αξιόλογο τίμημα, διατίθεται κατά την κρίση της αρχής.

'Αρθρο 1083:
Ο ευρέτης ευθύνεται μόνο για δόλο και βαριά αμέλεια

'Αρθρο 1084:
Η αστυνομική αρχή έχει δικαίωμα οποτεδήποτε να απαιτήσει να της παραδοθεί το πράγμα. Αφότου ο ευρέτης της το παραδώσει είτε αυθόρμητα είτε ύστερα από πρόσκληση της, απαλλάσεται από κάθε ευθύνη για μεταγενέστερα γεγονότα.
Με την απόδοση σε εκείνον που το έχασε, ο ευρέτης απαλλάσσεται από κάθε υποχρέωση απέναντι σε κάθε δικαιούχο, εκτός αν γνώριζε ότι αυτός που το έχασε είναι κλέφτης.

'Αρθρο 1085: Δαπάνες του ευρέτη
Ο ευρέτης έχει δικαίωμα να απαιτήσει από το δικαιούχο κάθε δικαιολογημένη κατά τις περιστάσεις δαπάνη για τη φύλαξη και συντήρηση του πράγματος ή για την αναζήτηση του δικαιούχου.

'Αρθρο 1086: Ευρετρα
Ο ευρέτης έχει δικαίωμα να απαιτήσει εύρετρα από το δικαιούχο. Αυτά συνίσταται σε δέκα τοις εκατό για την έως πεντακόσια δραχμές αξία του πράγματος κατά το χρόνο της απόδοσης, σε πέντε τοις εκατό για την πέρα από τις πεντακόσιες και μέχρι τις δέκα χιλιάδες δραχμές αξίας και σε δύο τοις εκατό για την επιπλέον αξία του πράγματος.
Αν το πράγμα έχει αξία μόνο για το δικαιούχο, τα εύρετρα ορίζονται κατά εύλογη κρίση.
Ο ευρέτης δεν έχει δικαίωμα να αξιώσει εύρετρα, αν παρέλειψε αδικαιολόγητα την ειδοποίηση ή απέκρυψε την εύρεση μονολότι προσκλήθηκε.

'Αρθρο 1087:
Στις αξιώσεις του ευρέτη για δαπάνες και εύρετρα εφαρμόζονται αναλόγως, οι διατάξεις για τις αξιώσεις λόγω δαπανών του νομέα κατά του κυρίου που διεκδικεί.

'Αρθρο 1088: Κτήση από τον ευρέτη
Με την παρέλευση έτους από την ειδοποίηση της αστυνομικής αρχής ο ευρέτης αποκτά την κυριότητα του πράγματος από τη στιγμή της εύρεσης, εκτός αν στο μεταξύ ο δικαιούχος έγινε γνωστός στην αρχή ή στον ευρέτη. Με την απόκτηση της κυριότητας επέρχεται απόσβεση και κάθε εμπράγματου δικαιώματος τρίτου.

'Αρθρο 1089:
Αν ο δικαιούχος έγινε γνωστός πριν περάσει το έτος του προηγουμένου άρθρου, ο ευρέτης μπορεί να απαιτήσει τις δαπάνες και τα εύρετρα τάσσοντας γι'αυτό προθεσμία που δεν μπορεί να λήγει πριν από την παρέλευση του έτους.
Οταν η προθεσμία αυτή περάσει άπρακτη, ο ευρέτης αποκτά την κυριότητα του πράγματος.

'Αρθρο 1090:
Με την παράδοση του πράγματος στην αρχή δεν παραβλάπτονται τα δικαίωματα του ευρέτη.
Αν η αρχή προβεί σε εκποίηση, το πλειστηρίασμα υποκαθίσταται στο πράγμα.
Απόδοση του πράγματος, ή του πλειστηριάσματος στο δικαιούχο επιτρέπεται μόνο με τη συναίνεση του ευρέτη.

'Αρθρο 1091: Κτήση από δήμο ή κοινότητα
Αν ο ευρέτης δεν παραλάβει το πράγμα που επέκτησε κατά κυριότητα μέσα στην προθεσμία που του τάχθηκε περιέρχεται στο δήμο ή στην κοινότητα του τόπου όπου βρέθηκε.

'Αρθρο 1092:Εύρεση μέσα σε οίκημα ή άλλο δημόσιο χώρο .
Εκείνος που βρήκε ένα πράγμα σε κατοικημένο κτηριο ή μεσα σε χώρο προορισμένο για τη χρήση του κοινού, έχει υποχρέωση να το παραδώσει στον κύριο του κτηρίου ή στο μισθωτή ή σ'αυτόν που έχει την εποπτεία του χώρου. Στην περίπτωση αυτή λογίζεται ευρέτης εκείνος στον οποίο παραδόθηκε το πράγμα.

'Αρθρο 1093: Κτήση θησαυρού
Εκείνος που βρήκε και πήρε στη νομή του κινητό πράγμα αξίας, κρυμμένο μέσα σε άλλο πράγμα, κινητό ή ακίνητο, τόσο καιρό ώστε να μην μπορεί να εξακριβωθεί ο κύριος του (θησαυρός) γίνεται κύριος του μισού Θησαυρού. Ο άλλος μισός ανήκει στον κύριο του πράγματος όπου ήταν κρυμμένος ο θησαυρός.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ : ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΟΤΗΤΑΣ
'Αρθρο 1094: Διεκδικητική αγωγή
Ο κύριος πράγματος δικαιούται να απαιτήσει από το νομέα ή τον κάτοχο την αναγνώριση της κυριότητας του και την απόδοση του πράγματος.

'Αρθρο 1095:
Ο νομέας μπορεί να αρνηθεί την απόδοση του πράγματος, αν έχει έναντι του κυρίου δικαίωμα να νέμεται ή να κατέχει το πράγμα.

'Αρθρο 1096: Ευθύνη ως προς τα ωφελήματα Ο νομέας ενέχεται να αποδώσει τα ωφελήματα που έχουν εξαχθεί ταπό το πράγμα μετά την επίδοση της αγωγής.
Επιπλέον ευθύνεται και για τα ωφελήματα που δεν εισέπραξε από δική του υπαιτιότητα μετά την επίδοση της αγωγής, ενώ μπορούσε να τα εισπράξει σύμφωνα με τους κανόνες της τακτικής διαχείρισης.

'Αρθρο 1097: Ευθύνη ως προς το πράγμα
Ο νομέας από την επίδοση της αγωγής ευθύνεται σε αποζημίωση του κυρίου, αν από υπαιτιότητα του το πράγμα χειροτέρεψε ή καταστράφηκε ή δεν μπορεί να αποδοθεί για κάποιον άλλο λόγο.

'Αρθρο 1098: Κακόπιστος νομέας
Αν ο νομέας ήταν κακόπιστος κατά το χρόνο που κατέβαλε το πράγμα, ή αν έμαθε αργότερα ότι δεν εχει δικαίωμα νομής, υπέχει από τότε, ως προς το πράγμα και τα ωφελήματα του πράγματος, την ίδια ευθύνη που έχει και για το χρόνο μετά την επίδοση της αγωγής. Δεν αποκλείεται περαιτέρω ευθύνη του από υπερημερία.

'Αρθρο 1099:
Αν ο νομέας απέκτησε τη νομή του πράγματος με παράνομη πράξη, ευθύνεται σε αποζημίωση του κυρίου κατά τις διατάξεις για τις αδικοπραξίες.

'Αρθρο 1100: Καλόπιστος νομέας.
Αν ο νομέας πήρε και εξακολούθησε να έχει καλοπιστα τη νομή του πράγματος, δεν ευθύνεται για το πριν από την επιδοση της αγωγής χρονικό διάστημα ούτε σε απόδοση των ωφελημάτων του πράγματος ούσε σε αποζημίωση για τη χειροτέρευση η καταστροφή του πράγματος ή την αδυναμία απόδοσής του.

'Αρθρο 1101: Αξίωση αναγκαιων δαπανών
Ο καλόπιστος νομέας έχει δικαίωμα να απαιτήσει από τον κύριο αποζημίωση για δαπάνες που έγιναν στο πράγμα, προκειμένου να διατηρηθεί κατάλληλο για τακτική εκμέταλλευση (αναγκαίες δαπάνες) καθώς και για την πληρωμή βαρών του πράγματος. Για συνηθισμένες όμως δαπάνες συντήρησης του πράγματος δεν έχει δικαίωμα αποζημίωσης, εφόσον του έμειναν τα ωφελήματα του πράγματος.

'Αρθρο 1102:
Ο κακόπιστος νομέας, και από την επίδοση της αγωγής κάθε νομέας, έχει δικαίωμα αποζημίωσης για τις αναγκαίες δαπάνες ή για τις δαπάνες εξαιτίας βαρών του πράγματος, μόνο κατά τις διατάξεις για τη διοίκηση αλλοτρίων.

'Αρθρο 1103: Επωφελείς δαπάνες.
Για δαπάνες από τις οποίες αυξήθηκε η αξία του πράγματος (επωφελείς δαπάνες) έχει δικαίωμα αποζημίωσης μόνο ο καλόπιστος νομέας για το πριν από την επίδοση της αγωγής διάστημα και μόνο εφόσον σώζεται η αύξηση της αξίας κατά το χρόνο της απόδοσης του πράγματος.

'Αρθρο 1104: Δικαίωμα αφαίρεσης
Για το πράγμα, που ενώθηκε με άλλο ως συστατικό του, ο νομέας έχει το δικαίωμα της αφαίρεσης.
Το δικαίωμα αποκλείεται:1. αν πρόκειται για συνήθη δαπάνη συντήρησης, για την οποία ο νομέας δεν έχει δικαίωμα αποζημίωσης επειδή πήρε τα ωφελήματα 2. αν ο νομέας δεν ωφελείται καθόλου από την αφαίρεση 3. αν του καταβάλλεται η αξία που θα είχε το συστατικό μετά τον αποχωρισμό.

'Αρθρο 1105:
Ο νομέας έχει δικαίωμα αποζημίωσης, ή αφαίρεσης για τις δαπάνες που έγιναν από το δικαιοπάροχο του με τους ίδιους όρους που και εκείνος θα είχε αυτό το δικαίωμα.
Η υποχρέωση του κυρίου εκτείνεται και στις δαπάνες που έγιναν πριν αποκτήσει την κυριότητα.

'Αρθρο 1106: Δικαίωμα επίσχεσης
Ο νομέας έχει δικαίωμα επίσχεσης του πράγματος, ωσότου να ικανοποιηθεί για τις δαπάνες που του οφείλονται. Δεν έχει το δικαίωμα αυτό, αν απέκτησε το πράγμα με παράνομη πράξη που έγινε με πρόθεση.

'Αρθρο 1107: Απόσβεση αξίωσης δαπανών
Η αξίωση αποζημίωσης ή αφαίρεσης που έχει ο νομέας εξαιτίας δαπανών αποσβήνεται, όταν από την απόδοση του πράγματος περάσει μήνας αν πρόκειται για κινητά, και έξι μήνες αν πρόκειται για ακίνητα.

'Αρθρο 1108: Αρνητική αγωγή
Αν η κυριότητα προσβάλλεται με άλλο τρόπο εκτός από αφαίρεση ή κατακράτηση του πράγματος, ο κύριος δικαιούχος να απαιτήσει από εκείνον που προσέβαλε την κυριότητα, να άρει την προσβολή και να την παραλείπει στο μέλλον. Δεν αποκλείεται περαιτέρω αξίωση αποζημίωσης κατά τις διατάξεις για τις αδικοπραξίες.
Το δικαίωμα της προηγουμένης παραγράφου δεν παρέχεται, αν εκείνος που έκανε την προσβολή ενέργησε δυναμει δικαιώματος.

'Αρθρο 1109: Κινητό που περιήλθε σε ξένο ακίνητο.
Ο κύριος κινητού πράγματος που περιήλθε σε ξένο ακίνητο έχει δικαίωμα να απαιτήσει από το νομέα του ακινήτου να του επιτρέψει την αναζήτηση και την ανάληψη, υποχρεούται όμως να τον αποζημιώσει για τη ζημία που προξενήθηκε από την αναζήτηση.

'Αρθρο 1110: Τεκμήριο κυριότητας
Υπέρ του νομέα κινητού ισχύει το τεκμήριο ότι είναι κύριος του. Το τεκμήριο δεν αντιτάσσεται κατά του προηγουμένου νομέα, από τον οποίο το πράγμα ξέφυγε με κλοπή ή απώλεια.
Προκειμένου όμως για χρηματα και ανώνυμους τίτλους το τεκμήριο αντιτάσσεται και ενατίον του.

'Αρθρο 1111:
Υπερ του προηγούμενου νομέα κινητού ισχύει το τεκμήριο, ότι ήταν κύριος του κατά τη διάρκεια της νομής του.

'Αρθρο 1112: Πουβλικιανή αγωγή
Εκείνος που απέκτησε τη νομή ακινήτου με τα προσόντα της τακτικής χρησικτησίας δικαιούται, αν έχασε τη νομή πριν συμπληρωθεί ο χρόνος, να απαιτήσει από αυτόν που το νέμεται χωρίς έγκυρο ή νομιζόμενο τίτλο, την απόδοση του πράγματος κατά τις διατάξεις για τη διεκδικητική αγωγή που εφαρμόζονται αναλόγως.
Αν ο παραπάνω νομέας ακινήτου προσβάλλεται μέ άλλο τρόπο εκτός από αφαίρεση ή κατακράτηση του πράγματος, έχει δικαίωμα επίσης να προστατευθεί όπως και ο κύριος.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ : ΣΥΓΚΥΡΙΟΤΗΤΑ
'Αρθρο 1113: Κοινό πράγμα.
Αν η κυριότητα του πράγματος ανήκει σε περισσοτέρους εξ αδιαιρέτου κατ'ιδανικά μέρη, εφαρμόζονται οι διατάξεις για την κοινωνία.

'Αρθρο 1114: Πραγματική δουλεία σε βάρος ή υπέρ του κοινού ακινήτου.
Στο κοινό ακίνητο μπορεί να συσταθεί πραγματική δουλεία υπέρ του εκάστοτε κυρίου άλλου ακινήτου και αν ακόμη αυτός είναι συγκύριος του ακινήτου που βαρύνεται με τη δουλεία.
Το ίδιο ισχύει και για πραγματική δουλεία πάνω σε ακίνητο υπέρ των εκάστοτε κυρίων κοινού ακινήτου, αν κάποιος από αυτούς είναι κύριος του ακινήτου που βαρύνεται με τη δουλεία.

'Αρθρο 1115: Πράξεις που ισχύουν κατά των διαδόχων
Οι διατάξεις των άρθρων 791 και 796, όταν πρόκειται για κοινό εμπράγματο δικαίωμα, εφαρμόζονται μόνο αν η συμφωνία ή η απόφαση των κοινωνών έχει υποβληθεί στον τύπο του συμβολαιογραφικού έγγραφου και σε μεταγραφή. Στην περίπτωση του άρθρου 791 μεταγραφή απαιτείται και για τη δικαστική απόφαση.

'Αρθρο 1116: Κάθε συγκύριος έναντι τρίτων
Κάθε συγκύριος έχει δικαίωμα έναντι τρίτων να ασκεί για όλοκληρο το πράγμα τις αξιώσεις από την κυριότητα. Οταν όμως διεκδικεί ολόκληρο το πράγμα, οφείλει να απαιτήσει την απόδοση του σε όλους τους συγκυρίους.

'Αρθρο 1117: Αναγκαία συγκυριότητα σε περίπτωση ιδιοκτησίας ορόφου
Οταν πρόκειται για οικοδομή, ο κύριος ορόφου ή διαμερίσματος του είναι αυτοδικαίως συγκύριος εξ αδιαιρέτου κατ'ανάλογη μερίδα πάνω στα μέρη του όλου ακινήτου, τα οποία χρησιμεύουν στην κοινή και των λοιπών κυρίων χρήση, όπως είναι ιδίως το έδαφος, τα θεμέλια, οι πρωτότοιχοι, η στέγη, η αυλή.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ : ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΔΟΥΛΕΙΕΣ
'Αρθρο 1118: Εννοια
Πάνω, σε ακίνητο μπορεί να αποκτηθεί εμπράγματο δικαίωμα υπέρ του εκάστοτε κυρίου άλλου ακινήτου, που να του παρέχει κάποια ωφέλεια ( πραγματική δουλεία).

'Αρθρο 1119:
Με την πραγματική δουλεία ο κύριος του δουλεύοντος φέρει το βάρος είτε να ανέχεται κάποια χρησιμοποιηση του ακινήτου του από τον κύριο του δεσπόζοντος είτε να παραλείπει ορισμένες πράξεις, τις οποίες θα είχε δικαίωμα να επιχειρεί ως κύριος.

'Αρθρο 1120:
Πραγματικές δουλείες κατά την έννοια του προηγουμένου άρθρου είναι ιδίως: η δουλεία οδού, η δουλεία διοχέτευσης ή αποχέτευσης ή άντλησης νερού, ή ποτισμού θρεμμάτων του δεσπόζοντος ή βοσκής ή ξύλευσης,η δουλεία εκπομπής στο δουλεύον του νερού της στέγης του δεσπόζοντος, η δουλεία εξώστη ή προστέγου πάνω στο δουλεύοντος στήριξης της οικοδομής πανω στο γειτονικό κτίριο, η δουλεία υπονόμου, η δουλεία μη ανέγερσης, μη παρεμπόδισης του φωτός ή της θέας του δεσπόζοντος.

'Αρθρο 1121: Σύσταση
Οι πραγματικες δουλείες συνιστώνται με δικαιοπραξία ή με χρησικτησία. Οι διατάξεις για τη χρησικτησία ακινήτων και για τη μεταβίβαση τους με συμφωνία εφαρμοζονται αναλόγως και στη σύσταση των πραγματικών δουλειών.

'Αρθρο 1122: Περισσότεροι κύριοι
Αν το δεσπόζον ή το δουλεύον ακίνητο ανήκει σε περισσότερους, για τη σύσταση δουλείας με δικαιοπραξία απαιτείται η συναίνεση όλων.

'Αρθρο 1123: Χρησικτησία σε περίπτωση αρνητικής δουλείας.
Αν η δουλεία συνίσταται στο να μην κάνει κανείς κάτι η νομή για έκτακτη χρησικτησία αρχίζει από τότε που ο κύριος του δεσπόζοντος απαγόρευσε στον κυριο του δουλεύοντος την πράξη της οποίας η παράλειψη αποτελεί το περιεχόμενο της δουλείας.

'Αρθρο 1124: Εκταση της δουλείας.
Το δικαίωμα της δουλείας εκτείνεται μόνο έως την εξυπηρετούμενη ανάγκη του δεσπόζοντος.
Νέες ανάγκες του, σε περίπτωση αμφιβολίας, δεν συνεπάγονται διαφορετική επιβάρυνση για τον κύριο του δουλεύοντος.

'Αρθρο 1125:
Στο δικαίωμα της δουλειας περιλαμβάνεται κάθε πράξη του δικαιούχου που είναι αναγκαία για την άσκηση της. Οφείλει όμως αυτός να ασκεί το δικαίωμα του με κάθε δυνατή φειδώ ως προς τα συμφέρονται του κυρίου του δουλευόντος.

'Αρθρο 1126: Διατήρηση κατασκεύασματος στο δουλεύον.
Αν για τη άσκηση της δουλείας διατηρείται στο δουλεύον ακίνητο κάποιο κατασκεύασμα, ο δικαιούχος έχει υποχρέωση να το διατηρεί σε κανονική κατάσταση, εφόσον αυτό απαιτεί το συμφέρον του κυρίου του δουλεύοντος. Αν το κατασκεύασμα εξυπηρετεί και το συμφέρον του κυρίου του δουλεύοντος, την υποχρέωση για συντήρηση έχουν και οι δύο ανάλογα με το συμφέρον του καθενός, εκτος αν έχει συμφωνηθεί διαφορετικά.

'Αρθρο 1127:
Αν η δουλεία συνίσταται σε δικαίωμα να διατηρεί ο δικαιούχος οικοδομικό κατασκεύασμα πάνω σε οικοδομικό κατασκεύασμα του δουλευοντος ακινήτου, ο κύριος του δουλεύοντος, αν δεν συμφωνήθηκε διαφορετικά, έχει υποχρέωση να συντηρεί το δικό του κατασκεύασμα, εφόσον αυτό απαιτεί το συμφέρον του δικαιούχου.

'Αρθρο 1128: Μεταβολη του τρόπου ασκησης της δουλείας
Ο κύριος του δουλεύοντος δικαιούται να απαιτήσει, έναντι προκαταβολής της απαιτούμενης δαπανης, να μεταβληθεί ο τόπου που ασκείται η δουλεία, αν ο οικονομικός της σκοπός πραγματοποιείται εξίσου με αυτή τη μεταβολή και ο έως τώρα τρόπος της άσκησης της είναι γι'αυτόν ιδαίτερα επαχθής.
Το ίδιο ισχύει και για τη μεταβολή της θέσης, στην οποία ασκείται εως τώρα στο ακίνητο η δουλεία.

'Αρθρο 1129: Χρήση του δουλεύοντος από τον κύριο
Η ύπαρξη της δουλείας δεν στερεί τον κύριο του δουλεύοντος από το δικαίωμα να το χρησιμοποιεί για τον εαυτό του με όμοιο τρόπο, εκτός αν συμφωνήθηκε διαφορετικά , η αν το δουλεύον δεν επαρκεί για τέτοια χρήση.

'Αρθρο 1130: Διαίρεση του δεσπόζοντος
Αν διαιρεθεί το δεσπόζον ακίνητο, η δουλεία εξακολουθεί να υπάρχει υπέρ του κάθε μέρους, η άσκηση της όμως δεν μπορεί να είναι επαχθέστερη για τον κύριο του δουλεύοντος. Για κάθε μέρος του πράγματος στο οποίο η δουλεία δεν παρέχει χρησιμότητα επέρχεται απόσβεση της.

'Αρθρο 1131: Διαίρεση του δουλεύοντος
Αν διαιρεθεί το δουλεύον, η δουλεία εξακολουθεί να υπάρχει πάνω στο καθενα από τα μέρη στα οποία διαιρέθηκε. Επέρχεται όμως απόσβεση για το κάθε μέρος ως προς το οποίο από τη φύση της δουλείας ή από τη σύμβαση έπαψε η άσκηση της.

'Αρθρο 1132: Προστασία της δουλείας
Αυτός που έχει δικαιωμα πραγματικής δουλείας και όταν υπάρχουν περισσότεροι δικαιούχοι, ο κάθενας από αυτούς, έχει δικαίωμα σε περίπτωση προσβολής να απαιτήσει από τον προσβολέα την αναγνώριση της δουλείας και την άρση της προσβολής, καθώς και την παράλειψη της στο μέλλον. Δεν αποκλείεται περαιτέρω αξίωση αποζημίωσης κατά τις διατάξεις για τις αδικοπραξίες.
Το δικαίωμα της προηγούμενης παραγράφου δεν παρέχεται, αν εκείνος που έκανε την προσβολή ενέργησε δυνάμει δικαιωματος.

'Αρθρο 1133:
Την προστασία του προηγούμενου άρθρου έχει και αυτός που απέκτησε τη νομή της δουλείας με τα προσόντα της τακτικής χρησικτησίας εναντίον εκείνου που νέμεται το δουλεύον χωρίς έγκυρο ή νομιζόμενο τίτλο, αν πριν συμπληρωθεί ο χρόνος της χρησικτησίας προσβάλλεται στην άσκηση της.

'Αρθρο 1134: Απόσβεση της δουλείας
Η δουλεία αποσβήνεται με μονομερή δήλωση παραίτησης του δικαιούχου, η οποία γίνεται είτε με διάταξη τελευταίας βούλησης είτε με συμβολαιογραφίκο έγγραφο που υποβάλλεται σε μετεγγραφή. Αν τρίτος έχει πάνω στο δεσπόζον εμπράγματος δικαίωμα, είναι απαραίτητη και η συναίνεση του, εφόσον από την παραίτηση παραβλάπεται το δικαίωμα του.

'Αρθρο 1135:
Η ολική καταστροφή του δεσπόζοντος ή του δουλεύοντος ακινήτου επιφέρει απόσβεση της δουλείας.

'Αρθρο 1136:
Η δουλεία αποσβήνεται εφόσον από λόγους πραγματικούς ή νομικούς η άσκηση της γίνεται αδύνατη.

'Αρθρο 1137:
Η δουλεία αποσβήνεται αν η κυριότητα του δεσπόζοντος και του δουλεύοντος περιέλθει στο ίδιο πρόσωπο.

'Αρθρο 1138:
Η δουλεία αποσβήνεται με εικοσαετή αχρηστία. Αν υπάρχουν περισσότεροι δικαιούχοι, αρκεί η άσκηση της δουλείας από έναν.

'Αρθρο 1139:
Στις δουλειές που ασκούνται κατά διαλλείματα η εικοσαετία αρχίζει από την τελευταία άσκηση. Στις δουλείες των οποίων το περιεχόμενο συνίσταται σε συνεχή άσκηση, η εικοσαετία αρχίζει αφότου στο δουλεύον έγινε κατασκεύασμα που εμποδίζει την άσκηση της δουλείας.
Η αχρηστία διακόπτεται με την έγερση αγωγής από το δικαιούχο.

'Αρθρο 1140:
Η απόσβεση της δουλείας λόγω αρχηστίας δεν εμποδίζεται όταν η δουλεία ασκείται κατά τρόπο ή χρόνο διαφορετικά από εκείνον που αρμόζει στη δουλεία.

'Αρθρο 1141:
Η αχρηστία δεν αρχίζει και όταν αρχίσει δεν συνεχίζεται κατά το διάστημα που αναστέλλεται η παραγραφή της αγωγής για την προστασία της δουλείας, ή εμποδίζεται κατά το νόμο η συμπλήρωση της παραγραφής της.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ : ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΔΟΥΛΕΙΕΣ
'Αρθρο 1142: Εννοια της επικαρπίας
Η προσωπική δουλεία της επικαρπίας συνίσταται στο εμπράγματο δικαίωμα του επικαρπωτή να χρησιμοποιεί και να καρπώνεται ξένο πράγμα, διατηρώντας όμως ακέραια την ουσία του.

'Αρθρο 1143: Σύσταση
Η επικαρπία συνιστάται με δικαιοπραξία ή με χρησικτησία. Οι διατάξεις για τη χρησικτησία κινητων ή ακινήτων και για τη μεταβίβαση της κυριότητας τους με συμφωνία εφαρμόζονται αναλόγως και για τη σύσταση επικαρπίας πάνω σε αυτά.

'Αρθρο 1144:
Επικαρπία μπορεί να συσταθεί και σε ιδανικό μέρος του πράγματος.

'Αρθρο 1145: Βεβαίωση της κατάστασης του πράγματος
Ο επικαρπωτής πράγματος έχει το δικαίωμα να απαιτήσει να βεβαιωθεί με έξοδα του η κατάσταση του πράγματος από πραγματογνώμονες που διορίζει το δικαστήριο. Το ίδιο δικαίωμα έχει και ο κύριος.

'Αρθρο 1146: Απογραφή ομάδας πραγμάτων
Αν αντικείμενο της επικαρπίας είναι ομάδα πραγμάτων, ο επικαρπωτής και ο κύριος έχουν αμοιβαία την υποχρέωση να συμπράξουν για την σύνταξη απογραφής τους. Τη δαπάνη φέρει αυτός που ζητεί την απογραφή.

'Αρθρο 1147:
Ο επικαρπωτής έχει δικαίωμα να νέμεται το πράγμα.

'Αρθρο 1148: Υποχρεώσεις του επικαρπωτή
Ο επικαρπωτής έχει υποχρέωση κατά την άσκηση της επικαρπίας να διατηρεί τον έως τώρα οικονομικό προορισμό του πράγματος και να το μεταχειρίζεται με επιμέλεια και σύμφωνα με τους κανόνες της τακτικής εκμετάλλευσης. Δεν έχει δικαίωμα να επιφέρει ουσιώδεις μεταβολές.

'Αρθρο 1149:
Σε περίπτωση επικαρπίας δάσου ή μεταλλείου ή ορυχείου ο επικαρπωτής ή ο κύριος έχει δικαίωμα να απαιτήσει να καθοριστεί η εκμετάλλευση βάσει σχεδίου με δαπάνη και των δύο.

'Αρθρο 1150: Εκτακτη καρποφορία
Καρποι που συνέλεξε ο επικαρπωτής καθ'υπέρβαση της τακτικής εκμετάλλευσης ή εξαιτίας έκτακτων περιστατικών περιέρχονται κατά το πλεόνασμα στον κύριο.

'Αρθρο 1151: Ο επικαρπωτής ως προς το θησαυρό
Αν βρεθεί στο πράγμα θησαυρός, το δικαίωμα του επικαρπωτή δεν εκτείνεται και στο μέρος του θησαυρού που ανήκει στον κύριο.

'Αρθρο 1152: Επισκευές του πράγματος
Ο επικαρπωτής έχει υποχρέωση να φροντίζει για την επισκευή ή την ανακαίνιση του πράγματος βαρύνεται με τις σχετικε δαπάνες μόνο εφόσον αυτές ανάγονται στην συνήθη συντήρηση του πράγματος.

'Αρθρο 1153: Υποχρεώση ειδοποίησης του κυρίου
Ο επικαρπωτής έχει υποχρέωση να ειδοποιεί χωρίς υπαίτια καθυστέρηση τον κύριο για κάθε βλάβη του πράγματος ή για την ανάγκη επισκευής του ή για προφυλακτικό μέτρο που επιβάλλεται εναντίον κινδύνου που δεν είχε προβλεφθεί. Το ίδιο ισχύει και όταν τρίτος αντιποιείται κάποιο δικαίωμα πάνω στο πράγμα.
Αν ο κύριος αμελεί ή αρνείται να λάβει μέτρα για να αποτρέψει τη βλάβη ή τον κίνδυνο, ο επικαρπωτής παίρνει τα μέτρα αυτά με δαπάνη του κυρίου.

'Αρθρο 1154: Υποχρέωση για ασφάλιση
Ο επικαρπωτής έχει υποχρέωση να ασφαλίζει με έξοδα του το πράγμα υπερ του κυρίου κατά της φωτιάς ή άλλων κινδύνων για το χρόνο της επικαρπίας, εφόσον η ασφάλιση επιβάλλεται από τους κανόνες της τακτικής εκμετάλλευσης.
Αν παρέλαβε το πράγμα ασφαλισμένο, έχει υποχρέωση με τους ίδιους όρους να καταβάλλει τα ασφάλιστρα του χρόνου της επικαρπίας.

'Αρθρο 1155: Υποχρέωση για τα βάρη
Ο επικαρπωτής έχει υποχρέωση έναντι του κυρίου να φέρει κατά τη διάρκεια της επικαρπίας τα δημόσια βάρη του πράγματος, εκτος από τα έκτακτα. Αν κατά τη σύσταση της επικαρπίας υπάρχει υποθήκη πάνω στο πράγμα, ο επικαρπωτής έχει επίσης υποχρέωση έναντι του κυρίου να καταβάλλει τους κατά τη διάρκεια της επικαρπίας τόκους του χρέους ή μερός των τόκων κατ'αναλογία και προς τις τυχόν άλλες υποθήκες που ασφαλίζουν το χρέος.

'Αρθρο 1156:
Ο επικαρπωτής ολόκληρης περιουσίας ή ποσοστού μέρους της έχει υποχρέωση να καταβάλλει τον τόκο ή το αντίστοιχο μερος του για τα χρέη του κυρίου που υπαρχουν κατά τη σύσταση της επικαρπίας.
Υποχρεούται επίσης να καταβάλει τις περιοδικές παροχές διατροφής που πηγάζουν από υποχρέωση του κυρίου που είχε ήδη γεννηθεί κατά τη σύσταση της επικαρπίας.

'Αρθρο 1157: Δαπάνες που δεν βαρύνουν τον επικαρπωτή
Για δαπάνες του επικαρπωτή για τις οποίες αυτός δεν έχει υποχρεώση ενέχεται κατά τις διατάξεις για τη διοίκηση αλλοτρίων εκείνος που ήταν κύριος του πράγματος όταν έγιναν. Ο επικαρπωτής έχει το δικαίωμα να αφαιρέσει το κατασκεύασμα που ο ίδιος έκανε πάνω στο πράγμα.

'Αρθρο 1158: Χειροτέρευση από κανονική καρπωση
Ο επικαρπωτής δεν ευθύνεται για τη μεταβολή ή τη χειροτέρευση του πράγματος που προξενήθηκε από την κανονική άσκηση της επικαρπίας.

'Αρθρο 1159: Υποχρέωση του επικαρπωτή για ασφάλεια
Ο κύριος του πράγματος αν δεν ορίστηκε διαφορετικά, δικαιούται να απαιτήσει από τον επικαρπωτή ασφάλεια, αν η επικάρπια ασκείται με τρόπο που απειλεί σοβαρά τα δικαιώματα του κυρίου. Από την ασφάλεια απαλλάσσεται ο δωρητής που έχει παρακρατήσει για τον εαυτό του την επικαρπία.

'Αρθρο 1160:
Αν ο επικαρπωτής δεν δίνει ή αδυνατεί να δώσει την ασφάλεια που διατάχθηκε ή αν προσβάλλει σοβαρά τα δικαίωματα του κυρίου, το δικαστήριο, ύστερα από αίτηση του κυρίου, διατάζει την εκμίσθωση του πράγματος ή αναθέτει την άσκηση της επικαρπίας, σε διαχειριστή για λογαριασμό του επικαρπωτή. Διαχειριστής μπορεί να οριστεί και ο κυριος. Η διαχείριση αίρεται αν δοθεί ασφάλεια ή εκλείψει η αιτία που την προκάλεσε.

'Αρθρο 1161: Απόδοση του πράγματος κατά τη λήξη της επικαρπίας
Ο επικαρπωτής έχει υποχρέωση μετά τη ληξη της επικαρπίας να αποδώσει το πράγμα στον κύριο. Στη σχέση ανάμεσα στον επικαρπωτή και στον κύριο του πραγματος αυτος που παραχώρησε την επικαρπία λογίζεται υπερ του επικαρπωτή ως κυριος, εκτος αν ο επικαρπωτής γνωρίζει ότι δεν είναι χώρος.

'Αρθρο 1162:
Ο επικαρπωτής αγροτικού κτήματος δεν έχει κατά τη λήξη της επικαρπίας δικαίωμα στους καρπούς που δεν έχουν ακόμη αποχωριστεί. Μπορεί όμως να απαιτήσει τις δαπάνες για την παραγωγή τους, εφόσον δεν ξεπερνούν την αξία των καρπών.

'Αρθρο 1163:
Ο επικαρπωτής αγροτικού κτήματος έχει υποχρέωση κατά τη λήξη της επικαρπίας να αφήσει από τα προιόντα του κτήματος, ιδίως από το σπόρο, το χόρτο και το λίπασμα όση, ποσότητα απαιτείται για τακτική καλλιέργεια του κτήματος έως τη νέα εσοδεία. Εχει όμως αξίωση αποζημίωσης γι'αυτά από τον κύριο, εφόσον δνε παρέλαβε τέτοια προιόντα όταν μπήκε στο κτήμα.

'Αρθρο 1164:Τύχη εκμίσθωσης κατά τη λήξη της επικαρπίας
Αν η επικαρπία ακινήτου λήξει κατά τη διάρκεια της εκμίσθωσης του ακινήτου που έγινε από τον επικαρπωτή εφαρμοζονται αναλόγως ως προς την εξακολούθηση της μίσθωσης καθώς και ως προς την προκαταβολή ή την εκχώρηση ή την κατάσχεση μισθωμάτων της , οι διατάξεις για την εκποίηση του μισθίου ακινήτου κατά τη διάρκεια της μίσθωσης.

'Αρθρο 1165: Παραγραφή
Οι αξιώσεις του κυρίου κατά του επικαρπωτή εξαιτίας μεταβολής ή χειροτέρευσης του πράγματος, καθώς και οι αξιώσεις του επικαρπωτή για δαπάνες ή για την αφαιρεση κατασκευάσματος, παραγράφονται μετα την παρέλευση έξι μηνών από την απόδοση του πράγματος.

'Αρθρο 1166: Η επικαρπία αμεταβίβαστη
Η επικαρπία εφόσον δεν ορίστηκε διαφορετικά, είναι αμεταβίβαστη. Η άσκηση της μπορεί να μεταβιβαστεί σε άλλον για χρόνο, που δεν υπερβαίνει τη διάρκεια της επικαρπίας, με την επιφύλαξη της διάταξης του άρθρου 1164.

'Αρθρο 1167: Απόσβεση της επικαρπίας
Η επικαρπία εφόσον δεν ορίστηκε διαφορετικά, αποσβήνεται, με το θάνατο του επικαρπωτή. Επικαρπία υπέ νομικού προσώπου εκλείπει μαζί με αυτό.

'Αρθρο 1168:
Η επικαρπία αποσβήνεται μόλις ενωθεί με την κυριότητα στο ίδιο πρόσωπο.

'Αρθρο 1169:
Η επικαρπία αποσβήνεται με μονομερή δήλωση του δικαιούχου προς το κυριο, ότι παραιτείται. Για τα ακίνητα η δήλωση γίνεται με συμβολαιογραφικό έγγραφο, που κοινοποιείται στον κύριο και υποβάλλεται σε μεταγραφή.

'Αρθρο 1170:
Οι λογοι απόσβεσης των πραγματικών δουλείων εξαιτίας της καταστροφής του δουλεύοντος πράγματος, της αδυναμίας ασκησης και της αχρηστίας, εφαρμόζονται αναλογως και στην επικαρπία πράγματος. Η εικοσαετία για την αχρηστία αρχίζει από την τελευταία άσκηση της επικαρπίας.

'Αρθρο 1171: Καταστροφή ή αναγκαστική απαλλοτρίωση του πράγματος
Η επικαρπία του πράγματος εκτείνεται και στο αντάλλαγμα ή στο ποσόν αποζημίωσης που οφείλεται γι'αυτό ιδίως εξαιτίας καταστροφής ή ασφαλιστικής σύμβαης ή αναγκαστικής απαλλοτρίωσης του.

'Αρθρο 1172:
Στην περίπτωση του προηγούμενου άρθρου ο κύριος ή ο επικαρπωτής έχει δικαίωμα να απαιτήσει να δαπανηθεί το ποσόν που εισπράχθηεκ για την αποκατάσταση ή την αντικατάσταση του πράγματος, εφόσον μια τέτοια πράξη ανταποκρίνεται στους κανόνες τακτικής εκμετάλλευσης.

'Αρθρο 1173: Προστασία του επικαρπωτή
Σε περίπτωση προσβολής του δικαίωματος του επικαρπωτή, εφαρμόζονται αναλογως οι διατάξεις για την προστασία της κυριότητας.

'Αρθρο 1174: Επικαρπία αναλωτών
Αν αντικείμενο της επικαρπίας είναι πράγματα αναλωτά, ο επικαρπωτής εφόσον δεν ορίστηκε διαφορετικά, γίνεται κυριος των πραγμάτων και έχει την υποχρέωση στο τέλος της επικρατείας να αποδώσει, κατ'επιλογήν εκείνου που παραχώρησε την επικαρπία, είτε την αξία που ειχαν τα πράγματα αυτά κατά το χρόνο της σύστασης της επικαρπίας είτε άλλα πράγματα της ίδιας ποσότητας και ποιότητας.

'Αρθρο 1175:
Σε περίπτωση αναλωτών πραγμάτων ο επικαρπωτής, αν δεν ορίστηκε διαφορετικά, έχει υποχρέωση να δώσει ασφάλεια πριν από την παράδοση τους. Ο επικαρπωτής απαλλάσσεται από την υποχρέωση παροχής ασφάλειας:
1. σε περίπτωση χρημάτων, αν κατατεθούν σε ασφαλή τράπεζα ή σε άλλο πιστωτικό ίδρυμα με την επιφύλαξη του δικαιώματος επικαρπίας 2. αν είναι ο δωρητής που παρακράτησε για το εαυτό του την επικαρπία.
'Αρθρο 1176:Επικαρπία ανώνυμων τίτλων
Στην επικαρπία ανώνυμων τίτλων εφαρμόζονται οι διατάξεις για την επικαρπία πράγματος. Ο επικαρπωτής πριν από την παράδοση, αν δεν ορίστηκε διαφορετικά, έχει υποχρέωση να δώσει ασφάλεια. Από την υποχρέωση αυτή απαλλάσσεται:1.Αν οι τίτλοι κατατεθούν σε ασφαλή τράπεζα ή σε άλλο πιστωτικό ίδρυμα με την επιφύλαξη του δικαίωματος επικαρπίας 2. αν επικαρπωτής είναι ο δωρητής που παρακράτησε για τον εαυτό του την επικαρπία.
Ο επικαρπωτής έχει δικαίωμα να νέμεται τα προσαρτημένα τοκομερίδια ή μερισματόγραφα χωρίς παροχή ασφάλειας.

'Αρθρο 1177:
Σε περίπτωση επικαρπίας μετοχών εταιρίας ο επικαρπωτής εφόσον δεν ορίστηκε διαφορετικά, έχει δικαίωμα να μετέχει στις συνελεύσεις των μετόχων της εταιρίας.

'Αρθρο 1178 : Επικαρπία δικαίωματος
Επικαρπία μπορεί να συσταθεί και πάνω σε δικαίωμα. Η σύσταση της γίνεται με τον τρόπο που γίνεται η μεταβίβαση του δικαίωματος. Δικαίωματα που δεν μπορούν να μεταβιβαστούν δεν είναι δεκτικά επικαρπίας.

'Αρθρο 1179 : Ιδίως επικαρπία απαίτησης
Ο επικαρπωτής απαίτησης έχει δικαίωμα στην κάρπωση της. Αν η απαίτηση δεν είναι χρηματική, έχει δικαίωμα και να την εισπράξει. Από την είσπραξη της είναι επικαρπωτής πράγματος.

'Αρθρο 1180:
Αν η απαίτηση που βαρύνεται με επικαρπία είναι χρηματική, ο δανειστής και ο επικαρπωτής εχουν δικαίωμα και υποχρέωση να συμπράξουν για την είσπραξη του κεφαλαίου του κοινού.
Αντί για την είσπραξη ή μετά την είσπραξη ο καθένας από αυτούς έχει δικαίωμα να απαιτήσει την ασφαλή και έντοκη τοποθέτηση του κεφαλαίου, με επιφύλαξη του δικαίωματος του επικαρπωτή. Αυτός προσδιορίζει το είδος της τοποθέτησης.

'Αρθρο 1181:
O επικαρπωτής ισόβιας προσόδου έχει δικαίωμα να εισπράτει τις περιοδικές παροχές που αρμόζουν στο δικαίωμα που βαρύνεται με την επικαρπία.

'Αρθρο 1182:
Στην επικαρπία δικαίωματος εφαρμόζονται κατά τα λοιπά αναλόγως οι διατάξεις για την επικαρπία πραγμάτων, εφόσον δεν προκύπτει κάτι διαφορετικό από το νόμο ή από τη φύση της επικαρπίας δικαίωματος.

'Αρθρο 1183:
Η προσωπική δουλεία της οίκησης συνίσταται στο εμπράγματο και αποκλειστικό δικαίωμα του δικαιούχου να χρησιμοιει ως κατοικία ξένη οικοδομή ή διαμερισμα της.

'Αρθρο 1184:
Οποιος έχει την οίκηση, έχει δικαίωμα να κατοικεί στην οικοδομή με την οικογένεια του και το ανάλογο προς την κοινωνική του θέση υπηρετικό προσωπικό.

'Αρθρο 1185:
Η οίκηση είναι αμεταβίβαστη και αποσβήνεται με το θάνατο του δικαιούχου.

'Αρθρο 1186:
Στην οίκηση δεν υπάρχει αξίωση για παροχή ασφάλειας. Ο δικαιούχος δεν έχει υποχρέωση να σφαλίσει την οικοδομή.

'Αρθρο 1187:
Στην οίκηση εφαρμόζονται κατά τα λοιπά αναλόγως οι γενικές διατάξεις για την επικαρπία ακινήτου εφόσον συμβιβάζονται και με τη φύση της οίκησης.

'Αρθρο 1188: Αλλες προσωπικές δουλείες
Πάνω σε ακίνητο μπορεί να συσταθεί εμπράγματο δικαίωμα προσωπικής δουλείςα που να παρέχει κάποια εξουσία ή χρησιμότητα υπέρ ορισμένου προσώπου (περιορισμένες προσωπικές δουλείες).
Οι δουλείες αυτές μπορούν να συνίσταται και σε οτιδήποτε αποτελεί περιεχόμενο πραγματικής δουλείας.

'Αρθρο 1189:
Η έκταση της περιορισμένης προσωπικής δουλειάς προσδιορίζεται, σε περίπτωση αμφιβολίας, από τις προσωπικές ανάγκες του δικαιούχου.

'Αρθρο 1190:
Η περιορισμένη προσωπική δουλεία, εφόσον δεν ορίστηκε διαφορετικά, είναι αμεταβίβαστη και αποσβήνεται με το θάνατο του δικαιούχου ή όταν εκλείψει το νομικό πρόσωπο υπέρ του οποιου είχε συσταθεί.

'Αρθρο 1191:
Στις περιορισμένες προσωπικές δουλείες εφαρμόζονται κατά τα λοιπά οι διατάξεις για τις πραγματικές δουλείες, εφόσον συμβιβάζονται και με τη φύση των προσωπικών δουλείων.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ : ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ
'Αρθρο 1192: Πράξεις που μεταγράφονται
Μεταγραφονται στο γραφείο μεταγραφών της περιφέρειας του ακινήτου:1. οι εν ζωή δικαιοπραξίες, στις οποίες περιλαμβάνονται και οι αιτία θανάτου δωρεές με τις οποίες συνιστάται μετατίθεται, καταργείται εμπράγματο δικαίωμα (εμπράγματος δικαιοπραξίας) πάνω σε ακίνητα 2. οι επιδικάσεις ή οι προσκυρώσεις που γίνονται από την αρχή ή οι κατακυρώσεις κυριότητας ή εμπράγματου δικαιώματος πάνω σε ακίνητο 3. οι εκθέσεις δικαστικής διανομής ακινήτου 4. οι τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις που περιέχουν καταδίκη σε δήλωση βούλησης για εμπράγματη δικαιοπραξία πάνω σε ακίνητο. "5. Οι τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις με τις οποίες αναγνωρίζεται κυριότητα ή άλλο εμπράγματο δικαίωμα σε ακίνητο, που έχουν κτηθεί με έκτακτη χρησικτισία" (προσθ. του εδαφ. 5 από την παρ. 1 του άρθορυ 55 του Ν. 2298/95,ΦΕΚ- 62 Α').

'Αρθρο 1193: Αποδοχή κληρονομίας ή κληροδοσίας
Μεταγράφεται επίσης στο γραφείο μεταγραφών της περιφέρειας του ακινήτου κάθε αποδοχή κληρονομίας ή κληροδοσίςα, εφόσον με αυτήν περιέρχεται στον κληρονόμο ή στον κληροδόχο ακίνητο της κληρονομίας ή εμπράγμτο δικαίωμα πάνω σ'αυτό ή εμπράγματα δικαίωμα πάνω σε ξένο ακίνητο ή καταργείται τέτοιο δικαίωμα. Για τη μεταγραφή απαιτείται να βεβαιωθεί ο θάνατος του κληρονομουμένου.

'Αρθρο 1194: Πως γίνεται η μεταγραφή
Η μεταγραφή συνίσταται στην καταχώρηση περίληψης της μεταγραπτέας πράξης στο βιβλίο μεταγραφών, κατά χρονολογική σειρά προσαγωγής. Η περίληψη περιέχει τα κύρια γνωρίσματα της πράξης. Η καταχώρηση βεβαιώνεται και στο έγγραφο που μεταγράφεται, το οποίο και φυλάγεται στο γραφείο μεταγραφών.
Τη μεταγραφή μπορεί να ζητήσει οποιοσδήποτε δικαιολογεί έννομο συμφέρον.

'Αρθρο 1195:
Η μεταγραπτέα αποδοχή κληρονομίας ή κληροδοσίας πρέπει να προκύπτει από δημόσιο έγγραφο. Αντί για την αποδοχή της κληρονομίας μπορεί να μεταγραφεί το κληρονομητήριο.

'Αρθρο 1196: Ελλειψη ως προς την ταυτότητα του ακινήτου
Η μεταγραφή είναι άκυρη αν δεν προκύπτει από την πράξη που μεταγράφεται η ταυτότητα του ακινήτου.

'Αρθρο 1197:
Αν από την πράξη αποδοχής της κληρονομίας ή κληροδοσίας δεν προκύπτει η ταυτότητα του ακινήτου και το εμπράγματο δικαίωμα που αφορά η αποδοχή, εκείνος που ζητεί τη μεταγραφή πρέπει να παραδώσει στο γραφείο των μεταγραφών έκθεση που υπογράφεται απ'αυτόν και περιέχει και τα στοιχεία αυτά.

'Αρθρο 1198: Παράλειψη μεταγραφής
"Χωρίς μεταγραφή, στις περιπτώσεις των άρθρων 1192 εδαφ.1 έως 4 και 1193" (αντικ. της μέσα σε "" φράσης από την παρ.2 του άρθρου 15 του Ν. 2298/95, ΦΕΚ-62 Α'), δεν επέρχεται η μεταβίβαση της κυριότητας του ακινήτου, ή η σύσταση, μετάθεση, κατάργηση εμπράγματου δικαιωματος πάνω στο ακίνητο.

'Αρθρο 1199: Κυριότητα κληρονόμου ή κληροδόχου
Με τη μεταγραφή κατά το άρθρο 1193 η κυριότητα ή άλλο εμπράγματο δικαίωμα πάνω σε ακινητο θεωρούνται ότι περιήλθαν στον κληρόνομο ή στον κληροδόχο από το θάνατο του κληρονομουμένου, με την επιφύλαξη των διατάξεων για την αναβλητική αίρεση ή προθεσμία.

'Αρθρο 1200: Δημοσιότητα των βιβλίων μεταγραφής
Τα βιβλία των μεταγραφών είναι δημόσια και προσιτά στον καθένα που θέλει να τα συμβουλευτεί τηρούνται όμως οι όροι που απαιτούνται για την καλή διατήρηση τους.

'Αρθρο 1201:
Ο φύλακας των βιβλίων μεταγραφών οφείλει να δίνει σε όσους υποβάλλουν αίτηση αντίγραφα, πιστοποίησεις ή περιλήψεις του περιεχομένου τους.

'Αρθρο 1202:
Απόφαση σχετική με την ακυρότητα δικαιοπραξίας που έχει μεταγραφεί.
Αν κηρύχθηκε άκυρη με τελεσίδικη δικαστική απόφαση δικαιοπραξία που έχει μεταγραφεί, αυτό σημειώνεται , με επιμέλεια του διαδίκου που πετυχε την αναγνώριση της ακυρότητας, στο περιθώριο της δικαιοπραξίας που μεταγράφηκε. Ο διάδικος αυτός ενέχεται έναντι εκείνου που ζημιώθηκε για κάθε ζημία από την παράλειψη.

'Αρθρο 1203: Ακύρωση μεταγραμμένης σύμβασης που αφορά ακίνητο
Αν μεταγραμμένη σύμβαση που αφορά ακίνητο είχε συναφθεί από πλάνη ή με απάτη ή απειλή και, αφού προσβλήθηκε, ακυρώθηκε με τελεσίδικη δικαστική απόφαση, τα αποτελέσματα της ακύρωσης που αναφέρονται στο άρθρο 184 επέρχονται αφότου η απόφαση αυτή σημείωθηκε στο περιθώριο της μεταγραμμένης σύμβασης.

'Αρθρο 1204:
Με την ακύρωση, σύμφωνα με το προηγούμενο άρθρο, της σύμβασης για ακίνητο, η οποία είχε συναφθεί από πλάνη ή με απάτη ή απειλή και είχε μεταγραφεί, δεν αναιρούνται τα εμπράγματα δικαίωματα που τρίτοι απέκτησαν απ'αυτήν.

'Αρθρο 1205: Συρροή πολλών μεταγραφών
Αν συμπεσει συρροή πολλών μεταγραφών και ο φύλακας δεν μπορέσει να τις μεταγράψει όλες μέσα στην ίδια μέρα, συντάσσει έκθεση γι'αυτές που δεν καταχωρίστηκαν, σημειώνοντας τις κατά την τάξη της προσαγωγής. Η καταχώρηση τους στο βιβλίο των μεταγραφών γίνεται κατά την τάξη που γράφτηκαν στην εκθεση ο φύλακας δεν μπορεί προτού τις μεταγράψει να κάνει άλλες μεταγραφές.
Οι μεταγραφές αυτές λογίζονται ότι έγιναν από την ημέρα που συντάχθηκε η έκθεση.

'Αρθρο 1206: Μεταγραφή της ίδιας ημέρας
Μεταξύ πολλών μεταγραφών που έγιναν την ίδια ημέρα σχετικά με δικαιώματα πάνω στο ίδιο ακίνητο, προτιμάται εκείνη που στηρίζεται στον έστω και κατ'ελάχιστο χρόνο αρχαιότερο τίτλο.

'Αρθρο 1207: Μεταγραφή και εγγραφή υποθήκης την ίδια ημέρα.
Αν συμπέσει την ίδια ημέρα μεταγραφή και εγγραφή υποθήκης πάνω στο ίδιο ακίνητο, προτιμάται εκείνη που καταχωρίστηκαν νωρίτερα, εστω και κατ'ελάχιστο χρόνο.

'Αρθρο 1208: Μεταγραφή μισθώσεων
Μεταγράφονται στο γραφείο των μεταγραφών της περιφέρειας του ακινήτου οι μισθώσεις του ακινήτου για διάστημα μακρότερο από εννέα χρόνια.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ : ΕΝΕΧΥΡΟ
'Αρθρο 1209: Εννοια
Σε ξένο κινητό πράγμα μπορεί να συσταθεί εμπράγματο δικαίωμα ενεχύρου για την εξασφάλιση απαίτησης με την προνομιακή ικανοποίηση του δανειστή από το πράγμα.

'Αρθρο 1210: Υπαρξη απαίτησης
Το ενέχυρο αποτελεί παρεπόμενο δικαίωμα συνιστάται και υπέρ απαίτησης μελλοντικής ή υπό αίρεση.

'Αρθρο 1211: Σύσταση
Για τη σύσταση ενεχύρου απαιτείται παράδοση του πράγματος από τον κύριο στο δανειστή και συμφωνία των δύο ότι ο δανειστής αποκτά ενέχυρο στο πράγμα. Η συμφωνία απαιτείται να γίνει με έγγραφο συμβολαιογραφικό ή ιδιωτικό με βέβαιη χρονολογία και να προσδιορίζει την απαίτηση, καθώς επίσης να παριγράφει το ενεχυραζόμενο πράγμα.
Αντί για περιγραφή στο σώμα του εγγράφου αρκεί να προσαρτάται σ'αυτό ιδιαίτερα κατάλογος.

'Αρθρο 1212: Παράδοση σε τρίτον
Η παράδοση σύμφωνα με το προηγούμενο άρθρο μπορεί να γίνει και σε τρίτον με κοινή συναίνεση δανειστή και ενεχυραστή.

'Αρθρο 1213: Παράδοση με αντιφώνηση
Συμφωνία μεταξύ δανειστή και ενεχυραστή να παραμείνει αυτός στην κατοχή του πράγματος βάσει ορισμένης έννομης σχέσης δεν ισχύει ως παράδοση.

'Αρθρο 1214: Σύσταση με καταχώρηση
Με μόνη τη συμφωνία συνιστάται ενέχυρο χωρίς παράδοση, αν η συμφωνία αυτή καταχωριστεί σε δημόσιο βιβλίο που καθορίζεται για το σκοπό αυτό από το νομο.

'Αρθρο 1215: Ελλειψη κυριότητας του ενεχυραστή
Αν το πράγμα δεν ανήκει στον ενεχυραστή, ενέχυρο αποκτάται κατά τους όρους που αποκτάται η κυριότητα κινητού από μη κύριο. Οι σχετικές διατάξεις εφαρμόζονται αναλόγως.

'Αρθρο 1216: Ενέχυρο σε ιδανικό μέρος
Ενέχυρο συνιστάται και σε ιδανικό μέρος κινητού πράγματος.
Αλλά το πράγμα δεν επιτρέπεται να παραμείνει ολοκληρο ή κατά ιδανικό μέρος στην κατοχή του ενεχυραστή

'Αρθρο 1217:Χρόνος από τον οποίο υπάρχει το προνόμιο.
Το προνόμιο από το ενέχυρο υπάρχει από τη σύσταση του και αν ακόμη συστήθηκε για απαίτηση μελλοντική η υπό αίρεση.

'Αρθρο 1218: Ασφαλιζόμενο χρέος
Το ενέχυρο ασφαλίζει την απαίτηση σε ολη την έκταση ιδίως τους τόκους, την ποινική ρήτρα τις αξιώσεις, του δανειστή εξαίτιας δαπανών που έκανε στο πράγμα, τα δικαστικά έξοδα, και τα έξοδα για την εκποίηση του ενεχύρου.
Αν το ενέχυρο έχει συσταθεί για εξασφάλιση ξένης οφειλής, δικαιοπραξία οφειλέτη και δανειστή που γίνεται μετά την ενεχύραση δεν μπορεί να καταστήσει επαχθέστερη τη θέση του ενεχυραστή.

'Αρθρο 1219: Ενστάσεις του ενεχυραστή.
Ο ενεχυραστής εφόσον στο νόμο δεν ορίζεται διαφορετικά, έχει δικαίωμα να προτείνει απέναντι στο δανειστή τις ενστάσεις που έχει ο οφειλέτης κατά της απαίτησης και αν ακόμη αυτός παραιτηθεί από τις ενστάσεις αυτές.

'Αρθρο 1220: Καρποί του πράγματος
Το δικαιωμα του ενεχύρου, εφόσον δεν συμφωνήθηκε διαφορετικά, δεν εκτείνεται και στους καρπούς του πράγματος που αποχωρίστηκαν απ'αυτό.

'Αρθρο 1221:
Επιτρέπεται να συμφωνηθεί να παίρνει ο δανειστής τα ωφελήματα του πράγματος. Αν το πράγμα είναι από τη φύση του καρποφόρο, σε περίπτωση αμφιβολίας ο δανειστής θεωρείται ότι έχει αυτό το δικαίωμα.
171

'Αρθρο 1222:
Αν ο δανειστής έχει δικαίωμα να παίρνει τα ωφελήματα, οφείλει επιμέλεια για την παραγωγή και την είσπραξη τους, καθώς και λογοδοσία. Το καθαρό υπόλοιπο, εφόσον δεν συμφωνήθηκε διαφορετικά, διατίθεται πρώτα για την απόσβεση των εξόδων έπειτα των τόκων του κεφαλαίου της απαίτησης.

'Αρθρο 1223:Καταστροφή ή αναγκαστική απαλλοτρίωση του πράγματος.
Το ενέχυρο εκτείνεται και στο οφειλόμενο για το πράγμα αντάλλαγμα ή ποσόν αποζημίωσης ιδίως σε περίπτωση καταστροφής ή ασφαλιστικής σύμβασης ή αναγκαστικής απαλλοτρίωσης.

'Αρθρο 1224: Υποχρεώσεις του δανειστή
Ο δανειστής έχει υποχρέωση να φυλάει το πράγμα. Χωρίς τη συναίνεση του ενεχυραστή δεν έχει δικαίωμα να το χρησιμοποιεί ή να το μετενεχυράζει.

'Αρθρο 1225: Δαπάνες για το πράγμα.
Οι δαπάνες που έκανε ο δανειστής για το πράγμα αναζητούνται κατά τις διατάξεις για τη διοίκηση αλλοτρίων. Ο δανειστής έχει δικαίωμα να αφαιρέσει το κατασκεύασμα που πρόσθεσε στο πράγμα.

'Αρθρο 1226: Παράβση υποχρεώσεων από το δανειστή
Αν ο δανειστής προσβάλλει τα δικαιώματα του ενεχυραστή, αυτός μπορεί να απαιτήσει την παράδοση του πράγματος, σε μεσεγγυούχου που διορίζεται από το δικαστήριο, ή τη δημόσια κατάθεση του πράγματος, αν είναι δεκτικό κατάθεσης.
Τη δαπάνη φέρει ο δανειστής.

'Αρθρο 1227:
Αντί για τη μεσεγγύηση ή την κατάθεση που προβλέπονται στο προηγούμενο άρθρο, ο ενεχυραστής έχει δικαίωμα να απαιτήσει την απόδοση του πράγματος εξοφλώντας το δανειστή. Αν η απαίτηση είναι άτοκη και δεν έχει καταστεί ληξιπρόθεσμη, εκπίπτονται οι τόκοι για το χρονικό διάστημα από την πληρωμή ως τη λήξη του χρέους.

'Αρθρο 1228: Κίνδυνος των συμφερόντων του δανειστή
Αν κινδυνεύει η ασφάλεια του δανειστή επειδή απειλείται καταστροφή ή ουσιώδη μείωση της αξίας του πράγματος, έχει αυτός το δικαίωμα να πουλήσει το πράγμα με πλειστηριασμό, ύστερα από άδεια του δικαστηρίου, εκτός αν ο ενεχυραστής συμπληρώσει την ασφάλεια μέσα σε εύλογη προθεσμία που του τάσσεται. Ο πλειστηριασμός γίνεται όπως ο πλειστηριασμός κινητού που έχει κατασχεθεί. Το εκπλειστηρίασμα υποκαθίσταται στο πράγμα και κατατίθεται δημόσια.
Η πώληση των πραγμάτων που εχουν χρηματιστηριακή αξία γίνεται χρηματιστηριακώς.

'Αρθρο 1229:
Στην περίπτωση του προηγούμενου άρθρου έχει δικαίωμα με τους ίδιους όρους και ο ενεχυραστής να προκαλέσει δικαστική άδεια για την πώληση του πράγματος, ή να απαιτήσει την αποδόχη του παρέχοντας άλλη ασφάλεια.
Παροχή ασφάλειας με εγγυητή αποκλείεται.

'Αρθρο 1230: Ευκαιρία για επωφελλή πώληση
Ο ενεχυραστής και πριν από τη λήξη του χρεόυς έχει δικαίωμα, αν του παρουσιαστεί ευκαιρία για επωφελή πώληση του πράγματος, να ζητήσει από το δικαστήριο την άδεια να το πουλήσει. Το δικαστήριο ορίζει τους όρους της πώλησης και την κατάθεση του τιμήματος.

'Αρθρο 1231: Αδιαίρετο του ενεχύρου
Το ενέχυρο είναι αδιαίρετο. Αν υπάρχει πάνω σε περισσότερα πράγματα, καθένα από αυτά ασφαλίζει την όλη απαίτηση.

'Αρθρο 1232: Απόδοση του πράγματος κατά τη λήξη
Ο δανειστής έχει την υποχρέωση να αποδώσει το πράγμα, οταν αποσβεστεί το ενέχυρο.

'Αρθρο 1233:
Με άδεια του δικαστηρίου έχει δικαίωμα ο δανειστής και μετά την απόσβεση της απαίτητης του να αρνηθεί την απόδοση του πράγματος στον οφειλετη, αν έχει εναντίον του άλλη απαίτηση που συνομολογηθηκε μετά τη σύσταση του ενεχύρου και έγινε απαιτητή πριν από τη λήξη της απαίτησης που ασφαλίζεται με το ενέχυρο . Το ίδιο δικαίωμα έχει ο δανειστής και κατά του τρίτου ενεχυραστή, αν έχει εναντιον του απαίτηση με τους ίδιους όρους.

'Αρθρο 1234:
Ο ενεχυραστής τρίτος έχει δικαίμα, όταν γίνει απαιτητή η οφειλή να την καταβάλλει και να αναλάβει το πράγμα. Με την καταβολή υποκαθίσταται στα δικαίωματα του δανειστή.

'Αρθρο 1235: Παραγραφή
Παραγράφονται μετά έξι μήνες από την απόσβεση του ενεχύρου:1. οι αξιώσεις του ενεχυραστή κατά του δανειστή από βλάβη ή μείωση της αξίας του πράγματος 2. οι αξιώσεις του δανειστή για δαπάνες ή για την αφαίρεση κατασκευάσματος που έχει προσθέσει.

'Αρθρο 1236: Προστασία δικαιώματος ενεχύρου
Σε περίπτωση προσβολής του δικαιώματος του ενεχύρου εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις για την προστασία της κυριότητας.

'Αρθρο 1237: Δικαίωμα του δανειστή να πουλήσει το ενέχυρο.
Ο δανειστής από τη στιγμή που η απαίτηση του έγινε απαιτητή έχει δικαίωμα να πουλήσει το πράγμα με πλειστηριασμό, αν έχει εκτελεστό τίτλο, ή να προκαλέσει δικαστική απόφαση για την πώληση του με πλειστηριασμό. Η πώληση γίνεται όπως η πώληση κινητού που έχει κατασχεθεί.
Η πώληση πραγμάτων που έχουν χρηματιστηριακή αξία γίνεται χρηματιστηριακώς.

'Αρθρο 1238:
Αν περισσότερα πράγματα βαρύνονται με ενέχυρο, ο δανειστής έχει δικαίωμα να εκποιήσει τόσα μόνο όσα απαιτούνται για την ικανοποίηση του.

'Αρθρο 1239: Απαγορευμένες συμφωνίες
Είναι άκυρη η συμφωνία που γίνεται προτού καταστεί απαιτητό το ασφαλιζόμενο χρέος, σύμφωνα με την οποία αν ο δανειστής δεν ικανοποιηθεί εμπρόθεσμα, η κυριότητα του πράγματος περιέρχεται ή πρέπει να μεταβιβαστεί σ'αυτόν. Το ίδιο ισχύει και για τη συμφωνία, με την οποία ο δανειστής απαλλάσσεται εξ ολοκλήρου ή κατά ένα μέρος από τις διατυπώσεις για την εκποίηση του πράγματος.

'Αρθρο 1240: Δικαίωματα του υπερθερματιστή
Με τον πλειστηριασμό και την κατακύρωση κατά τους όρους του νόμου ο αγοραστής αποκτά την κυριότητα του πράγματος ελεύθερη από βάρη. Δεν επέρχεται όμως απόσβεση της τυχόν επικαρπίας που υπάρχει πάνω στο πράγμα πριν από τη σύσταση του ενεχύρου.

'Αρθρο 1241: Η απόσβεση του χρέους από το εκπλειστηρίασμα.
Κατά το ποσόν που το εκπλειστηρίασμα περιέρχεται στο δανειστή για την ικανοποίηση της απαιτησης του, η απαίτηση θεωρείται ότι εξοφλήθηκε από τον ενεχυραστή. Κατά το υπόλοιπο το εκπλειστηρίασμα υποκαθίσταται στο πράγμα.

'Αρθρο 1242:
Κατά την πώληση του πράγματος από το δανειστή ο ενεχυραστής λογίζεται υπέρ του δανειστή ως κύριος, εκτός αν ο δανειστής γνωρίζει ότι δεν είναι κύριος.

'Αρθρο 1243: Απόσβεση του ενεχύρου
Απόσβεση του ενεχύρου επέρχεται ιδίως:
1. με την απόσβεση της απαίτησης για χάρη της οποίας έχει συσταθεί 2. με την απόδοση του πράγματος από το δανειστή στον ενεχυραστή ή στον κύριο 3. με τη μονομερή δήλωση του δανειστή προς τον ενεχυραστή ή τον κύριο ότι παραιτείται από το ενέχυρο 4. με την ένωση στον ίδιο πρόσωπο της κυριότητας και του δικαίωματος του ενεχύρου.

'Αρθρο 1244: Ενέχυρο σε ανώνυμους τίτλους
Στο ενέχυρο ανώνυμων τίτλων εφαρμόζονται οι διατάξεις για το ενέχυρο κινητών. Αν οι τίτλοι αυτοί παραδόθηκαν στον ενεχυρούχο δανειστή, το ενέχυρο εκτείνεται και στα προσαρτημένα τοκομερίδια και μερισματόγραφα.

'Αρθρο 1245:
Στο ενέχυρο μετοχών εταιρίας, αν δεν ορίστηκε διαφορετικά, ο ενεχυραστής έχει δικαίωμα και κατά την διάρκεια του ενεχύρου να μετέχει στις συνελεύσεις των μετόχων.

'Αρθρο 1246: Νόμιμο ενέχυρο
Οι διατάξεις για το συμβατικό ενέχυρο εφαρμόζονται αναλόγως και στο νόμιμο ενέχυρο

'Αρθρο 1247: Ενέχυρο σε δικαίωμα
Ενέχυρο μπορεί να συσταθεί και σε δικαιωμα, εφόσον αυτό είναι μεταβιβάσιμο. Η σύσταση γίνεται κατά τον τρόπο που γίνεται και η μεταβίβαση του δικαιώματος. Η σύμβαση για τη σύσταση του ενεχυρου απαιτείται να γίνει με έγγραφο συμβολαιογραφικό ή ιδιωτικό με βέβαιη χρονολογία.

'Αρθρο 1248: Ιδίως ενέχυρο απαίτησης
Αν αντικείμενο του ενεχύρου είναι απαίτηση, απαιτείται επιπλέον ο ενεχυραστής να γνωστοποιήσει στον οφειλέτη την ενεχύραση.

'Αρθρο 1249:
Το ενέχυρο απαίτησης εκτεινεται και στους τόκους που γίνοτναι απαιτητοί μετά τη σύσταση του ενεχύρου.

'Αρθρο 1250:
Αν στην ίδια απαίτηση έχουν συσταθεί περισσότερα ενέχυρα, η σειρά προτεραιότητας κανονίζεται από το χρόνο σύστασης κάθε δικαίωματος.

'Αρθρο 1251: Ενέχυρο τίτλου σε διαταγή
Για την ενεχύραση τίτλου σε διαταγή αρκεί οπισθογράφηση του σε διαταγή του δανειστή, χωρίς να απαιτείται άλλη έγγραφη συμφωνία.

'Αρθρο 1252:Είσπραξη της απαίτησης που έχει ενεχυραστεί.
Εφόσον το ασφαλιζόμενο χρέος δεν έληξε, ο ενεχυρούχος δανειστής έχει δικαίωμα να εισπράξει μόνος την ενεχυρασμένη απαίτηση, αν δεν έχει χρηματική. Από την είσπραξη, ο δανειστής έχει ενέχυρο σε πράγμα του ενεχυραστή.

'Αρθρο 1253:
Στην περίπτωση του προηγουμένου άρθρου, αν η ενεχυρασμένη απαίτηση είναι χρηματική, την είσπραξη έχουν δικαίωμα και υποχρέωση να κάνουν από κοινού ο ενεχυρούχος δανειστής και ο ενεχυραστής. Αντί για είσπραξη ή μετα από αυτήν έχει δικαίωμα καθένας απ'άυτούς να απαιτήσει την ασφαλή και έντοκη τοποθέτηση των χρημάτων με την επιφύλαξη του δικαιώματος του ενεχύρου. Το είδος της τοποθέτησης ορίζει ο ενεχυραστής.

'Αρθρο 1254:
Οταν λήξει το ασφαλιζόμενο χρέος, αν η ενεχυρασμένη απαίτηση δεν είναι χρηματική, ο ενεχυρούχςο δανειστής την εισπράττει μόνος και επέρχονται οι συνέπειες της ενεχυρασης πράγματος του ενεχυραστή.
Αν η ενεχυρασμένη απαίτηση είναι χρηματική, έχει δικαίωμα επίσης δανειστής να την εισπράξει, αλλά μονο κατά το ποσό που απαιτείται για την ικανοποίηση του. Αντί για τέτοια είσπραξη έχει δικαίωμα να απαιτήσει να του εκχωρηθεί η απαιτηση αντι καταβολής.
Δεν δικαιούται σε άλλη διάθεση της ενεχυρασμένης απαίτησης.

'Αρθρο 1255: Ενεχύραση τίτλου σε διαταγή κλπ.
Αν αντικείμενο του ενεχύρου είναι τίτλος σε διαταγή, ο ενεχυρούχος δανειστής έχει δικαίωμα να εισπράξει μόνος και αν ακόμη δεν έληξε το ασφαλιζόμενο χρέος. Το ίδιο ισχύει και για τοκομερίδια ή μερισματόγραφα προσαρτημένα σε ανώνυμους τίτλους που ενεχυράστηκαν και παραδόθηκαν του δανειστή.
Αν η είσπραξη έγινε πριν λήξει το ασφαλιζόμενο χρέος, ο ενεχυρούχος δανειστής έχει υποχρέωση να τοποθετήσει ασφαλώς και έντοκα το ποσόν που εισέπραξε, με την επιφύλαξη του δικαιώματος του ενεχύρου.

'Αρθρο 1256:
Στην ενεχύραση δικαίωματος εφαρμόζονται κατά τα λοιπά αναλόγως οι διατάξεις για την ενεχύραση πράγματος.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΕΚΑΤΟ : ΥΠΟΘΗΚΗ
'Αρθρο 1257: Εννοια
Σε ξένο ακίνητο μπορεί να συσταθεί εμπράγματο δικαίωμα υποθήκης για την εξασφάλιση απαίτησης με την προνομιακή ικανοποίηση του δανειστή από το πράγμα.

'Αρθρο 1258: Υπαρξη απαίτησης
Η υποθήκη αποτελεί παρεπόμενο δικαίωμα μπορεί να αποκτηθεί και υπέρ απαίτησης μελλοντικής ή υπό αίρεση.

'Αρθρο 1259: Δεκτικά υποθήκης
Η υποθήκη αποκτάται μόνο σε ακίνητα που μπορούν να εκποιηθούν καθώς και στην επικαρπία τέτοιων ακινήτων, για όσο χρόνο διαρκεί αυτή.

'Αρθρο 1260: Οροι για την απόκτηση υποθήκης
Για την απόκτηση υποθήκης απαιτείται τίτλος που χορηγεί δικαίωμα υποθήκης και εγγραφή στο βιβλίο υποθηκών.

'Αρθρο 1261: Τίτλοι
Τίτλοι που χορηγούν δικαίωμα για την απόκτηση υποθήκης είναι ο νόμος η δικαστική απόφαση και η ιδιωτική βούληση.

'Αρθρο 1262: Τίτλος από το νόμο
Τίτλο από το νόμο για την απόκτηση υποθήκης έχουν: 1. το δημόσιο, στα ακίνητα των οφειλετών του, για απαιτήσεις από καθυστερούμενους φόρους 2. το δημόσιο, οι δήμοι, οι κοινότητες, τα θρησκευτικά ή τα κοινής ωφέλειας ιδρύματα και τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικάιου, στα ακίνητα των διαχειριστών ή των εγγυητών τους, για τις απαιτήσεις που πηγάζουν από τη διαχείριση. 3, εκείνοι που τελούν υπό γονική μέριμνα ή επιτροπεία, στα ακίνητα των γονέων ή του επιτρόπου, για την περιουσία τους που αυτοί διαχειρίζονται και για τις απαιτήσεις τους από αυτή τη διαχείριση 4. ο κάθε σύζυγος για την απαίτηση του από την επαύξηση της περιουσίας του άλλου συζύγου κατά το άρθρο 1400 5. οι κληροδόχοι στα ακίνητα της κληρονομίας , για τις απαιτήσεις τους 6. οι κληρονόμοι, στα ακίνητα της κληρονομίας, για τις απαιτήσεις προς εξίσωση των μερίδων τους ή λόγω νομικών ελαττωμάτων των αντικειμένων της κληρονομίας που τους έλαχαν 7, ο ενυπόθηκος δανειστής, στο ενυποθηκο ακίνητο, για τους καθυστερούμενους τόκους της απαίτησης και για τη δαπάνη της εγγραφής τηςυποθήκης ή τη δικαστική δαπάνη εφόσον το ενυπόθηκο ακίνητο δεν μεταβιβάστηκε σε άλλον.

'Αρθρο 1263: Τίτλος από δικαστική απόφαση
Τίτλο για την απόκτηση υποθήκης παρέχουν, εφόσον επιδικάζουν χρηματική ή άλλη αποτιμητή σε χρήμα παροχή, οι τελεσίδικες αποφάσεις των πολιτικών, ποινικών και διοικητικών ή άλλων ειδικών δικαστηρίων καθως και οι εκτελεστές αποφάσεις διαιτητών ή αλλοδαπών δικαστηρίων.

'Αρθρο 1264: Ακίνητα στα οποία εκτείνεται ο τίτλος
Το δικαίωμα για εγγραφή υποθήκης με βάση τίτλο από το νόμο ή από δικαστική απόφαση εκτείνεται σε όλα τα ακίνητα του οφειλέτη, εφόσον ο νόμος δεν ορίζει διαφορετικά., Η εγγραφή, όμως γίνεται μόνο για ορισμένη ποσότητα και σε ορισμένα ακίνητα.

'Αρθρο 1265: Ποιος παραχωρεί υποθήκη
Δικαίωμα για εγγραφή υποθήκης παρέχεται από τον οφειλέτη ή από τρίτον υπέρ του οφειλέτη. Αυτός που παραχωρεί υποθήκη απαιτείται να είναι κύριος του ακινήτου.

'Αρθρο 1266:
Το δικαίωμα εγγραφής υποθήκης κατά το προηγούμενο άρθρο παραχωρείται με μονομερή συμβολαιογραφική δήλωση, στην οποία πρέπει να προσδιορίζεται το ακίνητο που υποθηκεύεται.

'Αρθο 1267:
Οποιος παραχωρεί υποθήκη σε ακίνητο που γνωρίζει ότι είναι ξένο ή αποσιωπά από το δανειστή τους περιορισμούς και τα βάρη της κυριότητας του έχει υποχρέωση να εξοφλήσει αμεσως το χρεος αν δεν μπορεί να παραχωρήσει άλλη ανάλογη υποθήκη.
Περαιτέρω ευθύνη του δεν αποκλείεται.

'Αρθρο 1268: Από πότε υπάρχει η υποθήκη
Η υποθήκη υπάρχει από τη στιγμή που γίνεται κανονική εγγραφή της στο βιβλίο υποθηκών της περιφέρειας όπου βρίσκεται το ακίνητο.

'Αρθρο 1269: Εγγράφεται μόνο για ορισμένη χρηματική ποσοτητα.
Η εγγραφή της υποθήκης γίνεται πάντοτε για ορισμένη χρηματική ποσότητα. Αν στο τίτλο δεν περιέχεται ορισμένη ποσότητα, αυτός που ζητεί την εγγραφή πρέπει να την ορίσει κατά προσέγγιση. Ο οφειλέτης, όμως έχει δικαίωμα να απαιτήσει τη μείωση του ποσού στο μέτρο που αρμόζει.

'Αρθρο 1270: Περιορισμός εγγραφής
Η υποθήκη που εγγράφεται βάσει τίτλου από το νόμο ή από δανειστή απόφαση σε περισσότερα ακίνητα του οφειλέτη μπορεί με αίτηση του να περιοριστεί σε τόσα μόνο ακίνητα όσων η αξία αρκετά την απαίτηση.

'Αρθρο 1271: Ελλειψη κυριότητας εκείνου που παραχώρησε.
Είναι άκυρη η εγγραφή υποθήκης από ιδιωτική βούληση εφόσον το ακίνητο δεν ανήκει ήδη κατά το χρόνο της εγγραφής σ'εκείνον που παραχώρησε την υποθήκη.
Η εγγραφή δεν ισχυροποιείται με έγκριση ή επίκτηση μεταγενέστερη από την εγγραφή.

'Αρθρο 1272: Τάξη υποθηκών
Η ημέρα της εγγραφής κανονίζει την προτίμηση των υποθηκών.
Ολες οι υποθήκες που γράφηκαν την ίδια ημέρα έχουν την ίδια τάξη.

'Αρθρο 1273: Η εγγραφή διακόπτει την παραγραφή
Η εγγραφή της υποθήκης διακόπτει την παραγραφή της απαίτησης υπέρ εκείνου για τα δικαίωματ του οποίου έγινε.
Αν η υποθήκη εξαλειφθεί, η παραγραφή λογίζεται σαν να μη διακόπηκε.

'Αρθρο 1274: Προσημείωση
Εγγραφή προσημείωσης υποθήκης γίνεται μόνο ύστερα από δικαστική απόφαση.

'Αρθρο 1275 :
(Καταργήθηκε με το άρθρο 53 Εισ. ΝΙΚ Πολ.Δ.).

'Αρθρο 1276:
Η προσημείωση εγγράφεται όπως η υποθήκη, με τη μνεία όμως όιτ προσημείωνεται.

'Αρθρο 1277: Τροπή της προσημείωσης.
Η προσημείωση χορηγεί μόνο δικαίωμα προτίμησης για την απόκτηση υποθήκης. Οταν η απαίτηση επιδικαστεί τελεσίδικα, η προσημείωση τρέπεται σε υποθήκη, η οποία λογίζεται ότι έχει εγγραφεί από την ημέρα της προσημείωσης.

'Αρθρο 1278:
Η τροπή της προσημείωσης σε υποθήκη δεν εμποδίζεται από το ότι το ακίνητο περιήλθε στην κυριότητα άλλου.

'Αρθρο 1279:
Αν πριν από την τροπή της προσημείωσης σε υποθήκη χωρήσει αναγκαστική εκτέλεση στο ακίνητο, η απαίτηση υπέρ της οποίας, έχει εγγραφεί η προσημείωση κατατάσσεται τυχαία και το ακίνητο περιέρχεται στον αγοραστή ελεύθερο.

'Αρθρο 1280: Διακόπτει την παραγραφή
Η προσημείωση διακόπτει την παραγραφή της απαίτησης υπέρ εκείνου για τα δικαίωματα του οποίου έγινε. Αν η προσημείωση εξαλειφθεί, η παραγραφή λογίζεται σαν να μη διακόπηκε.

'Αρθρο 1281 : Αδιαίρετο της υποθήκης
Η υποθήκη είναι δικαίωμα αδιαίρετο.

'Αρθρο 1282: Εκταση της υποθήκης
Η υποθήκη εκτείνεται σε ολόκληρο το ενυπόθηκο κτήμα καθώς και στα συστατικά και στα παραρτήματα του.

'Αρθρο 1283:
Αν κινητό που αποτελεί συστατικό ή παράρτημα του ενυποθήκου, αποχωρίστηκε από αυτό και μεταβιβάστηκε σε τρίτον, ο ενυπόθηκος δανειστής δεν δικαιούται να το απαιτήσει κατά του τρίτου.

'Αρθρο 1284: Χειροτεύρευση του ενυποθήκου.
Αν από υπαιτιότητα του οφειλέτη κινδυνεύει να χειροτερέψει το ενυπόθηκο ή να ελαττωθεί η αξια του, ο δανειστής έχει το δικαίωμα να απαιτήσει είτε την παράλειψη ή άρση των επιβλαβών πράξεων είτε την άμεση εξόφληση του χρέους είτε τέλος την παραχώρηση άλλης ανάλογης υπόθηκης. Αξίωση αποζημίωσης κατά τις διατάξεις για τις αδικοπραξίες, δεν αποκλείεται.

'Αρθρο 1285: Ασφάλιση του ενυποθήκου
Αν το ενυπόθηκο είναι οικοδομή, ο δανειστής έχει δικαίωμα να την ασφαλίζει κατά της φωτιάς ή αλλου κινδύνου με δαπάνες του οφειλετη. Αν αυτός δεν καταβάλλει τα ασφάλιστρα, ο δανειστής έχει δικαιωμα να απαιτήσει την άμεση καταβολή του χρέους.

'Αρθρο 1286:
Η διάταξη του προηγουμένου άρθρου εφαρμόζεται και για την ασφάλεια καθε ενυπόθηκου ακινήτου, αν η ασφάλιση κατά του κινδύνου επιβάλλεται από τους κανόνες της τακτικής διαχείρισης του.

'Αρθρο 1287:
Οταν το ενυπόθηκο είναι ασφαλισμένο, το δικαίωμα της υποθήκης ασκείται και στην οφειλόμενη ασφαλιστική αποζημίωση. Ο δανειστής έχει υποχρέωση να καταθέσει το ποσόν της αποζημίωσης δημόσια για να γίνει η διαδικασία της κατάταξης. Αν όμως το ενυπόθηκο είναι οικοδομή, ο οφειλέτης έχει δικαίωμα, μέσα σε έξι μήνες από τότε που επήλθε ο ασφαλιστικός κίνδυνος, να απαιτήσει να διατεθεί το ποσόν της αποζημίωσης για την αποκαταστάση της οικοδομής. Αν η αποκαταστάση αυτή δεν πραγματοποιηθεί μέσα σε ένα χρόνο από την καταβολή της αποζημίωσης, το πσόν κατατίθεται δημοσια και γίνεται η διαδικασία της κατάταξης.

'Αρθρο 1288: Αναγκαστική απαλλοτρίωση
Αν το ενυπόθηκο ακίνητο απαλλοτριωθεί αναγκαστικά το δικαίωμα της υποθήκης ασκείται στην αποζημίωση. Αυτή κατατίθεται δημοσια και γίνεται η διαδικασία της κατάταξης.

'Αρθρο 1289: Εγγραφή κεφαλαίου ως τοκοφόρου
Αν το κεφάλαιο της απαίτησης που ασφαλίζεται με υποθήκη γράφηκε ως τοκοφόρο, η υποθηκη, σε οποιουδήποτε την κυριότητα και αν βρίσκεται το ακινητο, ασφαλίζει κατά την ίδια τάξη εγγραφής και τους καθυστερουμένους τόκους ενός έτους πριν από την κατάσχεση, από οποιονδήποτε και αν ενεργήθηκε
αυτή, καθώς και τους τοκους μετά την κατάσχεση ως την πληρωμή του χρέους, ή ωσότου γίνει αμετάκλητος, ο πίνακας της κατάταξης.

'Αρθρο 1290: Παράχωρηση και άλλης υποθήκης.
Η εγγραφή της υποθήκης δεν αφαιρεί από τον κύριο το δικαίωμα να παραχώρησει και σε άλλον υποθήκη στο ίδιο ακίνητο. Αντίθετη συμφωνία ισχύει μόνο έναντι αυτών που αποκτούν υποθήκη από ιδιωτική βούληση και μόνο αν η συμφωνία έχει εγγραφεί στο βιβλίο υποθηκών.

'Αρθρο 1291: Δικαίωματα ενυποθήκου δανειστή.
Ο δανειστής έχει δικαίωμα να απαιτήσει από τον οφειλέτη την εξόφληση του χρέους ασκώντας κατ'εκλογήν είτε την ενοχίκή είτε την εμπράγματη αγωγή. Η άσκηση της ενοχικής δεν αποκλείει την εμπράγματη αγωγή.

'Αρθρο 1292 :
Με την εμπράγματη αγωγή ο δανειστής μπορεί να επιδιώξει την εξόφληση του χρέους με την αναγκαστική πώληση του ενυπόθηκου κτήματος, μόλις το χρέος γίνει απαιτητό.

'Αρθρο 1293:
Αν η απαίτηση του δανειστή δεν ικανοποιηθεί στο σύνολο ή κατά ένα μέρος από το ενυπόθηκο κτήμα, ο δανειστής έχει το δικαίωμα να στραφεί με τη ενοχική αγωγή κατά οποιουδηποτε υποχρέου.

'Αρθρο 1294: Τρίτος κύριος ή νομεας
Ο τρίτος κύριος που παραχώρησε την υποθήκη καθώς και κάθε τρίτος που νέμεται με νόμιμο τίτλο το ενυπόθηκο, υπόκειται στην εμπράγματη αγωγή του δανειστή με την αναγκαστική εκτέλεση πάνω στο κτήμα, αν δεν προτιμα να εξοφλησει όλες τις ενυπόθηκες απαιτήσεις στην έκταση που ασφαλίζονται με την υποθήκη.

'Αρθρο 1295:
Η εκτέλεση κατά του τρίτου κυρίου ή νομέα γίνεται κατά τις διατάξεις της πολιτικής δικονομίας η επιταγή για την πληρωμή κοινοποιείται και σ'αυτόν. Το περίσσευμα του εκπλειστηριάσματος αποδιδεται στον τρίτο.

'Αρθρο 1296: Εκταση υποχρεώσης του τρίτου
Η υποχρέωση του τρίτου ή νομέα για τις υποθήκες δεν εκτείνεται περισσότερο από την αξία του ενυποθήκου κτήματος, εφόσον αυτός δεν ενέχεται προσωπικά.

'Αρθρο 1297:
Αν δοθεί υποθήκη για εξασφάλιση εγγύησης, ο τρίτος κύριος ή νομέας του ενυπόθηκου κτήματος έχει δικαίωμα να απαιτήσει να εναχθεί πρώτα ο πρωτοφειλέτης.
Εξαιρείται η περίπτωση που ο εγγυητής ειναι και πρωτοφειλέτης.

'Αρθρο 1298: Υποκατάσταση του τρίτου
Αν ο τρίτος κύριος ή νομέας του ενυπόθηκου κτήματος καταβάλει το ενυπόθηκο χρέος ή αποβληθεί από το ακίνητο με τον πλειστηριασμό του, υποκαθίσταται στα δικαίωματα του ενυπόθηκου δανειστή.

'Αρθρο 1299: Χειροτερεύση από υπαιτιότητα του τρίτου
Αν από υπαιτιότητα του τρίτου κυρίου ή νομέα κινδυνεύει το ενυπόθηκο κτήμα να χειροτερέψει ή να ελαττωθεί η αξία του, ο δανειστής έχει δικαίωμα να απαιτήσει είτε την παράλειψη η άρση των επιβλαβών πράξεων είτε την άμεση εξόφληση του χρέους. Αξίωση αποζημίωσης κατά τις διατάξεις για τις αδικοπραξίες δεν αποκλείεται.

'Αρθρο 1300: Τάξη προτεραιότητας ενυποθηκών
Η προτεραιότητα μεταξύ των ενυπόθηκων δανειστών κανονίζεται κατά τη χρονολογική τάξη της εγγραφής της υποθήκης τους.

'Αρθρο 1301:
Δανειστές των οποίων οι υποθήκες γράφηκαν την ίδια ημέρα ικανοποιούνται σύμμετρα.

'Αρθρο 1302: Ποιος ζητεί την εγγραφή
Οποιοσδήποτε μπορεί να ζητήσει την εγγραφή υποθήκης για τον εαυτό του ή για άλλον.

'Αρθρο 1303:
Εχουν ιδίως δικαίωμα να ζητήσουν την εγγραφή υποθήκης υπέρ άλλου: 1. οι δανειστές του οφειλέτη, αν ο ίδιος αμελεί να εγγράψει την υποθήκη, για την οποία έχει τίτλο 2. ο εγγυητής αν ο δανειστής αμελεί να εγγράψει την υποθήκη, για την οποία έχει τίτλο προς εξασφάλιση της απαίτησης του κατά του πρωτοφειλέτη 3. ο επίτροπος, ο παρεπίτροπος, ή κάθε συγγενής για την εγγραφή υποθήκης υπέρ του επιτροπευομένου στα ακίνητα του επιτρόπου.

'Αρθρο 1304: Συμφωνία συζύγων για μη εγγραφή υποθήκης.
Είναι άκυρη η συμφωνία μεταξυ των συζύγων για τη μη εγγραφή της υποθήκης που προβλέπεται στο άρθρο 1262 αριθμ. 4.

'Αρθρο 1305: Δικαιολογητικά αίτησης εγγραφής.
Εκείνος που ζητεί την εγγραφή υποθήκης προσάγει τον τίτλο και δύο περιλήψεις, από τις οποίες η μια μπορεί να γραφεί πάνω στο αντίγραφο του τίτλου.

'Αρθρο 1306:
Οι περιλήψεις του προηγούμενου άρθρου περιέχουν : 1. το όνομα, επώνυμο, κατοικία και επάγγελμα του δανειστή και του οφειλέτη 2. την χρονολογία και το είδος του τίτλου 3. το οφειλόμενο ποσόν 4. το χρόνο της λήξης του χρέους 5. την περιγραφή του ακινήτου κατά είδος θέση και όρια.

'Αρθρο 1307:
Εκεινος που ζητεί την εγγραφή υποθήκης οφείλει να επισυνάψει στις περιληψεις τα εγγραφα ή αποδείξεις που δικαιολογούν την αίτηση ή την εγγραφή.

'Αρθρο 1308: Κοινοποίηση περίληψης
Ο δανειστής μέσα σε οκτώ ημέρες από την εγγραφή οφείλει να κοινοποιήσει στον οφειλέτη, εφόσον αυτός δεν συνέπραξε στην εγγραφή, αντιγραφο της περίληψης που βρίσκεται στα χέρια του.

'Αρθρο 1309: Εγγραφή σε βάρος προσώπου που έχει πεθάνει.
Σε ακίνητα προσώπου που έχει πεθάνει η εγγραφή μπορεί να γίνει στο όνομα του χωρίς να αναφέρονται οι κληρονόμοι.

'Αρθρο 1310 :
(Καταργήθηκε με το άρθρο 53 Εισ. ΝΙΚ ΠΟΛ.δ).

'Αρθρο 1311: Συρροή αιτήσεων εγγραφών
Αν συμπέσει μεγάλη συρροή υποθηκών και προσημειώσεων που πρέπει να εγγραφούν και ο υποθηκοφύλακας δεν μπορέσει να τις καταχωρήσει όλες στο βιβλίο την ίδια ημέρα, οφείλει να συντάξει έκθεση για όσες δεν καταχωρίστηκαν, και να τις σημειώσει έκθεση για όσες δεν καταχωρίστηκαν. Η εγγραφή αυτών των υποθηκών στο βιβλίο γίνεται κατά την τάξη που γράφηκαν στην έκθεση.

'Αρθρο 1312: Εκχώρηση ή ενεχύραση ενυπόθηκης απαίτησης.
Αν εκχωρηθεί ή ενεχυραστεί ενυπόθηκη απαίτηση, γίνεται μνεία της εκχώρησης, ή της ενεχύρασης στην κατάλληλη στήλη του βιβλιου υποθηκών, με φροντίδα του εκδοχέα ή του ενεχυρούχου δανειστή. Αυτοί ενέχονται για κάθε ζημία από την παράλειψη.

'Αρθρο 1313: Αλλες σημείωσεις στο βιβλιο
Με αίτηση των μερών μπορούν να καταχωριστούν στο βιβλίο υποθηκών απέναντι από την αντίστοιχη εγγραφή διάφορες σημειώσεις που περιέχουν ιδίως: 1. διορθώσεις ελλείψεων και λαθών των μερών ή του υποθηκοφύλακα σχετικά με την εγγραφή 2. αλλαγή κατοικίας ή διαμονής 3. ελλαττώσεις του ποσού της ασφαλιζόμενης απαίτησης ή απαλλαγή μέρους των ενυπόθηκων κτημάτων 4. μεταβολή των όρων της ενυπόθηκης απαίτησης.
Η ελάττωση του ποσού ή η απαλλαγή μέρους των ενυπόθηκων κτημάτων καθώς και η μεταβολή των όρων του χρέους σημείωνονται μόνο ύστερα από δικαστική απόφαση ή από συγκατάθεση των μερών που παρέχεται με συμβολαιογραφικό έγγραφο.

'Αρθρο 1314: Διορθώσεις λαθώς και ελλείψεων
Λαθη ή ελλείψεις με την εγγραφή, που προέρχονται από υπαιτιότητα των μερών, διορθώνονται μόνο με βάση έγγραφα όμοια με εκείνα που απαιτούνται για την πρώτη εγγραφή.
Οι διορθώσεις ισχύουν από την ημέρα που εγιναν .

'Αρθρο 1315: Χρονολογία εγγραφών κλπ.
Κάθε εγγραφή υποθήκης, προσημείωση ή σημείωση στο βιβλίο υποθηκών και κάθε αντίγραφο ή περίληψη από το βιβλίο πρέπει να φέρουν τη χρονολογία κατά την οποία έγιναν.

'Αρθρο 1316: Ποιον βαρύνουν τα έξοδα τα έξοδα της εγγραφής της υποθήκης, αν δεν συμφωνήθηκε διαφορετικά, βαρύνουν τον οφειλέτη αλλά προκαταβάλλονται από αυτόν που ζητεί την εγγραφή. Το ίδιο ισχύει και για τα έξοδα της προσημείωσης αν έγινε τροπή σε υποθήκη.

'Αρθρο 1317: Απόσβεση υποθήκης
Η απόσβεση της απαίτησης με οποιονδήποτε τρόπο επιφέρει την απόσβεση της υποθήκης.

'Αρθρο 1318:
Απόσβεση της υποθήκης επέρχεται επίσης: 1. με την ολοσχερή εξαφάνιση του ενυπόθηκου κτήματος 2. με την παραίτηση του δανειστή 3. με τον πλειστηριασμό του ενυπόθηκου κτήματος και την καταβολή του εκπλειστηριασματος 4. με την παρέλευση της προθεσμίας με την οποία είχε παραχωρηθεί η υποθήκη.

'Αρθρο 1319: Παραίτηση από την υποθήκη
Η παραίτηση από το δικαίωμα της υποθήκης γίνεται με μονομερή συμβολαιογραφική δήλωση.
Η παραίτηση αυτή δεν αναιρεί την ενοχική αγωγή εναντίον κάθε υπόχρεου.

'Αρθρο 1320: Παραγραφή απαίτησης
Με την παραγραφή της απαίτησης επέρχεται απόσβεση της υποθήκης.

'Αρθρο 1321: Σύγχυση
Η υποθήκη αποσβήνεται, όταν ενωθούν στο ίδιο πρόσωπο η κυριότητα και το δικαίωμα της υποθήκης.

'Αρθρο 1322: Αλλοίωση ενυπόθηκου κτήματος
Η αλλοίωση του ενυπόθηκου κτήματος ή η μεταβολή του σχήματος ή του είδους του δεν βλάπτει το δικαίωμα της υποθήκης.

'Αρθρο 1323: Αποσβεση προσημείωσης
Απόσβεση της προσημείωσης επέρχεται από τους λογους που ισχύουν και για την υποθήκη, καθώς και 1. με την ανάκληση της απόφασης που διέταξε την προσημείωση 2. αν μέσα σε ενενήντα ημέρες από την τελεσίδικη απόφαση που επιδικάζει την απαίτηση δεν τράπηκε σε υποθήκη.

'Αρθρο 1324: Εξάλειψη υποθήκης
Οι υποθήκες που έχουν εγγραφεί εξαλείφονται από το βιβλίο υποθηκών είτε με τη συναίνεση του δανειστή είτε με τελεσίδικη απόφαση.

'Αρθρο 1325:
Η συναίνεση του δανειστή για την εξάλειψη γίνεται με μονομερή συμβολαιογραφικη δήλωση

'Αρθρο 1326 :
(Καταργήθηκε με το άρθρο 11 ν.1329/83).

'Αρθρο 1327: Απόφαση για την εξάλειψη
Αν ο δανειστής δεν συναινεί στην εξάλειψη, τη διατάζει το δικαστήριο ύστερα από αγωγή όποιου έχει συμφέρον.

'Αρθρο 1328:
Το δικαστήριο διατάζει την εξάλειψη, αν η υποθήκη έχει αποσβεστεί η αν η εγγραφή της είναι ακυρη.

'Αρθρο 1329: Ακυρότητα της εγγραφής της υποθήκης
Η εγγραφή είναι άκυρη:1. αν από αυτή προκύπτει αβεβαιότητα για το πρόσωπο του δανειστή ή του οφειλέτη ή για το ενυπόθηκο ακινητο ή για το ποσόν της ασφαλιζόμενης απαίτησης. 2. αν δεν έχει χρονολογία 3 αν έγινε με βάση άκυρο τίτλο.

'Αρθρο 1330: Εξάλειψη της προσημείωσης
Η προσημείωση εξαλείφεται: 1. με συναίνεση του δανειστή, που παρέχεται όπως και για την εξάλειψη της υποθήκης 2. αν προσαχθεί απόφαση που ανακαλεί την απόφαση που είχε διατάξει την εγγραφή της ή απόφαση που διατάζει την εξάλειψη της. 3. αν από την τελεσίδικη επιδίκαση της απαίτησης πέρασαν ενενήντα ημέρες χωρίς η προσημείωση να τραπεί σε υποθήκη.

'Αρθρο 1331: Συνέπειες της εξάλειψης
Αν εξαλειφθεί η υποθήκη, την τάξη της παίρνει η αμέσως επόμενη κατά το χρόνο της εγγραφής.

'Αρθρο 1332: Η υποθήκη δεν αναβιώνει χωρίς εγγραφή
Η υποθήκη μετά την απόσβεση της δεν αναβιώνει αν εγγραφεί και πάλι, ισχύει από το χρόνο της νέας εγγραφής.

'Αρθρο 1333: Γραφείο υποθηκών
Στα γραφεία υποθηκών γίνονται οι εγγραφές υποθηκών, οι προσημειώσεις και οι εξαλείψεις τους.
Τα γραφεία αυτά συνιστώνται, λειτουργούν και διευθύνονται κατά τον τρόπο που ορίζει ο νομος.

'Αρθρο 1334:
Ο φύλακας των υποθηκών οφείλει να τηρεί το βιβλίο των υποθηκών, να καταχωρίζει σ'αυτό ακριβώς και κατά χρονολογική τάξη τις εγγραφές, τις προσημειώσεις και τις σημειώσεις όσες κατά το νόμο είναι δεκτές και πρέπει να καταχωριστούν , καθώς και να τηρεί με επιμέλεια τα έγγραφα που του παραδίδονται κατά το νόμο.

'Αρθρο 1335 : Ισχύς των πράξεων του
Οι πράξεις του γραφείου υποθηκών, όταν γίνονται σύμφωνα με το νόμο, καθώς και τα αντίγραφα από το βιβλίο υποθηκών έχουν ισχύ δημοσιων εγγράφων.

'Αρθρο 1336: Αρίθμηση και μονογράφηση σελίδων
Τα βιβλία υποθηκών πριν από κάθε εγγραφή αριθμούνται κατά σελίδα και μονογράφονται από τον πρόεδρο πρωτοδικών, ο οποίος στο τέλος βεβαιώνει, τον αριθμό των σελίδων. Σε κάθε γραφειο τηρείται και αλφαβητικό ευρετήριο του βιβλίου υποθηκών.

'Αρθρο 1337: Αλλες διατυπώσεις
Ολες οι ποσότητες που αναφέρονται στο βιβλίο σημειωνονται αριθμητικώς και ολογράφως. Ο φύλακας οφείλει να υπογράψει ιδιοχείρως όλες τις εγγραφές, τις προσημειωσεις και τις διαγραφές, και να συνάπτει σε ιδιαίτερους τόμους τις περιληψεις και τα άλλα έγγραφα, όσα απαιτούνται για την εγγραφή.

'Αρθρο 1338: Διαγραφές, ξέσματα κλπ.
Στο βιβλίο υποθηκών οι διαγραφές σημείωνονται απέναντι από τις αντίστοιχες εγγραφές, στο δεξιό μέρος.Απαγορεύονται στο σώμα της εγγραφής ξέσματα, ενδιάμεσες σημειώσεις παρεγγραφές, καθως και παρεμβολές ή αφαιρέσεις φύλλων του βιβλιου.

'Αρθρο 1339: Δημοσιότητα βιβλίων
Τα βιβλια υποθηκών είναι δημόσια και προσιτά σε όποιον θέλει να τα συμβουλευτεί τηρούνται όμως οι όροι που απαιτούνται για την καλή διατήρηση τους.

'Αρθρο 1340: Χορήγηση αντιγράφων, πιστοποιητικών κλπ.
Ο φύλακας των υποθηκών οφείλει να δίνει στους απαιτούντες ακριβή αντίγραφα ή περιλήψεις από το βιβλίο των υποθηκών.
Τα αντίγραφα των εγγραφών και των προσημειώσεων πρέπει να περιέχουν και όλες τις σημειώσεις του βιβλίου, όσες έχουν σχέση με αυτές.

'Αρθρο 1341:
Οι εγγραφές υποθηκης και οι προσημειώσεις που έχουν εξαλειφθεί δεν μνημονεύονται στα εκδιδόμενα αντίγραφα ή στις περιλήψεις εκτός αν το αξιώσει εκείνος που τις ζητεί.

'Αρθρο 1342:
Αν σε ορισμένα ακινητα δεν υπάρχει εγγραφή υποθήκης ή προσημειώση, ο φύλακας οφείλει να δώσει το σχετικό πιστοποιητικό σε όποιον το ζητήσει.

'Αρθρο 1343:
Ολα τα ακίνητα, οι περιλήψεις και τα πιστοποιητικά του φύλακα υποθηκών φέρουν την υπογραφή του και τη σφραγίδα του γραφείου υποθηκών.

'Αρθρο 1344: Ευθύνη του φύλακα
Ο φύλακας υποθηκών ευθύνεται σε αποζημίωση όποιου ζημιώθηκε για καθε πράξη ή παράλειψη σχετική με την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που του επιβάλλονται.

'Αρθρο 1345: Μη ευθύνη του δημοσίου
Το δημόσιο δεν έχει καμία ευθύνη από οποιαδήποτε πράη ή παράλειψη του φύλακα υποθηκών κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του.

ΒΙΒΛΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ : ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ : ΜΝΗΣΤΕΙΑ
'Αρθρο 1346: Εννοια
Η σύμβαση για μελλοντικό γάμο (μνηστεία) δεν γεννά αγωγή για εξαναγκασμό του.
Η υπόσχεση ποινής για την περίπτωση που θα ματαιωθεί ο γάμος είναι άκυρη.

'Αρθρο 1347: Μονόπλευρη λύση
Αν κάποιος από τους μνηστευμένους διαλύσει τη μνηστεία χωρίς σπουδαίο λόγο, έχει υποχρέωση να αποζημίωσει τον άλλο ή τους γονείς του, καθώς και κάθε τρίτον που ενέργησε στη θέση των γονέων, για τη ζημία που έπαθαν εξαιτίας δαπανων ή άλλων μέτρων που έλαβαν με την προσδοκία του γάμου, αφού ληφθούν υπόψη και οι ειδικές περιστάσεις.
Η ίδια υποχρέωση βαρύνει και το μνηστευμένο που προκάλεσε υπαίτια τη δικαιολογημένη διάλυση της μνηστείας από τον άλλο.

'Αρθρο 1348: Συνέπειες της λυσης
Αν ο γάμος ματαιώθηκε, καθένας από τους μνηστευμένους έχει δικαίωμα να απαιτήσει από τον άλο, κατά τις διατάξειες για τον αδικαιολόγητο πλουτισμό, καθετί που του έδωσε ως δωρεά ή ως σύμβολο της μνηστείας.
Αν ο ένας από τους μνηστευμένους πεθάνει, θεωρείται, σε περίπτωση αμφιβολίας, πως έχει αποκλειστεί η αναζήτηση όσων είχαν δοθεί.

'Αρθρο 1349: Παραγραφή Οι αξιώσεις από τη μνηστεία παραγράφονται όταν περάσει διετία από το τέλος του έτους κατα το οποίο λύθηκε.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ : ΓΑΜΟΣ
'Αρθρο 1350: Οροι για την σύναψη γάμου
Για τη σύναψη γάμου απαιτείται συμφωνία των μελλονύμφων. Οι σχετικές δηλώσεις γίνονται αυτοπροσώπως και χωρις αίρεση ή προθεσμία.
Οι μελλόνυμφοι πρέπει να έχουν συμπληρώσει το δεκατο όγδοο έτος της ηλικίας τους. Το δικαστήριο μπορεί, αφού ακούσει τους μελλονύμφους και τα πρόσωπα που ασκούν την επιμέλεια του ανηλίκου, να επιτρέψει το γάμο και πριν από τη συμπλήρωση αυτης της ηλικίας, αν η τέλεση του επιβάλλεται από σπουδαίο λογο.

"'Αρθρο 1351 :
Δεν μπορούν να συνάψουν γάμο όσοι εμπίπτουν σε μία από τις περιπτώσεις του άρθρου 128 και της πρώτης παραγράφου του άρθρου 131, καθώς και εκείνοι στους οποίους έχει απαγορευθεί ειδικά η τέλεση γάμου, σύμφωνα με το άρθρο 129 αριθ.2." (αντικ. του άρθρου 1351 από το άρθρο 23 του Ν. 2447/96, ΦΕΚ-278 Α').

"'Αρθρο 1352 :
'Οποιος βρίσκεται σε επικουρική δικαστική συμπαράσταση, πλήρη ή μερική που περιλαμβάνει και το γάμo, συνάπτει γάμο μόνο με τη συναίνεση του δικαστικού συμπαραστάτη του. Αν ο τελευταίος αρνείται να συναινέσει, το δικαστήριο μπορεί, αφού τον ακούσει, να δώσει την άδεια για τη σύναψη του γάμου, εφόσον το επιβάλλει το συμφέρον του συμπαραστατουμένου" (αντικ. του άρθρου 1352 από το άρθρο 23 του Ν. 2447/96, ΦΕΚ-278 Α').

'Αρθρο 1353 :
(Καταργήθηκε με το άρθρο 3 ν.1250/82).

'Αρθρο 1354: Κώλυμα από γάμο που υπάρχει
Εμποδίζεαι η σύναψη γάμου πριν λυθεί ή ακυρωθεί αμετάκλητα ο γάμος που υπάρχει. Οι σύζυγοι μπορούν να επαναλάβουν την τέλεση του μεταξύ τους γάμου και πριν αυτός ακυρωθεί.

'Αρθρο 1355 :
(Καταργήθηκε με το αρθρο 3 ν.1250/82).

'Αρθρο 1356: Από συγγένεια εξ αίματος
Εμποδίζεαι ο γάμος με συγγενείς εξ αίματος, σε ευθεία γραμμή απεριόριστα και σε πλάγια γραμμή ως και τον τέταρτο βαθμό.

'Αρθρο 1357: Από αγχιστεία
Εμποδίζεται ο γαμος με συγγενείς εξ αγχιστείας, σε ευθεία γραμμή απεριόριστα και σε πλάγια ως και τον τρίτο βαθμο.

'Αρθρα 1358:
(Καταργήθηκε με το άρθρο 2 ν. 1250/82 και 13 ν. 1329/83).

'Αρθρο 1359 :
(Καταργήθηκε με το άρθρο 2 ν. 1250/82 και 13 ν. 1329/83).

'Αρθρο 1360: Από υιοθεσία
Εμποδίζεται ο γάμος εκεινον που υιοθέτησε ή των κατιόντων του με αυτόν που υιοθετήθηκε. Το κώλυμα διατηρείται και μετά την λύση της υιοθεσίας.

'Αρθρα 1361-1366 :
(Καταργήθηκαν με το άρθρο 3 ν. 1250/82 και 13 ν. 1329/83).

'Αρθρο 1367: Τέλεση του γάμου
Ο γάμος τελείται είτε με τη σύγχρονη δήλωση των μελλονύμφων ότι συμφωνούν σ'αυτό (πολιτικός γάμος) είτε με ιερολογία από ιερέα της ανατολικής ορθόδοξης εκκλησίας ή από λειτουργό άλλου δόγματος ή θρησκευμάτος γνωστού στην Ελλάδα.
Η δήλωση γίνεται δημόσια κατά πανηγυρικό τρόπο ενώπιον δύο μαρτύρων, προς το δήμαρχο ή τον πρόεδρο της κοινότητας του τόπου όπου τελείται ο γάμος η προς το νόμιμο αναπληρωτή τους, που είναι υποχρεωμένοι να συντάξουν αμέσως σχετική πράξη.
Οι προυποθέσεις της ιεροτελεστίας και κάθε θέμα σχετικό με αυτην διέπονται από το τυπικό και τους κανόνες του δόγματος ή του θρησκευμάτος σύμφωνα με το οποίο γίνεται η ιεροτελεστία, εφόσον δεν είναι αντίθεταοι με τηδημόσια τάξη. Ο θρησκευτικός λειτουργός είναι υποχρεωμένος να συντάξει αμέσως σχετική πράξη. Η τέλεση πολιτικού γάμου δεν εμποδίζει την ιερολογία του ίδιου γάμου κατά τη θρησκεία και το δόγμα των συζύγων.

'Αρθρο 1368: Αδεια γάμου
Για να τελεσθει ο γαμος, είτε ως πολιτικός είτε με ιερολογία της ανατολικής ορθόδοξης εκκλησίας, απαιτείται άδεια του δημάρχου ή του προέδρου της κοινότητας της τελευταίας κατοικίας του καθενός από τα πρόσωπα που πρόκειται να παντρευτούν. Σε περίπτωση που ο αρμόδιος για την έκδοσης της αδείας αρνείται να τη χορηγήσει, απόφασίζει αμετάκλητα το αρμόδιο μονομελές πρωτοδικείο σύμφωνα με τις διατάξεις της εκούσιας δικαιοδοσίας του κώδικα πολιτικής δικονομίας. Η απόφαση εκδίδεται μέσα σε δέκα ημέρες από την κατάθεση της σχετικής αίτησης.

'Αρθρο 1369: Γνωστοποιηση μελλοντικού γάμου
Πριν από την τέλεση του γάμου, με όποιον τύο και αν αυτός πρόκειται να τελεσθεί, πρέπει να γνωστοποιούνται με τοιχοκόλληση σχετικής αγγελίας στο δημοτικό ή κοινοτικό κατάταστημα της κατοικίας του καθενός από τα πρόσωπα που πρόκειται να παντρευτούν, το όνομα και το επώνυμο των προσώπων αυτών, το επάγγελμα τους, το όνομα των γονέων τους και ο τόπος όπου γεννήθηκαν, όπου κατοικούσαν τελευταία και όπου πρόκειται να τελεσθεί ο γάμος. Αν ο γάμος δεν τελεσθεί μέσα σε έξι μήνες από τη γνωστοποίηση, η γνωστοποίηση πρέπει να επαναληφθεί.
Οταν τα πρόσωπα που πρόκειται να παντρευτούν κατοικούν σε μεγάλη πόλη, η γνωστοποίηση γίνεται με δημοσίευση σε ημερήσια εφημερίδα του τόπου της κατοικίας .

'Αρθρο 1370:
Η άδεια γάμου δίνεται υποχρεωτικά, αφού ερευνηθεί αν συντρέχουν οι νόμιμοι όροι για το γάμο που πρόκειται να τελεσθεί και αν έγινε η γνωστοποίηση .
Αν υπάρχουν σπουδαίοι λόγοι, η γνωστοποίηση μπορεί να παραλειφθεί.

'Αρθρο 1371: Γάμος μεταξύ ετεροδόξων ή ετεροθρήσκων
Προκειμένου για γάμο, μεταξύ ετεροδόξων ή μεταξύ ετεροθρήσκων η ιεροτελεστία γίνεται όπως απαιτεί το δόγμα ή το θρήσκευμα του καθενός απ'αυτούς που συνέρχονται σε γάμο, αν είναι αναγνωρισμένο στην Ελλάδα.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ : ΑΚΥΡΟΣ ΚΑΙ ΑΚΥΡΩΣΙΜΟΣ ΓΑΜΟΣ
'Αρθρο 1372: Ακυρος και ανυπόστατος γάμος
Ακυρος είναι μόνο ο γάμος που έγινε κατά παράβαση των άρθρων 1350 έως 1352, 1354, 1356,1357 και 1360. Δεν είναι άκυρος ο γάμος, εφόσον έχει γίνει η δήλωση του άρθρου 1367 προς το δήμαρχο ή τον πρόεδρο της κοινότητας ή το νόμιμο αναπληρωτή τους, εστω και αν έχουν παραλειφθεί οι άλλοι όροι της τέλεσης.
Γάμος που έγινε χωρίς να τηρηθεί καθόλου ενας από τους τύπους που προβλέπονται στο άρθρο 1367 είναι ανυπόστατος.

'Αρθρο 1373:
Η ακυρότητα του γάμου αίρεται: 1. αν στην περίπτωση της πρώτης παραγράφου του άρθρου 1350, ακολουθήσει ελεύθερη και πλήρης συμφωνία των συζύγων 2. αν στην περίπτωση της δεύτερης παραγράφου του άρθρου 1350,δοθεί εκ των υστέρων άδεια του δικαστηρίου ή ο σύζυγος αφού συμπληρώσει το δέκατο όγδοο έτος της ηλικίας του, αναγνωρίσει το γάμο 3.
αν, στην περίπτωση του άρθρου 1351, ο σύζυγος, αφού γίνει ικανός για δικαιοπραξία, αναγνωρίσει το γάμο "4. αν,στην περίπτωση του άρθρου 1352, ο δικαστικός συμπαραστάτης, το δικαστήριο ή ο ίδιος ο σύζυγος, αφού γίνει ικανός, εγκρίνει το γάμο" (αντικ. της περ. 4 από το άρθρο 24 του Ν. 2447/96, ΦΕΚ-278 Α').

'Αρθρο 1374: Ακυρώσιμος εξαιτίας πλανης
Γαμος που έχει τελεσθεί μπορεί να ακυρωθεί εξαιτίας πλάνης σχετικης με την ταυτότητα του προσώπου του άλλου συζύγου.
Η ακύρωση αποκλείεται, αν ο σύζυγος αναγνώρισε το γάμο μετά τη διάλυση της πλάνης.

'Αρθρο 1375:Ακυρώσιμος εξαιτίας απειλής
Γάμος που έχει τελεσθεί μπορεί να ακυρωθεί αν ο σύζυγος εξαναγκάστηκε να τον συνάψει με απειλή, παράνομα ή αντίθετα προς τα χρηστά ήθη.
Η ακύρωση αποκλείεται, αν αυτός που εξαναγκάστηκε αναγνώρισε το γάμο αφού πέρασε η απειλή.

'Αρθρο 1376: Πως γίνεται η ακύρωση
Στην περίπτωση του άκυρου γάμου, καθως και αυτού που έγινε από πλάνη ή με απειλή, απαιτείται δικαστική απόφαση που να τον ακυρώνει.

'Αρθρο 1377 : (Καταργήθηκε με το άρθρο 53 ΕισΝΚΠολΔ).

'Αρθρο 1378: Ποιος ενάγει για ακύρωση
Η αγωγή για ακύρωση του γάμου μπορεί να ασκηθεί: 1. στις περιπτώσεις των άρθρων 1350 έως 1352,1354,1356,1357 και 1360 από τους συζύγους και από οποιονδήποτε έχει έννομο συμφέρον, καθώς και απο τον εισαγγελέα αυτεπαγγέλτως 2. στις περιπτώσεις των άρθρων 1374 και 1375 μόνο από το σύζυγο που πλανήθηκε ή απειλήθηκε, όχι όμως από τους κληρονόμους του.

'Αρθρο 1379:
Η αγωγή για την ακύρωση του γάμου μπορεί να εγερθεί από αντιπρόσωπο, μόνο αν έχει ειδικά εξουσιοδοτηθεί.

'Αρθρο 1380: Παραγραφή
Παραγραφή της αγωγής για ακύρωση του γάμου χωρεί μόνο στην περίπτωση ακύρωσης εξαιτίας πλανης ή απειλης. Η παραγραφή επέρχεται όταν περάσουν έξι μήνες αφότου έγινε δυνατόν να εγερθεί η αγωγή και πάντως όταν περάσουν τρια χρόνια από την τέλεση του γάμου.

'Αρθρο 1381: Αποτελέσματα της ακύρωσης
Με την αμετάκληση δικαστική απόφαση που ακυρώνει το γάμο αίρονται τα αποτελέσματα του, για οποιονδήποτε λόγο και αν ακυρώθηκε.

'Αρθρο 1382:
Τα τέκνα από γάμο που ακυρώθηκε διατηρούν την ιδιότητα τέκνου γεννημένου σε γάμο.

'Αρθρο 1383: Νομιζόμενος γάμος
Αν κατά την τέλεση του γάμου αγνοούσαν την ακυρότητα και οι δύο σύζυγοι ή την αγνοούσε ο ένας μόνο απ'αυτούς η ακύρωση ενεργεί ως προς αυτούς ή αυτόν που την αγνοούσε μόνο για το μέλλον.
Ο σύζυγος που αγνοούσε μόνος κατά την τέλεση του γάμου την ακυρότητα έχει, στην περίπτωση της ακύρωσης, εναντιον του άλλου συζύγου που γνώριζε, εξαρχής την ακυρότητα και αν αυτός πέθανε μετά την ακύρωση του γάμου, κατά των κληρονόμων του, δικαίωμα διατροφής σύμφωνα με τις διατάξεις που ισχύουν για το διαζύγιο, οι οποίες εφαρμόζονται αναλόγως.

'Αρθρο 1384:
Το δικαιωμα της δεύτερης παραγράφου του προηγούμενου άρθρου ανήκει και στο σύζυγο που εξαναγκαστηκε να τελέσει γάμο με απειλή, κατά τρόπο παρανομο ή αντιθετο προς τα χρηστά ήθη, αν ο γάμος ακυρωθεί ή λυθεί με το θάνατο του άλλου συζύγου.

'Αρθρο 1385:
Η ακύρωση του γάμου δεν βλάπτει τα δικαίωματα τρίτων που έχουν συναλλαχθεί καλόπιστα με κάποιον από τους συζύγους.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ : ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΣΥΖΥΓΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΓΑΜΟ
'Αρθρο 1386: Υποχρέωση για συμβίωση
Ο γάμος παράγει για τους συζύγους αμοιβαία υποχρέωση για συμβίωση, εφόσον η σχετική αξίωση δεν αποτελεί κατάχρηση δικαιώματος.

'Αρθρο 1387: Ρύθμιση του συζυγικού βίου
Οι σύζυγοι αποφασίζουν απο κοινού για καθε θέμα του συζυγικού βίου . Αν ο ένας από τους συζύγους βρίσκεται σε φυσική ή νομική αδυναμία, αποφασίζει μόνος του ο άλλος.
Η ρύθμιση από τους συζύγους του κοινού τους βίου πρέπει να μην εμποδίζει την επαγγελματική και την υπόλοιπη δραστηριότητα του καθενός από αυτούς και να μην παραβιάζει τη σφαίρα της προσωπικότητας του.

'Αρθρο 1388: Επώνυμο των συζύγων
Με το γάμο δεν μεταβάλλεται το επώνυμο των συζύγων, ως προς τις έννομες σχέσεις τους.
Στις κοινωνικες σχέσεις ο κάθε σύζυγος μπορεί, εφόσον σ'αυτό συμφωνεί και ο άλλος, να χρησιμοποιεί το επώνυμο του τελευταίου ή να το προσθέσει στο δικό του .

'Αρθρο 1389: Κοινή συμβολή για τις οικογενειακές ανάγκες
Οι σύζυγοι έχουν την υποχρέωση να συνεισφέρουν από κοινού, ο καθένας ανάλογα με τις δυνάμεις του, για την αντιμετώπιση των αναγκών της οικογένειας . Η συνεισφορά γίνεται με την προσωπική εργασία, τα εισοδήματα τους και την περιουσία τους.

'Αρθρο 1390:
Στην υποχρεωση του προηγούμενου άρθρου περιλαμβάνονται ειδικότερα η αμοιβαία υποχρέωση των συζύγων για διατροφή τους, η κοινή υποχρέωση για διατροφή των τέκνων τους και γενικά η υποχρέωση για συμβολή τους στη λειτουργία του κοινού οίκου. Το μέτρο της υποχρέωσης προσδιορίζεται ανάλογα με τις συνθήκες της οικογενειακής ζωής και η εκπλήρωση της γίνεται με τον τρόπο που επιβάλλει η έγγαμη συμβίωση .

'Αρθρο 1391: Διακοπή της συμβίωσης
Αν ο σύζυγος διέκοψε την έγγαμη συμβίωση για εύλογη αιτία, η διατροφή, που του οφείλεται από τον άλλο, πληρώνεται σε χρήμα και προκαταβάλλεται κάθε μήνα.
Η υποχρέωση διατροφής της προηγουμένης παραγράφου παύει ή το ποσό της αυξάνεται ή μειώνεται, οταν το επιβάλλουν οι περιστάσεις .

'Αρθρο 1392: Ανάλογη εφαρμογή
Οι διατάξεις των άρθρων 1494 και 1498 έως 1500 εφαρμόζονται αναλόγως και για τη διατροφή μεταξύ συζύγων. Επίσης εφαρμόζεται αναλόγως η διάταξη του άρθρου 1495 αν υπάρχει βάσιμος λόγος διαζυγίου που ανάγεται σε υπαιτιότητα του δικαιούχου συζύγου.

'Αρθρο 1393: Ρύθμιση της χρήσης της οικογενειακής στέγης
Σε περίπτωση διακοπής της συμβίωσης, το δικαστήριο μπορεί, εφόσον το επιβάλλουν λόγοι επιείκειας ενόψει των ειδικών συνθηκών του καθενός από τους συζύγους και του συμφέροντος των τέκνων, να παραχωρήσει στον ένα σύζυγο την αποκλειστική χρήση ολόκληρου ή τμήματος του ακινήτου που χρησιμεύει για κύρια διαμονή των ίδιων (οικογενειακή στέγη) ανεξάρτητα από το ποιος από αυτούς είναι κύριος ή έχει απέναντι στον κύριο το δικαίωμα της χρήσης του. Η απόφαση του δικαστήριου υπόκεινται σε αναθεώρηση, όταν το επιβάλλουν οι περιστάσεις. Αν το δικαίωμα χρήσης, της οικογενειακής στέγης, πηγάζει από σχέση εργασίας ανάμεσα στον ένα από τους συζύγους και έναν τρίτο, η παραχώρηση της χρήσης της στον άλλο σύζυγο από το δικαστήριο, σύμφωνα με τους όρους της προηγουμενης παραγράφου, μπορει να γινει μόνο εφόσον συναινεί σ'αυτό και ο τρίτος.

'Αρθρο 1394: Κατανομή των κινητών
Σε περίπτωση διακοπής της συμβίωσης, ο καθένας από τους συζύγους δικαιούται να παραλάβει τα κινητά που του ανήκουν, ακόμη και αν τα χρησιμοποιούσαν και οι δύο ή και μόνος ο άλλος σύζυγος. Υποχρεούται όμως να παραχωρήσει στον άλλο συζυγο τη χρήση των οικιακών αντικειμένων που του είναι απολύτως απαραίτητα για τη χωριστή του εγκατάσταση , αν το επιβάλλουν οι περιστάσεις για λογους επιείκειας.

'Αρθρο 1395:
Οι σύζυγοι κατανέμουν, σε περίπτωση διακοπής της συμβίωσης, τη χρήση των κινητών που ανήκουν και στους δύο, σύμφωνα με τις προσωπικές τους ανάγκες. Αν διαφωνούν, η κατανομή γίνεται από το δικαστήριο που μπορεί να επιδικάσει εύλογη αποζημίωση για τη χρήση που παραχωρεί.

'Αρθρο 1396: Μέτρο αμοιβαίας ευθύνης
Οι συζυγοι κατά την εκπλήρωση των αμοιβαίων υποχρεώσεων τους, που πηγάζουν από το γάμο, ευθύνονται με μέτρο την επιμέλεια που δείχνουν στις προσωπικές τους υποθέσεις.

'Αρθρο 1397: Περιουσιακή αυτοτέλεια των συζύγων
Με την επιφύλαξη των διατάξεων που ακολουθούν, ο γάμος δεν μεταβάλλει την περιουσιακή αυτοτέλεια των συζύγων.

'Αρθρο 1398: Τεκμήρια για τα κινητά
Τα κινητά που βρίσκονται στη νομή ή κατοχή του ενός ή και των δύο συζύγων τεκμαίρεται υπέρ των δανειστών του καθενός από αυτούς , ότι ανήκουν στο σύζυγο που είναι οφειλέτης τους. Το τεκμήριο αυτό δεν ισχύει σε περίπτωση διακοπής της έγγαμης συμβίωσης.
Τα κινητά που βρίσκονται στη νομή ή κατοχή και των δύο συζύγων τεκμαίρεται στις μεταξύ τους σχέσεις, ότι ανήκουν και στους δύο κατά ίσα μέρη .
Στις σχέσεις των συζύγων μεταξύ τους και με τους δανειστές τους τεκμαίρεται ότι τα κινητά τα προορισμένα για την προσωπική χρήση του ενός από τους συζύγους ανήκουν σ'αυτόν.

'Αρθρο 1399: Διαχείριση της περιουσίας του ενός συζύγου από τον άλλο.
Αν ο ένας από τους συζύγους ανέθεσε στον άλλο τη διαχείριση της ατομικης του περιουσίας, δεν υπάρχει υποχρέωση για λογοδοσία και για απόδοση των εισοδημάτων από τη διαχείριση, εφόσον δεν έχουν συμφωνήσει διαφορετικά. Τα εισοδήματα καταλογίζονται στην υποχρέωση συνεισφοράς για τις ανάγκες της οικογενειας .
Η παραιτηση από το δικαιωμα ανακλησης αυτής της ανάθεσης είναι άκυρη.

'Αρθρο 1400: Αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα
Αν ο γάμος λυθεί ή ακυρωθεί και η περιουσία του ενός συζύγου έχει, αφότου τελέσθηκε ο γάμος, αυξυθεί, ο άλλος σύζυγος, εφόσον συνέβαλε με οποιονδήποτε τρόπο στην αύξηση αυτή, δικαιούται να απαιτήσει την απόδοση του μέρους της αύξησης το οποίο προέρχεται από τη δική του συμβολή.
Τεκμαίρεται ότι η συμβολή αυτή ανέρχεται στο ένα τρίτο της αύξησης εκτός αν αποδειχθεί μεγαλυτερη ή μικρότερη ή καμία συμβολή .
Η προηγούμενη παράγραφος εφαρμόζεται αναλογικά και στην περίπτωση διάστασης των συζύγων που διάρκεσε περισσότερο από τρια χρόνια.
Στην αύξηση της περιουσίας των συζύγων δεν υπολογίζεται ότι αυτοί απέκτησαν από δωρεά, κληρονομία ή κληροδοσία ή με διάθεση των αποκτημάτων από αυτές τις αιτίες.
(Για την τύχη των περιουσιακών στοιχείων των συζύγων για τους γάμους που τελέσθηκαν πριν από την έναρξη ισχύος του Νομ. 1329/83).

'Αρθρο 1401:
Η αξίωση του προηγουμένου άρθρου δεν γεννιέται, σε περίπτωση θανάτου, στο πρόσωπο των κληρονόμων του συζύγου που πέθανε. Επίσης δεν εκχωρείται ούτε κληρονομείται εκτος αν έχει αναγνωριστεί συμβατικά ή έχει επιδοθεί αγωγή. Η αξίωση παραγράφεται δύο χρόνια μετά τη λύση ή την ακύρωση του γάμου.
(Με την παρ. 2 άρθ. 12 Νομ. 1649/29 Σεπτ- 3 Οκτ. 1986 (ΦΕΚ Α 149) ορίστηκε οτι "Αν η λύση ή ακύρωση του γάμου επήλθε κατά το χρονικό διάστημα από την έναρξη της ισχύος του Νομ. 1329/1983 μέχρι την έναρξη της ισχύος του παρόντος νόμου, η παραγραφή του τρίτου εδαφίου του αρθ. 1401 του Αστικού Κώδικα
αρχίζει από την έναρξη ισχύος του παρόντος. Η διάταξη αυτή εφαρμόζεται και επί εκκρεμών ενώπιον του πρωτοδικείου ή εφετείου υποθέσεων").

'Αρθρο 1402: Παροχή ασφάλειας
Με την επιφύλαξη της διάταξης του αρθρου 1262 αρ. 4, ο καθένας από τους συζύγους έχει το δικαίωμα, στην περίπτωση που ασκήθηκε αγωγή διαζυγίου ή ακύρωσης του γάμου ή που ο ίδιος άσκησε με αγωγή την αξίωση του άρθρου 1400, να ζητήσει από τον άλλο σύζυγο ή από τους κληρονόμους του την παροχή ασφάλειας, αν εξαιτίας της συμπεριφοράς τους υπάρχει βάσιμος φόβος ότι κινδυνεύει αυτή η αξίωση του.

'Αρθρο 1403: Επιλογή κοινοκτημοσύνης
Οι σύζυγοι μπορουν, πριν από το γάμο ή κατά τη διάρκεια του, να επιλέγουν με σύμβαση, για τη ρύθμιση των συνεπειών του γάμου στην περιουσιακή τους κατάσταση αντί για το σύστημα που προβλέπονται από τα άρθρα 1397 και 1400 έως 1402 σύστημα κοινωνίας κατά ίσα μέρη σε περιουσιακά τους στοιχεία χωρίς δικαίωμα διάθεσης από τον καθένα τους, του ιδανικού του μεριδίου (σύστημα κοινοκτημοσύνης) τηρώντας τις διατάξεις των άρθρων που ακολουθούν.
Οι συμβάσεις της προηγουμενης παραγράφου καταρτίζονται με συμβολαιογραφικό έγγραφο και καταχωρίζονται στο ενιαίο ειδικό δημόσιο βιβλιο που τηρείται γι'αυτό το σκοπό. Πριν από την καταχώρηση δεν ισχύουν απέναντι στους τρίτους.
(Βάσει της άνω διάταξης εκδόθηκε το Π.Δ. 411/14-16 Ιουν. 1989 (ΦΕΚ Α 175) με το οποίο ρυθμίζεται η διαδικασία καταχώρησης, των συμβάσεων κοινοκτημοσύνης στο ενιαίο ειδικό δημόσιο βιβλίο).

'Αρθρο 1404:
Οι λεπτομέρειες του συστήματος της κοινοκτημοσύνης που επιλέγεται και ιδίως τα σχετικά με την έκταση της τη διοίκηση των στοιχείων της κοινής περιουσίας, καθώς και την εκκαθάριση των τυχόν αμοιβαιων αποκαταστατικων αξιώσεων και τη διανομή των κοινών πραγμάτων μετά τη λήξη της καθορίζονται στο σχετικό συμβολαιο με βάση την αρχή της ισότητας δικαιωμάτων και υποχρεώσεων μεταξύ των συζύγων. Το συμβόλαιο για ην κοινικτημοσύνη δεν μπορεί να παραπέμψει σε έθιμα, σε νόμο που δεν ισχύει ή σε νόμο αλλοδαπό.

'Αρθρο 1405:
Αν στο συμβόλαιο δεν υπάρχει πρόβλεψη για την έκταση της κοινοκτημοσύνης η κοινοκτημοσύνη περιλαμβάνει όσα περιουσιακά στοιχεία ο καθένας από τους συζύγους αποκτά από αιτία μη χαριστική κατά τη διάρκεια του γάμου, εκτός από τα εισοδήματα της περιουσίας την οποία είχε πριν από το γάμο. Δεν περιλαμβάνονται οπωσδήποτε στην κοινή περιουσία, ακόμη και αν αποκτήθηκαν από μη χαριστική αιτία :1. τα περιουσιακά στοιχεια του καθενός απότους συζύγους που προορίζονται για αυστηρά προσωπική του χρήση ή για την άσκηση του επαγγέλματος του και τα παραρτήματα τους 2. οι απαιτήσεις των άρθρων 464 και 465 3. τα δικαίωματα σε προιόντα της διάνοιας.
Αν στο συμβόλαιο δεν υπάρχει διαφορετική πρόβλεψη για τη χρήση και κάρπωση, τη διοίκηση και τη διάθεση, των κοινών πραγμάτων, εφαρμόζονται αναλογικά οι διατάξεις των άρθρων 785 έως 792, του δεύτερου εδαφίου του άρθρου 793 και του άρθρου 794.

'Αρθρο 1406: Υποκατάσταση
Οτι ο καθε σύζυγος αποκτά κατά τη διάρκεια του γάμου με διάθεση στοιχείων της ατομικής του περιουσίςα, περιέρχεται σ'αυτήν. Ο ισχυριζόμενος ότι η απόκτηση έγινε με τέτοια διάθεση βαρύνεται με την απόδειξη του ισχυρισμού του.

'Αρθρο 1407: Δικαιοπραξίες από τον ένα σύζυγο.
Δικαιοπραξίες αναφερόμενες σε περιουσιακά στοιχεία της κοινοκτημοσύνης, οι οποίες, σύμφωνα με τους κανόνες που τη ρυθμίζουν, επιχειρούνται είτε και από τους δύο συζύγους από κοινού είτε από τον ένα, αλλά με την συναίνεση του άλλου, μπορούν να επιχειρούνται εγκυρως και από τον ένα μόνο σύζυγο, με άδεια του δικαστηρίου, αν ο άλλος βρίσκεται σε φυσική ή νομική αδυναμία ή αρνείται να δηλώσει τη βούληση του και η δικαιοπραξία επιβάλλεται από το συμφέρον της οικογένειας.

'Αρθρο 1408: Εκταση υπεγγυότητας της κοινης περιουσίας
Στην περίπτωση όπου επιλέγεται σύστημα κοινοκτημοσύνης, η κοινή περιουσία, πέρα από τα εμπράγματα δικαιώματα ή άλλα βαρη, με τα οποια βαρύνεται, είναι υπέγγυα και :1. για κάθε υποχρέωση που αναλαμβάνει, ο ένας σύζυγος, μέσα στα όρια της διαχειριστικής του εξουσίας, για τη διαχείριση αυτής της περιουσίας 2, για κάθε υποχρέωση που αναλαμβάνει ο ένας σύζυγος για τις ανάγκες της οικογένειας 3 για κάθε υποχρεώση που αναλαμβάνουν και οι δύο σύζυγοι.

'Αρθρο 1409:
Η κοινή περουσία είναι επιπλέον υπέγγυα, έως το μισό της αξίας της, και απέναντι στους ατομικούς δανειστές του κάθε συζύγου, εφόσον δεν ειναι δυνατή η ικανοποίηση τους από την ατομική περιουσία του: 1. για υποχρεώσεις που αυτός ανέλαβε μόνος του για τη διαχείριση της περιουσίας αυτής πέρα από τα όρια της διαχειριστικής του εξουσίας 2,. για ατομικά χρέη του, οποτεδήποτε και αν αυτά γεννήθηκαν .
Αν, στις περιπτώσεις της προηγουμένης παραγράφου, οι δανειστές είναι εγχειρόγραφοι, προτιμώνται οι δανειστές του προηγουμένου άρθρου.

'Αρθρο 1410: Επικουρική υπεγγυότητα της ατομικής περιουσίας
Για τα χρέη του άρθρου 1408 οι δανειστές μπορούν να στραφούν επικουρικά και κατά της ατομικής περιουσίας του μη οφειλέτη συζύγου έως το μισό της αξίας της απαιτησης τους, εφόσον η κοινή περιουσία δεν επαρκεί για την ικανοποίηση των χρεών του.

'Αρθρο 1411: Λήξη
Η κοινοκτημοσύνη λήγει αυτοδικαίως με τη λύση ή την ακύρωση του γάμου. Ληγει επίσης, όταν ο ενας από τους συζύγους κηρυχθεί σε αφάνεια ή σε πτώχευση και η σχετική απόφαση γίνει τελεσίδικη .
Στην περίπτωση του διαζυγίου ή της ακύρωσης του γάμου η λήξη της κοινοκτημοσύνης επέρχεται αναδρομικά από την ημέρα της επίδοσης της σχετικής αγωγής.

'Αρθρο 1412:
Η κοινοκτημοσύνη ληγει με συμφωνία των συζύγων που περιβάλλεται το συμβολαιογραφικό τύπο.

'Αρθρο 1413:
Ο καθένας από τους συζύγους μπορεί να ζητήσει από το δικαστήριο τη λύση της κοινοκτημοσύνης :1. αν επήλθε διακοπή της έγγαμης συμβίωσης, που διήρκεσε τουλαχιστον ένα έτος και συνεχίζεται κατά τη συζήτηση της αγωγής 2. αν, λόγω της κακής κατάστασης της περιουσίας του άλλου συζύγου, ή της κακής διαχείρισης από αυτόν της κοινής περιουσίας, κινδυνεύουν τα συμφέροντα του ενάγοντος 3. αν υπαρχει αθέτηση, από τον άλλο σύζυγο, της υποχρεώσης του για συνεισφορά στις αναγκες της οικογένειας . Η απόφαση που διατάσσει τη λύση της κοινοκτημοσύνης ενεργεί αναδρομικά από την ημέρα της επίδοσης της αγωγής στον εναγόμενο.

'Αρθρο 1414:
Η ληξη της κοινοκτημοσύνης, κατά τις διατάξεις των προηγουμένων άρθρων, εκτός από την περίπτωση της λήξης λόγω θανάτου ισχύει απέναντι στους τρίτους μόνο εφόσον στο περιθώριο του ειδικού δημόσιου βιβλιου, όπου έχει καταχωριστεί το συστατικό της συμβόλαιο, σημείωνεται η σχετική συμφωνία των συζύγων ή η απόφαση που κηρύσσει την αφάνεια ή την πτώχευση, ή στις περιπτώσεις της δεύτερης παραγράφου του άρθρου 1411 και του αρθρου 1413, η επίδοση της αγωγής και η σχετική δικαστική απόφαση.

'Αρθρο 1415:
Με την πρόωρη λήξη της κοινοκτημοσύνης οι σύζυγοι επανέρχονται, από την απόψη της περιουσιακής τους κατάστασης, στο σύστημα που προβλέπεται από τα αρθρα 1397 και 1400 έως 1402.
Στην περίπτωση αυτή, καθως και όταν η λήξη επέρχεται λόγω λυσης ή ακύρωσης του γάμου, έχουν εφαρμογή για τη λύση της κοινωνίας και τη διανομή των κοινών πραγματων, αν δεν υπάρχει διαφεροτική συμφωνία, οι διατάξεις των άρθρων 795 και επομενων, καθώς και οι ειδικές διατάξεις του κώδικα πολιτικής δικονομίας για τη διανομή κοινών πραγμάτων.

'Αρθρο 1416: Εκταση εφαρμογής
Οι διατάξεις αυτού του κεφαλαίου έχουν εφαρμογή, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά, ανεξάρτητα από τη θρησκεία ή το δόγμα των συζύγων καθώς και από τον τύπο, πολιτικό ή θρησκευτικό με τον οποίο εγινε ό γάμος τους.

'Αρθρα 1417-1437 :
(Καταργήθηκαν με το ν. 1329/83).

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ : ΔΙΑΖΥΓΙΟ
'Αρθρο 1438: Πως επέρχεται Ο γάμος μπορεί να λυθεί με διαζύγιο.
Το διαζύγιο απαγγέλλεται με αμετάκλητη δικαστική απόφαση, όταν συντρέχουν οι προυποθέσεις που ορίζονται στα επόμενα άρθρα.
'Αρθρο 1439: Ισχυρός κλονισμός
Καθένας από τους συζυγους μπορεί να ζητήσει το διαζύγιο, όταν οι μεταξύ τους σχέσεις έχουν κλονισθεί τόσο ισχυρά, από λόγο που αφορά το πρόσωπο του εναγομένου ή και των δύο συζύγων ώστε βάσιμα η εξακολούθηση της έγγαμης σχέσης να είναι αφόρητη για τον ενάγοντα.
Εφόσον ο εναγόμενος δεν αποδεικνύει το αντίθετο, ο κλονισμός τεκμαίρεται σε περίπτωση διγαμίας ή μοιχείας του, εγκατάλειψης του ενάγοντα ή επιβουλής της ζωής του από τον εναγόμενο.
Εφόσον οι σύζυγοι βρίσκονται σε διάσταση συνεχώς από τέσσερα τουλάχιστον χρόνια, ο κλονισμός τεκμαίρεται αμάχητα και το διαζύγιο μπορεί να ζητηθεί, έστω και αν ο λόγος του κλονισμού αφορά το πρόσωπο του ενάγοντα.
Η συμπλήρωση του χρόνου διάστασης δεν εμποδίζεται στο μικρές διακοπές που εγινα ως προσπάθεια αποκατάστασης των σχέσεων ανάμεσα στους συζύγους.

'Αρθρο 1440: Αφάνεια
Καθένας από τους συζύγους μπορεί να ζητήσει το διαζύγιο, όταν ο άλλος έχει κηρυχθεί σε αφάνεια.

'Αρθρο 1441: Συναιτετικό διαζύγιο
Οταν οι σύζυγοι συμφωνούν για το διαζύγιο, μπορούν να το ζητήσουν με κοινή αίτηση τους που δικάζεται κατα τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας (συναιτικό διαζύγιο).
Για να εκδοθεί συναιτετικό διαζύγιο, πρέπει ο γάμος να έχει διαρκέκσει τουλάχιστον ένα χρόνο πριν από την κατάθεση της άιτησης και η συμφωνία των συζύγων να δηλωθεί στο δικαστήριο, αυτοπροσώπως ή με ειδικό πληρεξούσιο σε δύο συνεδριάσεις που να απέχουν μεταξύ έξι τουλάχιστον μήνες.
Το ειδικό πληρεξούσιο πρέπι να έχει δοθεί μέσα στο τελευταίο μήνα πριν από την κάθε συνεδρίαση. Εφόσον από την πρώτη συνεδρίαση πέρασαν δύο χρόνια, η δήλωση της συμφωνίας παύει να ισχύει.
Αν υπάρχουν ανήλικα τέκνα, για να εκδοθεί συναιτετικό διαζύγιο πρέπει να προσκομίζεται έγγραφη συμφωνία των συζύγων που να ρυθμίζει την επιμέλεια των τέκνων και την επικοινωνία με αυτά. Η συμφωνία επικυρώνεται από το δικαστήριο και ισχύει ώσπου να εκδοθεί απόφαση για το θέμα αυτό σύμφωνα με το άρθρο 1513.

'Αρθρο 1442: Διατροφή
Εφόσον ο ένας από τους πρώην συζύγους δεν μπορεί να εξασφαλίσει τη διατροφή του από τα εισοδήματα του ή από την περιουσία του, δικαιούται να ζητήσει διατροφή από τον άλλον: 1. αν κατά την έκδοση του διαζυγίου ή κατά το τέλος των χρονικών περιόδων που προβλέποναι στις επόμενες περιπτώσεις βρίσκεται σε ηλικία να αρχίσει ή να συνεχίσει την άσκηση κατάλληλου επαγγέλματος, ώστε να εξασφαλίζει από αυτό τη διατροφή του 2. αν έχει την επιμέλεια ανήλικου τέκνου και για αυτό το λόγο εμποδίζεται στην άσκηση κατάλληλου επαγγέλματος 3. αν δεν βρίσκει σταθερή κατάλληλη εργασία ή χρειαζεται κάποια επαγγελματική εκπαίδευση, και στις δύο όμως περιπτώσεις για ένα διάστημα που δεν μπορεί να ξεπεράσει τα τρία χρόνια από την έκδοση του διαζυγίου 4. σε κάθε άλλη περίπτωση, όπου η επιδίκαση διατροφής κατά την έκδοση του διαζυγίου επιβάλλεται από λόγους επιεικειας.

'Αρθρο 1443:
Οι διατάξεις των άρθρων 1487,1493,1494 και 1498 εφαρμόζονται αναλόγως και για το δικαίωμα διατροφής μετά το διαζύγιο. Η διατροφή προκαταβάλλεται σε χρήμα κάθε μήνα. Η διατροφή μπορεί να καταβληθεί εφάπαξ, αν οι πρώην σύζυγοι συμφωνούν σ'αυτό εγγράφως ή με απόφαση του δικαστηρίου, αν συντρέχουν ιδιαίτεροι λόγοι.

'Αρθρο 1444:
Η διατροφή μπορεί να αποκλειστεί ή να περιοριστεί, αν αυτό επιβάλλεται από σπουδαίους λόγους, ιδίως αν ο γάμος είχε μικρή χρονική διάρκεια ή αν ο δικαιούχος είναι υπαίτιος του διαζυγίου του ή προκάλεσε εκούσια την απορία του.
Το δικαίωμα διατροφής παύει, αν ο δικαιούχος ξαναπαντρευτεί ή αν συζεί μόνιμα με κάποιον άλλο σε ελεύθερη ένωση. Το δικαίωμα διατροφής δεν παύει με το θάνατο του υποχρέου, παύει όμως με το θάνατο του δικαιούχου, εκτός αν αφορά παρελθόντα χρόνο ή δόσεις απαιτητες κατά το χρόνο του θανάτου.

'Αρθρο 1445:
Ο καθένας από τους πρώην συζύγους είναι υποχρεωμένος να δίνει στον άλλον ακριβείς πληροφορίες για την περιουσία του και τα εισοδήματα του, εφόσον είναι χρησιμες για τον καθορισμό του ύψους της διατροφής. Με αίτηση ενός από τους πρώνην συζύγους, που διαβιβάζεται μέσω του αρμόδιου εισαγγελέα, ο εργοδότης, η αρμόδια υπηρεσία και ο αρμόδιος οικονομικός έφορος είναι υποχρεωμένοι να δίνουν κάθε χρήσιμη πληροφορία για την περιουσιακή κατάσταση του άλλου συζύγου και προπάντων για τα εισοδήματα του.

'Αρθρο 1446: Εκταση εφαρμογής
Η διάταξη του άρθρου 1416 εφαρμόζεται και για τη λύση του γάμου σύμφωνα με τις διατάξεις αυτού του κεφαλαίου.

'Αρθρα 1447-1462 :
(Καταργήθηκαν με το άρθρο 17 ν.1329/83).

[Αρχή Τροποποίησης]
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ
ΙΑΤΡΙΚΗ ΥΠΟΒΟΗΘΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ
Άρθρο 1455
Η ιατρική υποβοήθηση στην ανθρώπινη αναπαραγωγή (τεχνητή γονιμοποίηση) επιτρέπεται μόνο για να αντιμετωπίζεται η αδυναμία απόκτησης τέκνων με φυσικό τρόπο ή για να αποφεύγεται η μετάδοση στο τέκνο σοβαρής ασθένειας. Η υποβοήθηση αυτή επιτρέπεται μέχρι την ηλικία φυσικής ικανότητας αναπαραγωγής του υποβοηθούμενου προσώπου. Η ανθρώπινη αναπαραγωγή με τη μέθοδο της κλωνοποίησης απαγορεύεται.
Επιλογή του φύλου του τέκνου δεν είναι επιτρεπτή, εκτός αν πρόκειται να αποφευχθεί σοβαρή κληρονομική νόσος που συνδέεται με το φύλο.

Άρθρο 1456
Κάθε ιατρική πράξη που αποβλέπει στην υποβοήθηση της ανθρώπινης αναπαραγωγής, σύμφωνα με τους όρους του προηγούμενου άρθρου, διενεργείται με την έγγραφη συναίνεση των προσώπων που επιθυμούν να αποκτήσουν τέκνο. Αν η υποβοήθηση αφορά άγαμη γυναίκα, η συναίνεση αυτής και, εφόσον συντρέχει περίπτωση ελεύθερης ένωσης, του άνδρα με τον οποίο συζεί παρέχεται με συμβολαιογραφικό έγγραφο.
Η συναίνεση ανακαλείται με τον ίδιο τύπο μέχρι τη μεταφορά των γαμετών ή των γονιμοποιημένων ωαρίων στο γυναικείο σώμα. Με την επιφύλαξη του άρθρου 1457, η συναίνεση θεωρείται ότι ανακλήθηκε, αν ένα από τα πρόσωπα που είχαν συναινέσει πέθανε πριν από τη μεταφορά.

Άρθρο 1457
Η τεχνητή γονιμοποίηση μετά το θάνατο του συζύγου ή του άνδρα με τον οποίο η γυναίκα συζούσε σε ελεύθερη ένωση επιτρέπεται με δικαστική άδεια μόνο εφόσον συντρέχουν σωρευτικώς οι εξής προϋποθέσεις:
α. Ο σύζυγος ή ο μόνιμος σύντροφος της γυναίκας να έπασχε από ασθένεια που συνδέεται με πιθανό κίνδυνο στειρότητας ή να υπήρχε κίνδυνος θανάτου του.
β. Ο σύζυγος ή ο μόνιμος σύντροφος της γυναίκας να είχε συναινέσει με συμβολαιογραφικό έγγραφο και στη μεταθανάτια τεχνητή γονιμοποίηση.
Η τεχνητή γονιμοποίηση διενεργείται μετά την πάροδο έξι μηνών και πριν από τη συμπλήρωση διετίας από το θάνατο του άνδρα.
Άρθρο 1458
Η μεταφορά στο σώμα άλλης γυναίκας γονιμοποιημένων ωαρίων, ξένων προς την ιδίαν, και η κυοφορία από αυτήν επιτρέπεται με δικαστική άδεια που παρέχεται πριν από τη μεταφορά, εφόσον υπάρχει έγγραφη και χωρίς αντάλλαγμα συμφωνία των προσώπων που επιδιώκουν να αποκτήσουν τέκνο και της γυναίκας που θα κυοφορήσει, καθώς και του συζύγου της, αν αυτή είναι έγγαμη. Η δικαστική άδεια παρέχεται ύστερα από αίτηση της γυναίκας που επιθυμεί να αποκτήσει τέκνο, εφόσον αποδεικνύεται ότι αυτή είναι ιατρικώς αδύνατο να κυοφορήσει και ότι η γυναίκα που προσφέρεται να κυοφορήσει είναι, εν όψει της κατάστασης της υγείας της, κατάλληλη για κυοφορία.
(Σημείωση : Με το άρθρο όγδοο του Ν. 3089/02, ΦΕΚ-327 Α’ ορίζεται ότι : «Τα άρθρα 1458 και 1464 εφαρμόζονται μόνο στην περίπτωση που η αιτούσα και η κυοφόρος γυναίκα έχουν την κατοικία τους στην Ελλάδα»).

Άρθρο 1459
Τα πρόσωπα που προσφεύγουν σε τεχνητή γονιμοποίηση αποφασίζουν με κοινή έγγραφη δήλωσή τους προς τον ιατρό ή τον υπεύθυνο του ιατρικού κέντρου, που γίνεται πριν από την έναρξη της σχετικής διαδικασίας, ότι οι κρυοσυντηρημένοι γαμέτες και τα κρυοσυντηρημένα γονιμοποιημένα ωάρια που δε θα τους χρειασθούν για να τεκνοποιήσουν:
α) θα διατεθούν χωρίς αντάλλαγμα, κατά προτεραιότητα σε άλλα πρόσωπα, που θα επιλέξει ο ιατρός ή το ιατρικό κέντρο, β) θα χρησιμοποιηθούν χωρίς αντάλλαγμα για ερευνητικούς ή θεραπευτικούς σκοπούς, γ) θα καταστραφούν.
Αν δεν υπάρχει κοινή δήλωση των ενδιαφερόμενων προσώπων, οι γαμέτες και τα γονιμοποιημένα ωάρια διατηρούνται για χρονικό διάστημα πέντε ετών από τη λήψη ή τη δημιουργία τους και μετά την πάροδο του χρόνου αυτού είτε χρησιμοποιούνται για ερευνητικούς ή θεραπευτικούς σκοπούς είτε καταστρέφονται.
Τα μη κρυοσυντηρημένα γονιμοποιημένα ωάρια καταστρέφονται μετά τη συμπλήρωση δεκατεσσάρων ημερών από τη γονιμοποίηση. Ο τυχόν ενδιάμεσος χρόνος κρυοσυντήρησής τους δεν υπολογίζεται.

Άρθρο 1460
Η ταυτότητα των τρίτων προσώπων που έχουν προσφέρει τους γαμέτες ή τα γονιμοποιημένα ωάρια δε γνωστοποιείται στα πρόσωπα που επιθυμούν να αποκτήσουν τέκνο. Ιατρικές πληροφορίες που αφορούν τον τρίτο δότη τηρούνται σε απόρρητο αρχείο χωρίς ένδειξη της ταυτότητάς του. Πρόσβαση στο αρχείο αυτό επιτρέπεται μόνο στο τέκνο και για λόγους σχετικούς με την υγεία του.
Η ταυτότητα του τέκνου, καθώς και των γονέων του δε γνωστοποιείται στους τρίτους δότες γαμετών ή γονιμοποιημένων ωαρίων – ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΗΔΗ ΚΑΤΑΡΓΗΜΕΝΩΝ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 17 ΤΟΥ Ν. 1329/83 ΑΡΘΡΩΝ 1455-1460 ΤΟΥ Α.Κ. ΤΙΘΕΤΑΙ ΝΕΟ ΚΕΦΑΛΙΟ ΟΓΔΟΟ ΜΕ ΑΡΘΡΑ 1455 ΕΩΣ ΚΑΙ 1460 ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΠΡΩΤΟ ΤΟΥ Ν. 3089/02, ΦΕΚ-327 Α’ ΚΑΙ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΗ ΑΝΑΡΙΘΜΗΣΗ ΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΤΟΥ Ν. 3089/02 [Τέλος Τροποποίησης]

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ : ΣΥΓΓΕΝΕΙΑ
[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 1461 Έννοια
Τα πρόσωπα είναι μεταξύ τους συγγενείς εξ αίματος σε ευθεία γραμμή, αν το ένα κατάγεται από το άλλο (συγγένεια μεταξύ ανιόντων και κατιόντων). Συγγενείς εξ αίματος σε πλάγια γραμμή είναι τα πρόσωπα που, χωρίς να είναι συγγενείς σε ευθεία γραμμή, κατάγονται από τον ίδιο ανιόντα. Ο βαθμός της συγγένειας ορίζεται από τον αριθμό των γεννήσεων που συνδέουν τα πρόσωπα - ΤΟ ΑΡΘΡΟ 1461 ΤΕΘΗΚΕ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΤΑΥΤΑΡΙΘΜΩΝ ΚΑΤΑΡΓΗΜΕΝΩΝ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 17 ΤΟΥ Ν. 1329/83 ΑΡΘΡΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 2 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΤΟΥ Ν. 3089/02, ΦΕΚ-327 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 1462 Αγχιστεία
Οι συγγενείς εξ αίματος του ενός από τους συζύγους είναι συγγενείς εξ αγχιστείας του άλλου στην ίδια γραμμή και τον ίδιο βαθμό. Η συγγένεια εξ αγχιστείας εξακολουθεί να υπάρχει και μετά τη λύση ή την ακύρωση του γάμου από τον οποίο δημιουργήθηκε - ΤΟ ΑΡΘΡΟ 1462 ΤΕΘΗΚΕ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΤΑΥΤΑΡΙΘΜΩΝ ΚΑΤΑΡΓΗΜΕΝΩΝ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 17 ΤΟΥ Ν. 1329/83 ΑΡΘΡΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 3 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΤΟΥ Ν. 3089/02, ΦΕΚ-327 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 1463
Η συγγένεια του προσώπου με τη μητέρα του και τους συγγενείς της συνάγεται από τη γέννηση. Η συγγένεια με τον πατέρα και τους συγγενείς του συνάγεται από το γάμο της μητέρας με τον πατέρα ή ιδρύεται με την αναγνώριση, εκούσια ή δικαστική - ΑΝΤΙΚ. ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1463 ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 4 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΤΟΥ Ν. 3089/02, ΦΕΚ-327 Α’[Τέλος Τροποποίησης]

[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 1464
Σε περίπτωση τεχνητής γονιμοποίησης, αν η κυοφορία έγινε από άλλη γυναίκα, υπό τους όρους του άρθρου 1458, μητέρα του τέκνου τεκμαίρεται η γυναίκα στην οποία δόθηκε η σχετική δικαστική άδεια.
Το τεκμήριο αυτό ανατρέπεται, με αγωγή προσβολής της μητρότητας που ασκείται μέσα σε προθεσμία έξι μηνών από τον τοκετό, είτε από την τεκμαιρόμενη μητέρα, είτε από την κυοφόρο γυναίκα, εφόσον αποδειχθεί ότι το τέκνο κατάγεται βιολογικά από την τελευταία. Η προσβολή γίνεται από τη δικαιούμενη γυναίκα αυτοπροσώπως ή από ειδικό πληρεξούσιό της ή ύστερα από άδεια του δικαστηρίου, από τον νόμιμο αντιπρόσωπό της.
Με την αμετάκλητη δικαστική απόφαση που δέχεται την αγωγή το τέκνο έχει αναδρομικά από τη γέννησή του μητέρα τη γυναίκα που το κυοφόρησε - ΑΝΤΙΚ. ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1464 ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 5 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΤΟΥ Ν. 3089/02, ΦΕΚ-327 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]
(Σημείωση : Με το άρθρο όγδοο του Ν. 3089/02, ΦΕΚ-327 Α’ ορίζεται ότι : «Τα άρθρα 1458 και 1464 εφαρμόζονται μόνο στην περίπτωση που η αιτούσα και η κυοφόρος γυναίκα έχουν την κατοικία τους στην Ελλάδα»).

[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 1465 Τεκμήριο καταγωγής από γάμο
Το τέκνο που γεννήθηκε κατά τη διάρκεια του γάμου της μητέρας του ή μέσα σε τριακόσιες ημέρες από τη λύση ή την ακύρωσή του τεκμαίρεται ότι έχει πατέρα τον σύζυγο της μητέρας (τέκνο γεννημένο σε γάμο).
Τέκνο γεννημένο σε γάμο θεωρείται και το τέκνο που γεννήθηκε ύστερα από μεταθανάτια τεχνητή γονιμοποίηση, εφόσον υπάρχει η απαιτούμενη κατά το άρθρο 1457 δικαστική άδεια.
Αν το τέκνο γεννήθηκε μετά την τριακοσιοστή ημέρα από τη λύση ή την ακύρωση του γάμου, η απόδειξη της πατρότητας του συζύγου βαρύνει εκείνον που την επικαλείται. Το ίδιο ισχύει και όταν η τεχνητή γονιμοποίηση έγινε μετά το θάνατο του συζύγου, παρά την έλλειψη δικαστικής άδειας - ΑΝΤΙΚ. ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1465 ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 6 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΤΟΥ Ν. 3089/02, ΦΕΚ-327 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

'Αρθρο 1466: Σύγκρουση δυο τεκμηρίων
Αν μέσα στις τριακόσιες ημέρες από την λύση ή την ακύρωση του γάμου γεννήθηκε τέκνο από γυναίκα που τέλεσε νέα γάμο, τεκμαίρεται ότι αυτό έχει πατέρα το δεύτερο σύζυγο, εκτός αν γίνει δεκτή αγωγή για προσβολή της πατρότητας του, οπότε τεκμαίρεται ότι είναι τέκνο του πρώτου συζύγου.

'Αρθρο 1467: Προσβολή της πατρότητας
Η ιδιότητα του τέκνου, ως προς το οποίο συντρέχει ένα από τα τεκμήρια των άρθρων 1465 και 1466, ως τέκνου γεννημένου σε γάμο, μπορεί να προσβληθεί δικαστικώς, αν αποδειχθεί ότι η μητέρα δεν συνέλαβε πράγματι απότο σύζυγο της ή ότι κατά το κρίσιμο διάστημα της σύλληψης ήταν φανερά αδύνατο να συλλάβει από αυτόν, ιδίως εξαιτίας ανικανότητας ή αποδημίας του ή επειδή δεν είχαν σχέσεις.

'Αρθρο 1468:
Κρίσιμο διάστημα της σύλληψης θεωρείται το χρονικό διάστημα που περιλαμβάνεται ανάμεσα στην τριακοστή και την εκατοστή ογδοηκοστή ημέρα πριν από τον τοκετό.

'Αρθρο 1469:
"Την ιδιότητα του τέκνου ως γεννημένου σε γάμο μπορούν να προσβάλλουν: 1. ο σύζυγος της μητέρας 2. ο πατέρας ή η μητέρα του συζύγου, αν αυτός πέθανε χωρίς να έχει χάσει το δικαίωμα της προσβολής 3. το τέκνο 4. η μητέρα του τέκνου 5. Ο άνδρας με τον οποίο η μητέρα, βρισκόμενη σε διάσταση με το σύζυγό της είχε μόνιμη σχέση με σαρκική συνάφεια κατά το κρίσιμο διάστημα της σύλληψης" (αντικ. από την παρ. 1α του άρθρου 19 του Ν. 2521/97, ΦΕΚ-174 Α').
Η προσβολή γίνεται από το δικαιούμενο αυτοπροσώπως ή από ειδικό πληρεξούσιο του ή, μετά από άδεια του δικαστηρίου, από το νόμιμο αντιπρόσωπο του.

"'Αρθρο 1470:
Η προσβολή της πατρότητας αποκλείεται:1.για το σύζυγο της μητέρας, όταν περάσει ένα έτος αφότου πληροφορήθηκε τον τοκετό και τα περιστατικά από τα οποία προκύπτε ότι η σύλληψη του τέκνου δεν έγινε από αυτόν, και σε κάθε περίπτωση όταν περάσουν πέντε έτη από τον τοκετό 2. για τον πατέρα ή τη μητέρα του συζύγου, όταν περάσει ένα έτος αφότου έμαθαν το θάνατο του τελευταιου και τη γέννηση του τέκνου 3. για το τέκνο, όταν περάσει ένα έτος από την ενηλικίωση του 4. για τη μητέρα όταν περάσει ένα έτος παό τον τοκετό, ή εφόσον υπάρχει σοβαρός λόγος για τη μη προσβολή κατά τη διάρκεια του γάμου, έξι μήνες αφότου λύθηκε ή εκυρώθηκε ο γάμος με το σύζυγο της 5. Για τον άνδρα που είχε σαρκική συνάφεια με τη μητέρα, δύο χρόνια από τον τοκετό" (αντικ. του άρθρου 1470 από την παρ. 1β του άρθρου 19 του Ν. 2521/97, ΦΕΚ-174 Α').

[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 1471
Η προσβολή της πατρότητας αποκλείεται επίσης μετά το θάνατο του τέκνου, εκτός αν είχε ήδη ασκηθεί η σχετική αγωγή.
Την πατρότητα αποκλείεται να προσβάλουν: 1. ο σύζυγος της μητέρας, αν αυτός αναγνώρισε ότι το τέκνο είναι δικό του πριν γίνει αμετάκλητη η απόφαση για την προσβολή. 2. οποιοσδήποτε από τους δικαιούχους που αναφέρονται στο άρθρο 1469, αν ο σύζυγος συγκατατέθηκε στην υποβολή της συζύγου του σε τεχνητή γονιμοποίηση - ΑΝΤΙΚ. ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1471 ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 7 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΤΟΥ Ν. 3089/02, ΦΕΚ-327 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

'Αρθρο 1472:
Το τέκνο χάνει την ιδιότητα τέκνου που γεννήθηκε σε γάμο, αναδρομικά από τη γεννηση του, μόλις γίνει αμετάκληση τη απόφαση που δέχεται την προσβολή αυτής της ιδιότητας του. "Σε περίπτωση προσβολής από τον άνδρα που είχε σαρκική συνάφεια με τη μητέρα, η απόφαση της προηγούμενης παραγράφου επιφέρει αυτοδικαίως δικαστική αναγνώριση του παιδιού από τον άνδρα αυτόν" (προσθ. παρ. δεύτερης από την παρ. 1γ του άρθρου 19 του Ν.2521/97, ΦΕΚ-174 Α').

'Αρθρο 1473 : Επιγενόμενος γάμος των γονών
Τέκνο που γεννήθηκε χωρίς γάμο των γονέων του έχει απέναντι σ'αυτούς και τους συγγενείς τους ως προς όλα θέση τέκνου γεννημένου σε γάμο, εφόσον οι γονείς του παντρευτούν μεταγενέστερα και το τέκνο είχε αναγνωριστεί ή αναγνωρίζεται μετά την τέλεση του γάμου, εκούσια ή δικαστικά, ως τέκνο του συζύγου σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 1475,1476 και 1479 έως 1483. Η εκούσια αναγνώριση μπορεί να προσλβηθεί για το λόγο ότι ο σύζυγος της μητέρας δεν ειναι ο πατέρας, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 1477 και 1478.

'Αρθρο 1474:
Αν το τέκνο δεν ζεί κατά την τέλεση του γάμου των γονέων του, δεν θίγεται η επέλευση των αποτελεσμάτων του πρώτου εδαφίου του προηγουμένου άρθρου ως προς τους κατιόντες του.

[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 1475 Εκούσια αναγνώριση
Ο πατέρας μπορεί να αναγνωρίσει ως δικό του το τέκνο που γεννήθηκε χωρίς γάμο, εφόσον συναινεί σ' αυτό και η μητέρα. Αν η μητέρα έχει πεθάνει ή δεν έχει δικαιοπρακτική ικανότητα, η αναγνώριση γίνεται με μόνη τη δήλωση του πατέρα.
Η συμβολαιογραφική συναίνεση του άνδρα σε τεχνητή γονιμοποίηση, που προβλέπεται στο άρθρο 1456 § 1 εδ. β΄, επέχει θέση εκούσιας αναγνώρισης. Η αντίστοιχη συναίνεση της γυναίκας ισχύει και ως συναίνεσή της στην εκούσια αναγνώριση.
Αν ο πατέρας έχει πεθάνει ή δεν έχει δικαιοπρακτική ικανότητα, η αναγνώριση μπορεί να γίνει από τον παππού ή τη γιαγιά της πατρικής γραμμής.
Αν το τέκνο έχει πεθάνει, η αναγνώριση ενεργεί υπέρ των κατιόντων του - ΑΝΤΙΚ. ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1475 ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 8 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΤΟΥ Ν. 3089/02, ΦΕΚ-327 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

'Αρθρο 1476:
Η αναγνώριση από τον πατέρα ή τους γονείς του γίνεται με δήλωση ενώπιον συμβολαιογράφου ή με διαθήκη. Η συναίνεση της μητέρας σύμφωνα με το προηγούμενο άρθρο , παρέχεται με δήλωση ενώπιον συμβολαιογράφου. Οι δήλωσεις της αναγνώρισης και της συναίνεσης γίνονται αυτοπροσώπως και χωρίς αίρεση ή προθεσμία. Ανάκληση των δηλώσεων είναι ανίσχυρη.

'Αρθρο 1477: Προσβολή της αναγνώρισης
Το τέκνο και, σε περίπτωση θανάτου του, οι κατιόντες του δικαιούνται να προσβάλλουν την εκούσια αναγνώριση για το λόγο ότι αυτός που δηλώθηκε ως πατέρας δεν είναι πραγματικά πατέρας.
Το δικαίωμα αυτό ανήκει επίσης, στην περίπτωση όπου η μητέρα κατά την αναγνώριση είχε πεθάνει ή δεν είχε δικαιοπρακτική ικανότητα, στον καθένα από τους γονείς της και, στην περίπτωση της δεύτερης παραγράφου του άρθρου 1475, στον παππού ή τη γιαγιά που δεν ειχε προβεί στην αναγνώριση.

[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 1478
Η προσβολή της αναγνώρισης αποκλείεται, αν περάσουν τρεις μήνες αφότου πληροφορήθηκε την αναγνώριση αυτός που την προσβάλλει. Η προσβολή αποκλείεται σε κάθε περίπτωση, αν περάσουν δύο χρόνια από την αναγνώριση ή, προκειμένου για προσβολή από τέκνο που κατά την αναγνώριση ήταν ανήλικο, δύο χρόνια από την ενηλικίωσή του.
Η προσβολή της εκούσιας αναγνώρισης αποκλείεται στην περίπτωση που προβλέπεται από το άρθρο 1475 § 2 - ΑΝΤΙΚ. ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1478 ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 9 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΤΟΥ Ν. 3089/02, ΦΕΚ-327 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 1479
Η μητέρα έχει δικαίωμα να ζητήσει με αγωγή την αναγνώριση της πατρότητας του τέκνου της που γεννήθηκε χωρίς γάμο της με τον πατέρα του. Το ίδιο δικαίωμα έχει και το τέκνο. Όταν η μητέρα αρνείται την προβλεπόμενη από την πρώτη παράγραφο του άρθρου 1475 συναίνεσή της, δικαίωμα δικαστικής αναγνώρισης έχουν επίσης ο πατέρας και, στην περίπτωση της τρίτης παραγράφου του άρθρου 1475, ο παππούς ή η γιαγιά της πατρικής γραμμής.
Αν διενεργηθεί τεχνητή γονιμοποίηση με γεννητικό υλικό τρίτου δότη, η δικαστική αναγνώριση της πατρότητας αποκλείεται, έστω και αν η ταυτότητά του είναι ή γίνει εκ των υστέρων γνωστή - ΑΝΤΙΚ. ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1479 ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 10 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΤΟΥ Ν. 3089/02, ΦΕΚ-327 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

'Αρθρο 1480:
Η αγωγή της μητέρας ασκείται κατά του πατέρα ή των κληρονόμων του. Η αγωγή του τέκνου ασκείται κατά του γονέα που δεν έχει προβεί στην αναγκαία για την εκούσια αναγνώριση δήλωση ή κατά των κληρονόμων του. Η αγωγή του πατέρα ή των γονέων του ασκείται κατά της μητέρας ή των κληρονόμων της.

'Αρθρο 1481:
Η πατρότητα τεκμαίρεται, αν αποδειχθεί ότι αυτός, για τον οποίο προβάλλεται ισχυρισμός ότι είναι πατέρας, είχε σαρκική συναφεια με τη μητέρα κατά το κρίσιμο διάστημα της σύλληψης. Το τεκμήριο δεν ισχύει, αν η αγωγή ασκείται από το τέκνο μετά την ενηλικίωση του και ο πατέρας πέθανε πριν από το τέλος της αποδεικτικής διαδικασίας στον πρώτο βαθμό.

'Αρθρο 1482:
Το τεκμήριο του προηγουμένου άρθρου ανατρέπεται, αν προκύπτουν σοβαρές αμφιβολίες για την πατρότητα.

'Αρθρο 1483:
Το δικαίωμα της μητέρας να ζητήσει την αναγνώριση της πατρότητας του τέκνου της αποσβήνεται όταν περάσουν πέντε χρόνια από τον τοκετό. Το δικαιωμα του τέκνου αποσβήνεται, ένα έτος μετά την ενηλικίωση του, και το δικαίωμα του πατέρα ή των γονέων του δύο έτη αφότου αρνήθηκε τη συναίνεση της η μητέρα.
Αν η μητέρα ήταν έγγαμη κατά το κρίσιμο διάστημα της σύλληψης του τέκνου, η προθεσμία του πρώτου εδαφίου της προηγουμένης παραγράφου αρχίζει αφότου γίνει αμετάκλητη η απόφαση που δέχεται την προσβολή της πατρότητας.
Στην περίπτωση του άρθρου 1473 το δικαίωμα δεν υπόκειται σε αποσβεστική προθεσμία.

'Αρθρο 1484: Αποτελέσματα
Σε περίπτωση αναγνώρισης, εκούσιας ή δικαστικής, αν ο νόμος δεν οριζει διαφορετικά, το τέκνο έχει ως προς όλα θέση τέκνου γεννημένου σε γάμο απέναντι στους δύο γονείς και τους συγγενείς τους.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ : ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΟΜΟ
'Αρθρο 1485: Μεταξύ ανιόντων και κατιόντων
Ανιόντες και κατιόντες έχουν αμοιβαία υποχρέωση διατροφής κατά τους όρους των άρθων 1486 έως 1502.

'Αρθρο 1486: Οροι διατροφής
Δικαίωμα διατροφής έχει μόνο όποιος δεν μπορεί να διατρέφει τον εαυτό του από την περιουσία του ή από εργασια κατάλληλη για την ηλικία του, την κατάσταση της υγείας του και τις λοιπές βιοτικές του συνθήκες ενόψει και των τυχόν αναγκών της εκπαίδευσης του.
Το ανήλικο τέκνο, και αν ακομη έχει περιουσία έχει δικαίωμα διατροφής από τους γονείς του,εφόσον τα εισοδήματα της περιουσίας του ή το προιόν της εργασίας του δεν αρκούν για τη διατροφή του.

'Αρθρο 1487:
Δεν έχει υποχρέωση διατροφής εκείνος που, ενόψει και των λοιπών υποχρεώσεων του, δεν είναι σε θέση να τη δώσει χωρίς να διακινδυνεύσει η δική του διατροφή.
Ο κανόνας αυτός δεν ισχύει, όταν πρόκειται για τη διατροφή ανήλικου τέκνου από το γονέα του, εκτός αν αυτό μπορεί να στραφεί εναντίον άλλου υποχρέου ή αν μπορεί να διατραφεί από την περιουσία του.

'Αρθρο 1488: Σειρά των υποχρέων
Υποχρέωση διατροφής εχουν πρωτα οι κατιόντες, κατά τη σειρά που καλούνται στην εξ αδιαθέτου κληρονομική διαδοχή, και ο καθένας τους ανάλογα με την κληρονομική του μερίδα.

'Αρθρο 1489:
Αν δεν υπάρχουν κατιόντες, υποχρέωση διατροφής έχουν οι πλησιέστεροι ανιόντες, που ενέχονται σε ίσα μέρη αν είναι περισσότεροι στον ίδιο βαθμό.
Οι γονείς έχουν υποχρέωση να διατρέφουν, το τέκνο τους από κοινού, ο καθένας ανάλογα με τις δυναμεις του.

'Αρθρο 1490:
Αν ένας από τους ανιόντες ή τους κατιόντες δεν είναι σε θέσε να δώσει διατροφή, η υποχρέωση βαρύνει εκείνον που είναι υπόχρεος ύστερα από αυτόν. Το ίδιο ισχύει και όταν, για πραγματικούς ή νομικούς λόγους, είναι αδύνατη ή ιδιαίτερη δυσχερής η δικαστική επιδίωξη στην ημεδαπή εναντιον εκείνου που έχει την υποχρέωση.
Στην περίπτωση που καταβάλλει τη διατροφή, αντί για τον αμέσως υπόχρεο, άλλο πρόσωπο, αυτό υποκαθίσταται αυτοδικαίως στα δικαίωματα εκείνου που την έλαβε:
1. αν κατέβαλε τη διατροφή δυνάμει του δευτέρου εδαφίου της προηγουμένης παραγράφου 2. αν πρόκειται για το κράτος ή νομικό πρόσωπο δημόσιου δικαίου ή κοινωφελές ίδρυμα που ανέλαβε τη διατροφή του δικαιούχου ανηλίκου στη θέση του υπόχρεου συγγενή του 3. αν πρόκειται για ιδιώτες, στους οποιους ανατέθηκε η επιμέλεια του προσώπου του δικαιούχου ανηλίκου, σύμφωνα με τα άρθρα 1513,1514,1532,1533 και 1535 4. αν ο δικαιούχος της διατροφής είναι ανήλικος και τη διατροφή κατέβαλε, στη θεση του υπόχρεου γονέα του, ο σύζυγος του τελευταίου.

'Αρθρο 1491:
Οταν το πρόσωπο είναι έγγαμο,η υποχρέωση των κατιόντων και των ανιόντων του να το διατρέφουν υπάρχει μόνο αν ο σύζυγος του, ενόψει των λοιπών υποχρέωσεων του, δεν είναι σε θέσει να του παρέχει την οφειλόμενη διατροφή χωρίς να κινδυνεύει η δική του διατροφή ή αν, για πραγματικούς ή νομικούς λόγους είναι αδύνατη ή ιδιαίτερα δυσχερής η δικαστική επιδίωξη εναντίον του στην ημεδαπή. Το ίδιο ισχύει και για το διαζευγμένο, όταν ο πρώην σύζυγος του έχει απέναντι του υποχρέωση διατροφής.

'Αρθρο 1492: Σειρά των δικαιούχων
Οταν αυτοί που έχουν δικαίωμα διατροφής απέναντι σε ορισμένο πρόσωπο είναι περισσότεροι και ο υπόχρεος δεν επαρκεί να τη δώσει σε όλους, προτεραιότητα έχουν οι κατιόντες κατά τη σειρά της εξ αδιαθέτου κληρονομικής διαδοχής. Αν οι περισσότεροι δικαιούχοι είναι ανιόντες, έχουν προτεραιότητα οι πλησιέστεροι. Ο σύζυγος, ως προς το δικαίωμα διατροφής, συμπορεύεται με τους ανήλικους κατιόντες και προηγείται από τους λοιπούς κατιόντες ή άλλους συγγενείς. Το ίδιος ισχύει και για το διαζευγμένο, εφόσον αυτός έχει δικαίωμα διατροφής.

'Αρθρο 1493: Μέτρο και περιεχόμενο της διατροφής
Το μέτρο διατροφής προσδιορίζεται με βάση τις ανάγκες του δικαιούχου, όπως αυτές προκύπτουν από τις συνθήκες της ζωής του (ανάλογη διατροφή). Η διατροφή περιλαμβάνει όλα όσα είναι αναγκαία για τη συντήρηση του δικαιούχου και επί πλέον τα έξοδα για την ανατροφή, καθώς και την επαγγελματική και την εν γένει εκπαίδευση του.

'Αρθρο 1494: Μεταβολη των όρων
Αν, αφότου εκδοθηκε η απόφαση που προσδιορίζει τη διατροφή, μεταβληθηκαν οι όροι της διατροφής, το δικαστήριο μπορει να μεταρρυθμίσει την απόφαση του ή και να διατάξει την παύση της διατροφής.

'Αρθρο 1495: Ελαττωμένη διατροφή
Οι κατιόντες, και οι ανιόντες δικαιούνται μόνο τη στοιχειώδη διατροφή, που περιλαμβάνει τα απολύτως αναγκαία για τη συντήρηση, αν υπέπεσαν απέναντι στον υπόχρεο διατροφής σε παράπτωμα που δικαιολογεί την αποκλήρωση τους.

'Αρθρο 1496: Χρόνος και τρόπος καταβολής
Η διατροφη προκαταβάλλεται σε χρήμα κάθε μήνα. Αν συντρέχουν ιδιαίτεροι λόγοι, το δικαστήριο μπορεί να επιτρέψει στον υπόχρεο την καταβολή με άλλον τρόπο.

'Αρθρο 1497:
Οι γονείς που οφείλουν διατροφή σε ανήλικο άγαμο τέκνο τους έχουν δικαιωμα να ορίσουν τον τρόπο και τα χρονικά διαστήματα που θα προκαταβάλλεται η διατροφή. Αν το ζήτησε το τέκνο, το δικαστήριο μπορεί να αποφασίσει διαφορετικά, εφόσον συντρέχουν ιδιαίτεροι λόγοι.

'Αρθρο 1498:
Διατροφή για το παρελθόν δεν οφείλεται παρά μόνο από την υπερημερία.

'Αρθρο 1499: Παραίτηση
Παραίτηση από τη διατροφή για το μέλλον δεν ισχύει. Η προκαταβολή της διατροφής απαλλάσσει τον υπόχρεο μόνο για το διάστημα που ορίζεται στα άρθρα 1496 και 1497.

'Αρθρο 1500: Απόσβεση
Η αξίωση διατροφής παύει με το θάνατον του δικαιούχου ή του υπόχρεου, εκτός αν αφορά παρελθόντα χρόνο ή δόσεις απαιτητές κατά το χρόνο του θανάτου.

'Αρθρο 1501: Δικαστική συμπαράσταση
(Καταργήθηκε από το άρθρο 25 του Ν. 2447/96, ΦΕΚ-278 Α').

'Αρθρο 1502 : Προσωρινή επιδίκαση διατροφής
Σε περίπτωση όπου ένα τέκνο εχει γεννηθεί χωρίς γάμο της μητέρας του και η πατρότητα του είναι πολύ πιθανή, εφόσον η μητέρα του βρίσκεται σε απορία, το δικαστήριο μπορεί, ακομη και πριν ασκηθεί η αγωγή για την αναγνώριση του, να διατάξει ως ασφαλιστικό μέτρο την προκαταβολή από τον πατέρα στο τέκνο, κάθε μήνα, εύλογου ποσού έναντι της οφειλομένης, σ'αυτό διατροφής.

'Αρθρο 1503: Δαπάνες τοκετού και διατροφής της άγαμης μητέρας
Σε περίπτωση όπου ένα τέκνο γεννήθηκε χωρίς γάμου της μητέρας του, το δικαστήριο μπορεί, ύστερα από αίτηση της, να καταδικάσει τον πατέρα που αναγνωριστηκε δικαστικω, ακομη και αν το τέκνο γεννήθηκε νεκρό:1. στην καταβολή των δαπανών του τοκετού 2. σε διατροφή της μητέρας, εφόσον αυτή αδυνατεί να διαθρέψει τον εαυτό της, επί δύο μήνες πριν από τον τοκετό και τέσσερις ύστερα από αυτόν, ή αν συντρέχουν ειδικές περιστάσεις, το πολύ επί ένα έτος.
Η αξίωση της μητέρας δεν παύει με το θάνατο του πατέρα και παραγράφεται όταν περάσουν τρία έτη από τον τοκετό. Αξίωση αποζημίωσης, σύμφωνα με τις διατάξεις για τις αδικοπραξίες δεν αποκλείεται.

'Αρθρο 1504: Διατροφή μεταξύ αδελφών
Ο αδελφός ή η αδελφή μπορούν, αν το δικαστήριο το κρίνει εύλογο, να υποχρεωθούν να δίνουν διατροφή σε αδελφό ή αδελφή, αν αυτός που τη ζητεί αδυνατεί να διατρέφει τον εαυτό του για ιδιαίτερους λόγους και ιδίως εξαιτίας της ηλικίας του, βαριάς ασθένειας ή αναπηρίας. Η διατροφή περιλαμβάνει τα απολύτως αναγκαια για τη ζωή και επιπλέον τα έξοδα για την ανατροφή καθως και την επαγγελματική και την εν γένει εκπαίδευση.
Οι διαταξεις του πρώτου εδαφίου του άρθρου 1487 καθώς και των άρθρων 1494, 1496 και 1498 έως 1500 εφαρμόζονται και σε αυτή την περίπτωση.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΕΚΑΤΟ : ΣΧΕΣΕΙΣ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ
'Αρθρο 1505: Επώνυμο των τέκνων
Οι γονείς υποχρεούνται να έχουν προσδιορίσει το επώνυμο των τέκνων τους με κοινή αμετάκλητη δήλωση τους. Η δώληση γίνεται πριν από το γάμο, είτε σε συμβολαιογράφο είτε στο λειτουργό, ενώπιον του οποίου θα τελεσθεί ο γάμος. Ο λειτουργός οφείλει να ζητήσει τη σχετική δήλωση.
Το οριζόμενο επώνυμο, κοινό για όλα τα τέκνα, μπορεί να είναι ειτε το επώνυμο του ενός από τους γονείς είτε συνδυασμός των επωνύμων τους, που όμως σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να περιλαμβάνει περισσότερα από δύο επώνυμα.
Αν οι γονείς παραλειψουν να δηλώσουν το επώνυμο των τέκνων τους, σύμφωνα με τους όρους των προηγουμένων παραγράφων, τα τέκνα έχουν για επώνυμο το επώνυμο του πατέρα τους.

'Αρθρο 1506:Το επώνυμο του τέκνου χωρίς γάμο των γονέων του
Το τέκνο που γεννήθηκε χωρίς γάμο των γονέων του παίρνει το επώνυμο της μητέρας του. Ο σύζυγος της μητέρας μπορεί να δώσει στο τέκνο, με συμβαλαιογραφικό έγγραφο, το επώνυμο του στη θέση του έως τότε επωνύμου του τέκνου, ή επιπρόσθετα αν συναινέσουν σ'αυτό, κατά τον ίδιο τύπο, η μητέρα και το τέκνο.
Σε περίπτωση επιγενόμενου γάμου των γονέων του τέκνου εφαρμόζονται ως προς το επώνυμο του, εφόσον αυτό είναι ανήλικο, οι διατάξεις του προηγούμενου άρθρου .
Αν γίνει αναγνώριση εκούσια ή δικαστική, το ενήλικο τέκνο ή αν αυτό είναι ανηλικο, οι γονείς του ή και ένας από αυτούς ή ο επίτροπος του δικαιούνται μέσα σε προθεσμία ενός έτους από την ολοκληρωση της αναγνώρισης να προσθέσουν με δήλωση στο ληξίαρχο, το πατρικό επώνυμο στο επώνυμο του τέκνου. Αν στη
δήλωση προβαίνουν οι δυο γονείς από κοινού,μπορούν να προσδιορίσουν το νεό επώνυμο του τέκνου σύμφωνα με τη δεύτερη παράγραφο του προηγουμενου άρθρου.

'Αρθρο 1507: Αμοιβαία υποχρέωση
Γονείς και τέκνα οφείλουν αμοιβαία μεταξύ τους βοήθεια, στοργή και σεβασμο.

'Αρθρο 1508: Υποχρέωση για παροχή υπηρεσιών
Το τέκνο, εφόσον αποτελεί μέλος του οίκου των γονέων του και ανατρέφεται ή διατρέφεται από αυτούς, υποχρεούται να παρέχει στους γονείς του, για τη διοίκηση του οίκου ή την άσκηση του επαγγέλματος του, υπηρεσίες ανάλογες με τις δυνάμεις του και τις βιοτικές συνθήκες του ίδιου και της οικογενείας του.

'Αρθρο 1509: Παροχές των γονέων προς τα τέκνα τους.
Η παροχή περιουσίας στο τέκνο από οποιονδήποτε γονεα του , είτε για τη δημιουργία ή τη διατήρηση οικονομικής ή οικογενειακης αυτοτέλειας είτε για την έναρξη ή την εξακολούθηση επαγγέλματος αποτελεί δωρεά μόνο ως προς το ποσόν που υπεβαίνει το μέτρο το οποίο επιβάλλουν οι περιστάεις. Η ευθύνη όμως απέναντι στο τέκνο, εκείνου που έκανε την παροχή, για πραγματικά ή νομικά ελαττώματα του πράγματος κρίνεται πάντοτε κατά τις διατάξεις για την ευθύνη του δωρητή.

'Αρθρο 1510: Γονική μέριμνα
Η μέριμνα για το ανήλικο τέκνο είναι καθήκον και δικαίωμα των γονέων (γονική μέριμνα) οι οποίοι την ασκούν από κοινού. Η γονική μέριμνα περιλαμβάνει την επιμέλεια του προσώπου, τη διοίκηση της περιουσίας και την εκπροσώπηση του τέκνου σε κάθε υπόθεση ή δικαιοπραξία ή δίκη, που αφορούν το πρόσωπο ή την περιουσία του.
Σε περίπτωση που η γονική μέριμνα παύει λόγω θανάτου,κήρυξης σε αφάνεια ή έκπτωσης, του ενός γονέα ή γονική μέριμνα ανήκει αποκλειστικά στον άλλο.
Αν ο ένας από τους γονείς αδυνατεί να ασκήσει τη γονική μέριμνα για πραγματικούς λόγους ή γιατί είναι ανίκανος ή περιορισμένα ικανός για δικαιοπραξία, την ασκεί μόνο ο άλλος γονέας. Η επιμέλεια όμως του προσώπου του τέκνου ασκείται και από τον ανήλικο γονέα.

'Αρθρο 1511:
Κάθε απόφαση των γονέων σχετικά με την άσκηση της γονικής μέριμνας πρέπει να αποβλέπει στο συμφέρον του τέκνου.
Στο συμφέρον του τέκνου πρέπει να αποβλέπει και η απόφαση του δικαστηρίου, όταν, κατά τις διατάξεις του νόμου το δικαστήριο αποφασίζει σχετικά με την ανάθεση της γονικης μέριμνας ή με τον τρόπο της άσκησης της. Η απόφαση του δικαστηρίου πρέπει επίσης να σέβεται την ισότητα μεταξύ των γονέων και να μην κάνει διακρίσεις εξαιτίας του φύλου, της φυλής, της γλώσσας, της θρησκείας , των πολιτικών ή όποιων άλλων πεποιθήσεων, της ιθαγένειας της εθνικής ή κοινωνικής προέλευσης ή της περιουσίας.
Ανάλογα με την ωριμότητα του τέκνου πρέπει να ζητειται και να συνεκτιμάται η γνώμη του πριν από κάθε απόφαση σχετική με τη γονική μέριμνα, εφόσον η απόφαση αφορά τα συμφέροντα του.

'Αρθρο 1512: Σε περίπτωση διαφωνίας
Αν οι γονείς διαφωνούν κατά την άσκηση της γονικής μέριμνας, και το συμφέρον του τέκνου επιβαλλει να ληφθεί απόφαση, αποφασίζει το δικαστήριο.

'Αρθρο 1513: Διαζύγιο ή ακύρωση του γάμου
Στις περιπτώσεις διαζυγίου ή ακύρωσης του γάμου και εφόσον ζουν και οι δύο γονεις , η άσκηση της γονικής μεριμνας ρυθμίζεται από το δικαστήριο. Η άσκηση της γονικής μέριμνας μπορεί να ανατεθεί στον έναν από τους γονείς ή αν αυτοί συμφωνούν ορίζοντας συγχρόνως τον τόπο διαμονης του τέκνου, στους δύο από κοινού. Το δικαστήριο μπορεί να αποφασίσει διαφορετικά, ιδίως να κατανείμει την άσκηση της γονικής μέριμνας μεταξύ των γονέων ή να την αναθέσει σε τρίτον.
Για τη λήψη της απόφασης του το δικαστήριο λαμβάνει υπόψη του τους έως τότε δεσμούς του τέκνου με τους γονείς και τους αδελφούς του,καθως και τις τυχόν συμφωνίες που έκανα οι γονείς του τέκνου σχετικά με την επιμέλεια και τη διοίκηση της περιουσίας του.
Ο γονέας στον οποίο δεν έχει ανατεθεί η ασκηση της γονικής μέριμνας έχει το δικαίωμα να ζητάει από τον άλλο πληροφορίες για το πρόσωπο και την περιουσία του τέκνου.

'Αρθρο 1514: Διακοπή της συμβίωσης
Οι διατάξεις του προηγούμενου άρθρου εφαρμόζονται και στις περιπτώσεις όπου υπάρχει διακοπή της συμβίωσης των συζύγων.

'Αρθρο 1515: Τέκνα χωρίς γάμο των γονέων τους
Η γονική μέριμνα του ανήλικου τέκνου που γεννήθηκε και παραμένει χωρίς γάμο των γονέων του ανήκει στη μητέρα του.
Σε περίπτωση αναγνώρισης του, αποκτά γονική μέριμνα και ο πατέρας, που όμως την ασκεί αν έπαψε η γονική μέριμνα της μητέρας ή αν αυτή αδυνατεί να την ασκήσει για νομικούς ή πραγματικούς λόγους.
Με αίτηση του πατέρα το δικαστήριο μπορεί και σε κάθε άλλη περίπτωση και ιδίως αν συμφωνεί η μητέρα, να αναθέσει και σ'αυτόν την άσκηση της γονικής μέριμνας ή μέρους της, εφόσον αυτό επιβάλλεται από το συμφέρον του τέκνου.
Σε περίπτωση δικαστικής αναγνώρισης, στην οποία αντιδίκησε ο πατέρας, αυτός δεν ασκει γονική μέριμνα ούτ αναπληρώνει τη μητέρα στην άσκηση της. Το δικαστηριο μπορεί αν το επιβάλλει το συμφέρον του τέκνου, να αποφασίσει διαφορετικά με αίτηση του πατέρα, εφόσον έπαψε η γονική μέριμνα της μητέρας ή αυτή αδυνατεί να την ασκήσει για νομικούς ή πραγματικούς λόγους ή υπάρχει συμφωνία των γονέων.

'Αρθρο 1516: Πράξεις από τον ένα γονέα
Ο καθένας από τους γονείς επιχειρεί και μονος του πράξεις αναφερόμενες στην άσκηση της γονικής μέριμνας: 1. όταν πρόκειται για συνήθεις πράξεις επιμέλειας του προσώπου του τέκνου ή για την τρέχουσα διαχείριση της περιουσίας του ή για πράξεις που έχουν επειγοντα χαρακτήρα 2. όταν πρόκειται για τη ληψη δήλωσης της βούλησης που είναι απευθυντέα προς το τέκνο.
Στις περιπτώσεις διακοπής της συμβίωσης των γονέων, διαζυγίου ή ακύρωσης του γάμου τους, καθώς και όταν πρόκειται για τέκνο γεννημένο χωρίς γάμο των γονέων του, τις αξιώσεις διατροφής που έχει το τέκνο κατά του γονέα ο οποίος δεν έχει την επιμέλεια του προσώπου του , μπορεί να τις ασκεί αυτός που έχει την επιμέλεια και, αν δεν την έχει κανείς, αυτός με τον οποιο διαμένει το τέκνο.

'Αρθρο 1517: Σύγκρουση συμφερόντων
Αν τα συμφέροντα του τέκνου συγκρούονται με τα συμφέροντα του πατέρα του ή της μητέρας του, που ασκούν τη γονική μέριμνα, καθώς και των συζυγων ή των συγγενών τους εξ αίματος ή εξ αγχιστείας σε ευθεία γραμμή, διορίζεται ειδικός επίτροπος.

'Αρθρο 1518: Επιμέλεια του προσώπου.
Η επιμέλεια του προσώπου του τέκνου περιλαμβάνει ιδίως την ανατροφή, την επίβλεψη, τη μόρφωση και την εκπαίδευση του καθώς και τον προσδιορισμό του τόπου της διαμονής του.
Κατά την ανατροφή του τέκνου οι γονείς το ενισχύουν, χωρίς διάκριση φύλου, να αναπτύσει υπεύθυνα και με κοινωνική συνείδηση την προσωπικότητα του. Η ληψη σωφρονιστικών μέτρων επιτρέπεται μόνο εφόσον αυτά είναι παιδαγωγικώς αναγκαία και δεν θίγουν την αξιοπρέπεια του τέκνου. κατά την μόρφωση και την επαγγελματική εκπαίδευση του τέκνου οι γονείς λαμβάνουν υπόψη τις ικανότητες και τις προσωπικά του κλίσεις. Γι'αυτό το σκοπό οφείλουν να συνεργάζονται με το σχολείο και αν υπάρχει ανάγκη, να ζητούν τη συνδρομή αρμόδιων κρατικών υπηρεσιών ή δημόσιων οργανισμών.

'Αρθρο 1519: Δικαστική συμπαράσταση
(Καταργήθηκε από το άρθρο 25 του Ν. 2447/96, ΦΕΚ-278 Α').

'Αρθρο 1520: Προσωπική επικοινωνία
Ο γονέας με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο διατηρεί το δικαίωμα της προσωπικής επικοινωνίας με αυτό.
Οι γονείς δεν έχουν το δικαίωμα να εμποδίζουν την επικοινωνία του τέκνου με τους απώτερους ανιοντες του,εκτός αν υπάρχει σοβαρός λόγος.
Στις περιπτώσεις των προηγουμένων παραγράφων τα σχετικά με την επικοινωνία κανονίζονται ειδικότερα σπό το δικαστήριο.

'Αρθρο 1521: Περιουσία του τέκνου από διαθήκη ή δωρεά.
"Η διοίκηση των γονέων δεν εκτείνεται και στα περιουσιακά στοιχεία που περιέχονται στο τέκνο από διάταξη τελευταίας βούλησης, ή από δωρεά με τον όρο να μην έχουν τη διοίκηση τους οι γονείς" (αντικ. του εφαφ. α' από το άρθρο 26 του Ν. 2447/96, ΦΕΚ-278 Α'). Αν ο διαθέτης ή ο δωρητής δεν ορίσει το πρόσωπο που θα έχει την διοίκηση αυτών των περιουσιακών στοιχείων, το δικαστήριο διορίζει ειδικό επίτροπο.
Αν στη διατάξη της τελευταίας βούλησης ή στη δωρεά ορίζεται να μην έχει τη διοίκηση ο ένας από τους γονείς,η διοίκηση ανήκει, σε περίπτωση αμφιβολίας στον άλλο γονέα, ο οποίος και αντιπροσωπεύει το τέκνο μόνος του στις σχετικές δικες ή δικαιοπραξίες.

'Αρθρο 1522:
Ο διαθέτης ή ο δωρητής μπορούν να ορίσουν τον τρόπο με τον οποιο θα διοικηθούν τα περιουσιακά στοιχεία που άφησαν ή έδωσαν στο τέκνο. Παρέκκλιση επιτρέπεται στην περίπτωση της δωρεάς, εφόσον ο δωρητής συναινεί σ'αυτήν. Αν ο δωρητής δεν ζεί ή αρνείται να συναινέσει ή η συναίνεση του δεν είναι εφικτή καθώς και στις περιπτώσεις των επιδόσεων με διάταξη τελευταίας βούλησης, η παρέκκλιση επιτρέπεται μόνο με άδεια του δικαστηρίου και εφόσον επιβάλλεται από το συμφέρον του τέκνου.

'Αρθρο 1523: Διαχειριστικές πράξεις των γονέων Απογραφή
Οι γονείς οφείλουν να συντάσσουν απογραφή για κάθε περιουσία που περιέρχεται στο τέκνο και υπάγεται στη γονική τους διοίκηση.

'Αρθρο 1524: Δωρεές
Οι γονείς δεν μπορούν να προβαίνουν σε δωρέες από την περιουσία του τέκνου. Εξαιρούνται οι δωρέες που επιβάλλονται από ίδιαίτερο ηθικό καθήκον ή από λόγους ευπρέπειας.

'Αρθρο 1525: Επωφελής τοποθέτηση των μετρητών
Οι γονείς έχουν την υποχρέωση να κάνουν, χωρίς υπαίτια καθυστέρηση, παραγωγικά ή να τοποθετήσουν επωφελούς τα μετρητά χρήματα του τέκνου, των οποίων εχουν τη διοίκηση, αν δεν υπάρχει ανάγκη να τα κρατούν για να αντιμετωπίζουν δαπάνες. Το δικαστήριο μπορεί να διατάξει διαφορετική διάθεση τους.

'Αρθρο 1526: Διαχείριση με διατυπώσεις
Οι γονείς δεν μπορούν, χωρίς την άδεια του δικαστηρίου να επιχειρήσουν στο όνομα του τέκνου τις πράξεις που απαγορεύονται και στον επίτροπο ανηλίκου χωρίς αδεια του δικαστήριου. (Η άδεια του δικαστηρίου δίνεται, αν υπάρχει αναπόφευκτη ανάγκη ή προφανής ωφέλεια) (Το μέσα σε () β' εδαφ. καταργήθηκε από το άρθρο 27 του Ν. 2447/96, ΦΕΚ-278 Α').

'Αρθρο 1527:
Η κληρονομία που επάγεται στο ανήλικο τέκνο θεωρείται ότι γίνεται αποδεκτή πάντοτε με το ευεργέτημα της απογραφής και το τέκνο, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 1912, δεν εκπίπτει από το ευεργέτημα αυτό.
Τρίτοι, που έχουν έννομο συμφέρον, μπορούν να αξιώσουν από το γονέα ο οποιος έχει τη διοίκηση να συντάξει απογραφή μέσα σε τέσσερις μήνες το βραδύτερο.

'Αρθρο 1528: Σχετική ακυρότητα
Είναι άκυρες οι πράξεις των γονέων που γίνονται κατά παράβαση των άρθρων 1524 έως 1526. Την ακυρότητα προτείνουν ο πατέρας, η μητέρα, το τέκνο και οι καθολικοί ή ειδικοί διαδοχοι του .

'Αρθρο 1529: Χρησιμοποίηση για τις ανάγκες του τέκνου
Οι γονείς χρησιμοποιούν τα εισοδήματα από την περιουσία του τέκνου, την οποία διοικούν για τη συντήρηση, τη μόρφωση και τη εκπαίδευση του. Μπορούν επιης να τα χρησιμοποιήσουν και για τις ανάγκες της οικογενειας, στο μετρο που αυτό κρίνεται εύλογο. Οτι περισσεύει περιέρχεται στην περιουσία του τέκνου.
Οι γονείς μπορούν επισης, σε περιπτώσεις εξαιρετικής ανάγκης και με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 1526, να χρησιμοποιούν και το κεφάλαιο της περιουσίας του τέκνου.

'Αρθρο 1530: Οι δαπάνες των γονέων
Οι γονείς έχουν δικαίωμα να απαιτήσουν τις δαπάνες που έκαναν για την επιμέλεια του προσώπου και τη διοίκηση της περιουσίας του τέκνου, αν από τις περιστάσεις είχαν δικαίωμα να τις θεωρήσουν αναγκαίες και δεν είναι από εκείνες που τους βαρύνουν .

'Αρθρο 1531: Ευθύνη των γονέων
Οι γονείς, κατά την άσκηση της γονικής μέριμνας, έχουν υποχρέωση να δείχνουν την επιμέλεια που δείχνουν και στις δικές τους υποθέσεις. Αν ζημία που προκλήθηκε οφείλεται σε παράβαση υποχρέωσης και των δύο γονέων, οι γονείς ευθύνονται εις ολοκληρον.

"'Αρθρο 1532 : Συνέπειες κακής άσκησης
Αν ο πατέρας ή η μητέρα παραβαίνουν τα καθήκοντα που τους επιβάλλει το λειτούργημα τους για την επιμέλεια του προσώπου του τέκνου ή τη διοίκηση της περιουσίας του ή αν ασκούν το λειτούργημα αυτό καταχρηστικά ή δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν σ'αυτό, το δικαστήριο, μπορεί εφόσον το ζητήσουν ο άλλος γονέας, οι πλησιέστεροι συγγενείς του τέκνου, ο εισαγγελέας ή και αυτεπαγγέλτως, να διατάξει οποιοδήποτε πρόσφορο μέτρο.
Το δικαστήριο μπορεί ιδίως να αφαιρέσει από τον ένα γονέα την άσκηση της γονικής μέριμνας ολικά ή μερικά και να την αναθέσει αποκλειστικά στον άλλο ή αν συντρέχουν και στο πρόσωπο αυτού οι προϋποθέσεις της προηγούμενης παραγράφου, να αναθέσει την πραγματική φροντίδα του τέκνου ή, ακόμη και την επιμέλειά του ολικά ή μερικά σε τρίτον ή και να διορίσει επίτροπο" (αντικ. του άρθρου 1532 από το άρθρο 28 του Ν. 2447/96, ΦΕΚ-278 Α').

'Αρθρο 1533:
Η αφαίρεση του συνόλου της επιμέλειας του προσώπου του τέκνου και από τους δύο γονείς και η ανάθεση της σε τρίτο διατάσσονται από το δικαστήριο μόνο όταν άλλα μέτρα έμειναν χωρίς αποτέλεσμα ή κρίνεται ότι δεν επαρκούν για να αποτρέψουν κίνδυνο της σωματικής πνευματικής ή ψυχικής υγείας του τέκνου. (Το δικαστήριο αποφασίζει την ανάθεση στον τριτο ύστερα από έλεγχο του ήθους, των βιοτικών συνθηκών και γενικά της καταλληλοτητα του, στηριζόμενο υποχρεωτικά σε βεβαίωση αρμόδιας υπηρεσίας. Η ανάθεση γίνεται κατά προτίμηση σε συγγενικά πρόσωπα ή σε κατάλληλο ίδρυμα) (το μέσα σε () β' και γ' εδάφιο καταργούνται από το άρθρο 29 του Ν. 2447/96, ΦΕΚ-278 Α').
Το δικαστήριο ορίζει την έκταση της γονικής μέριμνας που παραχωρεί στον τρίτο, και τους ορους της άσκησης της. "Το δικαστήριο αποφασίζει την ανάθεση της πραγματικής φροντίδας ή της επιμέλειας στον τρίτο κατά τη δεύτερη παράγραφο του προηγούμενου άρθρου ή την πρώτη παράγραφο του παρόντος, ύστερα από έλεγχο του ήθους, των βιοτικών συνθηκών και γενικά της καταλληλότητας του, στηριζόμενο υποχρεωτικά σε βεβαίωση της κοινωνικής υπηρεσίας.
Η ανάθεση γίνεται σε κατάλληλη οικογένεια, κατά προτίμηση συγγενική (ανάδοχη οικογένεια) και, αν αυτό δεν είναι δυνατό, σε κατάλληλο ίδρυμα" (προσθ. της μέσα σε "" παραγρ. από το άρθρο 29 του Ν. 2447/96, ΦΕΚ- 278 Α').

'Αρθρο 1534:
Σε περίπτωση όπου υπάρχει κατεπείγουσα ανάγκη ιατρικής επέμβασης, για να αποτραπεί κίνδυνος ζωής ή υγείας του τέκνου, ο εισαγγελέας πρωτοδικών μπορεί, αν αρνούνται οι γονείς, να δώσει αυτός αμέσως την απαιτούμενη άδεια, ύστερα από αίτηση του αρμοδιου για τη θεραπεία γιατρού ή του διευθυντή της κλινικής όπου νοσηλευεται το τέκνο ή οποιουδήποτε άλλου αρμοδιου υγειονομικού οργάνου.

'Αρθρο 1535: Αφαίρεση με αίτηση των γονέων
Το δικαστήριο αφαιρεί την άσκηση της γονικής μεριμνας ή μέρους της από τους δύο γονείς για σπουδαίο λόγο, αν το ζητήσουν οι ίδιοι, υποδεικνύοντας και το πρόσωπο που δέχεται να αναλάβει την αφαιρούμενη άσκηση. Με την απόφαση για την αφαίρεση, το δικαστήριο αναθέτει την αφαιρούμενη άσκηση στο υποδεικνυόμενο ή σε άλλο πρόσωπο, προσδιορίζοντας και τον τρόπο της άσκησης της. Οταν λείπει τέτοιος προσδιορισμός, εφαρμοζονται ανάλογα οι διατάξεις για την επιτροπεία.

'Αρθρο 1536: Μεταβολή των συνθηκών
Αν από τότε που εκδόθηκε δικαστική απόφαση σχετική με τη γονική μέριμνα μεταβλήθηκαν οι συνθήκες το δικαστήριο οφείλει, ύστερα από αίτηση ενός ή και των δύο γονενων, των πλησιεστέρων συγγενών του τέκνου ή του εισαγγελέα, να προσαρμόσει την απόφαση του στις νέες συνθήκες ανακαλώντας ή μεταρρυθμίζοντας την , σύμφωνα με το συμφέρον του τέκνου, και ιδίως να αποδωσει στους γονείς την άσκηση της γονικης μέριμνας που τους είχε αφαιρεθεί.

'Αρθρο 1537: Εκπτωση των γονέων
Ο γονέας εκπίπτει από τη γονική μέριμνα αν καταδικάστηκε τελεσίδικα σε φυλακιση τουλάχιστον ενός μηνός για αδίκημα που διέπραξε με δόλο και που αφορά τη ζωή, την υγεία και τα ήθη του τέκνου. Το δικαστήριο μπορεί σ'αυτή την περίπτωση, εκτιμώντας τις περιστάσεις, να αφαιρέσει από το γονεά τη γονική μέριμνα και ως προς τα λοιπα τέκνα του, ύστερα από αίτηση του άλλου γονεα, των πλησιέστερων συγγενών ή του εισαγγελέα.

'Αρθρο 1538: Παύση της γονικής μέριμνας
Η γονική μέριμνα παύει στο σύνολό της, ως προς τονένα γονέα, αν αυτός εκπέσει σύμφωνα με το προηγούμενου άρθρο ή πεθάνει ή κηρυχθεί σε αφάνεια, και ως προς τους δύο γονείς αν το τέκνο ενηλικιωθεί ή πεθάνει ή κηρυχθεί σε αφάνεια.

'Αρθρο 1539: Συνέπειες παύσης
Αν έπαψε η γονική μέριμνα ή το δικαίωμα των γονέων να διοικούν την περιουσία του τέκνου τους ή και μόνη ή ασκηση του , οι γονείς οφείλουν λογοδοσία ως προς το κεφάλαιο της περιουσίας του τέκνου και παράδοση της. Το ίδιο ισχύει αν έπαψε η γονική μέριμνα ή το δικαίωμα διοίκησης της περιουσίας του τέκνου ή και μόνη η άσκηση τους, ως προς τον ένα μόνο από τους γονείς.

'Αρθρο 1540:
Αν έπαψε η γονική μέριμνα ή η άσκηση της, ολικά ή μερικά, οι γονείς έχουν δικαίωμα να εξακολουθήσουν τις πράξεις που ανάγονται στην επιμέλεια του προσώπου ή τη διοίκηση της περιουσίας του τέκνου, ώσπου να πληροφορηθούν την πάυση της. Οι τρίτοι όμως δεν δικαιούνται να επικαλεστούν αυτό το δικαίωμα των γονέων, αν γνώριζαν ή οφειλαν να γνωρίζουν την παύση.

'Αρθρο 1541:
Αν η γονική μέριμνα έπαψε με το θάνατο ή την αφάνεια του τέκνου οι γονείς έχουν υποχρέωση να φροντίζουν τις υποθέσεις που δεν επιδέχονται αναβολή, ώσπου να μπορέσουν να τις φροντίσουν οι κληρονόμοι.
(ΣΗΜΕΙΩΣΗ : Στη θέση των άρθρων 1542- 1567 που καταργήθηκαν με το άρθρο 17 ν.1329/83 και το δέκατο τρίτο κεφάλαιο του Τέταρτου Βιβλίου του Αστικού Κώδικα που αναφέρεται στην υιοθεσία (άρθρα 1568-1588) που καταργήθηκε στο σύνολό του από το άρθρο 1 του Ν. 2447/96, ΦΕΚ-278 Α', τίθεται νέο κεφάλαιο δέκατο τρίτο, βλ. πιο κάτω).

"ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΤΡΙΤΟ : ΥΙΟΘΕΣΙΑ
(Το κεφάλαιο δέκατο τρίο τίθεται (άρθρα 1542 έως 1567 Α.Κ.) όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 1 Ν. 2447/96, ΦΕΚ-278 Α').

'Αρθρο 1542 : Πότε επιτρέπεται
Η υιοθεσία επιτρέπεται, με την εξαίρεση της περίπτωσης του άρθρου 1579, μόνο όταν αυτός που υιοθετείται είναι ανήλικος.
Η υιοθεσία πρέπει να αποβλέπει στο συμφέρον του υιοθετούμενου.

'Αρθρο 1543 : Ποιος μπορεί να υιοθετήσει
Αυτός που υιοθετεί ανήλικο πρέπει να είναι ικανός για δικαιοπραξία, να έχει συμπληρώσει τα τριάντα χρόνια του και να μην έχει υπερβεί τα εξήντα.

'Αρθρο 1544 : Διαφορά ηλικίας
[Αρχή Τροποποίησης]
Αυτός που υιοθετεί ανήλικο πρέπει να είναι μεγαλύτερος από τον υιοθετούμενο τουλάχιστον κατά δεκαοκτώ, αλλά όχι και περισσότερο από πενήντα χρόνια. Ο περιορισμός της ηλικίας δεν ισχύει για εκείνον από τους συζύγους που επιθυμεί να υιοθετήσει τέκνο που υιοθετείται ή που έχει ήδη υιοθετηθεί από το σύζυγο του – ΑΝΤΙΚ. ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡ. 1 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 28 ΤΟΥ Ν. 2721/99, ΦΕΚ-112 Α [Τέλος Τροποποίησης]
Σε περίπτωση υιοθεσίας τέκνου του συζύγου, καθώς και αν συντρέχει σπουδαίος λόγος, το δικαστήριο μπορεί να επιτρέπει την υιοθεσία και όταν υπάρχει διαφορά ηλικίας μικρότερη, αλλά όχι κάτω των δεκαπέντε ετών.

'Αρθρο 1545 : Υιοθεσία από περισσότερους
Δεν επιτρέπεται να υιοθετηθεί το ίδιο πρόσωπο ταυτόχρονα από περισσότερους, εκτός αν αυτοί είναι σύζυγοι. Επίσης δεν επιτρέπεται η υιοθεσία προσώπου, που είναι ήδη υιοθετημένο από άλλον, όσο διαρκεί η υιοθεσία, εκτός αν πρόκειται για διαδοχική υιοθεσία του ίδιου προσώπου και από το σύζυγο αυτού που υιοθέτησε πρώτος. "Σε περίπτωση υιοθεσίας και από τους δύο συζύγους, οι προυποθέσεις οι οποίες τάσσονται από τα άρθρα 1543 και 1544, αρκεί να συντρέχουν στο πρόσωπο μόνο του ενός" (προσθ. της παρ. δεύτερης από την παρ.2 του άρθρου 19 του Ν. 2521/97, ΦΕΚ-174 Α').

'Αρθρο 1546 : Υιοθεσία από έγγαμο
Ο έγγαμος δεν μπορεί να υιοθετήσει χωρίς τη συναίνεση του συζύγου του, η οποία παρέχεται αυτοπροσώπως με δήλωση στο δικαστήριο. Αν ο σύζυγος έχει τη συνήθη διαμονή του στην αλλοδαπή, η συναίνεσή του μπορεί να δοθεί και με δήλωση ενώπιον συμβολαιογράφου. Το δικαστήριο όμως μπορεί να επιτρέπει την υιοθεσία και χωρίς αυτή τη συναίνεση, αν η παροχή της είναι αδύνατη για νομικούς ή πραγματικούς λόγους ή αν εκκρεμεί ανάμεσα στους συζύγους δίκη διαζυγίου.

'Αρθρο 1547 : Υιοθεσία πολλών
Επιτρέπεται να υιοθετηθούν, από το ίδιο πρόσωπο, περισσότεροι ανήλικοι με την ίδια πράξη ή διαδοχικά..

'Αρθρο 1548 :
Υιοθεσία υπό αίρεση ή προθεσμία δεν επιτρέπεται

'Αρθρο 1549 : Διαδικασία
Η υιοθεσία τελείται με δικαστική απόφαση, ύστερα από αίτηση του υποψηφίου θετού γονέα. Αυτός που υιοθετεί συναινεί αυτοπροσώπως ενώπιον του δικαστηρίου.

'Αρθρο 1550 : Συναίνεση των γονέων ή του νόμιμου αντιπροσώπου
Για να υιοθετηθεί ένας ανήλικος χρειάζεται να συναινέσουν ενώπιον του δικαστηρίου οι γονείς του ο ένας τους μόνο, αν ο άλλος έχει εκπέσεις από τη γονική μέριμνα κατά το άρθρο 1537 ή η συναίνεσή του είναι αδύνατη γιατί έχει τεθεί σε στερητική δικαστική συμπαράσταση, που περιλαμβάνει και τη στέρηση της
ικανότητας να συναινεί για την υιοθεσία του παιδιού του. Αν ο ανήλικος δεν έχει γονείς, συναινεί ενώπιον του δικαστηρίου ο επίτροπος, ύστερα από άδεια του εποπτικού συμβουλίου.
Η συναίνεση της προηγούμενης παραγράφου είναι, στην περίπτωση που ο ανήλικος προστατεύεται από αρμόδια κοινωνική υπηρεσία ή οργάνωση, έγκυρη και όταν αυτός που συναινεί δεν γνωρίζει το πρόσωπο του υποψήφιου θετού γονέα.

'Αρθρο 1551 : Χρόνος της συναίνεσης
Η συναίνεση των γονέων για υιοθεσία δεν επιτρέπεται να δοθεί προτού να συμπληρωθούν τρεις μήνες από τη γέννηση του τέκνου.

'Αρθρο 1552 : Δικαστική αναπλήρωση της συναίνεσης
Η συναίνεση των γονέων για υιοθεσία του τέκνου τους αναπληρώνεται με απόφαση του δικαστηρίου: α)αν οι γονείς είναι άγνωστοι ή το τέκνο είναι έκθετο, β)αν και οι δύο γονείς έχουν εκπέσεις από τη γονική μέριμνα ή βρίσκονται σε καθεστώς στερητικής δικαστικής συμπαράστασης που τους αφαιρεί και την ικανότητα να συναινούν για την υιοθεσία του παιδιού τους, γ)αν οι γονείς έχουν άγνωστη διαμονή, δ)αν το τέκνο προστατεύεται από αναγνωρισμένη κοινωνική οργάνωση, έχει αφαιρεθεί από τους γονείς η άσκηση της επιμέλειας σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 1532 και 1533 και αυτοί αρνούνται καταχρηστικά να συναινέσουν, [Αρχή Τροποποίησης] ε) αν το τέκνο έχει παραδοθεί με τη συναίνεση των γονέων σε οικογένεια για φροντίδα και ανατροφή με σκοπό την υιοθεσία και έχει ενταχθεί σ' αυτήν επί χρονικό διάστημα ενός τουλάχιστον έτους, οι δε γονείς εκ των υστέρων αρνούνται καταχρηστικά να συναινέσουν - ΠΡΟΣΘ. ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡ. 1 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 25 ΤΟΥ Ν. 2915/01, ΦΕΚ-109 Α' [Τέλος Τροποποίησης]
(Σημείωση : Με την παρ. 2 του άρθρου 25 του Ν. 2915/01, ΦΕΚ-109 Α' ορίζεται ότι : "Η διάταξη της προηγούμενης παραγράφου εφαρμόζεται και σε εκκρεμείς, κατά την έναρξη ισχύος της, υποθέσεις, εφόσον δεν έχει εκδοθεί τελεσίδικη απόφαση").
Με απόφαση του δικαστηρίου αναπληρώνεται και η συναίνεση του επιτρόπου για την υιοθεσία του ανηλίκου, εφόσον ο τελευταίος προστατεύεται από αναγνωρισμένη κοινωνική οργάνωση και ο επίτροπος αρνείται καταχρηστικά να συναινέσει.

'Αρθρο 1553 : Ακρόαση των συγγενών
Στις περιπτώσεις υπό στοιχεία β έως δ της πρώτης παραγράφου του προηγούμενου άρθρου, το δικαστήριο αποφασίζει, αφού ακούσει τους πλησιέστερους συγγενείς, αν η ακρόασή τους είναι εφικτή.

'Αρθρο 1554 : Γενική εξουσιοδότηση
Με την επιφύλαξη των διατάξεων των τριών προηγούμενων άρθρων, οι γονείς ή ο επίτροπος μπορούν να δίνουν, με δήλωσή τους ενώπιον του δικαστηρίου, στην αρμόδια κοινωνική υπηρεσία ή την αναγνωρισμένη κοινωνική οργάνωση, που περιθάλπουν τον ανήλικο, γενική εξουσιοδότηση να κινούν την διαδικασία μελλοντικής υιοθεσίας του ανηλίκου από πρόσωπο ή από ζεύγος συζύγων που θα επιλέγονται ελεύθερα από την κοινωνική υπηρεσία ή την οργάνωση. Η εξουσιοδότηση αυτή μπορεί να ανακαλείται από τους γονείς ή τον επίτροπο, επίσης με δήλωσή τους προς το δικαστήριο, που θα πρέπει να κοινοποιείται στην υπηρεσία ή την οργάνωση το αργότερο έως την κατάθεση, από αυτές στο δικαστήριο, της αίτησης για υιοθεσία.

'Αρθρο 1555 : Συναίνεση του ανηλίκου
Ενώπιον του δικαστηρίου συναινεί αυτοπροσώπως και ο ανήλικος που υιοθετείται, εφόσον έχει συμπληρώσει το δωδέκατο έτος της ηλικίας του, εκτός αν βρίσκεται σε κατάσταση ψυχικής ή διανοητικής διαταραχής που περιορίζει αποφασιστικά τη λειτουργία της βούλησής του.
Σε κάθε περίπτωση το δικαστήριο, ανάλογα με την ωριμότητα του ανηλίκου, οφείλει να ακούει και την δική του γνώμη.

'Αρθρο 1556 : Ακρόαση των τέκνων που υιοθετεί
'Οταν αυτός που υιοθετεί έχει ήδη τέκνα, το δικαστήριο, ανάλογα με την ωριμότητα τους, οφείλει να ακούει και τη δική τους γνώμη.

'Αρθρο 1557 : Κοινωνική έρευνα
Πριν από την τέλεση της υιοθεσίας διεξάγεται από την κοινωνική υπηρεσία ή άλλη υπηρεσία ή κοινωνική οργάνωση, αναγνωρισμένη ότι ειδικεύεται στις υιοθεσίες, επισταμένη κοινωνική έρευνα και κατατίθεται εμπρόθεσμα στο δικαστήριο, σύμφωνα με τα οριζόμενα ειδικότερα στο νόμο, σχετική έκθεση για το αν, με βάση τα στοιχεία που προέκυψαν, η συγκεκριμένη υιοθεσία συμφέρει ή όχι τον υιοθετούμενο.

'Αρθρο 1558 :
Το δικαστήριο απαγγέλλει την υιοθεσία, εφόσον συντρέχουν οι όροι του νόμου και αφού διαπιστώσει, συνεκτιμώντας και την έκθεση του προηγούμενου άρθρου, ότι, εν όψει της προσωπικότητας, της υγείας και της οικογενειακής και περιουσιακής κατάστασης εκείνου που υιοθετεί και του υιοθετημένου, καθώς και της αμοιβαίας ικανότητας τους προσαρμογής, η υιοθεσία συμφέρει τον υιοθετούμενο.

'Αρθρο 1559 : Μυστικότητα της υιοθεσίας
Η υιοθεσία ανηλίκων τηρείται μυστική.
Στις περιπτώσεις της δεύτερης παραγράφου του άρθρου 1550, καθώς και του άρθρου 1552, η μυστικότητα ισχύει και έναντι των φυσικών γονέων.
Το θετό τέκνο έχει, μετά την ενηλικίωσή του, το δικαίωμα να πληροφορείται πλήρως από τους θετούς γονείς και από κάθε αρμόδια αρχή τα στοιχεία των φυσικών γονέων του.

'Αρθρο 1560 : 'Εναρξη αποτελεσμάτων
Τα αποτελέσματα της δικαστικής απόφασης για την υιοθεσία αρχίζουν, αφότου αυτή γίνει τελεσίδικη.

'Αρθρο 1561 : 'Ενταξη στην οικογένεια του θετού γονέα
Με την υιοθεσία διακόπτεται κάθε δεσμός του ανηλίκου με τη φυσική του οικογένεια, με εξαίρεση τις ρυθμίσεις περί κωλυμάτων γάμου των άρθρων 1356 και 1357 και ο ανήλικος εντάσσεται πλήρως στην οικογένεια του θετού γονέα του. 'Εναντι του θετού γονέα και των συγγενών του ο ανήλικος έχει όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τέκνου γεννημένου σε γάμο. Το ίδιο ισχύει και για τους κατιόντες του θετού τέκνου. Σε περίπτωση ταυτόχρονης ή διαδοχικής υιοθεσίας περισσοτέρων, δημιουργείται μεταξύ τους συγγένεια όμοια με αυτήν που υπάρχει μεταξύ αδελφών.

'Αρθρο 1562 :
'Οταν ο ένας σύζυγος υιοθετεί το τέκνο του άλλου, οι δεσμοί του υιοθετουμένου με το φυσικό γονέα του και τους συγγενείς του δεν διακόπτονται. Κατά τα λοιπά η υιοθεσία παράγει όλα τα αποτελέσματα υιοθεσίας που γίνεται και από τους δύο συζύγους.

'Αρθρο 1563 : Επώνυμο του θετού τέκνου
Το θετό τέκνο παίρνει το επώνυμο του θετού γονέα. 'Εχει όμως δικαίωμα, όταν ενηλικιωθεί, να προσθέσει και το πριν από την υιοθεσία επώνυμό του. Αν το τελευταίο αυτό ή το επώνυμο του θετού γονέα αποτελείται από δύο επώνυμα, χρησιμοποιείται για το σχηματισμό του σύνθετου επωνύμου του θετού τέκνου το πρώτο από αυτά.

'Αρθρο 1564 :
Σε περίπτωση κοινής υιοθεσίας από συζύγους ή υιοθεσίας από τον ένα σύζυγο του τέκνου του άλλου, ισχύει και για το θετό τέκνο η δήλωση που τυχόν έκαναν οι σύζυγοι σχετικά με το επώνυμο των τέκνων τους, σύμφωνα με τις διατάξεις των δύο πρώτων παραγράφων του άρθρου 1505. Αν δεν έχει γίνει παρόμοια δήλωση, μπορεί να γίνει στο ληξίαρχο ταυτόχρονα με την καταχώριση της υιοθεσίας στα οικεία ληξιαρχικά βιβλία.

'Αρθρο 1565 : Προσθήκη και άλλου κύριου ονόματος
Το δικαστήριο μπορεί, με την απόφαση του περί υιοθεσίας, να επιτρέψει στον υποψήφιο θετό γονέα, ύστερα από αίτησή του, να προσθέσει στο κύριο όνομα του θετού τέκνου και άλλο όνομα. Αν το θετό τέκνο έχει συμπληρώσει το δωδέκατο έτος της ηλικίας του, είναι απαραίτητη, για τη χορήγηση της άδειας του δικαστηρίου, η συναίνεση και του ίδιου. Η δεύτερη παράγραφος του άρθρου 1555 εφαρμόζεται και εδώ.

'Αρθρο 1566 : Γονική μέριμνα Αφότου συντελεσθεί η υιοθεσία, τη γονική μέριμνα των φυσικών γονέων ή την επιτροπεία, υπό την οποία τυχόν τελούσε το θετό τέκνο, αντικαθιστά αυτοδικαίως η γονική μέριμνα των θετών γονέων. Οι φυσικοί γονείς δεν έχουν ούτε δικαίωμα επικοινωνίας με το θετό τέκνο. Αν ένας από τους συζύγους υιοθετήσει το τέκνο του άλλου, τη γονική μέριμνα έχουν από κοινού και οι δύο σύζυγοι.

'Αρθρο 1567 : Διαζύγιο, ακύρωση του γάμου ή διακοπή της συμβίωσης των θετών γονέων
Σε περίπτωση κοινής υιοθεσίας ανηλίκου από συζύγους, αν ακολουθήσει διαζύγιο, ακύρωση του γάμου ή διακοπή της συμβίωσης τους, έχουν ανάλογη εφαρμογή, σχετικά με την άσκηση της γονικής μέριμνας, τα άρθρα 1513 και 1514. 'Οταν όμως πρόκειται για υιοθεσία, του τέκνου του άλλου συζύγου, η άσκηση της γονικής μέριμνας ανήκει αποκλειστικά στο φυσικό γονέα του ανηλίκου, εκτός αν το δικαστήριο αποφασίσει διαφορετικά λόγω συνδρομής σπουδαίου λόγου.

'Αρθρο 1568 : Συνέπειες παύσης της γονικής μέριμνας
Αν κατά τη διάρκεια της ανηλικότητας του τέκνου η γονική μέριμνα του θετού ή των θετών γονέων έπαψε για οποιονδήποτε λόγο, δεν επανέρχεται στους εξ αίματος γονείς. Σ'αυτή την περίπτωση έχουν εφαρμογή οι διατάξεις για την επιτροπεία.

'Αρθρο 1569 : Προσβολή της υιοθεσίας
Η υιοθεσία προσβάλλεται μόνο με την άσκηση των προβλεπόμενων ένδικων μέσων ή βοηθημάτων κατά της σχετικής δικαστικής απόφασης, αν δεν συνέτρεξαν οι όροι του νόμου ή αν η συναίνεση ενός από τα πρόσωπα που σύμφωνα με το νόμο ήταν αρμόδια να συναινέσουν υπήρξε άκυρη για οποιονδήποτε λόγο ή δόθηκε υπό την επήρεια πλάνης ως προς την ταυτότητα του προσώπου του θετού γονέα ή του θετού τέκνου, απάτης ως προς ουσιώδη περιστατικά ή παράνομης ή ανήθικης απειλής.

'Αρθρο 1570 : Ποιοι έχουν δικαίωμα να προσβάλλουν
Δικαίωμα να προσβάλουν την υιοθεσία για έναν από τους λόγους του προηγούμενου άρθρου έχουν, αν μεν υπήρξαν διάδικοι στη δίκη, με το ένδικο μέσο της έφεσης και, αν όχι, με τριτανακοπή: 1.Στις περιπτώσεις μη συνδρομής των όρων του νόμου, οποιοσδήποτε έχει έννομο συμφέρον ή ο εισαγγελέας. 2.Στις περιπτώσεις έλλειψης έγκυρης συναίνεσης, καθώς και όταν αυτή υπήρξε προϊόν πλάνης, απάτης ή απειλής, αυτός του οποίου λείπει η έγκυρη συναίνεση ή ο οποίος πλανήθηκε, εξαπατήθηκε ή απειλήθηκε, όχι όμως και οι κληρονόμοι τους.

'Αρθρο 1571 : Λύση με δικαστική απόφαση
Αν ο θετός γονέας εκπέσει από τη γονική μέριμνα ή αν του αφαιρεθεί η άσκησή της για έναν από τους λόγους του άρθρου 1532, καθώς και αν συντρέχει λόγος αποκλήρωσης του θετού τέκνου για μία από τις περιπτώσεις 1, 2 και 3 του άρθρου 1840, το δικαστήριο μπορεί, εφόσον οι συνέπειες αυτές κρίνονται ανεπαρκείς, να διατάσσει, λόγω της βαρύτητας της περίπτωσης ακόμη και τη λύση της υιοθεσίας.

'Αρθρο 1572 :
Η απόφαση του προηγούμενου άρθρου λαμβάνεται ύστερα από αγωγή του θετού τέκνου που συμπλήρωσε το δωδέκατο έτος της ηλικίας του και, αν δεν το συμπλήρωσε, του ειδικού επιτρόπου του, ή του θετού γονέα ή του εισαγγελέα ή και αυτεπαγγέλτως.

'Αρθρο 1573 : Συναινετική λύση
'Οταν ο θετός γονέας και το θετό τέκνο, μετά την ενηλικίωση του, συμφωνούν να λυθεί η υιοθεσία, μπορούν να το ζητήσουν από το δικαστήριο με κοινή αίτησή τους που δικάζεται κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας.
Για να λυθεί η υιοθεσία, σύμφωνα με την προηγούμενη παράγραφο, πρέπει να έχει διαρκέσει τουλάχιστον ένα χρόνο πριν από την κατάθεση της αίτησης και η συμφωνία των μερών να δηλωθεί στο δικαστήριο αυτοπροσώπως σε δύο συνεδριάσεις που να απέχουν μεταξύ τους τουλάχιστον έξι μήνες. Εφόσον από την πρώτη συνεδρίαση πέρασαν δύο χρόνια, η δήλωση της συμφωνίας παύει να ισχύει.

'Αρθρο 1574 :
Σε περίπτωση κοινής υιοθεσίας ανηλίκου από συζύγους, η υιοθεσία μπορεί να λύνεται, σύμφωνα με τα άρθρα 1571 έως 1573, και μόνο ως προς τον ένα σύζυγο.

'Αρθρο 1575 : Αποτελέσματα της λύσης
Με την αμετάκλητη δικαστική απόφαση που λύνει την υιοθεσία, η υιοθεσία αίρεται για το μέλλον, παύει η σχέση συγγένειας του θετού τέκνου και των κατιόντων του με αυτόν που το υιοθέτησε και τους έως τότε συγγενείς του και αναβιώνουν οι δεσμοί με τη φυσική οικογένεια. Το δικαστήριο όμως μπορεί ν'αναθέτει, σ'αυτή την περίπτωση, την άσκηση της γονικής μέριμνας του θετού τέκνου, εφόσον είναι ανήλικο, σε τρίτον, αν το επιβάλλει το συμφέρον του.

'Αρθρο 1576 : Αυτοδίκαιη λύση
Η υιοθεσία λύνεται αυτοδικαίως και αίρεται αναδρομικά η σχέση που απορρέει από αυτήν, αν τέλεσαν γάμο, κατά παράβαση του νόμου, ο θετός γονέας με το θετό τέκνο. Αν ο γάμος ακυρώθηκε, διατηρούνται από τη σχέση υιοθεσίας μόνο τα περιουσιακά δικαιώματα του θετού τέκνου.

'Αρθρο 1577 : Το επώνυμο μετά τη λύση
Με τη λύση της υιοθεσίας για οποιονδήποτε από τους λόγους των προηγούμενων άρθρων, παύει το δικαίωμα του θετού τέκνου να φέρει το επώνυμο του θετού γονέα, εκτός αν το δικαστήριο, εκτιμώντας την ύπαρξη δικαιολογημένου συμφέροντος του τέκνου, αποφασίσει, με αίτησή του, διαφορετικά.

'Αρθρο 1578 :
Σε περίπτωση κοινής υιοθεσίας από συζύγους ή υιοθεσίας, από σύζυγο, του τέκνου του συζύγου του, η λύση της υιοθεσίας ως προς τον έναν από τους συζύγους δεν συνεπάγεται αλλαγή του επωνύμου, το οποίο απέκτησε το θετό τέκνο δυνάμει του άρθρου 1564.

[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 1578Α
Ανασύσταση υιοθεσίας
Σε περίπτωση δικαστικής λύσης της υιοθεσίας, αν εκλείψει ο λόγος της λύσης ή ακολουθήσει συγγνώμη του υπαιτίου της λύσης, είναι δυνατή η ανασύσταση της υιοθεσίας με εφαρμογή της διατάξεων των άρθρων 1542 έως 1559. Στην περίπτωση αυτή η ηλικία υιοθετούντος και υιοθετουμένου δεν λαμβάνεται υπόψη. Τα αποτελέσματα της ανασύστασης της υιοθεσίας επέρχονται από την τελεσιδικία, χωρίς αναδρομική ενέργεια - ΠΡΟΣΘ. ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡ. 3 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 25 ΤΟΥ Ν. 2915/01, ΦΕΚ-109 Α [Τέλος Τροποποίησης]
(Σημείωση : Με την παρ. 4 του άρθρου 25 του Ν. 2915/01, ΦΕΚ-109 Α' ορίζεται ότι : "Η πιο πάνω διάταξη του άρθρου 1578Α του Αστικού Κώδικα εφαρμόζεται και στις υιοθεσίες που έχουν λυθεί πριν από την ισχύ του παρόντος νόμου").

[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 1579
Υιοθεσία ενηλίκου
Η υιοθεσία ενηλίκου επιτρέπεται μόνο όταν ο υιοθετούμενος είναι συγγενής ως και τον τέταρτο βαθμό εξ αίματος ή εξ αγχιστείας αυτού που υιοθετεί - ΑΝΤΙΚ. ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡ. 5 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 25 ΤΟΥ Ν. 2915/01, ΦΕΚ-109 Α' [Τέλος Τροποποίησης]

'Αρθρο 1580 : Ανάλογη εφαρμογή
Στην υιοθεσία ενηλίκου έχουν ανάλογη εφαρμογή οι διατάξεις που ισχύουν για την υιοθεσία ανηλίκου, εφόσον δεν θεσπίζεται διαφορετική ρύθμιση από τις διατάξεις που ακολουθούν.

'Αρθρο 1581 : Κοινή αίτηση υιοθετούντος και υιοθετουμένου
Η υιοθεσία ενηλίκου απαγγέλλεται από το δικαστήριο, ύστερα από κοινή αίτηση αυτού που υιοθετεί και εκείνου που υιοθετείται. Αν ο υιοθετούμενος είναι ανίκανος για δικαιοπραξία, τη σχετική αίτηση υποβάλει ο νόμιμος αντιπρόσωπος του.

'Αρθρο 1582 : Περιορισμοί ως προς την ηλικία
Αυτός που υιοθετεί πρέπει να έχει συμπληρώσει τουλάχιστον το τεσσαρακοστό έτος της ηλικίας του και να είναι μεγαλύτερος από τον υιοθετούμενο τουλάχιστον κατά δεκαοκτώ χρόνια.

'Αρθρο 1583 : Υιοθεσία εγγάμου
Ο έγγαμος ενήλικος δεν μπορεί να υιοθετηθεί χωρίς τη συναίνεση του συζύγου του, που παρέχεται με αυτοπρόσωπη δήλωση στο δικαστήριο. Το δεύτερο εδάφιο του άρθρου 1546 έχει ανάλογη εφαρμογή.

'Αρθρο 1584 : Αποτελέσματα
Από την τέλεση της υιοθεσίας, το θετό τέκνο και οι κατιόντες του που γεννήθηκαν μετά την υιοθεσία έχουν θέση κοινού τέκνου και κοινών κατιόντων και των δύο συζύγων. Ο δεσμός του θετού τέκνου με τον άλλο φυσικό γονέα του και τους συγγενείς του διατηρείται.

'Αρθρο 1585 :
Με την υιοθεσία του άρθρου 1579 δεν παράγεται καμία σχέση συγγένειας μεταξύ του θετού τέκνου και των συγγενών εκείνου που υιοθέτησε και αντίστροφα.

'Αρθρο 1586 : Επώνυμο του θετού τέκνου
Το θετό τέκνο παίρνει το επώνυμο του θετού γονέα του, στο οποίο έχει το δικαίωμα να προσθέσει και το πριν από την υιοθεσία επώνυμό του. Αν το τελευταίο αυτό ή το επώνυμο του θετού γονέα αποτελείται από δύο επώνυμα, χρησιμοποιείται για το σχηματισμό του σύνθετου επωνύμου του θετού τέκνου το πρώτο από αυτά.

'Αρθρο 1587 :
Στην υποχρέωση για τη διατροφή του θετού τέκνου, εκείνος που υιοθέτησε προηγείται από τους εξ αίματος συγγενείς του τέκνου.

'Αρθρο 1588 : Λύση της υιοθεσίας
Η υιοθεσία ενηλίκου λύεται με δικαστική απόφαση, ύστερα από αγωγή του θετού γονέα ή του θετού τέκνου, αν συντρέχει παράπτωμα που δικαιολογεί την αποκλήρωση ή που συνιστά λόγο αχαριστίας του θετού τέκνου απέναντι σ'αυτόν που το υιοθέτησε κατά τους όρους του άρθρου 505" (αντικ. των άρθρων 1542 έως 1588 από το άρθρο 1 του Ν. 2447/96, ΦΕΚ-278 Α').

"ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ : ΕΠΙΤΡΟΠΕΙΑ ΑΝΗΛΙΚΟΥ
(Το δέκατο τέταρτο και δέκατο πέμπτο κεφάλαια (άρθρα 1589 έως 1665) τίθενται όπως αντικαταστάθηκαν από το άρθρο 12 του Ν. 2447/96, ΦΕΚ-278 Α')
'Αρθρο 1589 : Ποιοι τελούν υπό επιτροπεία
Ο ανήλικος τελεί υπό επιτροπεία όταν κανένας γονέας δεν έχει ή δεν μπορεί να ασκήσει τη γονική μέριμνα, όταν το δικαστήριο διορίσει επίτροπο κατά τα άρθρα 1532 και 1535 ή αναθέσει την άσκηση της γονικής μέριμνας σε τρίτον κατά τα άρθρα 1513 και 1514, καθώς και όταν συντρέχουν οι περιπτώσεις των άρθρων 1660 και 1661.

'Αρθρο 1590 : 'Οργανα της επιτροπείας
'Οργανα της επιτροπείας είναι το δικαστήριο, ο επίτροπος και το εποπτικό συμβούλιο.

'Αρθρο 1591 : Αρμοδιότητα του δικαστηρίου
Το δικαστήριο διατάσσει, ύστερα από αίτηση ή και αυτεπαγγέλτως, την επιτροπεία, διορίζει τον επίτροπο και ορίζει τα σχετικά με την οργάνωση και τη λειτουργία της, σύμφωνα με το νόμο.
Οι δημόσιοι ή οι δημοτικοί υπάλληλοι, οι εισαγγελείς και τα όργανα των αρμόδιων κοινωνικών υπηρεσιών οφείλουν να γνωστοποιούν στο δικαστήριο κάθε περίπτωση που συνεπάγεται το διορισμό επιτρόπου αμέσως μόλις την πληροφορούνται κατά την άσκηση των καθηκόντων τους. Την ίδια υποχρέωση έχουν και οι συγγενείς εξ αίματος του ανηλίκου έως τον τρίτο βαθμό.

'Αρθρο 1592 : Διορισμός επιτρόπου
Ο επίτροπος διορίζεται πάντοτε από το δικαστήριο (δοτή επιτροπεία). Επίτροπος διορίζεται κατά προτίμηση ένα από τα ακόλουθα πρόσωπα, με τη σειρά που αναφέρονται: 1.ο ενήλικος σύζυγος του ανηλίκου, 2.το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που ορίστηκε με διαθήκη ή με δήλωση στον ειρηνοδίκη ή σε συμβολαιογράφο από όποιον ασκούσε τη γονική μέριμνα κατά το χρόνο της δήλωσης και κατά το θάνατό του, 3.το κατά την κρίση του δικαστηρίου καταλληλότερο πρόσωπο με προτίμηση προς τους πλησιέστερους συγγενείς του ανηλίκου. Δεν διορίζεται επίτροπος αυτός που πρέπει να προτιμηθεί κατά το προηγούμενο εδάφιο, αν συντρέχει ένας από τους λόγους του άρθρου 1595, αν ο ίδιος αποποιείται την επιτροπεία ή αν αυτό επιβάλλεται από το συμφέρον του ανηλίκου. 'Εως το διορισμό του επιτρόπου έχουν εφαρμογή οι διατάξεις των άρθρων 1601 και 1602.

'Αρθρο 1593 : Στοιχεία που συνεκτιμά το δικαστήριο
Το δικαστήριο κατά το διορισμό του επιτρόπου, σύμφωνα με το προηγούμενο άρθρο, συνεκτιμά υποχρεωτικά και την έρευνα της αρμόδιας κοινωνικής υπηρεσίας και αποφασίζει, αφού ακούσει, αν αυτό είναι δυνατόν, τους πλησιέστερους συγγενείς του ανηλίκου, καθώς και κάθε άλλο πρόσωπο, το οποίο μπορεί κατά την κρίση του να το διαφωτίσει.

'Αρθρο 1594 : Κανόνας ο ένας επίτροπος
Το δικαστήριο διορίζει για τον ανήλικο έναν επίτροπο, εκτός αν ιδιαίτεροι λόγοι που αναφέρονται στο συμφέρον του ανηλίκου επιβάλουν το διορισμό περισσοτέρων (συνεπίτροποι). 'Ενας μόνο επίτροπος διορίζεται και αν ακόμη είναι περισσότερα τα ανήλικα τέκνα των ίδιων γονέων. 'Οταν όμως συγκρούονται μεταξύ τους τα συμφέροντα των ανήλικων αδελφών, διορίζεται διαφορετικός επίτροπος για κάθε ανήλικο που έχει αντίθετο συμφέρον ή, αν η αντίθεση περιορίζεται σε ορισμένα θέματα ή είναι προσωρινή, ειδικός επίτροπος.

'Αρθρο 1595 : Λόγοι αποκλεισμού
Δεν διορίζεται επίτροπος: 1.αυτός που δεν έχει πλήρη δικαιοπρακτική ικανότητα 2.ο ενήλικος, για τον οποίο έχει διοριστεί προσωρινός δικαστικός συμπαραστάτης, σύμφωνα με το άρθρο 1672 3.όποιος αποκλείστηκε από την επιτροπεία με διάταξη τελευταίας βούλησης εκείνου που δικαιούται να υποδείξει το πρόσωπο του επιτρόπου.

'Αρθρο 1596 : Συνέπειες διορισμού προσώπου που αποκλείεται
Ο διορισμός προσώπου που εμπίπτει στην πρώτη περίπτωση του προηγούμενου άρθρου δεν παράγει έννομα αποτελέσματα. Σε περίπτωση διορισμού προσώπου που εμπίπτει σε μία από τις δύο άλλες περιπτώσεις του ίδιου άρθρου, το δικαστήριο οφείλει να ανακαλεί το διορισμό και αυτεπαγγέλτως. Ωσότου γίνει η ανάκληση, ο διορισμός παράγει όλα τα έννομα αποτελέσματά του.

'Αρθρο 1597 : Διορισμός υπό όρους
Το δικαστήριο μπορεί, εκτιμώντας το συμφέρον του ανηλίκου, να επιφυλαχθεί, όταν διορίζει επίτροπο, να τον αντικαταστήσει για την περίπτωση που θα συνέβαινε ή δεν θα συνέβαινε ένα συγκεκριμένο γεγονός.

'Αρθρο 1598 : Γνωστοποίηση του διορισμού
Η απόφαση για τον διορισμό του επιτρόπου καταχωρίζεται σε ειδικό δημόσιο βιβλίο, που τηρείται στη γραμματεία του δικαστηρίου και επιδίδεται στον επίτροπο και στην αρμόδια κοινωνική υπηρεσία με την επιμέλεια του δικαστηρίου.

'Αρθρο 1599 : Δικαίωμα αποποίησης ή παραίτησης
Ο διοριζόμενος έχει το δικαίωμα να αποποιηθεί το διορισμό, εκτός αν έχει διοριστεί σύμφωνα με το άρθρο 1600. 'Εχει επίσης το δικαίωμα να παραιτείται, μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, εφόσον συντρέχει σπουδαίος λόγος.

'Αρθρο 1600 : Αδυναμία διορισμού
Αν δεν βρίσκεται κατάλληλο φυσικό πρόσωπο για να διοριστεί επίτροπος, σύμφωνα με τους ορισμούς του άρθρου 1592, η επιτροπεία του ανηλίκου ανατίθεται σε ίδρυμα ή σωματείο που έχουν συσταθεί ειδικά για το σκοπό αυτόν και διαθέτουν το κατάλληλο προσωπικό και υποδομή, αλλιώς στην αρμόδια κοινωνική υπηρεσία.

'Αρθρο 1601 : Ενέργειες σε επείγουσες περιπτώσεις-Προσωρινός επίτροπος.
Αν για οποιονδήποτε λόγο δεν διορίστηκε ακόμα ο επίτροπος ή αυτός που έχει διοριστεί εμποδίζεται να εκπληρώσει τα καθήκοντά του, αποποιείται το διορισμό του ή παραιτείται, ο προϊστάμενος της κοινωνικής υπηρεσίας παίρνει σε επείγουσες περιπτώσεις αυτεπαγγέλτως όλα τα κατάλληλα μέτρα για την προστασία του προσώπου και της περιουσίας του ανηλίκου. Αν υπάρχει επείγουσα ανάγκη να εκπροσωπηθεί ο ανήλικος σε συγκεκριμένη δικαιοπραξία ή δίκη, το δικαστήριο με προσωρινή διαταγή του διορίζει, με αίτηση των συγγενών ή και αυτεπαγγέλτως, προσωρινό επίτροπο.

'Αρθρο 1602 : Υποχρέωση των συγγενών
Ωσότου επιληφθεί, στην περίπτωση του προηγούμενου άρθρου, η κοινωνική υπηρεσία, οι συγγενείς του ανηλίκου έως τον τρίτο βαθμό εξ αίματος οφείλουν, σε περίπτωση ανάγκης, να μεριμνούν για το πρόσωπό του και τη συντήρηση της περιουσίας του.

'Αρθρο 1603 : Αρμοδιότητες του επιτρόπου εν γένει
Στον επίτροπο ανήκουν, υπό τους όρους των διατάξεων που ακολουθούν, το καθήκον και το δικαίωμα να επιμελείται του προσώπου του ανηλίκου, να διοικεί την περιουσία του και να τον εκπροσωπεί σε κάθε δικαιοπραξία ή δίκη που αφορά το πρόσωπο ή την περιουσία του.

'Αρθρο 1604 : Περισσότεροι επίτροποι
'Οταν το δικαστήριο έχει διορίσει για το ίδιο πρόσωπο περισσότερους επιτρόπους, αυτοί, αν δεν ορίστηκε διαφορετικά, ασκούν τις αρμοδιότητες τους από κοινού.

'Αρθρο 1605 : Διαφωνία περισσότερων επιτρόπων
Για κάθε διαφωνία των περισσότερων επιτρόπων αποφασίζει το εποπτικό συμβούλιο. Με αίτηση του επιτρόπου που διαφωνεί ή οποιουδήποτε άλλου έχει έννομο συμφέρον, το δικαστήριο μπορεί να αποφασίσει διαφορετικά.

'Αρθρο 1606 : Επιμέλεια του προσώπου
Για την επιμέλεια του προσώπου του ανηλίκου εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις του άρθρου 1518.
Στην περίπτωση περισσότερων επιτρόπων, ο επίτροπος που δεν έχει την επιμέλεια, καθώς και κάθε συγγενής εξ αίματος έως τον τρίτο βαθμό, δικαιούνται να αναφέρονται σχετικά με την επιμέλεια στο εποπτικό συμβούλιο.

'Αρθρο 1607 : Διαβίωση του ανηλίκου σε τρίτους
Ο επίτροπος μπορεί, με την άδεια του δικαστηρίου, ύστερα από γνωμοδότηση του εποπτικού συμβουλίου, να εμπιστεύεται τη διαβίωση και την πραγματική φροντίδα του ανηλίκου σε κατάλληλη οικογένεια (ανάδοχη οικογένεια) και, αν δεν βρίσκεται τέτοια οικογένεια, σε κατάλληλο ίδρυμα. Αν το εποπτικό συμβούλιο αρνείται να γνωμοδοτήσει ή γνωμοδοτεί αρνητικά, το δικαστήριο μπορεί να αποφασίζει σχετικά και με μόνη την αίτηση του επιτρόπου.
Το δικαστήριο μπορεί, και χωρίς αίτηση του επιτρόπου, να εμπιστευθεί τη διαβίωση και την πραγματική φροντίδα του ανηλίκου σε οικογένεια ή σε ίδρυμα, είτε αυτεπαγγέλτως είτε με αίτηση του αρμόδιου εισαγγελέα ή οποιουδήποτε άλλου έχει έννομο συμφέρον, μετά γνώμη του εποπτικού συμβουλίου, αν η σωματική αγωγή ή η πνευματική ανάπτυξη του ανηλίκου δεν προάγονται με τις φροντίδες του επιτρόπου.

'Αρθρο 1608 :
Η κατά το προηγούμενο άρθρο ανάθεση γίνεται ύστερα από έρευνα της αρμόδιας κοινωνικής υπηρεσίας για το ήθος, τις βιοτικές συνθήκες και την εν γένει καταλληλότητα της οικογένειας ή του ιδρύματος. Η σχετική έκθεση συνεκτιμάται από το δικαστήριο.

'Αρθρο 1609 : Εισαγωγή σε ειδικά ιδρύματα
'Οταν η κατάσταση του ανηλίκου από την άποψη της σωματικής, της ψυχικής ή της πνευματικής του ανάπτυξης επιβάλλει την εισαγωγή του σε ειδικό ίδρυμα ή κατάστημα, απαιτείται άδεια του δικαστηρίου, που παρέχεται ύστερα από αίτηση του επιτρόπου και γνώμη του εποπτικού συμβουλίου ή και αυτεπαγγέλτως με πρόταση του τελευταίου. Για την απόφαση του το δικαστήριο συνεκτιμά γνωμάτευση ειδικού επιστήμονα, καθώς και έκθεση της αρμόδιας κοινωνικής υπηρεσίας, ιδίως ως προς την καταλληλότητα του ιδρύματος ή του καταστήματος. Το εποπτικό συμβούλιο και η κοινωνική υπηρεσία παρακολουθούν την κατάσταση
του ανηλίκου, όσο αυτός παραμένει στο ίδρυμα ή στο κατάστημα.

'Αρθρο 1610 : Πρόσθετες εγγυήσεις για τον ανήλικο
Η απόφαση του δικαστηρίου για την εισαγωγή του ανήλικου σε ειδικό ίδρυμα ή κατάστημα ισχύει για έξι μήνες. Η ισχύς της μπορεί να παρατείνεται για έξι μήνες κάθε φορά. Η απόφαση μπορεί να ανακαλείται οποτεδήποτε, αν εκλείψουν οι λόγοι που επέβαλαν την λήψη αυτού του μέτρου.

'Αρθρο 1611 : Διοίκηση της περιουσίας.
Σύνταξη απογραφής Ο επίτροπος οφείλει να συντάσσει παρουσία εκπροσώπου του εποπτικού συμβουλίου απογραφή της περιουσίας που υπάρχει ή που περιέρχεται στον ανήλικο μετά το διορισμό και που υπάγεται στη διοίκηση του επιτρόπου.
Στην σύνταξη της απογραφής καλείται να παραστεί, αν είναι τούτο δυνατόν, και ο ανήλικος που συμπλήρωσε το 14ο έτος της ηλικίας του.
Αντίγραφο της απογραφής επιδίδεται στο εποπτικό συμβούλιο και στην κοινωνική υπηρεσία.
Ο επίτροπος μπορεί και, ύστερα από παραγγελία του εποπτικού συμβουλίου, οφείλει να ζητήσει τη σύνταξη δικαστικής απογραφής.

'Αρθρο 1612 : Προσδιορισμός της ετήσιας δαπάνης του ανηλίκου
Κατά την έναρξη της επιτροπείας ο επίτροπος οφείλει να προκαλέσει απόφαση του εποπτικού συμβουλίου, που να ορίζει κατά προσέγγιση την ετήσια δαπάνη για την επιμέλεια του προσώπου και τη διοίκηση της περιουσίας του ανηλίκου. Το δικαστήριο με αίτηση του επιτρόπου ή και αυτεπαγγέλτως μπορεί να αποφασίζει διαφορετικά.

'Αρθρο 1613 : Μετρητά χρήματα του ανηλίκου
Αν στην περιουσία του ανηλίκου υπάρχουν ή περιέλθουν κατά την διάρκεια της επιτροπείας μετρητά χρήματα, ο επίτροπος οφείλει χωρίς καθυστέρηση να χρησιμοποιήσει παραγωγικά ή να τοποθετήσει κατά τρόπον επωφελή το ποσό που απομένει μετά την αφαίρεση της ετήσιας δαπάνης. Ο τρόπος με τον οποίο γίνεται η τοποθέτηση των χρημάτων προσδιορίζεται από τον επίτροπο και εγκρίνεται από το εποπτικό συμβούλιο. Αν το εποπτικό συμβούλιο αρνείται, αποφασίζει το δικαστήριο.

'Αρθρο 1614 : Τίτλοι και πολύτιμα αντικείμενα
Ο επίτροπος οφείλει να τοποθετεί στο όνομα του ανηλίκου σε ασφαλή τράπεζα ή σε άλλο κατάλληλο πιστωτικό ίδρυμα τα δημόσια χρεόγραφα, τις ομολογίες ή τις μετοχές ανώνυμων εταιρειών, τα πολύτιμα αντικείμενα ή τα μεγάλης σημασίας έγγραφα που υπάρχουν στην περιουσία του ανηλίκου. Το εποπτικό συμβούλιο οφείλει να ενεργεί περιοδικούς ελέγχους όταν το κρίνει σκόπιμο και οπωσδήποτε μία φορά το έτος.

'Αρθρο 1615 : Διαχειριστική εξουσία του επιτρόπου
Ο επίτροπος, όπου ο νόμος δεν ορίζει διαφορετικά, ενεργεί ως προς την περιουσία του ανηλίκου κάθε πράξη τακτικής διαχείρισης, ιδίως την πληρωμή χρεών και την είσπραξη απαιτήσεων.

'Αρθρο 1616 : Διοίκηση της περιουσίας που παραχωρήθηκε με διαχειριστικούς όρους
Ο επίτροπος οφείλει να διοικεί την περιουσία που παραχωρήθηκε στον ανήλικο με χαριστική πράξη εν ζωή ή που περιήλθε σ'αυτόν με διαθήκη, σύμφωνα με τους όρους που έθεσε ο δωρητής ή ο διαθέτης. Το δικαστήριο μπορεί να επιτρέψει παρέκκλιση από αυτούς τους όρους, αν το επιβάλλει το συμφέρον του ανηλίκου.
Αν ο δωρητής ή ο διαθέτης ορίσουν να μην έχει την διοίκηση της περιουσίας που παραχώρησαν ο επίτροπος και δεν όρισαν το πρόσωπο που θα έχει τη διοίκηση αυτής της περιουσίας, το δικαστήριο διορίζει ειδικό επίτροπο.

'Αρθρο 1617 : Χαριστικές πράξεις
Ο επίτροπος δεν δικαιούται να καταρτίζει δικαιοπραξίες με χαριστική αιτία σε βάρος της περιουσίας του ανηλίκου.
Εξαιρούνται με την επιφύλαξη των διατυπώσεων της πρώτης παραγράφου του άρθρου 1624, οι χαριστικές δικαιοπραξίες που επιβάλλονται από ιδιαίτερο ηθικό καθήκον ή από λόγους ευπρέπειας.

'Αρθρο 1618 : Ιδιόχρηση περιουσίας του ανηλίκου
Ο επίτροπος δεν δικαιούται να χρησιμοποιεί για δικό του λογαριασμό την περιουσία του ανηλίκου και ιδίως μετρητά χρήματα του.

'Αρθρο 1619 : Πράξεις που απαιτούν την άδεια του εποπτικού συμβουλίου
Με μόνη την άδεια του εποπτικού συμβουλίου ο επίτροπος δικαιούται στο όνομα του ανηλίκου:
1.να εκμισθώνει ή να μισθώνει ακίνητα 2.να συνάπτει σύμβαση με αντικείμενο την παροχή της εργασίας του ανηλίκου ή σύμβαση μαθητείας 3.να επιχειρεί και κάθε άλλη πράξη που υπερβαίνει τα όρια της τακτικής διαχείρισης, εφόσον αυτή δεν εμπίπτει στα άρθρα 1623, 1624 και 1625.

'Αρθρο 1620 :
'Αδεια του εποπτικού συμβουλίου απαιτείται και για να χορηγήσει ο επίτροπος στον ανήλικο τη γενική συναίνεση του άρθρου 136, καθώς και τη συναίνεσή του να ασκήσει επάγγελμα.

'Αρθρο 1621 : Διεξαγωγή δικών
Ο επίτροπος έχει, με μόνη την άδεια του εποπτικού συμβουλίου, το δικαίωμα να ασκεί στο όνομα του ανηλίκου εμπράγματη αγωγή για ακίνητο ή άλλη αγωγή με αντικείμενο που λόγω ποσού υπάγεται στην αρμοδιότητα του πολυμελούς πρωτοδικείου ή αγωγή που αφορά την προσωπική κατάσταση. Το ίδιο ισχύει και για την αγωγή του ανηλίκου για διανομή κοινού πράγματος. Η έλλειψη της άδειας εξετάζεται από το δικαστήριο και αυτεπαγγέλτως.
Οι διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου εφαρμόζονται και για την παραίτηση από αγωγή που έχει ασκηθεί.
Μέτρα που λαμβάνονται προσωρινά από τον επίτροπο για την εξασφάλιση των συμφερόντων του ανηλίκου σε επείγουσες περιπτώσεις εξαιρούνται από τις ρυθμίσεις του παρόντος άρθρου.

'Αρθρο 1622 :
Σε περίπτωση άρνησης του εποπτικού συμβουλίου να χορηγεί την άδεια των τριών προηγούμενων άρθρων, αποφασίζει το δικαστήριο.

'Αρθρο 1623 : Γενική άδεια
'Υστερα από γνωμοδότηση του εποπτικού συμβουλίου, το δικαστήριο μπορεί να παρέχει στον επίτροπο γενική άδεια να επιχειρεί απεριορίστως τις πράξεις που εμπίπτουν στο άρθρο 1619, εφόσον κρίνει ότι η άδεια αυτή είναι αναγκαία ή ωφέλιμη για τη διοίκηση της περιουσίας του ανηλίκου και ιδίως για την εκμετάλλευση επιχείρησής του. Με τον ίδιο τρόπο και τις ίδιες προϋποθέσεις μπορεί να δοθεί στον επίτροπο γενική άδεια να δανείζεται στο όνομα του ανηλίκου, να αναδέχεται ξένο χρέος και να παρέχει εγγύηση για χάρη της εκμετάλλευσης επιχείρησης του ανηλίκου.

'Αρθρο 1624 : Πράξεις με άδεια του δικαστηρίου
Ο επίτροπος, χωρίς τη γνωμοδότηση του εποπτικού συμβουλίου και την άδεια του δικαστηρίου, δεν έχει το δικαίωμα στο όνομα του ανηλίκου:1.να διαθέτει την περιουσία του ανηλίκου συνολικά ή κατά ένα μέρος της 2.να εκποιεί ή να αποκτά με αντάλλαγμα ακίνητο ή εμπράγματο δικαίωμα σε ξένο ακίνητο 3.να εκχωρεί απαίτηση που έχει αντικείμενο τη μεταβίβαση ακινήτου στον ανήλικο 4.να εκποιεί τους τίτλους και τα πολύτιμα αντικείμενα του άρθρου 1614 5.να επιχειρεί οποιοδήποτε έργο σε ακίνητο του ανηλίκου που η δαπάνη του υπερβαίνει το όριο της τρίτης παραγράφου του παρόντος άρθρου 6.να εκποιεί εμπορική, βιομηχανική ή άλλη επιχείρηση που περιλαμβάνεται στην περιουσία του ανηλίκου, να αποφασίζει τη διάλυση και την εκκαθάρισή της, καθώς και να ιδρύει νέα επιχείρηση 7.να εκμισθώνει ακίνητο του ανηλίκου για χρόνο που υπερβαίνει τα εννέα έτη 8.να δανείσει ή να δανείζεται 9.να παραιτείται από ασφάλεια για απαίτηση του ανηλίκου ή να ελαττώνει μία τέτοια ασφάλεια 10.να συνάπτει συμβιβασμό ή συμφωνία περί διαιτησίας για αντικείμενο που η αξία του υπερβαίνει το όριο της τρίτης παραγράφου του παρόντος 11.να εγγυάται ή να αναδέχεται από επαχθή αιτία ξένο χρέος, με την επιφύλαξη του δεύτερου εδαφίου του άρθρου 1623. Οι παραπάνω διατυπώσεις, όταν αφορούν διαθέσεις, απαιτούνται και για τις σχετικές υποσχετικές συμβάσεις.
Η άδεια του δικαστηρίου μπορεί να δίνεται υπό όρους.
Το όριο πέρα από το οποίο δεν μπορεί ο επίτροπος να επιχειρεί τις πράξεις αριθ.5 και 10 της πρώτης παραγράφου του παρόντος ισούται με το ποσό της ετήσιας δαπάνης του ανηλίκου που έχει προσδιοριστεί σύμφωνα με το άρθρο 1612.

'Αρθρο 1625 : Κληρονομία ή κληροδοσία που επάγεται στον ανήλικο
Ο επίτροπος, χωρίς τη γνωμοδότηση του εποπτικού συμβουλίου και την άδεια του δικαστηρίου, δεν έχει το δικαίωμα στο όνομα του ανηλίκου: 1.να αποποιείται κληρονομία ή να παραιτείται από την νόμιμη μοίρα κληρονομίας που επάγεται στον ανήλικο 2.να αποδέχεται κληροδοσία ή δωρεά που συνεπάγεται βάρη 3.να αποποιείται κληροδοσία που περιέρχεται στον ανήλικο. 'Οσον αφορά την αποδοχή κληρονομίας, η οποία επάγεται στον ανήλικο, έχει ανάλογη εφαρμογή η διάταξη του άρθρου 1527.

'Αρθρο 1626 : Λογοδοσία
Ο επίτροπος οφείλει να λογοδοτεί στο εποπτικό συμβούλιο κάθε χρόνο. Το εποπτικό συμβούλιο μπορεί να καθορίζει τη λογοδοσία σε αραιότερα διαστήματα, πάντως όχι μεγαλύτερα από μία πενταετία, αν οι περιστάσεις δεν δικαιολογούν την ετήσια λογοδοσία.

'Αρθρο 1627 : Ανικανότητα εκπροσώπησης
Ο επίτροπος δεν μπορεί να εκπροσωπήσει τον ανήλικο σε δικαιοπραξίες και σε δίκες, όπου τα συμφέροντα του ανήλικου συγκρούονται με τα δικά του ή του συζύγου του ή των συγγενών του, σε ευθεία γραμμή εξ αίματος ή εξ αγχιστείας απεριόριστα και σε πλάγια γραμμή εξ αίματος έως το δεύτερο βαθμό.

'Αρθρο 1628 : Διορισμός ειδικού επιτρόπου
Στην περίπτωση του προηγούμενου άρθρου, όπως και σε κάθε άλλη περίπτωση κωλύματος, το δικαστήριο διορίζει, με αίτηση του επιτρόπου ή και αυτεπαγγέλτως ειδικό επίτροπο. 'Οταν ο ειδικός επίτροπος διορίζεται για να αναπληρώσει τον επίτροπο προσωρινά σε όλα τα έργα του λόγω κωλύματος του, το δικαστήριο μπορεί να ορίσει και τη διάρκεια της ειδικής επιτροπείας.

'Αρθρο 1629 :
Κάθε φορά που προβλέπεται από το νόμο ο διορισμός ειδικού επιτρόπου, ισχύουν, ως προς τη διαδικασία του διορισμού, τις αρμοδιότητες και την εν γένει δράση του, οι διατάξεις για την επιτροπεία.

'Αρθρο 1630 : 'Ακυρες πράξεις
Κάθε πράξη του επιτρόπου που επιχειρήθηκε χωρίς τις διατυπώσεις που τάσσει ο νόμος είναι άκυρη. Την ακυρότητα προτείνουν ο επίτροπος, ο ανήλικος και οι καθολικοί ή ειδικοί διάδοχοί του.

'Αρθρο 1631 : Αμοιβή και αποκατάσταση δαπανών
Το δικαστήριο μπορεί, κατά τις περιστάσεις, να ορίζει ύστερα από σχετική αίτηση και τη γνώμη του εποπτικού συμβουλίου, αμοιβή για την απασχόληση του επιτρόπου, ανάλογη με τους κόπους του και το μέγεθος της περιουσίας που διαχειρίζεται. Αν η περιουσία αυτή δεν επαρκεί για να καταβληθεί στον επίτροπο αμοιβή ανάλογη με την έκταση της απασχόλησης του ή αν δεν υπάρχει καθόλου περιουσία και το δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει, λόγω των ειδικών περιστάσεων, να καταβληθεί αμοιβή, η αμοιβή την οποία καθορίζει καταβάλλεται στον επίτροπο από το δημόσιο ταμείο, όπως ορίζει ο νόμος.
Ο επίτροπος δικαιούται να απαιτήσει να του καταβληθεί κάθε δαπάνη που είναι αναγκαία για τη διεξαγωγή της επιτροπείας, σύμφωνα με τις διατάξεις για την εντολή.

'Αρθρο 1632 : Ευθύνη του επιτρόπου
Ο επίτροπος ευθύνεται για κάθε ζημιά του ανηλίκου από πταίσμα του κατά την άσκηση των καθηκόντων του. Αν έχουν διοριστεί περισσότεροι επίτροποι, είναι συνυπεύθυνοι εις ολόκληρον, εκτός αν έχουν διοριστεί με χωριστό κύκλο ενέργειας ο καθένας και ενεργούν αυτοτελώς.

'Αρθρο 1633 : Απαλλαγή από περιορισμούς
Ο γονέας που δικαιούται να υποδείξει επίτροπο με διαθήκη του ή με δήλωση στον ειρηνοδίκη ή σε συμβολαιογράφο, μπορεί να απαλλάσσει τον επίτροπο από τους περιορισμούς των άρθρων 1613 και 1614. Η απαλλαγή αυτή δεν ισχύει, αν το δικαστήριο κρίνει ότι θέτει σε κίνδυνο τα συμφέροντα του ανηλίκου.

'Αρθρο 1634 : Εποπτικό συμβούλιο.
Πως συγκροτείται Συγχρόνως με το διορισμό του επιτρόπου το δικαστήριο οφείλει να διορίσει και το εποπτικό συμβούλιο. Το εποπτικό συμβούλιο, αποτελούμενο από τρία έως πέντε μέλη, συγκροτείται από συγγενείς του ανηλίκου ή φίλους των γονέων του. Με την ίδια απόφαση του το δικαστήριο ορίζει πρόεδρο του εποπτικού συμβουλίου ένα από τα μέλη του.
Το δικαστήριο μπορεί, αν κρίνει ότι το επιβάλλει το συμφέρον του ανηλίκου, ιδίως γιατί δεν υπάρχουν κατάλληλοι συγγενείς ή φίλοι ή συντρέχει άλλος σπουδαίος λόγος, να διορίσει ως μέλος του εποπτικού συμβουλίου και ένα όργανο της κοινωνικής υπηρεσίας ή να αναθέσει σε εξαιρετικές περιπτώσεις αποκλειστικά σ'αυτό τα έργα του εποπτικού συμβουλίου.
Το άρθρο 1593 έχει ανάλογη εφαρμογή.

'Αρθρο 1635 :
'Οταν ως επίτροπος, προσωρινός ή οριστικός, ενεργεί η κοινωνική υπηρεσία, καθώς και όταν δεν προβλέπεται ή δεν έχει συγκροτηθεί ακόμη εποπτικό συμβούλιο, τα έργα του εποπτικού συμβουλίου ασκεί ο ειρηνοδίκης. Το ίδιο ισχύει και όταν διορίζεται από το δικαστήριο ειδικός επίτροπος, σύμφωνα με τα άρθρα 1517 και 1521.

'Αρθρο 1636 : Ποιοι αποκλείονται από μέλη
Δεν επιτρέπεται να διορισθούν μέλη του εποπτικού συμβουλίου: 1.ο επίτροπος του ανηλίκου 2.αυτί που δεν επιτρέπεται να διοριστούν επίτροποι, σύμφωνα με το άρθρο 1595.

'Αρθρο 1637 : Συνεδριάσεις
Το εποπτικό συμβούλιο συνεδριάζει κάθε φορά που το συγκαλεί ο πρόεδρος του. Ο πρόεδρος οφείλει να το συγκαλέσει, αν το ζητήσουν ένα από τα μέλη του ή ο επίτροπος.

'Αρθρο 1638 : Προσωρινό κώλυμα και αντικατάσταση
Σε κάθε περίπτωση που το συμφέρον κάποιου μέλους του εποπτικού συμβουλίου, του συζύγου του ή συγγενούς του σε ευθεία γραμμή εξ αίματος ή εξ αγχιστείας απεριόριστα και σε πλάγια γραμμή εξ αίματος έως το δεύτερο βαθμό είναι αντίθετο προς το συμφέρον του ανηλίκου, καθώς και σε κάθε άλλη περίπτωση όπου συντρέχει σπουδαίος λόγος, το δικαστήριο διορίζει αντικαταστάτη.

'Αρθρο 1639 : Διάρκεια της θητείας
Η θητεία των μελών του εποπτικού συμβουλίου διαρκεί όσο διαρκεί η επιτροπεία και λήγει για τους ίδιους λόγους που λήγει και η θητεία του επιτρόπου. Τα μέλη του εποπτικού συμβουλίου παύονται από το δικαστήριο και αντικαθίστανται, όταν συντρέχει σπουδαίος λόγος.

'Αρθρο 1640 : Ευθύνη του προέδρου και των μελών
Με την επιφύλαξη των ειδικών διατάξεων για την ευθύνη των δημοσίων υπαλλήλων όσον αφορά τα μέλη που είναι όργανα της κοινωνικής υπηρεσίας, ο πρόεδρος και τα μέλη του εποπτικού συμβουλίου ευθύνονται όπως ο επίτροπος.

'Αρθρο 1641 : Αποζημίωση των μελών
Τα μέλη του εποπτικού συμβουλίου δικαιούνται να αποζημιώνονται για κάθε δαπάνη τους, στην οποία υποβλήθηκαν για την άσκηση των καθηκόντων τους, σύμφωνα με τις διατάξεις για την εντολή. Αν η περιουσία του ανηλίκου δεν επαρκεί ή δεν υπάρχει καθόλου περιουσία,έχει ανάλογη εφαρμογή για την καταβολή των δαπανών το άρθρο 1631.

'Αρθρο 1642 : Αρμοδιότητες
Το εποπτικό συμβούλιο, εκτός από τις αρμοδιότητες που του ανατίθενται με ειδικές διατάξεις, εποπτεύει γενικότερα το σύνολο της δράστης του επιτρόπου.
Σε περίπτωση που ο επίτροπος διαφωνεί με τις αποφάσεις του, αποφασίζει το δικαστήριο με αίτηση του επιτρόπου, όποιου άλλου έχει έννομο συμφέρον ή και αυτεπαγγέλτως.

'Αρθρο 1643 : 'Ελεγχος των λογαριασμών
Το εποπτικό συμβούλιο ελέγχει τους λογαριασμούς που του υποβάλλει ο επίτροπος. Κατά τη λογοδοσία του επιτρόπου, σύμφωνα με το άρθρο 1626, καλείται να παραστεί, αν είναι δυνατόν, και ο ανήλικος που έχει συμπληρώσει το 12ο έτος της ηλικίας τους.

'Αρθρο 1644 : Αντιμετώπιση έκτακτων καταστάσεων
Σε περίπτωση επείγουσας ανάγκης και εφόσον το εποπτικό συμβούλιο δεν μπορεί για οποιονδήποτε λόγο να συνεδριάσει, ο πρόεδρος αποφασίζει μόνος. κακή χρήση αυτής της εξουσίας δεν θίγει το κύρος της πράξης που επιχειρείται, αλλά επισύρει τις συνέπειες των άρθρων 1639 και 1640.
Αν, στην περίπτωση της προηγούμενης παραγράφου, ο πρόεδρος του εποπτικού συμβουλίου κωλύεται ή αμελεί να πάρει τα επιβαλλόμενα μέτρα, αποφασίζει ο προϊστάμενος της αρμόδιας κοινωνικής υπηρεσίας.

'Αρθρο 1645 : Σύμπραξη της κοινωνικής υπηρεσίας
Η αρμόδια κοινωνική υπηρεσία επικουρεί το εποπτικό συμβούλιο στο έργο του, παρέχοντας σ'αυτό, όταν το ζητεί, πληροφορίες σχετικές με τον τρόπο που εκπληρώνει τα καθήκοντά του ο επίτροπος, καθώς και τις διαπιστώσεις της για την εν γένει προσωπική κατάσταση του ανηλίκου.

'Αρθρο 1646 :
Η αρμόδια κοινωνική υπηρεσία οφείλει να αναγγέλλει στο δικαστήριο χωρίς καθυστέρηση κάθε περίπτωση που καθιστά αναγκαία την αυτεπάγγελτη ενέργειά του υπέρ ανηλίκου, να διαβιβάζει σ'αυτό κάθε χρήσιμο στοιχείο και πληροφορία και να υποβάλλει σχετικές προτάσεις. 'Οπου στις διατάξεις αυτού του Κεφαλαίου απαιτείται για την απόφαση του δικαστηρίου, έκθεση της κοινωνικής υπηρεσίας, ο γραμματέας του ειδοποιεί έγκαιρα την κοινωνική υπηρεσία να υποβάλει τη σχετική έκθεση.

'Αρθρο 1647 : Ακρόαση του ανηλίκου
Πριν από κάθε απόφαση οποιουδήποτε οργάνου της επιτροπείας, αυτό οφείλει, ανάλογα με την ωριμότητα του ανηλίκου, να ακούει και τη δική του γνώμη.

'Αρθρο 1648 : Κριτήριο το συμφέρον του ανηλίκου
Κάθε απόφαση οποιουδήποτε οργάνου της επιτροπείας πρέπει να αποβλέπει στο συμφέρον του ανηλίκου.

'Αρθρο 1649 : Λήξη της επιτροπείας
Η επιτροπεία λήγει με την ενηλικίωση του ανηλίκου ή το θάνατο του.

'Αρθρο 1650 : Αυτοδίκαιη παύση του επιτρόπου
Το λειτούργημα του επιτρόπου παύει αυτοδικαίως, αν αυτός, μετά την έναρξη της επιτροπείας, χάσει εν όλω ή εν μέρει τη δικαιοπρακτική του ικανότητα ή τεθεί υπό προσωρινό δικαστικό συμπαραστάτη.
Επίσης, αν κηρυχθεί, σε αφάνεια ή να διαταχθεί δικαστική επιμέλεια των υποθέσεων του, σύμφωνα με το
άρθρο 1689.

'Αρθρο 1651 : Παύση με δικαστική απόφαση
Το δικαστήριο παύει, με αίτηση του εποπτικού συμβουλίου ή και αυτεπαγγέλτως, τον επίτροπο, όταν συντρέχει σπουδαίος λόγος, ιδίως αν κρίνει ότι η συνέχιση της επιτροπείας του μπορεί να θέσει σε κίνδυνο, λόγω παραμέλησης των καθηκόντων του ή για άλλο λόγο, τα συμφέροντα του ανηλίκου.

'Αρθρο 1652 : Απόδοση της περιουσίας και τελική λογοδοσία
Ο επίτροπος μετά το τέλος της επιτροπείας του έχει υποχρέωση να παραδώσει την περιουσία που διοίκησε και να λογοδοτήσει για την όλη διοίκηση του.

'Αρθρο 1653 : Παραγραφή
Κάθε αξίωση κατά του επιτρόπου σχετική με τη διοίκηση του παραγράφεται πέντε χρόνια μετά τη λήξη της επιτροπείας ή την παύση του επιτρόπου. Από την παραγραφή αυτή εξαιρείται το κατάλοιπο από τη λογοδοσία.

'Αρθρο 1654 : Πράξεις μετά τη λήξη
Για το χρόνο μετά τη λήξη της επιτροπείας ή την παύση του επιτρόπου έχουν ανάλογη εφαρμογή τα άρθρα 1540 και 1541.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΠΕΜΠΤΟ : ΑΝΑΔΟΧΗ ΑΝΗΛΙΚΟΥ
'Αρθρο 1655 : Διατήρηση των σχέσεων με τη φυσική οικογένεια ή τον επίτροπο
'Οταν τρίτοι έχουν την πραγματική φροντίδα του προσώπου του ανηλίκου, γιατί τους την ανέθεσαν είτε οι φυσικοί γονείς ή ο επίτροπος είτε το δικαστήριο (ανάδοχοι γονείς ή ανάδοχη οικογένεια), οι έννομες σχέσεις μεταξύ του ανηλίκου και της φυσικής του οικογένειας ή του επιτρόπου και ιδίως οι αρμοδιότητες από τη γονική μέριμνα ή την επιτροπεία παραμένουν αμετάβλητες, εφόσον δεν ορίζεται στο νόμο διαφορετικά.
'
Αρθρο 1656 : Υποχρεώσεις των ανάδοχων γονέων
Οι ανάδοχοι γονείς οφείλουν να διευκολύνουν τις προσωπικές σχέσεις και την επικοινωνία των φυσικών γονέων ή του επιτρόπου με τον ανήλικο, εφόσον δεν παραβλάπτονται ουσιώδη συμφέροντα του.
Σε περίπτωση διαφωνίας αποφασίζει το δικαστήριο.

'Αρθρο 1657 :
Οι ανάδοχοι γονείς οφείλουν επίσης να παρέχουν ανελλιπώς στους φυσικούς γονείς ή στον επίτροπο, καθώς και στην αρμόδια κοινωνική υπηρεσία, πληροφορίες σχετικές με το πρόσωπο και τις συνθήκες διαβίωσης και ανάπτυξης του ανηλίκου.

'Αρθρο 1658 :
Οι ανάδοχοι γονείς δεν έχουν το δικαίωμα να ενεργούν εναντίον της βούλησης των φυσικών γονέων ή του επιτρόπου, αν αυτή εκφράσθηκε ρητά.

'Αρθρο 1659 : Αρμοδιότητες και δικαιώματα
Αν δεν παρέχονται σ'αυτούς περισσότερες αρμοδιότητες από το νόμο ή με δικαστική απόφασης, οι ανάδοχοι γονείς ασκούν, στο όνομα και για λογαριασμό των φυσικών γονέων ή του επιτρόπου, όσες αρμοδιότητες τους είναι απαραίτητες για να μεριμνούν για τις τρέχουσες και τις επείγουσες υποθέσεις του ανηλίκου.
'Εχουν επιπλέον, σε κάθε περίπτωση, το δικαίωμα να αξιώνουν από τους φυσικούς γονείς ή τον επίτροπο, πριν αυτοί λάβουν οποιαδήποτε απόφαση σχετική με τον ανήλικο, να τους παρέχουν τη δυνατότητα να διατυπώνουν τη γνώμη τους.

'Αρθρο 1660 : Αφαίρεση αρμοδιοτήτων από τους φυσικούς γονείς ή τον επίτροπο
'Οταν η ένταξη του ανηλίκου στην ανάδοχη οικογένεια γίνεται διαρκέστερη, ενώ παράλληλα εξασθενούν οι δεσμοί του με τους φυσικούς γονείς του, οι ανάδοχοι γονείς έχουν το δικαίωμα να ζητούν από το δικαστήριο να αφαιρεί από τους φυσικούς γονείς εν μέρει ή εν όλω την επιμέλεια του προσώπου του ανηλίκου ή και τη διοίκηση της περιουσίας του. Στην τελευταία περίπτωση οι ανάδοχοι γονείς καθίστανται επίτροποι.

'Αρθρο 1661 :
Αν ο ανήλικος τελεί υπό επιτροπεία και συντρέχουν προϋποθέσεις ανάλογες με αυτές του προηγούμενου άρθρου, οι ανάδοχοι γονείς μπορούν να ζητήσουν από το δικαστήριο, είτε να διορισθούν συνεπίτροποι είτε να ανατεθεί σ'αυτούς ολόκληρη η επιτροπεία.

'Αρθρο 1662 : 'Αρση της αναδοχής
Με εξαίρεση τις περιπτώσεις των δύο προηγούμενων άρθρων, οι φυσικοί γονείς ή ο επίτροπος που ανέθεσαν τη φροντίδα του προσώπου του ανηλίκου στους ανάδοχους γονείς με σύμβαση, έχουν το δικαίωμα να ανακαλούν την ανάθεση οποτεδήποτε. Με την ίδια εξαίρεση, μπορεί και το δικαστήριο, αν η ανάθεση έγινε με απόφασή του, να θέτει τέρμα σ'αυτήν, όταν το ζητούν οι φυσικοί γονείς ή ο επίτροπος, εφόσον διαπιστώνει ότι εξέλιπαν, οι λόγοι για τους οποίους είχε αποφασισθεί το μέτρο.

'Αρθρο 1663 :
Το δικαστήριο μπορεί επίσης να αίρει την ανάθεση και να εμπιστεύεται τη φροντίδα του ανηλίκου σε άλλους, με αίτηση των φυσικών γονέων ή του επιτρόπου, άλλων συγγενών, του εισαγγελέα ή και αυτεπαγγέλτως, όταν διαπιστώνει ότι η ανάδοχη οικογένεια δεν είναι κατάλληλη να ανταποκριθεί στα καθήκοντά της.

'Αρθρο 1664 : Τι συνεκτιμά το δικαστήριο
Σε κάθε περίπτωση, η απόφαση του δικαστηρίου πρέπει να είναι σύμφωνη με το συμφέρον του ανηλίκου. Το δικαστήριο οφείλει, ανάλογα με την ωριμότητα του ανηλίκου, να ακούει, πριν αποφασίσει, και τη δική του γνώμη. Επίσης, οφείλει να ακούει τους ανάδοχους και τους φυσικούς γονείς ή τον επίτροπο και να συνεκτιμά την έκθεση της αρμόδιας κοινωνικής υπηρεσίας.

'Αρθρο 1665 : Εποπτεία της κοινωνικής υπηρεσίας
Σε κάθε περίπτωση αναδοχής ανηλίκου, η αρμόδια κοινωνική υπηρεσία παρακολουθεί με ειδικευμένα όργανά της την εξασφάλιση των απαραίτητων υλικών και ηθικών προϋποθέσεων για την κανονική διαβίωση και ανάπτυξη του ανηλίκου, επεμβαίνει με κατάλληλες συμβουλές ή άλλες πρόσφορες μεθόδους
κάθε φορά που το επιβάλλει το συμφέρον του και αναφέρεται σχετικά στο δικαστήριο. 'Οταν η αναδοχή του ανηλίκου γίνεται με σύμβαση, έχουν τόσο οι φυσικοί γονείς ή ο επίτροπος όσο και οι ανάδοχοι γονείς την υποχρέωση να αναγγείλουν χωρίς καθυστέρηση τη σύμβαση στην κοινωνική υπηρεσία" (αντικ. των άρθρων 1589 έως 1665 από το άρθρο 12 του Ν. 2447/96, ΦΕΚ- 278 Α').
(ΣΗΜΕΙΩΣΗ : Τα Κεφάλαιο δέκατο έκτο (άρθρα 1686 έως 1700), δέκατο έβδομο (άρθρα 1701 έως 1704) και δέκατο όγδοο (άρθρα 1705 έως 1709) του Τέταρτου Βιβλίου του Αστικού Κώδικα, που αναφέρονται στην επιτροπεία απαγορευμένων, την επιτροπεία απόντος και τη δικαστική αντίληψη, ΚΑΤΑΡΓΟΥΝΤΑΙ. Στη θέση των ήδη καταργημένων με το άρθρο 21 του Ν.1329/83 διατάξεων του παλαιού δέκατου πέμπτου Κεφαλαίου του Τετάρτου Βιβλίου του Αστικού Κώδικα, που αναφέρονταν στην κηδεμονία χειράφετων ανηλίκων (άρθρα 1666 έως 1685) και των διατάξεων που καταργούνται με την προηγούμενη παράγραφο τίθενται νέα Κεφάλαια δέκατο έκτο και δέκατο έβδομο, βλ. πιο κάτω).

"ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΕΚΤΟ : ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΣΗ
(Το δέκατο έκτο κεφάλαιο (άρθρο 1666 – 1694) τίθεται όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 13 Ν. 2447/96, ΦΕΚ-278 Α').

'Αρθρο 1666 : Ποιοι υποβάλλονται σε δικαστική συμπαράσταση
Σε δικαστική συμπαράσταση υποβάλλεται ο ενήλικος: 1.'Οταν λόγω ψυχική ή διανοητικής διαταραχής ή λόγω σωματικής αναπηρίας αδυνατεί εν όλω ή εν μέρει να φροντίζει μόνος για τις υποθέσεις του 2.όταν, λόγω ασωτίας, τοξικομανίας ή αλκοολισμού, εκθέτει στον κίνδυνο της στέρησης τον εαυτό του, το σύζυγο του, τους κατιόντες του ή τους ανιόντες του.
Ο ανήλικος, που βρίσκεται υπό γονική μέριμνα ή επιτροπεία, μπορεί να υποβληθεί σε δικαστική συμπαράσταση, αν συντρέχουν οι όροι της, κατά το τελευταίο έτος της ανηλικότητας. Τα αποτελέσματα της υποβολής σε δικαστική συμπαράσταση αρχίζουν, αφότου ο ανήλικος ενηλικιωθεί.

'Αρθρο 1667 :
Η υποβολή στη δικαστική συμπαράσταση αποφασίζεται από το δικαστήριο, ύστερα από αίτηση του ίδιου του πάσχοντος ή του συζύγου του, εφόσον υπάρχει έγγαμη συμβίωση, ή των γονέων ή τέκνων του ή του εισαγγελέα ή και αυτεπαγγέλτως. Στην περίπτωση της δεύτερης παραγράφου του άρθρου 1666, την αίτηση μπορεί να υποβάλλει και ο επίτροπος του ανηλίκου. 'Οταν το πρόσωπο πάσχει αποκλειστικά από σωματική αναπηρία, το δικαστήριο αποφασίζει μόνο ύστερα από αίτηση του ίδιου.

'Αρθρο 1668 :
Οι δημόσιοι ή δημοτικοί υπάλληλοι, οι εισαγγελείς, τα όργανα των αρμόδιων κοινωνικών υπηρεσιών, καθώς και οι προϊστάμενοι μονάδων ψυχικής υγείας οφείλουν να γνωστοποιούν στο δικαστήριο κάθε περίπτωση που μπορεί να συνεπάγεται την υποβολή ενός προσώπου σε δικαστική συμπαράσταση, αμέσως μόλις την πληροφορούνται κατά την άσκηση των καθηκόντων τους.

'Αρθρο 1669 : Ποιος διορίζεται δικαστικός συμπαραστάτης
Το δικαστήριο διορίζει δικαστικό συμπαραστάτη το φυσικό πρόσωπο που έχει προτείνει αυτός τον οποίο αφορά το μέτρο, εφόσον ο τελευταίος έχει συμπληρώσει το δέκατο έκτο έτος της ηλικίας του και το προτεινόμενο πρόσωπο κρίνεται κατάλληλο και μπορεί κατά το νόμο να διορισθεί. Αν αυτός που χρειάζεται τη συμπαράσταση δεν προτείνει κανέναν ή αν εκείνος που προτάθηκε δεν κρίνεται κατάλληλος, το δικαστήριο επιλέγει ελεύθερα αυτόν που κρίνει περισσότερο κατάλληλο για τη συγκεκριμένη περίπτωση, αφού λάβει υπόψη του την τυχόν εκφρασμένη βούληση του συμπαραστατέου, να αποκλεισθεί συγκεκριμένο πρόσωπο, τους δεσμούς του με τους συγγενείς του ή άλλα πρόσωπα και ιδίως με τους γονείς του, τα τέκνα του και το σύζυγό του, καθώς και τον κίνδυνο από την τυχόν υφιστάμενη αντίθεση συμφερόντων ανάμεσα στον συμπαραστατέο και σ'αυτόν που πρόκειται να διορισθεί.

'Αρθρο 1670 : Ποιοι αποκλείονται
Δεν διορίζεται δικαστικός συμπαραστάτης:1.αυτός που δεν έχει πλήρη δικαιοπρακτική ικανότητα 2.ο ενήλικος για τον οποίο έχει διοριστεί προσωρινός δικαστικός συμπαραστάτης κατά το άρθρο 1672 3.αυτός που συνδέεται με σχέση εξάρτησης ή με οποιονδήποτε άλλο στενό δεσμό με τη μονάδα ψυχικής υγείας στην οποία ο συμπαραστατέος έχει εισαχθεί για θεραπεία ή απλώς διαμένει.
Ο διορισμός που εμπίπτει στην πρώτη περίπτωση του προηγούμενου εδαφίου δεν παράγει έννομα αποτελέσματα. Για τις δύο άλλες περιπτώσεις ισχύουν τα οριζόμενα στα δεύτερο και τρίτο εδάφιο του άρθρου 1596.

'Αρθρο 1671 : Αδυναμία διορισμού
Αν δεν βρίσκεται κατάλληλο φυσικό πρόσωπο για να διοριστεί δικαστικός συμπαραστάτης, σύμφωνα με τους ορισμούς του άρθρου 1669, η δικαστική συμπαράσταση ανατίθεται σε σωματείο ή ίδρυμα, που έχουν συσταθεί ειδικά για το σκοπό αυτόν και διαθέτουν το κατάλληλο προσωπικό και υποδομή, αλλιώς στην αρμόδια κοινωνική υπηρεσία. Το άρθρο 1635 έχει ανάλογη εφαρμογή.

'Αρθρο 1672 : Προσωρινός δικαστικός συμπαραστάτης
Το δικαστήριο μπορεί οποτεδήποτε, πριν ή και μετά την έναρξη της διαδικασίας για την υποβολή ενός προσώπου σε δικαστική συμπαράσταση, να διορίσει, με αίτηση ενός από τα πρόσωπα του άρθρου 1667 ή και αυτεπαγγέλτως, προσωρινό δικαστικό συμπαραστάτη. Η εξουσία του περιλαμβάνει κάθε ασφαλιστικό μέτρο απαραίτητο για να αποφευχθεί σοβαρός κίνδυνος για το πρόσωπο ή την περιουσία του συμπαραστατέου.
Για το διάστημα από τη δημοσίευση της απόφασης έως την τελεσιδικία της, ο διορισμός προσωρινού δικαστικού συμπαραστάτη είναι υποχρεωτικός.

'Αρθρο 1673 :
Η προσωρινή δικαστική συμπαράσταση λήγει με την τελεσιδικία της απόφασης της κύριας δίκης. Το δικαστήριο μπορεί, ακόμη και αυτεπαγγέλτως, να αίρει την προσωρινή δικαστική συμπαράσταση και οποτεδήποτε άλλοτε, αν ο συμπαραστατέος δεν έχει πλέον ανάγκη αυτού του μέτρου.

'Αρθρο 1674 : 'Εκθεση της κοινωνικής υπηρεσίας
Το δικαστήριο, προκειμένου να αποφασίσει την υποβολή ενός προσώπου σε δικαστική συμπαράσταση και το διορισμό δικαστικού συμπαραστάτη, καθώς και όταν πρόκειται να διορίσει προσωρινό δικαστικό συμπαραστάτη, συνεκτιμά την έκθεση της αρμόδιας κοινωνικής υπηρεσίας σχετικά με την αναγκαιότητα του μέτρου και την καταλληλότητα του προσώπου που πρόκειται να διοριστεί δικαστικός συμπαραστάτης ή του σωματείου ή του ιδρύματος, στα οποία πρόκειται να ανατεθεί η δικαστική συμπαράσταση.

'Αρθρο 1675 : Δημοσιότητα της απόφασης
Το διατακτικό της απόφασης για την υποβολή σε δικαστική συμπαράσταση ή για το διορισμό προσωρινού δικαστικού συμπαραστάτη καταχωρίζεται σε ειδικό βιβλίο που τηρείται στη γραμματεία του δικαστηρίου

'Αρθρο 1676 : Αποτελέσματα της υποβολής σε δικαστική συμπαράσταση
Ανάλογα με την περίπτωση, το δικαστήριο που υποβάλλει ένα πρόσωπο σε δικαστική συμπαράσταση, είτε:
1.τον κηρύσσει ανίκανο για όλες ή για ορισμένες δικαιοπραξίες, γιατί κρίνει ότι αδυνατεί να ενεργεί γι'αυτές αυτοπροσώπως (στερητική δικαστική συμπαράσταση, πλήρης ή μερική) είτε 2.ορίζει ότι για την ισχύ όλων ή ορισμένων δικαιοπραξιών του απαιτείται η συναίνεση του δικαστικού συμπαραστάτη (επικουρική δικαστική συμπαράσταση, πλήρης ή μερική) είτε 3.αποφασίζει συνδυασμό των δύο προηγούμενων ρυθμίσεων. Το δικαστήριο δεν δεσμεύεται από την αίτηση, οφείλει όμως να επιβάλλει στον συμπαραστατούμενο τους ελάχιστους δυνατούς περιορισμούς που απαιτεί το συμφέρον του. Στην περίπτωση της δεύτερης παραγράφου του άρθρου 1667, το δικαστήριο δεν μπορεί να επιβάλει, με την αρχική ή την τροποποιητική απόφαση του, περιορισμούς περισσότερους από όσους ζητούνται.

'Αρθρο 1677 :
Με μεταγενέστερη απόφαση του,το δικαστήριο μπορεί να τροποποιεί και αυτεπάγγελτα το είδος και την έκταση της δικαστικής συμπαράστασης.

'Αρθρο 1678 :
Η υποβολή του συμπαραστατούμενου σε καθεστώς πλήρους στέρησης της δικαιοπρακτικής του ικανότητας πρέπει να ορίζεται στην απόφαση ρητά.
Αν δεν ορίζεται διαφορετικά στο νόμο ή στη δικαστική απόφαση, ο συμπαραστατούμενος δεν μπορεί να επιχειρεί, αν η δικαστική συμπαράσταση είναι στερητική, αυτοπροσώπως και αν είναι επικουρική, χωρίς τη συναίνεση του δικαστικού συμπαραστάτη, όσες πράξεις δεν μπορεί να επιχειρεί ο επίτροπος του ανηλίκου χωρίς την άδεια του δικαστηρίου ούτε να διεξάγει τις συναφείς με αυτές δίκες.
Επίσης δεν μπορεί, εφόσον δεν του έχει επιτραπεί ρητά, να επιχειρεί μόνος χαριστικές δικαιοπραξίες να εισπράττει απαιτήσεις και να παρέχει εξόφληση.
Η διάταξη του άρθρου 1527 έχει ανάλογη εφαρμογή.

'Αρθρο 1679 :
'Οταν ο δικαστήριο υποβάλλει τον συμπαραστατούμενο σε συνδυασμό στερητικής και επικουρικής δικαστικής συμπαράστασης ορίζει ρητά στην απόφασή του ποιες πράξεις δεν μπορεί ο συμπαραστατούμενος να επιχειρεί αυτοπροσώπως και ποιες δεν μπορεί να επιχειρεί χωρίς τη συναίνεση του δικαστικού συμπαραστάτη του. Ο συνδυασμός μπορεί να συνίσταται και στο να αφαιρεί το δικαστήριο από αυτόν τον οποίο υποβάλλει σε επικουρική δικαστική συμπαράσταση, την αυτοπρόσωπη διοίκηση της περιουσίας του, είτε στερώντας του ταυτόχρονα και την ελεύθερη διάθεση των εισοδημάτων από αυτήν είτε όχι, και να την αναθέτει στον δικαστικό συμπαραστάτη.

'Αρθρο 1680 : Αρμοδιότητες ως προς την επιμέλεια
Το δικαστήριο μπορεί να αναθέτει στον δικαστικό συμπαραστάτη εν όλω ή εν μέρει και την επιμέλεια του προσώπου του συμπαραστατούμενου. Κατά την άσκηση της επιμέλειας, ο δικαστικός συμπαραστάτης οφείλει να εξασφαλίζει στον συμπαραστατούμενο τη δυνατότητα να διαμορφώνει μόνος του τις προσωπικές του σχέσεις, εφόσον του το επιτρέπει η κατάσταση του.

'Αρθρο 1681 : 'Εναρξη αποτελεσμάτων
Τα αποτελέσματα της δικαστικής συμπαράστασης αρχίζουν αφότου δημοσιευθεί η σχετική απόφαση.
Για την έναρξη όμως του λειτουργήματος του δικαστικού συμπαραστάτη απαιτείται τελεσιδικία της απόφασης που τον διορίζει.

'Αρθρο 1682 : Λειτουργία της δικαστικής συμπαράστασης
Σε κάθε περίπτωση στερητικής δικαστικής συμπαράστασης έχουν, εφόσον ο νόμος δεν ορίζει διαφορετικά, ανάλογη εφαρμογή οι διατάξεις για την επιτροπεία ανηλίκων. Τα έργα της εποπτείας της δικαστικής συμπαράστασης ασκεί συμβούλιο από τρία έως πέντε μέλη, τα οποία διορίζονται με την ίδια απόφαση που διορίζει τον δικαστικό συμπαραστάτη από συγγενείς ή φίλους του συμπαραστατούμενου (εποπτικό συμβούλιο). Η δεύτερη παράγραφος του άρθρου 1634 εφαρμόζεται αναλόγως. Στην περίπτωση προσωρινού δικαστικού συμπαραστάτη, τα έργα της εποπτείας της δικαστικής συμπαράστασης ασκεί ο ειρηνοδίκης.

'Αρθρο 1683 :
Η συναίνεση του δικαστικού συμπαραστάτη, από την οποία εξαρτάται η ισχύς ορισμένων ή και όλων των δικαιοπραξιών αυτού που έχει υποβληθεί σε επικουρική δικαστική συμπαράσταση, παρέχεται εγγράφως, μόνο πριν από την επιχείρηση της πράξης. Αν ο δικαστικός συμπαραστάτης αρνείται να συναινέσει, αποφασίζει το δικαστήριο ύστερα από αίτηση του συμπαραστατούμενου. Οι πράξεις του συμπαραστατουμένου, για τις οποίες ο νόμος απαιτεί τη συναίνεση του δικαστικού συμπαραστάτη, είναι άκυρες, αν επιχειρήθηκαν χωρίς αυτή τη συναίνεση.
Την ακυρότητα προτείνει μόνο ο δικαστικός συμπαραστάτης, ο συμπαραστατούμενος και οι καθολικοί και οι ειδικοί διάδοχοι του.

'Αρθρο 1684 : Στοιχεία που συνεκτιμώνται
'Ολες οι πράξεις του δικαστικού συμπαραστάτη, του εποπτικού συμβουλίου ή του δικαστηρίου πρέπει να αποβλέπουν στο συμφέρον του συμπαραστατούμενου. Πριν από κάθε ενέργεια ή απόφαση, πρέπει να επιδιώκεται η προσωπική επικοινωνία με τον συμπαραστατούμενο και να συνεκτιμάται η γνώμη του.

'Αρθρο 1685 : 'Αρση της δικαστικής συμπαράστασης
Αν έλειψαν οι λόγοι που την προκάλεσαν, η δικαστική συμπαράσταση αίρεται με απόφαση του δικαστηρίου ύστερα από αίτηση των προσώπων που μπορούν να τη ζητήσουν ή και αυτεπαγγέλτως.
Στην περίπτωση της δεύτερης παραγράφου του άρθρου 1667, το δικαστήριο αποφασίζει την άρση της δικαστικής συμπαράσταση, κατά την ελεύθερη εκτίμηση του, μόνο όταν το ζητεί ο ίδιος ο συμπαραστατούμενος.
Η απόφαση που αίρει τη δικαστική συμπαράσταση υποβάλλεται στις διατυπώσεις δημοσιότητας του άρθρου 1675.

'Αρθρο 1686 :
Αν ο δικαστικός συμπαραστάτης γνωρίζει περιστατικά που δικαιολογούν οποιαδήποτε μεταβολή στο καθεστώς της δικαστικής συμπαράστασης, οφείλει να τα γνωστοποιεί στο δικαστήριο χωρίς καθυστέρηση

'Αρθρο 1687 : Ακούσια νοσηλεία
'Οταν η κατάσταση ενός προσώπου επιβάλει την ακούσια νοσηλεία του σε μονάδα ψυχικής υγείας αυτή γίνεται μετά προηγούμενη άδεια του δικαστηρίου και κατά τις διατάξεις ειδικών νόμων.

'Αρθρο 1688 : Δικαστική συμπαράσταση όσων εκτίουν ποινή στερητική της ελευθερίας
Με δικαστική απόφαση μπορεί να υποβληθεί σε επικουρική δικαστική συμπαράσταση και όποιος εκτίει ποινή στερητική της ελευθερίας του τουλάχιστον δύο ετών. Η δικαστική συμπαράσταση κηρύσσεται μόνο με αίτηση του προσώπου που εκτίει την ποινή και μόνο για τις πράξεις που αυτός προσδιόρισε στην αίτησή του.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΕΒΔΟΜΟ : ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΞΕΝΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ
'Αρθρο 1689 : Περίπτωση απουσίας ενηλίκου
Αν απουσιάζει ο ενήλικος και είναι άγνωστος ο τόπος της διαμονής του, εφόσον η περιουσία του έχει ανάγκη από επιμέλεια, το δικαστήριο διορίζει και αυτεπαγγέλτως επιμελητή για την διοίκηση της περιουσίας του. Το ίδιο ισχύει και αν ο απών έχει γνωστή διαμονή, εμποδίζεται όμως να επιστρέψει και να φροντίσει για την περιουσία του.
Αν ο απών έχει αντιπρόσωπο, επιμελητής διορίζεται μόνο αν οι περιστάσεις επιβάλλουν να ανακληθεί η εξουσία του αντιπροσώπου.

'Αρθρο 1690 :
Το δικαστήριο μπορεί να διορίσει, για τον απόντα, επιμελητή και για ειδική μόνο υπόθεση.
'Αρθρο 1691 : Δικαστική επιμέλεια για χάρη άγνωστου ή αβέβαιου κυρίου
Αν δεν είναι γνωστό ή είναι αβέβαιο ποιος είναι ο κύριος μιας υπόθεσης και αυτή έχει ανάγκη από φροντίδα, το δικαστήριο μπορεί και αυτεπαγγέλτως να διορίσει για την υπόθεση αυτή επιμελητή για χάρη του κυρίου της.

'Αρθρο 1692 :
Επιμελητής σύμφωνα με το προηγούμενο άρθρο, μπορεί να διοριστεί, για το χρονικό διάστημα έως την επαγωγή της κληρονομίας, και υπέρ καταπιστευματοδόχου που δεν έχει ακόμα συλληφθεί ή που ο προσδιορισμός του προσώπου του έχει εξαρτηθεί στη διαθήκη από μελλοντικό γεγονός.

'Αρθρο 1693 : Εφαρμογή των διατάξεων για την επιτροπεία
Σε όλες τις περιπτώσεις αυτού του κεφαλαίου έχουν κατά τα λοιπά ανάλογη εφαρμογή οι διατάξεις για την επιτροπεία ανηλίκων, εφόσον δεν ορίζεται με ειδική διάταξη διαφορετικά. Την εποπτεία ασκεί ο ειρηνοδίκης.

'Αρθρο 1694 : 'Αρση της δικαστικής επιμέλειας
Η δικαστική επιμέλεια αίρεται με απόφαση του δικαστηρίου μόλις εκλείψουν οι λόγοι που την επέβαλαν.
Η δικαστική επιμέλεια για μία μόνο υπόθεση αίρεται αυτοδικαίως μόλις περατωθεί η υπόθεση αυτή. Αυτοδικαίως αίρεται επίσης η δικαστική επιμέλεια της περιουσίας απόντος, αν αυτός κηρυχτεί άφαντος" (αντικ. των μέσα σε "" άρθρων 1666-1694 από το άρθρο 13 του Ν. 2447/96, ΦΕΚ-278 Α').

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΕΚΤΟ : ΕΠΙΤΡΟΠΕΙΑ ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΩΝ
'Αρθρα 1686 - 1700 :
(Καταργήθηκαν από το άρθρο 13 του Ν. 2447/96, ΦΕΚ-278 Α' και στη θέση τους τέθηκαν τα δύο πιο πάνω Κεφάλαια).

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΕΒΔΟΜΟ : ΕΠΙΤΡΟΠΕΙΑ ΑΠΟΝΤΟΣ
'Αρθρο 1701 - 1704 :
(Καταργήθηκαν από το άρθρο 13 του Ν. 2447/96, ΦΕΚ-278 Α' και στη θέση τους τέθηκαν τα δύο πιο πάνω Κεφάλαια).

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΟΓΔΟΟ : ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ
'Αρθρο 1705 - 1709 :
(Καταργήθηκαν από το άρθρο 13 του Ν. 2447/96, ΦΕΚ-278 Α' και στη θέση τους τέθηκαν τα δύο πιο πάνω Κεφάλαια).

ΒΙΒΛΙΟ ΠΕΜΠΤΟ : ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ : Η ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΔΟΧΗ
ΓΕΝΙΚΑ
'Αρθρο 1710: Εννοια
Κατά το θάνατο του προσώπου η περιουσία του ως σύνολο (κληρονομία) περιέρχεται από το νόμο ή από διαθήκη σε ένα ή περισσότερα πρόσωπα (κληρονόμοι).
Η κληρονομική διαδοχή από το νόμο επέρχεται όταν δεν υπάρχει διαθήκη, ή όταν η διαδοχή από διαθήκη ματαιωθεί ολικά ή μερικά.

[Αρχή Τροποποίησης]
Άρθρο 1711:
Κληρονόμος μπορεί να γίνει εκείνος που κατά το χρόνο της επαγωγής βρίσκεται στη ζωή ή έχει τουλάχιστον συλληφθεί. Κληρονόμος μπορεί να γίνει και το τέκνο που γεννήθηκε ύστερα από μεταθανάτια τεχνητή γονιμοποίηση.
Χρόνος της επαγωγής είναι ο χρόνος θανάτου του κληρονομουμένου – ΑΝΤΙΚ. ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1711 ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 1 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ ΤΡΙΤΟΥ ΤΟΥ Ν. 3089/02, ΦΕΚ-327 Α’ [Τέλος Τροποποίησης]

'Αρθρο 1712: Περιεχόμενο διαθήκης
Ο κληρονομούμενος μπορεί να εγκαταστήσει κληρονόμο με μονομερή διαταξη αιτία θανάτου (διαθήκη, διάταξη τελαυταίας βούλησης).

'Αρθρο 1713:
Ο κληρονομός μπορεί με διαθήκη, χωρίς να εγκαταστήσει σ'αυτήν κληρονόμο να αποκλείσει από την εξ αδιαθέτου διαδοχή ορισμένο συγγενή ή το σύζυγο, με την επιφύλαξη των διατάξεων για τη νόμιμη μοίρα.

'Αρθρο 1714:
Ο κληρονομούμενος μπορει με διαθήκη να προσπορισει σε κάποιον περιουσιακή ωφέλεια, χωρίς να τον εγκαταστήσει κληρονόμο (κληροδοσία).

'Αρθρο 1715:
Ο κληρονομούμενος μπορεί με διαθήκη να υποχρεώσει το κληρονόμο ή τον κληροδόχο σε παροχή, χωρίς να προσπορίσει σε άλλον δικαιωμα σ'αυτή την παροχή (τρόπος).

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ : ΣΥΝΤΑΞΗ, ΑΝΑΚΛΗΣΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΔΙΑΘΗΚΩΝ
'Αρθρο 1716: Αυτοπρόσωπη σύνταξη
Η διαθήκη συντάσσεται μόνο αυτοπροσώπως και μόνο κατά τις διατυπώσεις που ορίζονται στο νομο.

'Αρθρο 1717: Συνδιαθήκη
Περισσότερα πρόσωπα δεν μπορούν να συντάξουν διαθήκη με την ίδια πράξη.

'Αρθρο 1718:
Διαθήκη, για τη σύνταξη της οποίας, δεν τηρήθηκαν οι διατάξεις των άρθρων 1719 έως 1757, είναι άκυρη, εφόσον ο νόμος δεν ορίζει διαφορετικά.

"'Αρθρο 1719 : Ανίκανοι
Ανίκανοι να συντάσσουν διαθήκη είναι:
1.οι ανήλικοι, 2.όσοι βρίσκονται σε δικαστική συμπαράσταση με πλήρη στέρηση της δικαιοπρακτικής τους ικανότητας ή με ρητή στέρηση της ικανότητας να συντάσσουν διαθήκη, 3.όσοι κατά το χρόνο της σύνταξης της διαθήκης δεν έχουν συνείδηση των πράξεων τους ή βρίσκονται σε ψυχική ή διανοητική διαταραχή που περιορίζει αποφασιστικά τη λειτουργία της βούλησής τους. Η ανικανότητα των συμπαραστατουμένων αρχίζει από τη στιγμή που υποβλήθηκε η αίτηση ή συντάχθηκε η πράξη για την αυτεπάγγελτη εισαγωγή της υπόθεσης προς συζήτηση, με βάση τις οποίες διατάχθηκε η υποβολή στη δικαστική συμπαράσταση" (αντικ. του άρθρου 1719 από το άρθρο 30 του Ν. 2447/96, ΦΕΚ-278 Α').

"'Αρθρο 1720 :
Αν ο συμπαραστατούμενος, από τον οποίο αφαιρέθηκε (ή έχει αφαιρεθεί) ρητά η ικανότητα να συντάσσει διαθήκη, συνέταξε διαθήκη προτού καταστεί τελεσίδικη η απόφαση που τον υπέβαλε στη δικαστική συμπαράσταση, η μεταγενέστερη τελεσιδικία της απόφασης δεν επιδρά στο κύρος της διαθήκης, αν ο διαθέτης πεθάνει πριν από την τελεσιδικία. Το ίδιο ισχύει, αν το πρόσωπο του προηγούμενου εδαφίου συνέταξε διαθήκη μετά την υποβολή της αίτησης για άρση της δικαστικής συμπαράστασης ή την έκδοση της πράξης με την οποία εισάγεται αυτεπαγγέλτως η υπόθεση της άρσης στο δικαστήριο και η άρση έγινε σύμφωνα με την αίτηση ή την πράξη" (αντικ. του άρθρου 1720 από το άρθρο 30 του Ν. 2447/96, ΦΕΚ-278 Α').

'Αρθρο 1721: Ιδιόγραφη διαθήκη
Η ιδιόγραφη διαθήκη γράφεται ολόκληρη με το χέρι του διαθέτη, χρονολογείται και υπογράφεται απ'αυτόν . Από τη χρονολογία πρέπει να προκύπτει η ημέρα, ο μήνας και το έτος.
Η ιδιόγραφη διαθήκη δεν υποβάλλεται σε κανένα άλλο τύπο.
Ψευδής ή εσφαλμένη χρονολογία δεν επάγεται μόνη της ακυρότητα της ιδιόγραφης διαθήκης.
Απλές προσθήκες σε περιθώριο ή σε υστερόγραφο υπογράφονται από το διαθέτη, διαφορετικά θεωρούνται σαν να μην έχουν γραφεί. Διαγραφές, παρεγγραφές, ξύσματα ή άλλα τέτοια εξωτερικά ελαττώματα βεβαιώνονται από το δικαστήριο που δημοσίευσε τη διαθήκη και μπορούν, κατά την κρίση του δικαστηρίου, να επιφέρουν ολικά ή μερικά την ακυρότητα της διαθήκης.

'Αρθρο 1722: Κατάθεση ιδιόγραφης
Η ιδιόγραφη διαθήκη μπορεί να κατατεθεί από το διαθέτη σε συμβολαιογράφο για φύλαξη κατά τις κοινές διατάξεις για την κατάθεση των εγγράφων.
'Αρθρο 1723: Ανίκανος για ιδιόγραφη
Οποιος δεν είναι ικανός να διαβάζει χειρόγραφα δεν μπορεί να συντάξει ιδιόγραφη διαθήκη.

'Αρθρο 1724: Δημόσια διαθήκη
Η δημόσια διαθήκη συντάσσεται με δήλωση από το διαθέτη της τελευταίας του βούλησης ενώπιον συμβολαιογράφου ενώ είναι παρόντες τρεις μαρτύρες ή δεύτερος συμβολαιογράφος και ένας μάρτυρας, και κατά τις διατάξεις των άρθρων 1725 έως 1737.

'Αρθρο 1725: Πρόσωπα που συμπράττουν
Ως συμβαιολογράφος ή μαρτυρας δεν μπορεί να συμπράξει για τη σύνταξη διαθήκης:1. ο συζυγος ή αυτός που διατέλεσε σύζυγος του διαθέτη 2. ο συγγενής του διαθέτη σε ευθεία γραμμή ή εως και τον τρίτο βαθμό σε πλάγια γραμμή εξ αίματος ή εξ αγχιστείας.

'Αρθρο 1726:
Ως συμβολαιογράφος ή μάρτυρας δεν μπορεί να συμπράξει για τη σύνταξη διαθήκης ο τιμώμενος με αυτήν ή αυτός που διορίζεται με αυτήν εκετλεστής, ή οποιος βρίσκεται προς κάπιο τιμώμενο ή διοριζόμενο ως εκτελεστή στη διαθήκη σε κάποιο από τις σχέσεις που αναφέρονται στο προηγούμενο άρθρο.
Η σύμπραξη προσώπου που αποκλείεται κατά την προηγούμενη παράγραφο συνεπάγεται μόνο την ακυρότητα της διάταξης υπέρ του τιμώμενου προσώπου ή υπέρ του εκτελεστή.

'Αρθρο 1727:
Ως δεύτερος συμβολαιογράφος ή μάρτυρας δεν μπορεί να συμπράξει στη σύνταξη της διαθήκης όποιος διατελεί προς το συμβολαιογράφο που συντάσσει τη διαθήκη σε κάποια σχέση απ'αυτές που αναφέρονται στο άρθρο

1725.
Οι μάρτυρες και ο δεύτερος συμβολαιογράφος δεν πρέπει να έχουν μεταξύ τους κάποια σχέση απ'αυτές που αναφέρονται στο αρθρο 1725, η παράβαση όμως της διάταξης της παραγράφου αυτής δεν επιφέρει ακυρότητα της διαθήκης.

'Αρθρο 1728:
Ως μάρτυρες για σύνταξη διαθήκης δεν μπορούν να συμπράττουν :1. οποιοι δεν έχουν καθόλου όραση ή ακοή 2. οι γραφείς ή οι υπηρέτες του συμβολαιογράφου
3. οι ανήλικοι 4. οι γυναίκες.
Δεν πρέπει να προσλαμβάνονται ως μάρτυρες για σύνταξη της διαθήκης οι αλλοδαποί και όσοι δεν έχουν την ικανότητα να μαρτυρούν σε συμβόλαια, εφόσον διαρκεί αυτή η ανικανότητα, η παράβαση όμως της διάταξης της παραγράφου αυτής δεν επιφέρει ακυρότητα της διαθήκης.

'Αρθρο 1729: Συμβολαιογράφος που αγνοεί το διαθέτη ή τους μάρτυρες.
Ο διαθέτης και οι μάρτυρες πρέπει να είναι γνωστοί στο συμβολαιογράφο που συντάσσει τη διαθήκη.
Αν ο διαθέτης, σύμφωνα με τη βεβαίωση του συμβολαιογράφου, δεν είναι γνωστός σ'αυτόν, οι μάρτυρες πρέπει να βεβαιώσουν την ταυτότητα του διαθέτη.
Αν για τη σύνταξη της διαθήκης συμπράττει και άλλος συμβολαιογράφος, αρκεί ο διαθέτης να είναι γνωστός σ'αυτόν Μόνη η απόδειξη ότι ο συμβολαιογράφος αγνοούσε στην πραγματικότητα το διαθέτη ή τους μάρτυρες, ή ότι οι μάρτυρες αγνοούσαν το διαθέτη, ή ότι δεν βεβαίωσαν την ταυτότητα του, δεν επιφέρει ακυρότητα της διαθήκης.

'Αρθρο 1730: Δήλωση της θέλησης του διαθέτη
Ο διαθέτης δηλώνει προφορικά την τελευταία του βούληση ενώπιον του συμβολαιογράφου και των λοιπών προσώπων που συμπράττουν. Ο διαθέτης μπορεί να υπαγορεύει από σχέδιο ή να κάνει χρήση σημειώσεων.
Τα πρόσωπα που συμπράττουν κατά τη σύνταξη της διαθήκης πρέπει να είναι παρόντα σε όλη τη διάρκεια της πράξης.
Απαγορεύεται η παρουσία κατά τη σύνταξη της διαθήκης οποιουδήποτε άλλου εκτός από το διαθέτη και τα πρόσωπα που συμπράττουν.

'Αρθρο 1731: Ορκιση μαρτύρων
Οι μάρτυρες ορκίζονται ενώπιον του συμβολαιογράφου και του διαθέτη ότι θα τηρήσουν μυστικές τις διατάξεις της διαθήκης έως τη δημοσίευση της. Η παράβαση της διάταξης αυτής δεν επιφέρει ακυρότητα της διαθήκης.

'Αρθρο 1732 : Πράξη για τη δημόσια διαθήκη
Για τη διαθήκη συντάσσεται πράξη, που πρέπει να περιέχει:1. την ημέρα, τό μήνα,το έτος και τον τόπο της σύνταξης της.
2. τον προσδιορισμό του διαθέτη, ώστε να μη γεννιέται αμφιβολία για την ταυτότητα του 3. το όνομα και επώνυμο του συμβολαιογράφου και των λοιποών προσώπων που συμπράττουν καθώς επίσης, χωρίς όμως ποινή ακυρότητας, την έδρα του συμβολαιογράφου και το επάγγελμα και την κατοικία των λοιπών προσώπων που συμπράττουν 4. τη δήλωση της τελευταίας βούλησης του διαθέτη και τη μνεία ότι τηρήθηκαν όσα προβλέπονται στο άρθρο 1730.
Η πράξη πρέπει να μνημονεύει ότι τηρήθηκαν όσα προβλέπονται στα άρθρα 1729 και 1731 η παράλειψη όμως τη διατύπωσης της παραγράφου αυτής δεν επιφέρει ακυρότητα της διαθήκης.

'Αρθρο 1733: Ανάγνωση και υπογραφή της πράξης
Η πράξη πρέπει να διαβαστεί στο διαθέτη, ενώ ακούουν τα πρόσωπα που συμπράττουν, και να βεβαιωθεί σ'αυτήν ότι αυτό έγινε.
Η πράξη πρεπει να υπογραφεί από το διαθέτη και τα πρόσωπα που συμπράττουν. Πράξεις με περισσότερα φύλλα πρέπει να υπογράφονται και στο τέλος κάθε φύλλου . Αν ο διαθέτης δηλώσει ότι δεν μπορεί να υπογράψει, η υπογραφή του αναπληρώνεται από τη βεβαίωση της δήλωσης αυτής στην πράξη.

'Αρθρο 1734: Αλλες διατυπώσεις
Οι γενικές διατάξεις για τα συμβολαιογραφικά έγγραφα εφαρμοζόνται και στη δημόσια διαθήκη, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά.

'Αρθρο 1735: Διαθέτης κουφός
Αν ο διαθέτης δηλώσει ότι είναι κουφός πρεπει επιπλεον να δοθεί σ'αυτόν η πράξη για να τη διαβάσει και να βεβαιωθεί στην πράξη ότι αυτό έγινε.

'Αρθρο 1736:
Αν ο διαθέτης δηλώσει ότι είναι κουφός και δεν μπορεί να διαβάζει χειρόγραφα, η διαθήκη συντάσσται ενώπιον πέντε μαρτύρων ή δεύτερου συμβολαιογράφου και τριών μαρτύρων.

'Αρθρο 1737: Διαθέτης που αγνοεί την ελληνική γλώσσα
Αν ο διαθέτης κατά την πεποίθηση του συμβολαιογράφου αγνοεί την ελληνική γλώσσα, ή αν ο διαθέτης δηλώσει ότι αγνοεί τα ελληνικά, προσλαμβάνεται διερμηνέας.
Ως προς το διερμηνέα εφαρμοζονται αναλόγως οι διατάξεις των άρθρων 1725 έως 1728 για τους μάρτυρες.
Ο διερμηνέας πρέπει να ορκιστεί ότι θα διερμηνεύσει πιστά τη θέληση του διαθέτη και να μεταφράσει την πράξη, πριν από την υπογραφή στη γλώσσα που εκφράζεται ο διαθετής, ενώ οι άλλοι θα ακούουν.
Ο διερμηνέας πρέπει να είναι της εκλογής του διαθέτη και να ορκιστεί ότι θα τηρήσει μυστικές τις διατάξεις της διαθήκης έως τη δημοσίευσης της η παράβαση όμως αυτή δεν επιφέρει ακυρότητα της διαθήκης.
Η πράξη πρέπει, εκτός από όσα ορίζονται στα άρθρα 1732 και 1733, να περιέχει το όνομα και το επώνυμο του διερμηνέα και τη βεβαίωση ότι τηρήθηκαν όσα οριζονται στις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου αυτού, και να υπογραφεί και από το διερμηνέα. Πρέπει επίσης, χωρίς όμως ποινή ακυρότητας της διαθήκης, να περιέχει ότι τηρήθηκαν όσα ορίζονται στην παράγραφο 3 του άρθρου αυτού .

'Αρθρο 1738: Μυστική διαθήκη
Για την κατάρτιση μυστικής διαθήκης, ο διαθέτης εγχειρίζει στο συμβολαιογράφο, ενώ είναι παρόντες τρεις μάρτυρες, ή δεύτερος συμβολαιογράφος και ένας μάρτυρας, έγγραφο δηλώνοντας προφορικά ότι περιέχει την τελευταία του βούληση.

'Αρθρο 1739:
Οι διατάξεις των άρθρων 1725 έως 1729 για το συμβολαιογράφο και τα λοιπά πρόσωπα που συμπράττουν εφαρμόζονται και στη μυστική διαθήκη.

'Αρθρο 1740: Το έγγραφο που εγχειρίζεται
Το έγγραφο που εγχειρίζεται, γραμμένο από το διαθέτη ή από άλλο πρόσωπο, πρέπει, με την επιφύλαξη της περίπτωσης του άρθρου 1744, να φέρει την υπογραφή του διαθέτη. Αν είναι γραμμένο ολικά ή μερικά από αλλον, πρέπει να φέρει την υπογραφή του διαθέτη και σε κάθε ημίφυλλο.
Η διάταξη του άρθρου 1721 παρ. 4 εφαρμόζεται και εδώ.

'Αρθρο 1741: Σφράγιση
Το έγγραφο που εγχειρίζεται ή το περικάλυμα του, αν δεν είναι σφραγισμένο έτσι που να μην μπορεί να ανοιχτεί χωρίς ρηξη ή βλάβη του σφραγίσματος, πρέπει να σφραγιστεί με τέτοιο τρόπο μπροστά στο διαθέτη και στα πρόσωπα που συμπράττουν.

'Αρθρο 1742: Σημείωση στο έγγραφο
Στο έγγραφο που είναι σφραγισμένος ή που σφραγίζεται κατά το προηγούμενο άρθρο, ή στο περικάλυμα του, ο συμβολαιογράφος πρέπει να σημειώσει το όνομα και το επώνυμο του διαθέτη και τη χρονολογία της εγχείρισης,και η σημείωση αυτή πρέπει να υπογραφεί από το διαθέτη και τα πρόσωπα που συμπράττουν. Αν ο διαθέτης δηλώσει ότι δεν μπορεί να υπογράψει, η υπογραφή του αναπληρώνεται από τη βεβαίωση της δήλωσης αυτής στη σημείωση.
Η διάταξη του άρθρου 1730 παρ. 2 εφαρμόζεται και σ'αυτό την περίπτωση.

'Αρθρο 1743: Πράξη για τη μυστική διαθήκη
Για την κατάρτιση της μυστικής διαθήκης πρέπει να συνταχθεί πράξη.
Στην πράξη αυτή εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις των άρθρων 1732 παρ. 1 άριθ. 1,2,3 ,1733 , 1734 και 1735. Στην πράξη πρέπει να βεβαιώνεται επίσης ότι τηρήθηκαν όσα ορίζονται στα άρθρα 1730 παρ. 2,1738,1741 και 1742.
Ο συμβολαιογράφος πρέπει να σημειώνει στο εγγραφο που του εγχειρίστηκε ή στο περικάλυμα του και στον αριθμό της πράξης και να προσαρτήσει στην πράξη, η παράβαση όμως των διατάξεων της παραγράφου αυτής δεν επιφέρει ακυρότητα της διαθήκης.

'Αρθρο 1744: Διαθέτης που δεν μπόρεσε να υπογράψει
Αν ο διαθέτης δηλώσει ότι μπορεί να διαβάζει χειρόγραφα, αλλά δεν μπορεί να γράψει ή ότι δεν μπόρεσε να θέσει την υπογραφή του στο έγγραφο που περιέχει την τελευταία του βούληση, πρέπει επιπλέον να δηλώσει ενώπιον του συμβολαιογράφου και των προσώπων που συμπράττουν ότι το διάβασε και να διευκρινίσει την αιτία που τον εμπόδισε να υπογράψει. Ολα αυτά πρέπει να βεβαιωθούν στην πράξη.

'Αρθρο 1745: Διαθέτης άλαλος ή κωφάλαλος
Οποιος κατά την πεποίθηση του συμβολαιογράφου είναι άλαλος ή κωφάλαλος η από άλλο λόγο εμποδίζεται να μιλάει, μπορεί να συνταξει μυστική διαθήκη. Για το σκοπό αυτό πρέπει να γράψει επάνω στο έγγραφο, που εγχειρίζεται ή επάνω στο περικάλυμμα που το περιέχει, ιδιοχείρως τη δήλωση ότι το έγγραφο είναι η διαθήκη του, και αν το έγγραφο γράγηκε από άλλον, και ότι το διάβασε ο διαθέτης.
Αυτή η δήλωση πρέπει να γραφεί από το διαθέτη ενώπιον του συμβολαιογράφου και των λοιπών προσώπων που συμπράττουν και να βεβαιωθεί αυτό στην πράξη.

'Αρθρο 1746: Διαθέτης που αγνοεί την ελληνική γλώσσα
Αν ο διαθέτης κατά την πεποίθηση του συμβολαιογράφου αγνοεί την ελληνική γλώσσα ή δηλώσει ότι αγνοεί τα ελληνικά, εφαρμόζονται αναλόγως και στη μυστική διαθήκη οι διατάξεις του αρθρου 1737.

'Αρθρο 1747: Μυστική που ισχύει ως ιδιόγραφη.
Μυστική διαθήκη άκυρη ισχύει ως ιδιόγραφη, αν είναι έγκυρη ως ιδιόγραφη.

'Αρθρο 1748: Ανίκανος για μυστική
Οποιος δεν είναι ικανός να διαβάζει δεν μπορεί να συντάξει μυστική διαθήκη.
'Αρθρο 1749: Διαθήκη σε πλοίο
Οποιος βρίσκεται σε ελληνικό πλοίο κατά τη διάρκεια θαλασσινού ταξιδιού μπορεί να συντάξει διαθήκη με προφορική δήλωση που γίνεται: σε πολειμικά πλοία ενώπιον του προισταμένου της οικονομικης υπηρεσίας και αν δεν υπάρχει ή εμποδίζεται ενώπιον του κυβερνήτη ή αυτού που τον αναπληρώνει, στα λοιπά πλοία η δήλωση γίενται ενώπιον του πλοιάρχου και, αν δεν υπάρχιε ή εμποδίζεται, ενώπιον του αναπληρωτή του.

'Αρθρο 1750:
Στα πολεμικά πλοία η διαθήκη του προισταμένου της οικονομικής υπηρεσίας μπορεί να συνταχθεί κατά τις περιστάσεις που αναφέρονται στο προηγούμενο άρθρο ενωπιον του κυβερνητη ή αυτού που του αναπληρώνει η διαθήκη του κυβερνήτη, αν δεν υπάρχει προιστάμενος της οικονομικής υπηρεσίας ή αυτός κωλύεται, ενώπιον εκείνου που έρχεται μετά τον κυβερνήτη, κατά την τάξη της υπηρεσίας. Στα εμπορικά πλοία η διαθήκη του πλοιάρχου μπορει να συνταχθεί κατά τις ίδιες περιστάσεις ενώπιον εκείνου που έρχεται ύστερα από αυτόν στην τάξη της υπηρεσίας.

'Αρθρο 1751:
Η διαθήκη, κατά τη διάρκεια του θαλασσινού ταξιδιού συντάσσεται πάντοτε ενωπιον δύο μαρτύρων. Για την κατάργηση της διαθήκης πρέπει να συνταχθεί εγγραφο. Στο έγγραφο γίνεται μνεία της τυχόν έλλειψης ή του κωλύματος εκείνου που είναι αρμόδιος να συντάξει τη διαθήκη πριν από εκείνον που τη συντάσσει, η παράβαση όμως της διατύπωσης αυτής δεν επιφέρει ακυρότητα της διαθήκης. Η υπογραφή του ενός από τους μάρτυρες είναι απαραίτητη, αν ο άλλος μάρτυρας δεν μπορεί να υπογράψει από άγνοια ή άλλο κώλυμα, αυτό μνημονεύεται καθώς και η αιτία του .
Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται αναλόγως και στην παρούσα διαθήκη οι διατάξεις των άρθρων 1725 έως 1737.

'Αρθρο 1752:
Οι διατάξεις για διαθήκη κατά τη διάρκεια θαλασσινού ταξιδιού δεν εφαρμόζονται, αν το πλοίο βρίσκεται μέσα σε ελληνικό λιμάνι, στο οποίο υπάρχει συμβολαιογράφος εκτος αν σύμφωνα με βεβαίωση στη διαθήκη εκείνου που τη συντάσσει, ο διαθέτης δεν μπορει να αποβιβαστεί.

'Αρθρο 1753: Διαθήκη σε εκστρατεία
Οι στρατιωτικοί και γενικά όσοι κατά τις διατάξεις της στρατιωτικής ποινικής νομοθεσίας υπάγονται στην αρμοδιότητα των στρατοδικείων σε εκστρατεία μπορούν σε περίπτωση εκστρατείας, αποκλεισμού ή πολιορκίας ή αιχμαλωσίας, να δηλώσουν την τελευταία τους βούληση προφορικά ενώπιον αξιωματικού με την παρουσία άλλου αξιωματικού ή με την παρουσία δύο μαρτύρων. Αν πρόκειται για τραυματίες ή ασθενείς, τον αξιωματικό που συντάσσει τη διαθήκη μπορεί να αντικαταστήσει διευθυντής νοσοκομείου που λειτουργεί με έγκριση του Κράτους.
Για τα πρόσωπα που συμπράτουν εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις των άρθρων 1725 έως 1728.

'Αρθρο 1754:
Για την κατάρτιση της διαθήκης κατά το προηγούμενο άρθρο συντάσσεται έγγραφο. Το έγγραφο, που φέρει και τη χρονολογία της σύνταξης του διαβάζεται στο διαθέτη ενώ ακούουν τα πρόσωπα που συμπράττουν και βεβαιώνεται ότι αυτό εγινε το έγγραφο υπογράφεται από το διαθέτη, απ'αυτόν που συντάσσει τη διαθήκη και από τα λοιπά πρόσωπα που συμπράττουν. Αν ο διαθέτης δηλώσει ότι δεν μπορεί να γράψει, η υπογραφή του αναπληρώνεται με τη βεβαίωση της δήλωσης αυτής στο έγγραφο. Η υπογραφή του ενός από τους μάρτυτες είναι απαραίτητη αν ο άλλος μάρτυρας δηλώσει ότι δεν μπορεί να γράψει, η υπογραφή του αναπληρώνεται με τη βεβαίωση της δήλωσης αυτής στο έγγραφο.
Αυτή η διαθήκη δεν υπόκεινται σε καμία άλλη διατύπωση.

'Αρθρο 1755:
Οσοι βρίσκονται σε πολεμικό πλοίο που μετέχει σε εκστρατεία, μπορούν να συντάξουν διαθήκη και κατά τις διατάξεις για διαθήκη σε εκστρατεία.

'Αρθρο 1756: Διατάξεις υπέρ αξιωματικών του πλοίου
Διατάξεις υπέρ αξιωματικών του πλοίου που δεν είναι συγγενείς ή αγχιστείς του διαθέτη, είναι άκυρες εφόσον περιέρχονται σε διαθήκη που συντάχθηκε κατά τη διάρκεια του θαλασσινού ταξιδιού.
Το ίδιο ισχύει και αν τέτοιες διατάξεις περιέρχονται σε διαθήκη ιδιόγραφη που συντάχθηκε κάτω από τις ίδιες περιστάσεις.

'Αρθρο 1757: Διαθήκη αυτού που βρίσκεται σε αποκλεισμό.
Οποιος διαμένει σε τόπο, που εξαιτίας επιδημίας ή άλλων εκτάκτων περιστάσεων είναι αποκλεισμένος με τέτοιο τρόπο ωστε να είναι αδύνατη ή σημαντικά δύσκολη η σύνταξη διαθήκης δημόσιας ή μυστικής κατά τις συνήθεις διατυπώσεις, μπορεί να συντάξει διαθήκη ενώπιον συμβολαιογράφο, ειρηνοδίκη δημάρχου, δημαρχικού προέδρου, προισταμένου κοινότητας, αστυνόμου, διευθυντή νοσοκομείου ή ......... ή υγειονόμου στη σύνταξη της οποίας τηρούνται κατά τα λοιπά οι διατάξεις για τη διαθήκη κατά τη διάρκεια θαλασσινού ταξιδιού.
Σ'αυτή τη διαθήκη μπορούν να είναι μάρτυρες και γυναίκες ακόμη και ανήλικοι, που έχουν όμως συμπληρώσει το δέκατο έκτο έτος.

'Αρθρο 1758: Χρονικό όριο ισχύος έκτακτης διαθήκης.
Διαθήκη που έχει συνταχθεί κατά τα άρθρα 1749 έως 1757 (έκτακτη διαθήκη) θεωρείται ότι δεν έχει συνταχθεί, αν πέρασαν τρεις μηνες, αφότου έπαψαν για το διαθέτη οι περιστάεις οι οποίες δικαιολογούν τη σύνταξη της και ο διαθέτης ζει ακόμη.
Η έναρξη και η διαδρομή της προθεσμίας αναστέλλονται, εφόσον ο διαθέτης δεν ειναι σε κατάσταση να συντάξει διαθήκη δημόσια ή μυστική με τις συνήθεις διατυπώσεις.

'Αρθρο 1759:
Αν στην περίπτωση της έκτακτης διαθήκης ο διαθέτης, πριν από την παρέλευση της προθεσμίας του προηγουμένου άρθρου, βρεθεί πάλι έστω από τις ίδιες περιπτώσεις η προθεσμία διακόπτεται έτσι ώστε μετά την παρέλευση τους αρχίζει να τρέχει πάλι ολόκληρη η προθεσμία.

'Αρθρο 1760:
Εκείνος που συντάσει έκτακτη διαθήκη υπενθυμίζει στο διαθέτη ότι η ισχύς της διαρκεί τρεις μήνες και γίνεται σχετική μνεία στην πράξη. Η παράλειψη της όμως δεν επιφέρει ακυρότητα της διαθήκης.

'Αρθρο 1761: Παράδοση έκτακτης
Εκείνος που έχει συντάξει έκτακτη διαθήκη την παραδίνει σε συμβολαιογράφο στην Ελλάδα ή σε ελληνική προξενική αρχή στο εξωτερικό.
Εκείνος που παραδίνει τη διαθήκη οφείλει συγχρόνως να γνωστοποιήσει στο συμβολαιογράφο ή στην προξενικη αρχή τον τυχόν θάνατο του διαθέτη και κάθε άλλη γνωστή σ'αυτόν πληροφορία για τον τόπο της τελευταίας κατοικίας ή διαμονης του διαθέτη σχετική μνεία γίνεται στην πράξη της παράδοσης.
Για την παράδοση της διαθήκης συντάσσεται σε απλό χαρτί πράξη που υπογράφεται απ'αυτόν που παραλαμβάνει και απ'αυτόν που παραδίνει τη διαθήκη.
Αντίγραφο της πράξης αυτής έχει υποχρέωση ο συμβολαιογράφος ή η προξενική αρχή πυο παρέλαβε τη διαθήκη να στείλει χωρίς υπαίτια καθυστέρηση στο υπουργείο δικαιοσύνης.
Η διαθήκη που παραδόθηκε φυλάσσεται από το συμβολαιογράφο ή την προξενική αρχή, και δημοσιεύεται μετά το θάνατο του διαθέτη .
Η μη τήρηση όσων ορίζονται στο άρθρο αυτό δεν επιφέρει ακυρότητα της διαθήκης.

'Αρθρο 1762:
Εκείνος που έχει συντάξει διαθήκη στις περιπτώσεις εκστρατείας, αποκλεισμού, πολιορκίας ή αιχμαλωσίας οφείλει επιπλέον να γνωστοποιήσει χωρίς υπαίτια καθυστέρηση τη σύνταξη της με αναφορά προς την άμεσα προιστάμενη στρατιωτική αρχή.
Για τη σύνταξη διαθήκης κατά τη διάρκεια θαλασσινού ταξιδιού γίνεται μνεια στο ημερολόγιο του πλοίου.
Η μη τήρηση όσων ορίζονται στο άρθρο αυτό δεν επιφέρει ακυρότητα της διαθήκης.

'Αρθρο 1763: Ανάκληση διαθήκης
Κάθε διαθήκη μπορεί να ανακληθεί:1. με σχετική δήλωση σε μεταγενέστερη διαθήκη αν αυτή η μεταγενέστερη ανακληθεί, η διαθήκη ενεργεί σαν αν μην είχε καταργηθεί 2. με δήλωση που γίνεται ενώπιον συμβολαιογράφου με την παρουσία τριών μαρτύρων και με τις λοιπές διατυπώσεις των συμβολαιογράφων εγγράφων. Αν αυτή η δήλωση ανακληθεί με όμοιο τρόπο, η διαθήκη ενεργεί σαν να μην είχε ανακληθεί.

'Αρθρο 1764:
Μεταγενέστερη διαθήκη καταργεί με το περιεχόμενο της την προηγούμενη μόνο κατά το μέρος του εναντιώνεται σ'αυτήν.
Αν η μεταγενέστερη ανακληθεί η προηγούμενη ενεργεί σαν να μην είχε καταργηθεί.

'Αρθρο 1765: Ανάκληση ιδιόγραφης
Ιδιόγραφη διαθήκη μπορεί να ανακληθεί και αν ο διαθέτης με πρόθεση ανάκληση καταστρέψει το έγγραφο της ή επιχειρήσει σ'αυτό μεταβολές, με τις οποίες συνήθως εκφράζεται η βούληση για ανάκληση έγγραφης δήλωσης.
Αν ο διαθέτης κατέστρεψε το έγγραφο της διαθήκης ή το μετέβαλε με τον τρόπο που σημειώθηκε, τεκμαίρεται ότι είχε σκοπό να ανακαλέσει τη διαθήκη.

'Αρθρο 1766: Ανάκληση μυστικής
Διαθήκη μυστική θεωρείται ότι έχει ανακληθεί, αν ο διαθέτης αναλάβει το έγγραφο του περιέχει την τελευταία βούληση του και που είχε εγχειριστεί στο συμβολαιογράφο και σφραγιστεί.
Αυτή η διάταξη εφαρμόζεται και αν το έγγραφο αυτό θεωρηθεί ότι έχει ισχύ ίδιόγραφης διαθήκης.
Ο διαθέτης μπορεί να ενεργήσει οποτεδήποτε την ανάληψη. Η απόδοση του εγγράφου μπορεί να γινει μόνο προσωπικά στο διαθέτη. Για την απόδοση συντάσσεται πράξη κατά τις κοινές διατάξεις, κάτω από την πράξη της κατάρτισης της μυστικής διαθήκης.

'Αρθρο 1767:
Ιδιόγραφη διαθήκη που έχει κατατεθεί στο συμβολαιογράφο για φύλαξη μπορεί να αναληφθεί με τον τρόπο που προβλέπεται στο προηγούμενο άρθρο. Η ανάληψη όμως δεν θεωρείται ανάκληση της.

"'Αρθρο 1768 : 'Αλλοι όροι για την ανάκληση
Οι διατάξεις των άρθρων 1716 έως 1720 εφαρμόζονται αναλόγως και στην ανάκληση διαθήκης" (αντικ. του άρθρου 1768 από το άρθρο 30 του Ν. 2447/96, ΦΕΚ-278 Α').
'Αρθρο 1769: Δημοσίευση διαθήκης
Συμβολαιογράφος, στον οποίο υπάρχει διαθήκη, οφείλει χωρίς υπαίτια καθυστέρηση μόλις πληροφορηθεί το θάνατο του διαθέτη, αν πρόκειται για δημόσια διαθήκη, να στείλει αντίγραφο της στο γραμματέα του αρμόδιου πρωτοδικέιου, και αν πρόκειται για μυστικήυ ή άκτακτη, να την παραδώσει αυτοπροσώπως στο πρωτότυπο στο πρωτοδικείο σε δημόσια συνεδρίαση. Αρμόδια είναι το Πρωτοδικείο στην περιφέρεια του οποίου εδρεύει ο συμβολαιογράφος.
Αν όμως ο συμβολαιογράφος εδρεύει στην έδρα ειρηνοδικαίου που βρίσκεται έξω από την έδρα πρωτοδικείου, η παράδοση αυτή μπορεί να γίνει και στον ειρηνοδίκη.
Η μυστική ή έκτακτη διαθήκη που παραδόθηκε κατ'αυτό τον τρόπο δημοσιεύεται, με την επιφύλαξη της περίπτωσης του άρθρου 1770 παρ. 2 στην ίδια συνεδρίαση, η δημοσια διαθήκη, που έχει σταλεί στο γραμματέα των πρωτοδικών, δημοσιεύεται στην πρώτη συνεδρίαση.

'Αρθρο 1770: Ιδίως στη μυστική
Η μυστική διαθήκη πριν από την αποσφράγιση της για δημοσίευση εξετάζεται από το δικαστήριο, ενώ παρίσταται και ο συμβολαιογράφος , και βεβαιώνεται ότι οι σφραγίδες είναι άθικτες. Κατά τη βεβαίωση ότι οι σφραγίδες είναι άθικτες μπορεί να παραστεί και όποιος έχει έννομο συμφέρον και να τις εξετάσει αφού το ζητήσει.
Το δικαστήριο μπορεί πριν από την αποσφράγιση, ύστερα από αίτηση ή και αυτεπαγγέλτως, να εξετάσει τους μάρτυρες που έχουν συμπράξει στην κατάρτιση της διαθήκης, κλητεύοντας τους με επιμέλεια εκείνου που υπέβαλε την αίτηση ή του γραμματέα του δικαστήριου.

'Αρθρο 1771: Πρακτικό δημοσίευσης
Για τη δημοσίευση της διαθήκης συντάσσεται πρακτικό, όπου καταχωρίζεται ολόκληρη η διαθήκη και η βεβαίωση για την υπάρξη ή την ανυπαρξία των εξωτερικών ελαττωμμάτων που προβλέπονται στο άρθρο 1721 παρ. 4. Το πρωτότυπο στη μυστική ή έκτακτη διαθήκη με το περικάλυμμα του κατατίθεται στο αρχείο του δικαστήριου, αφού προηγουμένως ο πρόεδρος ή ο ειρηνοδίκης σημειώσει αμέσως ιδιοχείρως στο πρωτότυπο της διαθήκης και το περικάλυμμα της τη λέξη "θεωρήθηκε" χρονολογήσει και υπογράψει τη θεώρηση.
Αν η δημοσίευση γίνεται από ειρηνοδίκη, ο γραμματέας του στέλνει αμέσως στο γραμματέα του αρμόδιου δικαστηρίου αντίγραφο του σχετικού πρακτικού.

'Αρθρο 1772:
Αν ο διαθέτης δεν είχε την τελευταία του κατοικία ή διαμονή στην περιφέρεια του πρωτοδικείου ή του ειρηνοδικείου που δημοσίευσε τη διαθήκη, ο γραμματέας του δικαστηρίου στέλνει αντίγραφο του πρακτικού της δημοσίευσης στον εισαγγελεα των πρωτοδικών της τελευταίας κατοικίας ή διαμονής του διαθέτη, για να κατατεθεί στο αρχείο του πρωτοδικείου αυτού και να συνταχθεί σχετική πράξη, που την υπογράφουν ο εισαγγελέας και ο γραμματέας του δικαστηρίου που παραλαμβάνει το πρακτικό .
Ομοιο αντίγραφο του πρακτικού της δημοσίευσης αποστέλλεται επίσης σε κάθε περίπτωση στο γραμματέα του πρωτοδικείου της πρωτεύουσης του Κράτους.
'Αρθρο 1773: Δημοσίευση από προξενική αρχή
Προξενική αρχή, στην οποία υπάρχει διαθήκη, οφείλει μόλις πληροφορηθεί το θάνατο του διαθέτη, αν εδρεύει σ'αυτήν πολυμελές προξενικό δικαστήριο, να τη δημοσιεύσει σε δημόσια συνεδρίαση του προξενικού αυτού δικαστηρίου, σύμφωνα με όσα ορίζονται στα άρθρα 1769 έως 1771 και σε κάθε άλλη περίπτωση να τη δημοσιεύσει στο προξενικό γραφείο ενώπιον δύο μαρτύρων και του γραμματέα του προξενείου, αν υπάρχει, καθώς και να συντάξει πρακτικό, όπου καταχωρίζεται ολοκληρη η διαθήκη.
Το πρακτικό υπογράφουν ο προιστάμενος της προξενικής αρχής, ο γραμματέας και οι μάρτυρες. Στην ιδιόγραφη, μυστική ή έκτακτη διαθήκη το πρωτότυπο με το τυχόν περικάλυμα, αφού θεωρηθούν από τον προιστάμενο της προξενικής αρχής κατά το άρθρο 1771, προσαρτώνται στο πρακτικό και φυλάγονται στα αρχεία του προξενείου.
Διπλό αντίγραφο του πρακτικού αποστέλλεται από την προξενική αρχή στο υπουργείο δικαιοσύνης και αυτό στέλνει το ένα αντίγραφο, στον εισαγγελέα των πρωτοδικω της τελευταίας κατοικίας ή διαμονής του διαθέτη, για να κατατεθεί στο αρχείο αυτού του πρωτοδικείου, κατά το άρθρο 1772 και το άλλο αντίγραφο στο γραμματέα του πρωτοδικείου της πρωτευούσας του Κράτους.
'Αρθρο 1774: Δημοσίευση ιδιόγραφης
Οποιος κατέχει ιδιόγραφη διαθήκη οφείλει χωρίς υπαίτια καθυστέρηση μόλις πληροφορηθεί το θάνατο του διαθέτη να την εμφανίσει για δημοσίευση στο πρωτοδικείο είτε της τελευταίας κατοικίας ή διαμονής του διαθέτη είτε της δικης του διαμονής. Η δημοσιεύση γίνεται κατά το άρθρο 1771. Η διάταξη του άρθρου 1772 εφαρμόζεται και σ'αυτή την περίπτωση.

'Αρθρο 1775 :
Αν αυτός που κατέχει την ιδιόγραφη διαθήκη διαμένει στο εξωτερικό, μπορεί να την εμφανίσει για δημοσίευση και στον προιστάμενο της προξενικής αρχής, οπότε εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 1773.
Σχετικά με την παράδοση στον προιστάμενο της προξενικής αρχής της διαθήκης για δημοσίευση συντάσσεται πράξη που την υπογράφουν αυτός που έλαβε και αυτός που παρέδωσε τη διαθήκη.

'Αρθρο 1776 : Κήρυξη κύριας
Αυτος που ζητεί να δημοσιευτεί ιδιόγραφη διαθήκη ενώπιον δικαστηρίου, μπορεί κατά τη δημοσίευση της να προσαγάγει τρεις μάρτυρες, οι οποιοι μαρτυρούν ενόρκως για τη γνησιότητα της γραφής ή της υπογραφής του διαθέτη. Το δικαστήριο αφού ακούσει τους μάρτυρες μπορεί κατά τη δημοσίευση της ιδιόγραφης διαθήκης να την κηρύξει επιπλέον κύρια.

'Αρθρο 1777:
Ιδιόγραφη διαθήκη που δημοσιεύτηκε και κηρύχθηκε κύρια τεκμαίρεται γνήσια, αν επί πέντε χρόνία από τη δημοσίευση της δεν αμφισβητήθηκε η γνησιότητα της σε δίκη ανάμεσα σε κάποιον απ'αυτούς που αντλούν δικαίωματα απ'αυτήν και κάποιον απ'αυτούς που βλάπτονται από την υπάρξη της.

'Αρθρο 1778: Βιβλία δημοσιεύσεων
Οι γραμματείς των πρωτοδικών και οι προξενικές αρχές τηρούν βιβλίο των διαθηκών που δημοσιεύονται και ο γραμματέας του πρωτοδικείου της πρωτευούσας του Κράτους τηρεί βιβλίο των διαθηκών που δημοσιευόνται από το πρωτοδικείο αυτό καθώς και από τα λοιπά πρωτοδικεία και τις προξενικές αρχές.

'Αρθρο 1779:
Η μη τήρηση των διατάξεων των άρθρων 1769 έως 1778 δεν επιφέρει ακυρότητα της διαθήκης.

'Αρθρο 1780: Τέλη δημοσίευσης
Τα τέλη των πρακτικών και των λοιπών εγγράφων και αντιγράφων που αναφέρονται στα άρθρα 1769 έως 1778 προκαταβάλλονται από το δημόσιο και εισπράττονται από την κληρονομία.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ : ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ
'Αρθρο 1781: Διάταξη υπέρ αόριστου προσώπου
Είναι άκυρη η διάταξη της διαθήκης υπέρ προσώπου τόσο αορίστου ώστε ο προσδιορισμός του να είναι αδύνατος.

'Αρθρο 1782: Διάταξη εξαιτίας απειλής ή δόλου.
Η διάταξη της διαθήκης είναι ακυρώσιμη, αν είναι προιόν απειλής που ασκήθηκε παράνομα ή αντίθετα προς τα χρηστά ήθη Η διάταξη είναι επίσης ακυρώσιμη, αν είναι προιόν απάτης, χωρίς την οποια ο διαθέτης δεν θα διατύπωνε τη διάταξη.

'Αρθρο 1783: Διάταξη από πλάνη Η διάταξη της διαθήκης είναι ακυρώσιμη, αν ο διαθέτης βρισκόταν σε πλάνη ως προς την ταυτότητα είτε που τιμωμένου που ήθελε είτε του αντικειμένου που ήθελε να αφήσει. Η εσφαλμένη ονομασία ή περιγραφή προσώπου ή αντικειμένου δεν παραβλάπτει το κυρος της διάταξης .

'Αρθρο 1784:
Η διάταξη της διαθήκης είναι ακυρώσιμη, αν υπήρξε αποτέλεσμα πλάνης από αίτια που μνημονεύονται στη διαθήκη και ανάγονται στο παρελθόν, το παρόν ή το μέλλον, χωρίς τα οποία ο διαθέτης δεν θα διατύπωνε τη διάταξη.

'Αρθρο 1785: Διάταξη υπέρ του συζύγου Η διάταξη σε διαθήκη του κληρονομουμένου υπερ του συζύγου του, σε περίπτωση αμφιβολίας είναι ακυρώσιμη, αν ο μεταξύ τους γάμος είναι άκυρος ή λύθηκε όσο ζούσε ο διαθέτης ή αν ο διαθέτης, έχοντας βάσιμο λόγο διαζυγίου, είχε ασκήσει την αγωγή διαζυγίου κατά του συζύγου του.

'Αρθρο 1786: Παράλειψη μεριδούχου.
Η διαθήκη είναι ακυρώσιμη, αν ο διαθέτης παρέλειψε το μεριδούχο που υπήρχε κατά το θάνατο του και η υπαρξη του κατά την σύνταξη της διαθήκης δεν του είναι γνωστή, ή που γεννήθηκε ή εγινε μεριδούχος μετά τη σύνταξη της.
Η ακύρωση αποκλείεται, όταν αποδεικνύεται ότι ο διαθέτης θα προχωρούσε στη σύνταξη της διαθήκης και αν γνώριζε την πραγματική κατάσταση που υπήρχε ή επήλθε.

'Αρθρο 1787: Ποιος ζητεί την ακύρωση
Την ακύρωση της διάταξης της διαθήκης στις περιπτώσεις των άρθρων 1782 έως 1785 μπορεί να ζητήσι μόνο εκείνος που ωφελείται άμεσα από την ακύρωση της και στην περίπτωση του προηγούμενου άρθρου μόνο ο μεριδούχος που παραλείφθηκε. Η διάταξη του άρθρου 145 δεν εφαρμόζεται στην ακύρωση διάταξης της διαθήκης.

'Αρθρο 1788: Παραγραφή
Το δικαίωμα για ακύρωση διάταξης τελευταιας βούλησης παραγράφεται μετά δύο έτη από τη δημοσίευση της διαθήκης.

'Αρθρο 1789: Εξάρτηση διάταξης από τη γνώμη άλλου
Ο διαθέτης δεν μπορεί να εξαρτήσει την ισχύ διάταξης τελευταίας βούλησης από τη γνώμη άλλου. Δεν μπορει επίσης να αναθέσει σε άλλον τον προσδιορισμό είτε του τιμώμενου προσώπου είτε του πράγματος που καταλείπεται.

'Αρθρο 1790: Διάταξη υπέρ "συγγενών" κλπ.
Αν ο διαθέτης χωρίς ειδικότερο προσδιορισμό μνημόνευσε στην διαθήκη τους "εξ αδιαθέτου" ή τους "νομιμους" κληρονόμους του ή τους "συγγενείς" τους σε περιπτωση αμφιβολίας θεωρείται ότι έχουν τιμηθεί εκείνοι που καλούνται εξ αδιαθέτου κατά το χρόνο της επαγωγής, κατά την αναλογία της μερίδας τους.

'Αρθρο 1791: Διάταξη υπέρ του κατιόντος
Αν ο διαθέτης μνημόνευσε στη διαθήκη του τον κατιόντα του, σε περίπτωση αμφιβολίας, αν αυτός εκπέσει από οποιοδήποτε λόγο, τη θέση του παίρνουν οι δικοί του κατιόντες εφόσον θα καλούνταν εξ αδιαθέτου.

'Αρθρο 1792: Διάταξη για τους φτωχούς
Οσα καταλείπονται στους φτωχούς χωρίς ειδικότερο προσδιορισμό σε περίπτωση αμφιβολίας, θεωρείται ότι έχουν καταλειφθεί στο πτωχοκομείο του δήμου ή της κοινότητας, όπου ο διαθέτης είχε την τελευταία κατοικία ή διαμονή του.
Αν δεν υπάρχει πτωχοκομείο, περιέρχονται σε άλλο αγαθοεργό κατάστημα που βρίσκεται εκεί. Αν ούτε τέτοιο κατάστημα υπάρχει, περιέρχονται στο ταμείο του δήμου ή της κοινοτητας και ξοδεύονται για τους φτωχούς.

'Αρθρο 1793: Αμφιβολία ως προς τον τιμώμενο
Αν ο προσδιορισμός του τιμωμένου από το διαθέτη αρμόζει σε περισσότερα πρόσωπα και δεν μπορεί να εξακριβωθεί σε ποιο α'αυτά απέβλεπε, θεωρείται ότι όλα αυτά τα πρόσωπα έχουν τιμηθεί κατά ίσα μέρη .

'Αρθρο 1794: Αίρεση ακατάκλητη
Οι ακατάκλητες αιρέσεις που έχουν προστεθεί σε διάταξη τελευταιας βούλησης θεωρούνται σαν να μην έχουν γραφεί.

'Αρθρο 1795: Αίρεση αγαμίας
Η αίρεση αγαμίας που προστίθεται σε διάταξη, τελευταίας βούλησης, θεωρείται σαν να μην έχει γραφεί. Είναι όμως ισχυρη η αιρεση της χηρείας σε διάταξη του ενός συζύγου υπέρ του άλλου.

'Αρθρο 1796: Διάταξη δελεαστική
Η κατάλειψη με διάταξη τελευταίας βούλησης ύπό την αίρεση της αμοιβαίας ελευθεριότητας σε διαθήκη από τον κληρονόμο ή τον κληροδόχο είναι άκυρη.

'Αρθρο 1797: Αίρεση αναβλητική
Η διάταξη διαθήκης που εξαρτάται από αναβλητική αίρεση, σε περίπτωση αμφιβολίας ισχύει μόνο αν ο τιμώμενος με τη διάταξη αυτή ζεί όταν πληρωθεί η αίρεση.

'Αρθρο 1798: Αίρεση που επιβάλλει παράλειψη
Αν με διάταξη, τελευταίας βούλησης έχει καταλειφθεί οτιδήποτε με την αίρεση ότι ο τιμώμενος θα παραλείψει κάτι ή θα εξακολουθήσει να κάνει κάτι μέσα σε απροσδιόριστο χρονικό διάστημα, σε περίπτωση αμφιβολίας θεωρείται ότι η διάταξη έχει τεθεί με διαλυτική αίρεση αντίθετου περιεχομένου.

'Αρθρο 1799: Αίρεση που θεωρείται ότι έχει πληρωθεί.
Αν απαιτείται να συμπράξει τρίτος για να πληρωθεί η αίρεση με την οποία έχει γραφεί ο τιμώμενος, και ο τρίτος αρνείται να συμπράξει, η αίρεση, σε περίπτωση αμφιβολίας,θεωρείται ότι έχει πληρωθεί.

'Αρθρο 1800: Ιδιότητα του τιμωμένου.
Αν ο διαθέτης άφησε στον τιμώμενο ολόκληρη την περιουσία του ή ποσοστό της, ο τιμώμενος θεωρείται ότι έχει εγκατασταθεί ως κληρονόμος, ακόμη και αν δεν ονομάστηκε κληρονόμος.
Αν έχουν αφεθεί μόνο ειδικά αντικείμενα στον τιμώμενο, σε περίπτωση αμφιβολίας θεωρείται κληροδόχος ακόμη και αν ονομάστηκε κληρονόμος.

'Αρθρο 1801: Εγκατάσταση σε μέρος της κληρονομίας
Αν έχει εγκατασταθεί ένας μονο κληρονόμος και έχει περιοριστεί σε ποσοστό της κληρονομίας, ως προς το υπόλοιπο μέρος επέρχεται η εξ αδιαθέτου διαδοχή.
Το ιδιο ισχύει και όταν έχουν εγκατασταθεί περισσότεροι κληρονόμοι, καθένας από τους οποιους εχει περιοριστεί σε ποσοστό και τα ποσοστά δεν εξαντλούν τον κλήρο.

'Αρθρο 1802:
Αν,σύμφωνα με τη θέληση του διαθέτη, οι εγκατάστατοι γράφηκαν ως οι μονοι κληρονομοι και καθένας από αυτούς εγκαταστάθηκε σε ποσοστό και τα ποσοστά δεν εξαντλούν τον κλήρο, επέρχεται ανάλογη αύξηση των ποσοστών.

'Αρθρο 1803: Εγκαταστάσεις που υπερβαίνουν τον κλήρο.
Αν καθένας από τους εγκαταστάτους γράφηκε σε ποσοστό και τα ποσοστά υπερβαίνουν τον κλήρο, επέρχεται ανάλογη μείωση των ποσοστών.

'Αρθρο 1804: Εγκαταστάσεις αορίστως.
Αν εγκαταστάθηκαν περισσότεροι κληρονόμοι χωρίς προσδιορισμό των μερίδων, θεωρούνται όλοι εκγατάστατοι σε ίσα μέρη, εκτος από τις περιπτώσεις των άρθρων 1790 και 1791.

'Αρθρο 1805: Εγκαταστάσεις με προσδιορισμό και χωρίς προσδιορισμό μερών.
Αν εγκαταστάθηκαν περισσότεροι κληρονομοι από τους οποίους μερικοί σε ποσοστά και άλλοι χωρίς προσδιορισμό μερίδων, εκείνοι που έχουν αόριστα εγκατασταθεί παίρνουν ότι απομένει μετα την αφαίρεση των ποσοστών.
Αν τα ορισμένα ποσοστά εξαντλούν τον κλήρο, επέρχεται ανάλογη μείωση τους, έτσι ώστε καθένας από εκείνους που έχουν γραφεί αορίστως να πάρει όση μερίδα πηρε εκείνος που εγκαταστάθηκε στο μικρότερο ποσοστό.

'Αρθρο 1806: Εγκατάσταση σε κοινή μερίδα
Αν ορισμένοι από τους περισσότερους εγκαταστάτους γράφηκαν σε ένα κι το ίδιο ποσοστό (κοινή μερίδα) εφαρμόζονται αναλόγως στην κοινή αυτή μερίδα οι διατάξεις των άρθρων 1802 έως 1805.

'Αρθρο 1807: Προσαύξηση
Αν περισσότεροι εγκατάσταθηκαν κατά τέτοιο τρόπο ώστε να αποκλείεται η εξ αδιαθέτου διαδοχή και ένας απ'αυτούς εξέπεσε πριν από την επαγωγή ή μετά την επαγωγή, η μερίδα του προσαυξάνει στους λοιπούς, ανάλογα με τις μερίδες τους.
Αν μερικοί από τους εγκαταστάτους γράφηκαν σε κοινή μερίδα, η προσαύξηση επέρχεται κατά προτίμηση μεταξύ τους.
Αν με την εγκατάσταση έχει διατεθεί μέρος μόνος της κληρονομίας, και ως προς το υπόλοιπο επέρχεται η εξ αδιαθέτου διαδοχή, τότε μόνο γίνεται προσαύξηση μεταξύ των εγκαταστάσεων όταν έχουν γραφεί σε κοινή μερίδα.
Ο διαθέτης μπορεί να αποκλείσει την προσαύξηση .

'Αρθρο 1808:
Η μερίδα που αποκτάται κατά προσαύξηση θεωρείται ως προς τις κληροδοσίες ή τον τρόπο, που βαρύνουν, εκείνοι που απέκτησε ή εξέπεσε, καθώς και ως προς την υποχρεώση της συνεισφοράς, ως ιδιαίτερη μερίδα.

'Αρθρο 1809 : Υποκατάσταση κοινή
Ο διαθέτης μπορεί να διορίσει υποκατάστασο κληρονόμο για την περίπτωση που ο εγκατάστατος εκπέσει είτε πριν από την επαγωγή είτε μετά την επαγωγή

'Αρθρο 1810:
Ο υποκατάστατος σε περίπτωση αμφιβολίας θεωρείται ότι έχει ταχθεί τόσο για την περίπτωση που εκείνος που πρώτος καλείται δεν μπορεί να είναι κληρονόμος, όσο και για την περίπτωση που δεν θέλει να είναι κληρονομος.

'Αρθρο 1811: Υποκατάσταση αμοιβαία.
Αν οι εγκατάστατοι έχουν αμοιβαία υποκατασταθεί ή αν για τον έναν από αυτούς ορίστηκαν υποκατάστατοι οι λοιποί, σε περίπτωση αμφιβολίας, θεωρούνται ότι έχουν υποκασταθεί ανάλογα με τη μερίδα τους.
Αν οι εγκατάστατοι υποκαταστάθηκαν αμοιβαία αλλά μερικοί απ'αυτούς γράφηκαν σε κοινή μερίδα, σε περίπτωση αμφιβολίας εκείνοι που έχουν έτσι γραφεί προηγούνται από τους λοιπούς ως υποκατάστατοι για τη μερίδα αυτή.

'Αρθρο 1812: Υποκατάσταση και προσαύξηση
Το δικαίωμα από την υποκατάσταση προηγείται από το δικαίωμα της προσαύξησης

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ : ΕΞ ΑΔΙΑΘΕΤΟΥ ΔΙΑΔΟΧΗ
'Αρθρο 1813: Πρώτη τάξη
Ως κληρονόμοι εξ αδιαθέτου στην πρώτη τάξη καλούνται οι κατιόντες του κληρονομουμένου. Ο πλησιέστερος απ'αυτούς αποκλείει τον απώτερο της ίδιας ρίζας.
Στη θέση κατιόντος που δεν ζει κατά την επαγωγή υπεισέρχονται οι κατιόντες που μέσω αυτού συνδέονται με συγγένεια με τον κληρονομούμενο (διαδοχή κατά ρίζες).
Τα τέκνα κληρονομούν κατ'ισομοιρία.

'Αρθρο 1814: Δεύτερη τάξη
Στη δεύτερη τάξη καλουνται μαζι οι γονείς του κληρονομουμένου, οι αδελφοί, καθώς και τέκνα και έγγονοι αδελφών που έχουν πεθάνει πριν από αυτόν. Οι γονείς και οι αδελφοί κληρονομούν κατ'ισομοιρία και τα τέκνα ή οι εγγονοί αδελφών που έχουν πεθάνει πριν από τον κληρονομούμενο κληρονομούν κατά ρίζες. Τα τέκνα αδελφού του κληρονομουμένου που έχει πεθάνει πριν από αυτόν αποκλείουν τους εγγόνους της ίδιας ρίζας.

'Αρθρο 1815: Ετεροθαλείς αδελφοί
Ετεροθαλείς αδελφοί, αν συντρέχουν με γονείς ή με αμφιθαλείςα ή με τέκνα ή εγγόνους αμφιθαλών αδελφών παίρνουν το μισό της μερίδας που ανήκει στους αμφιθαλεις.
Το μισό επίσης παίρνουν και τα τέκνα ή οι εγγονοί ετεροθαλών αδελφων που έχουν πεθάνει πριν από τον κληρονομούμενο.

'Αρθρο 1816: Τρίτη τάξη
Στην τρίτη τάξη καλούνται οι παππούδες και οι γιαγιάες του κληρονομούμενου και από τους κατιόντες τους τα τέκνα και οι εγγονοι.
Αν κατά την επαγωγή ζουν οι παππούδες και οι γιαγιάδες και των δύο γραμμών, κληρονομούν μόνο αυτοί κατ' ισομοιρία. Αν κατά την επαγωγή δεν ζει ο παππούς ή η γιαγιά από την πατρική ή τη μητρική γραμμή, στη θέση εκείνου που έχει πεθάνει υπεισερχονται τα τέκνα και οι εγγονοί του. Αν δεν υπάρχουν τέκνα και εγγονοί, η μερίδα αυτού που έχει πεθάνει περιέρχεται στον παππού ή τη γιαγιά, της ίδιας γραμμής, και αν δεν υπαρχει, στα τέκνα και στους εγγονους του. Αν κατά την επαγωγή δεν ζουν ο παππούς και η γιαγιά, είτε από την πατρική είτε από τη μητρική γραμμή και δεν υπάρχουν τέκνα και εγγονοι αυτών που έχουν πεθάνει, κληρονομούν μόνο ο παππούς ή η γιαγιά ή τα τέκνα και οι εγγονοί τους από την άλλη γραμμή.
Τα τέκνα κληρονομούν κατ'ισομοιρία και αποκλείουν τους εγγόνους της ιδιας ρίζας. Οι έγγονοι κληρονομούν κατά ρίζες.

'Αρθρο 1817: Τέταρτη τάξη
Στην τέταρτη τάξη καλούνται οι προπαππούδες και οι προγιαγιάδες του κληρονομουμένου.
Οι προπαππούδες και οι προγιαγιάδες, που ζουν κατά το χρόνο της επαγωγής κληρονομούν κατ'ισομοιρία, ανεξάρτητα αν ανήκουν στην ίδια ή σε διάφορες γραμμές.

'Αρθρο 1818: Δικάιωμα από περισσότερες ριζες
Οποιος στην περίπτωση της διαδοχής κατά ρίζες ανήκει σε περισσότερες ρίζες παίρνει τη μερίδα που ανήκει σε καθε ρίζα. Κάθε μερίδα θεωρείται ιδιαίτερη κληρονομική μερίδα.

'Αρθρο 1819: Διαδοχή τάξεων
Δεν καλείται στην κληρονομία συγγενής, εφόσον υπάρχει άλλος συγγενής προηγουμένης τάξης που καλείται ως κληρονόμος.

'Αρθρο 1820: Ο σύζυγος που επιζεί
Εκείνος από τους συζύγους που επιζεί, καλείται, ως κληρονόμος εξ αδιαθέτου με τους συγγενείς της πρώτης τάξης στο τέταρτο και με τους συγγενείς των άλλων τάξεων στο μισό της κληρονομίας. Επιπλέον παίρνει ως εξαίρετο, ανεξάρτητα από την τάξη με την οποία καλείται, τα έπιπλα, σκεύη, ενδύματα και άλλα τέτοια οικιακά αντικείμενα που τα χρησιμοποιούσαν είτε μόνος εκείνος που επιζεί είτε και οι δύο σύζυγοι. Αν όμως υπάρχουν τέκνα του συζύγου που πέθανε, λαμβάνονται υπόψη οι ανάγκες και αυτών, εφόσον το επιβάλλουν οι ειδικές περιστάσεις για λόγους επιείκειας.

'Αρθρο 1821: Πέμπτη τάξη
Αν δεν υπάρχουν συγγενείς της πρώτης,της δεύτερης , της τρίτης και της τέταρτης τάξης, ο σύζυγος που επιζεί καλείται ως εξ αδιαθέτου κληρονόμος σε ολόκληρη την κληρονομία.

'Αρθρο 1822 : Αποκλεισμός συζύγου
Το κληρονομικό δικαίωμα καθώς και το δικαίωμα στο εξαίρετο του συζύγου που επιζεί αποκλείονται, αν ο κληρονομούμενος, εχοντας βάσιμο λόγο διαζυγίου, είχε ασκήσει την αγωγή διαζυγίου κατά του συζύγου του.

'Αρθρο 1823: Προσαύξηση
Αν ο εξ αδιαθέτου κληρονόμος εξέπεσε πριν από την επαγωγή ή μετά την επαγωγή και από την αιτία αυτή αυξήθηκε η μερίδα άλλου εξ αδιαθέτου κληρονόμου, το μέρος κατά το οποίο επηλθε η αύξηση αυτή θεωρείται ιδιαίτερη κληρονομική μερίδα ως προς τις κληροδοσίες ή τον τρόπο που βαρύνουν τον κληρονόμο αυτόν ή εκείνον που εξεπεσε, καθώς και ως προς την υποχρέωση να της συνεισφοράς.

'Αρθρο 1824: Εκτη τάξη
Αν κατά την επαγωγή της κληρονομίας δεν υπάρχει ούτε συγγενής από εκείνους που καλούνται κατά το νόμο, ούτε σύζυγος του κληρονομουμένου, ως εξ αδιαθέτου κληρονόμος καλείται το δημόσιο.